گزارش خواندنی | آنچه باید درباره حقیقت بازارگردان ها بدانید
به گزارش «دنیای بورس»، دنیای‌اقتصاد نوشت: «نوسان‌گیران» توصیفی است که سهامداران خرد و برخی مسوولان خارج از بازار سرمایه در روزها و هفته‌های اخیر از بازارگردان‌ها ارائه میکنند؛ به‌ویژه پس از آنکه شرکت بورس و اوراق بهادار تهران تمامی شرکت‌های بورسی را ملزم به بازارگردانی کرد.
از آن زمان تاکنون، هر روز که شاخص کل بازار نزولی شده، دیواری کوتاه‌تر از بازارگردان‌ها پیدا نمی‌شود و آنها در نوک پیکان حملات قرار گرفته و به‌عنوان مقصر معرفی شدهاند. با این حال نظر کارشناسان و متخصصان بازار سرمایه چنین نیست و گرچه بر فعالیت بازارگردانان اشکال‌هایی وارد میکنند اما معتقدند نباید به بازارگردان به‌عنوان نهادی که وظیفه دارد تنها در روزهای ریزش بازار، منابعش را خرج جمع کردن صف‌های فروش کند، نگاه کرد.
در کنار تصمیمات ریز و صندوق بازارگردانی چیست؟ درشتی که مسوولان ارشد بورسی برای بهبود وضعیت بازار در روزهای سقوط شاخص کل گرفتند، ورود بازارگردانان به بازار سرمایه نیز بیش از هر چیز دیگری خودنمایی می‌کرد که از آن به‌عنوان عامل نجات بازار یاد می‌شد. مسوولان سازمان بورس و اوراق بهادار پس از چند جلسه با مدیران ارشد حقوقی خبر ورود بازارگردانان در حمایت از بازار سرمایه را اعلام کردند. آنان تاکید داشتند که با حمایت بازارگردانان صف‌های فروش جمع و بازار رفته‌رفته روی آرامش را به خود می‌بیند.
در نهایت نیز در آخرین روز از تابستان بود که معاون عملیات بازار شرکت بورس تهران با صدور اطلاعیه‌ای به مدیران عامل شرکت‌های بورسی اعلام کرد که با توجه به اهمیت روزافزون الزامات نقدشوندگی بازار و لزوم تنظیم عرضه و تقاضای بازار به موجب آیین‌نامه حفظ ثبات بازار سرمایه و صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران و سهامداران، داشتن رکن بازارگردانی موثر از سوی ناشر و سهامداران شرکت‌ها جزو الزامات پذیرش شرکت‌هاست.
طبق این اطلاعیه تمامی شرکت‌های بورسی از ۱۰ مهرماه و تمامی شرکت‌ها در فرابورس از تاریخ ۱۵ مهر ملزم به معرفی بازارگردان شدند. گرچه کارشناسان در همان زمان از این تصمیم حمایت کردند و بازارگردانی را یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه دانستند اما تاکید داشتند که بازارگردانی عامل دوم نجات بازار است و نباید تصور کرد با حضور بازارگردانان مشکلات ریز و درشت هم حل شود.
تعریف نادرست از بازارگردانی
اکنون نیز که چند ماهی از ملزم شدن شرکت‌های بورسی برای بازارگردانی می‌گذرد و به گفته سیاوش وکیلی، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس در ۹ ماه گذشته بازارگردان‌ها دو برابر حجم فروش سهام، اقدام به خرید سهام کرده‌اند، پیش‌بینی کارشناسان این حوزه درست از آب درآمده است. هرچند بازار از ریزش غیرمعمولی نجات یافته اما همچنان به تعادل نرسیده است.
با این حال و با وجود آنکه بازارگردان‌ها در ۹ ماه گذشته ۵۵ هزار میلیارد تومان سهام خریداری کرده و به میزان ۲۷هزار میلیارد تومان سهام فروخته‌اند، اگر شاخص روند نزولی به خود بگیرد باز آنان به‌عنوان مقصر اصلی معرفی می‌شوند.
حسین خسرونژاد، کارشناس بازار سرمایه این نگاه را غلط می‌داند و به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید مانند همه تصمیم‌های دیگر بازار سرمایه، بازارگردانی هم در بازار ما درست انجام نمی‌شود. به اعتقاد او بازارگردانی در بازار ایران درست تعریف نشده و نگاه سهامداران و مسوولان به بازارگردان‌ها غلط است.
