تولد یک ستاره؛ در ستایش شرافت موسیقی نواحی
(تصویر شماره 1)
خبرگزاری فارس-گروه موسیقی: در زمانه‌ای که ارزش‌ها در حال فروپاشی و کالاها با زبانی الکن به جای مردم در حال مکالمه هستند، موسیقی نواحی(بومی/محلی) حافظ سلامتی، تطهیر کننده، احاطه کننده و رهایی‌بخش است، چرا که در بطن واقعیت جامعه است.
دیشب پس از بخش خبری ساعت ۲۲، یک قسمت دیگر از سری مستندهای «تولد یک ستاره» که مرتبط با زندگی فینالیست‌های عصر جدید است، از شبکه سه سیما پخش شد. در این قسمت به زندگی علی نظری طولابی( این نوجوان با بیش از ۱/۹ میلیون رأی بیشترین آرای مرحله نیمه‌نهایی را کسب کرده) پرداخته شد و بینندگان با او تا «کوهدشت» لرستان سفر کردند.
(تصویر شماره 2)
اتفاق‌های این مستند را از منظری نشانه شناسانه نگاه میکنیم تا نشان دهیم چطور پویایی اجتماعی در همه کشور مستتر است و همین مستند ساده سندی است بر اینکه نباید فریب دروغ‌های رسانه‌های بیگانه را خورد. رسانه‌های بیگانه‌ای که سال‌هاست با بودجه‌های کلان تلاش می‌کنند تفرقه افکنی کنند و کشور را در وضعیتی تیره و تار نشان دهند و آینده را به وضعیت‌های مبهم بسپارند. آنها که کشور را به شکست اجتماعی، کسالت و عقب ماندگی و خفقان متهم می‌کنند کافی است مستند علی طولابی خواننده نوجوان «عصر جدید» را به تماشا بنشینند، مستندی که ترکیبی است از هنر موسیقی نواحی، سنت و مذهب در بطن اجتماعی پویا و سرشار از زندگی.
بی‌شک آنها در مقابل پدیده‌هایی چون علی طولابی و همشهری‌هایش سپر می‌اندازند. پدیده‌ای که بیشتر از هر چیز دیگری پویایی اجتماعی کشور را بازتاب می‌دهد.
دوربین «عصر جدید»به کوهدشت شهری دور افتاده در غرب کشور سفر می‌کند و مخاطب را با مردمانی ساده، خون‌گرم، مهربان و بی‌آلایش آشنا می‌کند. آنها در کوی و برزن فرزندشان علی را می‌بوسند و ستایش می‌کنند و برایش آرزوی موفقیت می‌کنند. به راستی چه چیزی جز هنر(موسیقی بومی) می‌تواند اینگونه جامعه‌ای را گرد بیاورد و غرق در نشاط و شادی کند؟
(تصویر شماره 3)
شهر کوهدشت جزو فقیرترین شهرهای کشور است. به اصطلاح شهری محروم با مردمانی کم برخوردار است نه سالن سینما دارد و نه آنچنان فضاهایی فرهنگی چشم‌گیری، یک سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد که سال‌هاست میزبان گروه‌های موسیقی، تئاتر و هنرهای تجسمی و . است. با اینکه دوربین عصر جدید فقط گوشه‌هایی از این شهر را بازتاب می‌دهد اما همین مقدار کم کافی است تا نشانه‌هایی از آفتاب تابان در آن پدیدار شود. آفتاب گرمی که در همه جای ایران عزیز می‌درخشد و کشور را سرشار از پویایی زندگی و جوشش کرده است.
همکلاسی‌های علی، خانواده و عموهایش، مادربزرگش، بچه‌محل‌هایش، مدیران فرهنگی شهر و همشهری‌هایش و. در نهایت امامزاده سید محمد ابوالوفا، در روستای ابوالوفا در ۲۵ کیلومتری غرب شهرستان کوهدشت، بر دامنه کوهی به نام بره کاظم. این‌ها شخصیت‌های اصلی این مستند هستند.
به محض ورود دوربین عصر جدید به شهر، مشخص می‌شود مردم برای «علی» بنر زده‌اند و به استقبالش آمده‌اند. در مدرسه برایش اسفند دود می‌کنند و به هر کجای شهر که قدم می‌گذارد، دورش جمع می‌شوند و با او سلفی می‌گیرند. اتفاق‌های این مستند به ما یادآوری می‌کند جامعه را با اصواتش، با هنرش، با شور اشتیاق و گردهم آمدن‌هایش داوری کنیم نه با آمارش.