خسرونژاد توضیح میدهد: «مثل همه اتفاقات دیگر در بازار سرمایه ما که بدون کار کارشناسی انجام میشود، بازارگردانی هم بدون کار کارشناسی انجام میشود. بازارگردان صرفا برای جمع‌کردن سهمها و روزهای منفی نیست. بازارگردان باید بتواند در روند مثبت بازار هم تاثیرگذار باشد. اینکه ما همه شرکت‌ها را مجبور کنیم منابعی را از دست بدهند برای بازارگردانی اشتباه است.»
این کارشناس بازار سرمایه یادآور میشود: «بازارگردانی در بازار ما به‌ویژه در این چند ماه اخیر به این دلیل به وجود آمد که بازار حبابی و نیازمند اصلاح بود و مسوولان اصرار داشتند یک عده بیایند از جیب یک عده دیگر سهمها را خریداری کنند که تبعات سیاسی و اقتصادی بازار کم شود. بنابراین تصوری که سازمان بورس و مردم از بازارگردان دارند آدمی است که یک پول از یک منابع مفتی آورده و با آن سهم حبابی مردم را بخرد تا مردم ضرر نکنند و همه خوشحال باشند! در صورتی که در هیچ جای دنیا بازارگردانی اینگونه انجام نمی‌شود.»
خسرونژاد با مقایسه بازارگردانی در کشور آلمان می‌گوید: «در بازار آلمان اگر ۱۵ یا ۲۰ درصد قیمت سهام بالا برود market maker یا همان بازارگردان ۴۰ درصد سهام شرکت را روی کانتر می‌گذارد ولی چیزی که در کشور ما جا افتاده این است که بازارگردان تعریف شده نهاد یا سهامدار عمده‌ای است که فقط در بازارهای نزولی فعالیت کند. اگر همین سهامدار عمده یا بازارگردان در بازار صعودی بخواهد سهم بفروشد همه شاکی می‌شوند که عرضه‌های آبشاری حقوقی‌ها شروع شد!
بازارگردانی یا اتلاف منابع ملی؟
او در ادامه با ذکر مثالی از بازارگردانی سهام بانک تجارت می‌گوید: «صندوق بازارگردان بانک تجارت در دو ماه گذشته حدود ۸ میلیارد تومان سهم خریداری کرده است. یعنی منابع و سرمایه مردم که باید صرف بنگاه‌های کوچک برای جلوگیری از اتفاق‌های بد اقتصادی در زمان شیوع کرونا یا جلوگیری از بیکاری می‌شد صرف خرید سهام بانک تجارت شده است!
از سوی دیگر این‌قدر خریدار زیاد است که در حال حاضر سهم بازارگردان بانک تجارت نزدیک به سهم دولت در بانک تجارت شده یعنی در مجمع مشخص نیست سهامدار حقوقی بانک تجارت دقیقا کیست؟ دولت است یا صندوق بازارگردان تحت مدیریت خود بانک تجارت؟! بنابراین مانند همه اتفاقات دیگر در بازار سرمایه که نمادی از تصمیمات عجولانه و سوءمدیریت در ارکان بازار مشاهده میشود، در بازارگردانی هم هست.»
خسرونژاد معتقد است تا روزی که اینگونه بازارگردانی ادامه داشته باشد منابع کشور بیشتر به هدر می‌رود. این کارشناس بازارهای مالی با یادآوری کسری بودجه سال آینده می‌گوید: «در کشوری که برآورد میشود در بودجه ۱۴۰۰ کسری هنگفتی وجود داشته باشد، اینکه بانک تجارت منابع زیادی بابت حمایت کورکورانه از سهام بانک هدر دهد، عقلانی نیست. »
لزوم اصلاح فرهنگ سرمایه‌گذاری
خسرونژاد راه اصلاح روش بازارگردانی در کشور و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی را فرهنگ‌سازی و روی کار آمدن مدیران متخصص می‌داند. او می‌گوید: «مردم باید یاد بگیرند که اگر با چشم بسته و بدون کوچک‌ترین اطلاعی سهم می‌خرند باید عواقب آن را هم بپذیرند. سواد مالی و فرهنگ سرمایه‌گذاری در کشور ما وجود ندارد و تا زمانی که این دو اصلاح نشود مشکلی حل نخواهد شد.» این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه «باید مدیران غیرمتخصص جای خود را به افراد خبره و متخصص بدهند»
تاکید می‌کند: «قطعا تصمیمات غیرکارشناسی مسوولان ما نیز زیاد است و بسیاری از مشکلات از همین تصمیمات ناشی میشود. از تصمیماتی که در سازمان بورس و شورای عالی بورس و شرکت بورس به‌صورت لحظه‌ای عوض میشود بگیرید تا تصمیماتی که در سطح کلان‌تر اقتصاد درباره بازار سرمایه گرفته میشود. همه اینها باعث میشود که وضعیت بازار اینگونه باشد و هیچ کاری از جمله بازارگردانی درست انجام نشود.»