در این مستند «موسیقی» به واقع تحت کلیتی بزرگتر پنهان می‌شود. برخلاف همه جای دنیا که موسیقی به پول گره خورده است در دیار علی موسیقی در بطن جامعه است. صدای علی که از دل سنتی چند هزارساله بیرون می‌آید به ما یاد می‌دهد که جهان برای شنیدن است. جهان نه دیدنی، که شنیدنی است. از این‌رو است که صدای علی پیشگو است. پیشگوی «امید اجتماعی» و در پیش بودن روزهای خوب.
در این مستند نظام ستاره‌سالار، و اعلام پرفروش‌ها که از استعمار فرهنگی و نهادی عمیق حکایت می‌کند، جای خودش را به جنب و جوش و پویایی جامعه می‌دهد. موسیقی علی همچون آینه جامعه، توجه‌مان را به این حقیقت بدیهی جلب می‌کند: جامعه چیزی بیش از مقولات اقتصادی است که مارکسیست یا هر کس دیگری وامی‌داردمان باور کنیم.
این مستند نشان می‌دهد که موسیقی بیش از یک موضوع مطالعه است، شیوه‌ای برای ادراک جهان است. ابزاری برای فهم. امروزه، موسیقی نواحی/بومی انعکاسی از تولید جامعه است؛ موسیقی در مقام ابزار فهم، وامی‌داردمان تا شکل صوتی دانش را رمزگشایی نماییم و یاد بگیریم که هیچ جامعه سازمان یافته‌ای بدون ساختارمند کردن تفاوت‌ها در بطن خویش ستاره عصر چطور؟ نمی‌تواند وجود داشته باشد. موسیقی نواحی و بومی از مردم تفکیک ناشدنی است.
بی‌شک جامعه و فرهنگ بازی آیینه‌هاست که در آن هر فعالیتی منعکس، مشخص، ثبت و ضبط و دستخوش اعوجاج می‌گردد. اگر به آینه بنگریم تنها تصویر دیگری را می‌بینیم. اما گاهی بازی پیچیده آینه‌ها تصویری غنی به دست می‌دهد، زیرا غیر منتظره و پیش گویانه است.
(تصویر شماره 4)
عظمت موسیقی شریف نواحی که علی طولابی آن را نمایندگی می‌کند تمام نویزهای حاکم بر فضای شهر را کنار می‌زند. رسانه‌های غربی سال‌هاست نویز و نابه‌سامانی را به خورد مردمان ما می‌دهند تا همه چیز را سیاسی کنند. در روابط میان انسان‌ها نویز وارد می‌کنند. بر کدهای حیاتمان خدشه وارد می‌کنند و با همان نویز برای خود ابزار قدرت و شکلی از سلطه می‌سازند.
سمبلیسم کلمات منجمد را به کار می‌گیرند تا با نویزهای ضبط شده توانایی تفسیر را از ما بگیرند تا با کنترل تاریخ و دست کاری کردن فرهنگ یک ملت، به مجرا افکندن خشونت و امیدهای آن را پیش بگیرند. اما صدای نوجوان‌هایی چون علی طولابی احساس رهایی تولید می‌کنند. رفتار و هنر نوجوان‌هایی چون طولابی گواهی است بر درخواست‌ها برای استقلال فرهنگی و تکیه گاهی است برای تفاوت‌ها، در عین حاشیه‌ای بودن.
در تحلیل‌نهایی اینکه در این مستند موسیقی نواحی که از حنجره علی طولابی گسترش می‌یابد پوسته ظاهری پویایی اجتماعی ایران امروز است. چرا که عناصر و درونمایه هایی چون زندگی، عشق، امید، رنج، شادی و … در آثار و میراث‌های فرهنگی و هنری این زیست بوم موج می‌زند؛ و ناگفته پیداست که این موتیف‌ها پایه‌های گفتمانی هر فرهنگ اصیلی را بنا می‌کنند.
موسیقی نواحی حافظه‌ای جمعی است که به افراد اجازه می‌دهد با شنیدن آن معناهای الگویی، معین و شخصی شده خویش، و تایید شده در زمان را ضبط کنند. صدایی است که به فرهنگ و افق ِامکان ِ ما وسعت و معنا می‌دهد؛ حافظه جمعی نظم و تبارشناسی‌ها، مخزن واژگان و پویایی اجتماعی ایران امروز است.
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن نماز شکسته یا صلاة القَصر اصطلاحی فقهی برای اشاره به حکم شرعی نماز مسافر است که باید نمازهای چهار رکعتی خود را دورکعتی بخواند. شکسته بودن نماز مسافر در مذهب امامیه واجب و در دیگر مذاهب اسلامی جایز است.
نماز قصر در قرآن و سنت
اصطلاح نماز قصر یا نماز مسافر، در مقابل نماز تمام به کار می‌رود. بر اساس حکم نماز قصر، مسافر با شرایطی، باید نمازهای چهار رکعتی خود را دو رکعتی بخواند. مستند این حکم، آیه ۱۰۱ سوره نساء است:
وَإِذَا ضَرَ‌بْتُمْ فِی الْأَرْ‌ضِ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُ‌وا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن یَفْتِنَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُ‌وا
و چون در زمین سفر کردید، اگر بیم داشتید که آنان که کفر ورزیده‌اند به شما آزار برسانند، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید.
در منابع اهل سنّت و شیعه آمده است که پیامبر(ص) در سفر، نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت می‌خوانده است در منابع حدیثی و فقهی باب‌هایی به بحث شکسته بودن (تقصیر) نماز اختصاص یافته است.
در نماز شکسته همین قدر که هنگام شروع نماز توجه داشته باشید که چه نمازی و چند رکعت باید بخوانید با قصد قربت کفایت می کند و گفتن نیت (نماز شکسته) به زبان لازم نیست و گذراندن از قلب هم لازم نیست؛ مثلا در مورد نماز ظهر، عصر و عشا همین قدر که با قصد قربت و با توجه به این که نمازتان دو رکعتی و شکسته است، بجای آورید کافی است.
فلسفه شکسته بودن نماز مسافر
احکام اسلامی تابع مصالح و مفاسد است که در مواردی بیان شده و در موارد دیگر به آن اشاره‌ای نشده است. در روایات اسلامی، شکسته بودن نماز (و همچنین افطار روزه‌دار) در سفر، به عنوان هدیه و تخفیفی از سوی خداوند و همچنین به سبب تغییر شرایط و خستگی و مشغولیت انسان در سفر دانسته شده است.
در روایتی از امام صادق(ع) به نقل از پیامبر(ص) آمده است:
خداوند هدیه‌ای به من و امتم کرامت فرموده که به دیگر امت‌ها نداده است. افطار کردن روزه و شکسته شدن نماز در ستاره عصر چطور؟ ستاره عصر چطور؟ سفر؛ پس هر کس چنین نکند، هدیه خداوند را رد کرده است.
نیت نماز شکسته از نظر مراجع تقلید
آیت الله سیستانی
در مسافرت نمازهای چهار رکعتی به صورت شکسته و دو رکعتی خوانده می شود. نیت آن چنین است:
«دو رکعت نماز ظهر به جا می آورم به قصد انجام فرمان خداوند قربه الی الله»
البته لازم نیست که نیت آن بر زبان گفته شود. بلکه همین مقدار که قصد انسان آن باشد که دو رکعت نماز ظهر یا عصر یا عشاء را با قصد انجام فرمان خداوند بجا می آورد و با همین قصد و نیت، تکبیره الاحرام بگوید صحیح است.
آیت الله مکارم شیرازی
به زبان آوردن نیت مخصوصاً نیت شکسته یا تمام لازم نیست. بنابراین در نماز شکسته چهار رکعتی در هنگام نیت لازم نیست که بگوییم: مثلا دو رکعت نماز شکسته ظهر می خوانم قربةً الی الله.
آیت الله فاضل لنکرانی
نیت عبارت از قصد انسان است و گفتن آن بر زبان لازم نیست، بلکه همین مقدار که قصد انسان آن باشد که نماز ظهر را به صورت دو رکعتی در سفر می خواند کفایت می کند. یعنی در مسافرت، اگر قصدش این باشد که دو رکعت نماز ظهر می خواند و با همین قصد وارد نماز شود کفایت می کند.
نماز شکسته چگونه خوانده می شود؟
نماز شکسته مخصوص مسافر است. زمانی که انسان در طول رفت و برگشت سفر 8 فرسخ یعنی 44 کیلومتر از شهر خود دور شد (مجموع رفت و برگشت 44 کیلومتر شود) و رفتن او کمتر از 4 فرسخ نبود نماز وی شکسته می شود. یعنی تنها نمازهای 4 رکعتی (نماز ظهر، عصر و عشا) دو رکعتی و مانند نماز صبح خوانده می شود.