خسرونژاد در حالی سیاست‌گذاری‌های بورسی را عامل وضعیت ناآرام بازار سرمایه می‌داند و معتقد است که نگاه مردم و مدیران به بازارگردانی غلط است که برخی معتقدند بازارگردان‌ها در فرآیندهای بازار سرمایه اختلال ایجاد و آنان را به تلاش برای نوسانگیری از سرمایه‌گذاران خرد متهم میکنند. این نگاه فراتر از نگاه فعالان فضای مجازی است و در نهادهای حکومتی هم رخنه کرده است.
به‌طوری که مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نهاد قانون‌گذاری در هفته‌های اخیر بازارگردان‌ها در سیبل حملات خود قرار داده و حتی یکی از این نمایندگان ادعا کرده که لیستی ۵۰ نفره از متهمان در موضوع بازارگردانی و شرکت‌هایی را که به گفته او با عملکرد خود باعث سقوط شاخص شدهاند، به رئیس دستگاه قضا گزارش داده است! اما سیاوش وکیلی، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس، ضمن رد این اتهام نوسانگیری بازارگردانان، فعالیت اکثریت آنان را قانونمند دانسته و درباره نحوه برخورد سازمان بورس با تخلفات برخی بازارگردان‌ها هم توضیح داده است.
او در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود بر تفاوت بین «تخلف» و «جرم» تاکید کرده و گفته سازمان بورس با ناشران و نهادهای مالی که از دستورالعمل‌ها تخلف کردند و همچنین با بازارگردان‌هایی که در فرآیند عملیات بازارگردانی هم دچار تخلف شوند برخورد خواهد کرد. اما این موضوع با جرم‌انگاری و ارسال پرونده به دادگاه‌ها تفاوت دارد. به گفته او تاکنون عمده تخلفات ناشی از استنکاف برخی ناشران از عمل به مصوبه ۲۰ شهریور شورای عالی بورس و آیین‌نامه صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران بوده که همه ناشران (چه ناشران جدیدالورود به بازار و چه ناشران باسابقه بازار) را به داشتن بازارگردان ملزم کرده است، در نخستین روزهای اجرای این مصوبه در ۱۳مهرماه برخی ناشران از اجرای آن خودداری کردند که برخوردهای لازم براساس مقررات هم صورت پذیرفت.
همچنین طبق اعلام معاونت حقوقی سازمان بورس در دو یا سه ماه گذشته ۲۰۷ مدیر بورسی، احکامی از «تذکر» تا «سلب صلاحیت» و «جریمه نقدی» دریافت کردند که در تاریخ بورس این میزان جدیت در مقابل تخلفات بی‌سابقه بوده است. سازمان بورس ضمن حمایت از بازارگردانان و اعلام این آمار که اکنون از بین حدود ۶۵۰ نماد فعال در بازار سرمایه، ۴۸۰ نماد دارای بازارگردان هستند تاکید دارد که این سازمان با هیچ تخلفی کنار نمی‌آید.
بازارگردانی سهم چیست؟
بازارگردانی، فعالیتی است که با هدف کاهش دامنه نوسانات قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن توسط کارگزار انجام میشود. در واقع بازارگردان به افراد یا شرکت‌هایی گفته میشود که با هدف کسب سود اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار یا کالاهای اقتصادی میکنند و بنا به ماهیت عملکرد از نوسانات ناخواسته و قیمت دارایی می‌کاهند. بازارگردان‌ها (Market Maker) حجم زیادی از اوراق بهادار را در اختیار دارند و می‌توانند مقدار زیادی از سفارش‌ها را در بازارهای مالی انجام دهند.