.jpg)
شرایط شکسته شدن نماز
مجموعا شکسته خواندن نماز هشت شرط دارد:
آن که سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد
آن که از اول مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد
آن که در بین راه از قصد خود برنگردد
آن که نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد، یا ده روز یا بیشتر در جایی بماند
آن که برای کار حرام سفر نکند
آن که از صحرانشینهایی نباشد که در بیابانها گردش می‌کنند و هر جا آب و خوراک برای خود و حشم‌شان پیدا کنند می‌مانند و بعد از چندی به جای دیگر می‌روند.
آن که به حد ترحض برسد یعنی از وطنش یا جایی که قصد کرده ده روز در آن جا بماند، به قدری دور شود که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشود.
نکته
مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمی‌تواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید.
دین‌محمدی: برخی بازیکنان در حد استقلال نیستند/ دو ستاره، مفت از دستمان پرید
سیروس دین‌محمدی هافبک پیشین استقلال اعتقاد دارد که برخی بازیکنان در حد این تیم نیستند و باید از جمع آبی‌پوشان جدا شوند.
سیروس دین محمدی در گفت وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، درباره شرایط استقلال، حضورش در چند دوره از جام باشگاه های آسیا، خاطرات بازی با جوبیلو ایواتای ژاپن و . صحبت هایی را مطرح کرد که در زیر می خوانید:
* تسنیم: شرایط این روزهای استقلال را چطور می بینید؟
شرایط استقلال اصلا خوب نیست. اگر در نیم فصل دوم بازیکن نگیرند، به مشکل می خورند. امیدوارم استقلال ریکاوری خوبی در تعطیلات اخیر لیگ برتر کرده باشد و بتواند به شرایط خوب گذشته بازگردد.
* تسنیم: اینکه استقلال بازیکن جدید بگیرد، معنایش این است که بازیکنان فعلی کیفیت ندارند؟
صد در صد همینطور است. یکسری از بازیکنان باید از استقلال بروند، چون در حد این تیم نیستند. مخصوصا بازیکنانی خارجی که اصلا خوب نبودند. بازیکن خارجی که می خواهد به استقلال یا پرسپولیس بیاید، باید کیفیت بالایی داشته باشد.
* تسنیم: این روزها کلیپ هایی ستاره عصر چطور؟ از دیدار استقلال و جوبیلو ایواتای ژاپن در فینال آسیا در صفحات مجازی پخش می شود، دیداری که استقلال موقعیت های زیادی از دست داد. به عنوان کسی که آن روز در ترکیب استقلال بودید و برای این تیم گل زدید، درباره آن بازی صحبت کنید.
جوبیلو واقعا تیم خوبی بود و بیشتر بازیکنانش پس از آن بازی راهی لیگ های معتبر شدند. شماره 5 این تیم به آرسنال رفت، گلزن آن راهی گلاسکورنجرز شد و فوروارد شان بهترین بازیکن آسیا معرفی شد. خیلی خوب بازی کردیم، اما موقعیت های زیادی از دست دادیم. اگر ستاره عصر چطور؟ از موقعیت های مان استفاده می کردیم، راحت قهرمان می شدیم. ای کاش زمان ما هم بازی ها رفت و برگشت برگزار می شد. اگر اشتباه ما در یک بازی تکرار می شد، در دیدار بعدی جبران می کردیم.
* تسنیم: فکر می کنید چرا استقلال موقعیت ها را به راحتی از دست می داد؟
استرس بازی اذیت مان کرده بود و تحت فشار قرار گرفته بودیم. مرحوم ناصر حجازی خیلی ناراحت بود و افسوس می خورد که چرا از موقعیت های مان استفاده نکردیم.
* تسنیم: علیرضا اکبرپور در اظهارنظری گفته که ظاهرا ژاپنی ها در بازی فینال درون دروازه ها چیزی ریخته بودند!
ما هم چیزهایی شنیدیم و ای کاش یک بچه با خودمان به فینال می بردیم! شاید خبرهایی بوده که ما نمی دانیم، اما من گل زدم، یعنی طلسم را شکستم؟ (با خنده).