وظیفه بازارگردان‌ها همواره حفظ تعادل سهام است. بازارگردان باعث جلوگیری از تشکیل صف‌های خرید و فروش میشود. به‌عبارت‌دیگر زمانی که اکثر سرمایه‌گذاران اقدام به فروش دارایی‌های خود میکنند و عرضه زیاد میشود اما تقاضا برای خرید سهم کم میشود، بازارگردان اقدام به حمایت از سهم و خرید سهم‌های عرضه شده می‌کند تا تقاضای همه فروشندگان تامین و نقدشوندگی در سهم افزایش یابد. البته بازارگردان تنها در صفوف فروش اقدام به حمایت از سهم نمیکند و در روزهای مثبت و صفوف خرید هم اگر سرمایه‌گذاران به دنبال خرید سهم باشند، بازارگردان دارایی‌های خود را عرضه می‌کند تا تمام سفارش‌های خرید نیز تامین شود و علاوه بر آن حجم مبنا هم پر شود.
به عبارتی خرید و فروش سهام را برای معامله‌گران تسهیل می‌کند. به این ترتیب از مهم‌ترین وظیفه بازارگردان افزایش نقدشوندگی در بازار است. در واقع زمانی که سهامداران نقدینگی نیاز دارند و تصمیم به فروش اوراق خود در بازار گرفته‌اند اما به دلیل رکود خریداری برای سهمها پیدا نشود بازارگردان باید اقدام به خریداری این اوراق کند یا زمانی که افراد برای خرید اوراق به دنبال فروشنده هستند اوراق در اختیار خود را به متقاضیان بفروشد. در مجموع مهم‌ترین اهداف بازارگردان، کاهش هزینه‌های معاملاتی از طریق کاهش شکاف قیمتی خرید و فروش، جلوگیری از نوسانات شدید و کنترل قیمت ورقه بهادار در یک محدوده معین و افزایش میزان نقدشوندگی سهام و بازار و وجود عرضه و تقاضا برای اوراق بهادار است.
فرمول صحیح بازارگردانی
عليرضاتوكلي كاشي/ معاون توسعه كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري ايران اگر هدف اصلی بازارگردانی «افزایش نقدشوندگی» و نه لزوما حمایت از قیمت سهام به هر قیمتی باشد، پس باید طبق دستورالعمل بازارگردانی اختیار تعیین کلیه پارامترهای بازارگردانی به بازارگردان داده شود.
در قسمت‌های قبلی تلاش شد تا مختصات اصلی یک بازارگردانی درست تشریح شده و اشکالات و آثار سوء بلندمدت شیوه فعلی بازارگردانی بیان شود. در این قسمت ضمن تشریح انگیزه هر یک از ذی‌نفعان بازار در حفظ وضع موجود، راهکارهای پیشنهادی برای بهبود و اصلاح شیوه بازارگردانی در بازار سهام تشریح خواهد شد.
انگیزه هر یک از ذی‌نفعان بازار در حفظ وضع موجود چیست؟
برای پاسخ به این سوال که چرا به اینجا رسیده‌ایم، مرور انگیزه‌ها راهنما خواهد بود.
مدیران بورسی و سیاست‌گذاران اقتصادی: افزایش قیمت سهام سبب رشد شاخص بورس و جلوگیری از افت قیمت سهام، سبب جلوگیری از افت شاخص بورس میشود و متاسفانه عدد شاخص بورس به‌عنوان معیار موفقیت مدیران بورس‌ها و همچنین سیاست‌گذاران اقتصادی تلقی میشود – هرچند این نوع نگاه از اساس نادرست است- بنابراین این مسوولان انگیزه حفظ قیمت سهام در سطوح بالا را دارند.
مردم: که عمدتا در غیاب یک سیستم درست هدایت به سوی سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در دام کلاهبرداران فضای مجازی افتاده‌اند و طبیعتا امیدوارند یک نفر از آنها در مقابل این زیان حمایت کند. این گروه هم علاقه‌مند هستند تا بازارگردانان برخی از سهمها را در قیمت‌های غیرمنصفانه امروز از ایشان خریداری کنند. (منکر وجود برخی سهمها با قیمت‌های درست نیستیم، اما عمده سهم‌هایی که امروز انتظار می‌رود بازارگردان‌ها آنها را از مردم بخرند، دقیقا همان سهم‌هایی هستند که قیمت‌های غیرمنصفانه دارند.)