* تسنیم: جو ورزشگاه آزادی چطور بود؟
فوق العاده بود. 125 هزار نفر در ورزشگاه حضور داشند و همیشه افتخار می کنم که در چنین جوی بازی کردم و گل زدم. گلی که در تاریخ ماندگار شده است. اگر اشتباه نکنم بازیکنی در فینال از ایران پس از من گل نزده است. باز هم می گویم اگر فینال رفت و برگشت بود، قهرمان می شدیم. با دلیل این حرف را ثابت می کنم، ما به الشباب باختیم، در تهران جبران کردیم. الاتحاد عربستان ستاره هایی چون سرجیو و دونادونی را داشت و بازی رفت را باختیم، اما برگشت شکست شان دادیم. چند سال بعد نیز شانس رسیدن به فینال را داشتیم و اگر بارندگی نبود، راحت آن سال قهرمان می شدیم.
با نماینده کره جنوبی بازی داشتیم که به قدرت جوبیلو نبود. قبل از بازی یکی می گفت بازی نمی کنیم، دیگری اعلام می کرد باید بازی کنیم. راحت آن سال باید قهرمان می شدیم، اگر پنالتی محمد نوازی گل می شد، فینال می رفتیم و قهرمان می شدیم. آن استقلال، بهترین استقلال تاریخ بود، اما در زمین گل آلود بازی کردیم. دو ستاره استقلال به خاطر بازی با جوبیلو و نماینده کره جنوبی مفت از دستمان پرید. واقعا حسرت می خورم چرا که راحت می توانستیم دو ستاره قهرمانی دیگر بگیریم.
مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.
ستاره عصر چطور؟
لوکس سواران فوتبال ایران؛ ستاره ها چه اتومبیل هایی سوار می شوند؟
عصر اعتبار- همین دو روز پیش بود که علی دایی شایعه مربوط به اینکه یک اتومبیل چند میلیاردی را از گمرک وارد کشور کرده تکذیب کرد.
به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از جام جم، اصولا ستاره های فوتبال ایران و اتومبیل هایشان همیشه موضوعی جذاب برای هوادارانی بوده اند که اخبار فوتبال و به خصوص موضوعات مربوط به ستاره های محبوب خود را دنبال می کنند. یکی از نکات حاشیه ای که در رابطه با ستاره های فوتبال مد نظر است به اتومبیل آنها برمی گردد. بارها در گزارش های مختلف خوانده ایم که مثلا نکونام پورشه سوار می شود و یا جباری بنز کروکی دارد. اما گران ترین اتومبیل هایی که زیر پای فوتبالیست های ایرانی است چیست و چه قیمتی دارند.
مازراتی (یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان)
در فوتبال ایران اولین فردی که این اتومبیل لوکس و بسیار گران قیمت را سوار شد علی دایی بود. او زمانی که هنوز سرمربی پرسپولیس بود با این اتومبیل در یکی از تمرینات پرسپولیس ظاهر شد تا همه نگاه ها به سمت اتومبیل او برگردد.
این اتومبیل هنوز هم زیر پای علی دایی است و یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان می ارزد. البته او تنها مازراتی سوار فوتبال ایران نیست. چهره های دیگری مثل مهدوی کیا هم مازراتی سوار می شوند.
پورشه کاین (یک میلیارد و پانصد و هشتاد میلیون تومان)
این نوع اتومبیل آنقدر در فوتبال ایران مد شده بود که بازیکن به محض اینکه با باشگاهی قرارداد امضا می کرد پس از دریافت اولین پیش قسط قرارداد خود چنین اتومبیلی را خریداری می کرد! حنیف عمران زاده، مهدوی کیا و چند بازیکن مطرح دیگر چنین خودرویی را سوار می شوند.
بی ام دبلیو i8 (یک میلیارد و سیصد و پنجاه میلیون تومان)
علی کریمی مطرح ترین بی ام دبلیو سوار ایرانی است. این بازیکن اسبق پرسپولیسی ها با هیچ اتومبیل دیگری به غیر از بی ام دبلیو رانندگی نمی کند.
البته علی کریمی تنها بی ام دبلیو سوار نیست. برخی از چهره های شاخص دیگر مثل مهدوی کیا، امید ابراهیمی، احسان حاج صفی و . نیز این اتومبیل لوکس را سوار می شوند.
پورشه پانامرا (920 میلیون الی یک میلیارد و دویست میلیون تومان)
این یکی را زیر پای اکثر ستاره های مطرح و حتی غیر مطرح فوتبال ایران می توانید ببینید، از علی دایی و یحیی گل محمدی گرفته تا پژمان منتظری و جلال حسینی.
بنز مرسدس C200 (525 میلیون تومان)
زمانی بود که اتومبیل لوکس تمامی ستاره های فوتبال ایران بنز محسوب می شد. از تمامی مدل های این خودروی آلمانی زیر پای تقریبا تمامی ستاره های فوتبال ایران می توانستید ببینید. اکنون امیر قلعه نویی مطرح ترین بنزسوار است چرا که علی دایی و مهدوی کیا مدت زمانی است که دیگر بنز سوار نمی شوند. پرویز مظلومی هم بنز سواری می کند و البته محسن بنگر.
سایه چطور تشکیل می‌شود؟ کتاب علوم پایه دوم ابتدایی
سایه در اثر قرار گرفتن یک جسم کدر در میان منبع نور و صفحه تصویر تشکیل می‌شود، پس فرآیند ایجاد سایه زمانی به وجود می‌آید که جسم کدر در در برابر چشمه نور قرار گیرد.
همانطور که اشاره کردیم هنگامی که نور به جسم کدر می تابد و نور از آن رد نمی شود در پشت جسم کدر سایه تشکیل می شود.
نحوه تشکیل سایه به چه صورت است؟
در حقیقت موج الکترومغناطیسی باعث تشکیل سایه می شود؛ (به طور مثال؛ وقتی در پیاده رو در حال حرکت هستید و دید شما توسط نوری که به سطح برخورد می کند، بازتاب می شود. ولی اگر در یک مکان ایستاده باشید نور با بدن شما برخورد کرده و عبور نور را مسدود می کند، در این شرایط سایه هایی ایجاد می شود.)
در حالی که نور و یا کمبود نور می تواند سایه را تشکیل دهد اما عوامل دیگری نیز به ایجاد و اندازه سایه مرتبط هستند. به خصوص اگر زاویه شما با نور و جسم 90 درجه باشد.
- اگر زاویه با نور کم تر باشد، این سایه بسیار طولانی تر از حد معمول خواهد بود.
- اگر جسمی که مسیر نور را مسدود می کند به منبع نور نزدیک تر باشد، ممکن است سایه بزرگتری به وجود آید.
همچنین اندازه سایه بستگی به این دارد که نور از کدام سمت به آن بتابد:
- درصورتی که نور از سمت راست یا چپ بتابد، اندازه سایه آن بلندتر از هنگامی است که نور از بالا بتابد.
- درصورتی که نور از بالا بتابد، اندازه سایه آن کوتاهتر از هنگامی است که نور از سمت راست یا چپ می تابد.
چگونگی تغییر سایه در طول روز
- اگر صبح باشد، سایه اجسام بلندتر از ظهر است.
- اگر ظهر باشد، سایه اجسام کوتاه تر از صبح و عصر است.
- اگر عصر باشد، سایه اجسام بلندتر از ظهر است.
نحوه تشکیل نیم سایه به چه صورت است؟
در صورتی که منبع نور بزرگ باشد، علاوه بر سایه، نیم سایه نیز تشکیل می شود، چرا که هر منبع نور گسترده ای دارای منابع نور نقطه ای است.
در این وضعیت قسمت مرکز سایه، به طور یکنواخت تاریک شده و اطراف آن دارای روشنایی کمی خواهد بود، که به مرور با ستاره عصر چطور؟ دور شدن از مرکز، روشنایی آن بیشتر می شود. (به طور مثال؛ ستارگان آسمان به نسبت فاصله ای که از ما دارند را می توان به عنوان منابع نقطه ای نور در نظر گرفت اما هنگامی که دو منبع در کنار یکدیگر باشند به عنوان یک منبع گسترده مطرح شده و تشکیل نیم سایه می دهند.)
کوچکترین زاویه بین مسیر نور، سطحی که سایه بر آن می افتد، بلندترین سایه را ایجاد می کند. درصورتی که جسم به منبع نور نزدیک باشد، سایه بزرگ است و چنانچه سطح خمیده باشد، انحراف های بیشتری وجود خواهد داشت.
نحوه تشکیل سایه در حال حرکت چگونه است؟
نور در یک محیط معین، به صورت مستقیم و با سرعت ثابت حرکت می کند، هرگاه محیط تغییر کند، سرعت نور نیز تغییر کرده و نور منحرف می شود و در مسیر جدید به خط راست حرکت می کند.ستاره عصر چطور؟
در صورتی که سایه درحال حرکت باشد اندازه آن به راحتی قابل تعیین خواهد بود. معمولا اندازه سایه ها کمی طولانی تر و یا بزرگتر از جسم در حال حرکت می باشد.