سفته‌بازان: این عده تا امروز، نه تنها از وضعیت بی‌سامان بازار منتفع شدهاند و به مدد حضور برخی کلاهبرداران در بازار، سهم‌هایی را که در قیمت‌های پایین خریداری کرده‌اند، در قیمت‌های بالا به مردم فروخته‌اند، بلکه امروز هم به پشتوانه بازارگردانی از محل منابع داخلی شرکت‌ها، امید دارند که بتوانند برخی سهمها را دوباره تا حد ممکن و تا قیمت‌های غیرمنصفانه رشد دهند و بعد با استفاده از سپر دفاعی مردم – فروختن سهام به مردم عامی و جلو انداختن آنها در مصاف با مدیران بورسی- بازارگردانان را تحت فشار قرار دهند تا سهام را از مردم با قیمت‌های بالا بخرند و عملا زیان را به بازارگردانان و از آن طریق به شرکت‌ها و سهامداران آنها تحمیل کنند.
بازارگردانان دستوری: از آنجا که در شیوه فعلی اجرای دستورالعمل بازارگردانی، بازارگردانان دستوری هیچ ریسکی متحمل نشده و صرفا دستورات مدیران بورسی را اجرا و کارمزدهای خود را دریافت میکنند، از وضعیت فعلی به هیچ وجه ناراحت نیستند و اتفاقا تداوم وضعیت فعلی، یعنی ایجاد درآمد بیشتر برای ایشان!
ظاهرا، اینگونه که پیداست بازار سرمایه در یک «تعادل بد» قرار گرفته است و عمده ذی‌نفعان (به‌جز مدیران شرکت‌ها و سهامداران عمده) از وضعیت «نادرست» امروز راضی‌اند.
مدیران و فعالان بازار باید بدانند که حمایت از قیمت سهام با هدف حمایت از سهامداران خرد، یک فضیلت اخلاقی نیست. این نوع حمایت‌ها که در چند سال اخیر به دفعات انجام شده است، هیچ نقشی در افزایش میزان مشارکت مردم در بازار سرمایه نداشته و باعث افزایش وفاداری سهامداران خرد نیز نشده است. هر موج نوسانی که در بورس ایجاد میشود، عده‌ای را از دنیای بورس به بیرون پرتاب کرده و تعدادی نوسان‌گیر را به مجموع نوسان‌گیران بورس می‌افزاید. نگاهی به نوسان تعداد سایت‌ها و کانال‌های فعال در فضای مجازی و در زمان رونق و رکود بورس، کاملا نشان‌دهنده نحوه حضور این افراد در بازار سرمایه است. معمولا با رونق بورس تعداد این سایت‌ها و کانال‌های فعال به سرعت زیاد شده و در زمان رکود، دکان آنها یکی یکی بسته میشود. درصد قابل توجهی از آن عده سرمایه‌گذاران جدیدالورودی که به بیرون پرتاب می‌شوند، معمولا هیچ گاه به بورس بازنمی‌گردند.