هنگام ایجاد سایه اندازه نور نیز ضروری است، اگر سایه بزرگتر باشد مسلما تار خواهد شد، اگر منبع نور از جهات و نقاط مختلف سرچشمه بگیرد، چندین سایه مشاهده می شود که با یکدیگر همپوشانی خواهند داشت.
رنگ نور نیز در اندازه سایه ها موثر است، سایه های رنگی معمولاً هنگام تولید نور سفید توسط منابع نوری چند رنگ ایجاد می شوند.
اگر سفیدی وجود نداشته باشد، سایه نمایانگر رنگ اضافی نورهای مانع است. (به عنوان مثال، اگر آتش آبی باشد، این سایه ممکن است قرمز به نظر برسد، در حالی که برای سبز، بسته به سایه، معمولاً زرد یا بنفش است.)
خورشید منبع اصلی نور برای اشیای اطراف می باشد اما با این وجود، با گذشت روز سایه ها طولانی تر می شوند و در واقع برعکس این عمل رخ می دهد.
راه های تشکیل سایه
تشکیل سایه به وسیله چشمه ی نقطه ای نور: در این حالت فقط سایه کامل ایجاد می شود و مرز مشخصی بین تاریکی و روشنایی وجود دارد.
- قطر سایه به فاصله ی چشمه ی نور تا جسم کدر و پرده بستگی دارد.
- هر گاه چشمه ی نور به جسم کدر نزدیک شود قطر سایه بزرگتر می شود و هرگاه چشمه ی نور را از جسم کدر دور کنیم قطر سایه کوچک تر می شود.
تشکیل سایه به وسیله چشمه ی گسترده نور: در این حالت علاوه بر سایه کامل، نیم سایه نیز دیده می شود.
خورشید گرفتگی (کسوف): هر گاه در چرخش ماه به دور زمین و هر دو به دور خورشید، مرکز آن (ماه،زمین،خورشید) روی یک خط راست واقع شود به طوری که ماه در وسط باشد، ماه جلوی نور خورشید را می گیرد و سایه آن روی زمین می افتد و کسانی که در سایه ی ماه قرار دارند خورشید را تاریک می بینند، در این صورت می گوییم، خورشید گرفتگی رخ داده است.
ماه گرفتگی: اگر زمین بین ماه و خورشید قرار گیرد، زمین جلوی نور خورشید را می گیرد و سایه آن روی ماه می افتد و آن را تاریک می کند. در این صورت می گوییم ماه گرفتگی رخ داده است.
بازتاب نور: برگشت نور از سطح یک جسم را بازتاب می گویند.
نور چیست؟
پرتوهای نور ذرات کوچکی هستند که از جسمی نورانی انتشار می یابند، ولی برای نور تعریف دقیقی وجود نندارد؛ نور گستره طول موجی وسیعی دارد.
چون با نور مرئی کار میکنیم، اغلب تصاویر ومحاسبات در این ناحیه از گستره الکترومغناطیسی انجام می‌‌گیرد؛ همچنین باید بدانید سرعت نور در محیط های مختلف متفاوت است که بیشترین آن در خلأ و یا به طور تقریبی در هواست.
انواع بازتاب نور
بازتاب منظم: این بازتابش در سطوح بسیار صاف صورت می گیرد. در این صورت پرتوهای نور به طور موازی به سطح تابیده و به طور موازی در یک جهت بازتاب می شوند. در این نوع بازتاب همواره تصویری واضح و روشن ایجاد می شود. مانند آینه
بازتاب نامنظم: هرگاه یک دسته پرتو موازی نور به سطح ناهمواری برخورد ستاره عصر چطور؟ کند به صورت پرتوهای غیر موازی و در جهات متفاوت بازتاب می شوند. دراین نوع بازتابش تصویر اشیاء مبهم و نامشخص است.
شکست نور چیست؟
وقتی نور به جسمی می تابد، مقداری از آن نور بازتاب می شود، مقداری نیز از جسم عبور می کند، اما جسم های شفاف مانند هوا، آب، شیشه، طلق های پلاستیکی شفاف نور را به خوبی از خود عبور می دهند.
نور در یک محیط معین در مسیر مستقیم حرکت می کند. اگر در مسیر نور یک قطعه جسم شفاف عمود در مسیر نور قرار گیرد، مسیر نور در هنگام عبور از جسم هم چنان مستقیم خواهد بود.
اما اگر نور در مسیر خود، با زوایه ای دیگر به یک جسم شفاف (مثلا شیشه) برخورد کند، هنگام ورود به شیشه مسیر حرکتش مقداری کج می شود. به این پدیده شکست نور می گویند.
تغییر مسیر پرتو نور به هنگام عبور از یک محیط شفاف به محیط شفاف دیگر را شکست نور می گویند. اگر پرتو تابش عمود بر سطح مشترک بین دو محیط باشد،(یعنی زاویه آن با خط عمود برابر صفر باشد) در این صورت نور بدون شکست وارد محیط دوم شده و منحرف نمی شود.
- اگر پرتو تابش از محیط رقیق وارد محیط غلیظ شود در این حالت پرتو شکست به خط عمود نزدیک می شود یعنی زاویه شکست از زاویه ی تابش کوچک تر می شود.
- اگر پرتو تابش از محیط غلیظ وارد محیط رقیق شود، در این حالت پرتو شکست از خط عمود دورتر می شود و زاویه ی شکست از زاویه ی تابش بزرگ تر می شود.
علت شکست نور چیست؟
علت شکست نور، متفاوت بودن سرعت نور در محیط های مختلف است، سرعت نور در خلا یا هوا در حدود است اما وقت یکه وارد آب می شود، سرعت آن به حدود کیلومتر بر ثانیه می رسد.
سرعت نور در شیشه(که غلیظ تر از آب است) کم تر و در حدود است. این تفاوت سرعت نور سبب می شود که راستای پرتوهای نور هنگام عبور از یک محیط به محیط دیگر، شکسته شود و پدیده شکست نور اتفاق بیفتد.
هنگامی که از هوا به جسمی در داخل آب نگاه کنیم آن جسم به سطح آب نزدیکتر و وقتی از داخل آب به جسمی در هوا نگاه کنیم، دورتر به نظر می رسد.
وقتی نور به طور مایل از یک محیط شفاف وارد محیط شفاف دیگر می شود، در مرز مشترک دو محیط، تغییر می دهد(شکسته می شود) همین عامل سبب بالاتر دیده شدن جسم نسبت به سطح واقعی گردد.
نمونه سوالات بخش شش کتاب علوم پایه دوم ابتدایی
چگونه سایه تشکیل می شود؟
وقتی نور از چیزی عبور نکند پشت آن چیز سایه درست می شود.
آیا سایه ی تمام اجسام که در مقابل نور گرفتید، مثل هم تیره است؟
خیر، بعضی تیره تر و بعضی روشن تر است.
آیا با شیشه هم می توانید سایه درست کنید؟
خیر، اگر هم ستاره عصر چطور؟ ایجاد شود سایه بسیار روشن است.
اجسامی راکه سایه دارندرانام ببرید؟
مقوای تیره، مداد، کتاب، عروسک و غیره.
اجسامی که سایه ندارند؟
آب، آینه، شیشه و غیره.
آیا در روز آفتابی می توانید سایه ی خودتان را از بین ببرید؟ چگونه؟
بله، زمانی که کاملاً زیر منبع نور بایستیم.
چشمه ی نور چیست؟
اجسامی که از خود نور تولیدمی کنند چشمه نور می گویند.
چند نمونه نورهای طبیعی ومصنوعی نام ببرید؟
نور های طبیعی: خورشید و ستارگان
نورهای مصنوعی: لامپ، آتش، شمع و غیره.
از نور چه استفاده هایی می شود؟
برای دیدن، علامت دادن، هشداردادن، رشد گیاهان، درست کردن سایه، تشخیص بعضی ازبیماری ها.
اندازه ی سایه ها در صبح و ظهر و عصر چگونه است؟
در صبح و عصر بلند هستند چون خورشید مایل می تابد ولی در ظهر کوتاه هستند چون از بالا و مستقیم می تابد.
چگونه سایه ها کوچک و بزرگ می شوند؟
با دور و نزدیک کردن جسم و منبع نور سایه ها بزرگ و کوچک می شوند.
اندازه سایه به چه چیزی بستگی دارد؟
به جهت تابش نور.
چرا پشت اجسام شفاف سایه درست نمی شود؟
چون نورازآن ها عبورمی کند.
- بعضی ازاجسام چشمه ی نور نیستند اما نورانی هستند.مثل ماه و شبرنگ که نورشان قرضی است.
- درفضا نیز سایه تولید می شود همین امر باعث ایجاد خورشید گرفتگی وماه گرفتگی می شود.
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .
دیدگاه شما