اگر امروز تعداد کدهای بورسی اشخاص حقیقی به اعداد چندده میلیونی رسیده است، به مدد سهام عدالت و همچنین ارائه خدمات یک بار مصرف در بازار سرمایه بوده است. (افرادی که برای دریافت وام مسکن، اوراق تسهیلات مسکن را در فرابورس می‌خرند و پیمانکارانی که برای دریافت مطالبات خود از دولت در قالب اسنادخزانه اسلامی، مجبور به دریافت کدبورسی می‌شوند، از مصادیق این کدهای بورسی یک بار مصرف هستند.) با توجه به وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری متعدد با کارنامه بسیار موفق در صحنه بازار سرمایه کشور، آیا بهتر نیست تلاش‌های خود برای افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه و افزایش مشارکت مردم در بازار سرمایه را معطوف و متمرکز بر توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری کنیم؟
راهکار پیشنهادی برای اجرای «بازارگردانی درست»
اگر هدف اصلی بازارگردانی «افزایش نقدشوندگی» و نه لزوما حمایت از قیمت سهام به هر قیمتی باشد، پس باید طبق دستورالعمل بازارگردانی اختیار تعیین کلیه پارامترهای بازارگردانی به بازارگردان داده شده و در ازای آن فقط یک تعهد از بازارگردان گرفته شود:
«بازارگردان موظف است به نحوی بازارگردانی کند که ظرف مدت بازارگردانی، در هیچ روزی، بازار در نماد مورد نظر شاهد صف خرید یا فروش نباشد»
برای نیل به این هدف، بازارگردان باید دائما در حال یافتن نقطه تعادلی بازار بوده و با تغییر دائمی مظنه‌های خود به‌گونه‌ای عمل کند که همواره دامنه مظنه بازار (فاصله بهترین سفارش‌های خرید و فروش)، کمتر از دامنه مظنه پیشنهادی وی باشد. با توجه به وجود عوامل متعددی که در قیمت تعادلی بازار موثرند، طبیعتا بازارگردان باید دامنه نوسان مناسبی را برای نماد مورد نظر پیشنهاد دهد تا همواره بتواند تعادل بازار را حفظ کرده و از وقوع صف خرید یا فروش جلوگیری کند. همچنین برای اینکه بازارگردانی نقش موثرتری در بازار داشته باشد، بهتر است در دامنه مظنه محدودی انجام شود. اما در هر حال پیشنهاد و تعیین دامنه مظنه و دامنه نوسان همواره بر عهده بازارگردان خواهد بود. در صورتی‌که بازارگردان احساس کند سهم در حال خارج شدن از تعادل است، می‌تواند توقف موقت نماد معاملاتی را حداکثر به مدت ۳۰ دقیقه از بورس درخواست کند. پس از بازگشایی مجدد نماد، به مدت ۱۰ دقیقه عملیات پیش‌گشایش با دامنه نوسان مورد نظر بازارگردان انجام شده و بلافاصله بعد از آن جریان عادی معاملات از سر گرفته خواهد شد. البته بازارگردان در هر روز معاملاتی، صرفا یک بار می‌تواند از اختیار توقف موقت نماد استفاده کند.
همان‌طور که از متن پیشنهادی تعهد بازارگردان پیداست، بازارگردان در کل ساعات معاملاتی بازار موظف به بازارگردانی اوراق بهادار در نماد مربوطه بوده و تعهد وی طی مهلت بازارگردانی هیچ‌گاه ساقط نمی‌شود. همچنین برای افزایش نقدشوندگی، می‌توان برای هر نماد از بازارگردان‌های متعدد استفاده کرد. در صورت وجود بازارگردانان متعدد، پارامترهای موثر بازارگردانی معادل اجتماع پارامترهای کلیه بازارگردانان خواهد بود. (جدول بالا) اما هر یک از بازارگردانان، بازارگردانی را با پارامترهای خصوصی خود پی خواهند گرفت و صرفا پارامتر عمومی «محدودیت دامنه نوسان روزانه» معادل حداکثر رقم پیشنهادشده تنظیم خواهد شد و از طرف دیگر بازار نیز با افزایش حجم تعهدات بازارگردانی معادل مجموع تعهدات بازارگردان‌ها روبه‌رو خواهد شد.
تامین منابع بازارگردانی
بازارگردان برای انجام بازارگردانی، باید انباره اولیه‌ای را مشتمل بر وجه نقد و اوراق بهادار تشکیل دهد. طبیعتا اوراق بهادار باید توسط سهامداران فعلی تامین شود، اما تامین وجوه نقد می‌تواند توسط خود بازارگردان یا هر منبع دیگری – از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بادرآمد ثابت یا تسهیلات بانکی- تامین شود.
رابطه تامین‌کنندگان اوراق بهادار (شرکا) با بازارگردان از نوع مشارکت و رابطه تامین‌کنندگان وجوه با وی از نوع بدهی و در قالب عقد اجاره یا مرابحه سهام خواهد بود. طبیعتا تامین‌کنندگان مالی، سود ثابت و از پیش تعیین‌شده‌ای را از عملیات بازارگردانی طلب خواهند کرد.
مسوولیت تامین منابع بازارگردانی و انعقاد قرارداد با سرمایه‌گذاران و شرکا بر عهده بازارگردان است و وی موظف است قبل از ارائه درخواست بازارگردانی به بورس، تمهیدات لازم را برای تامین منابع لازم اندیشیده باشد. طبیعتا صیانت از این منابع نیز برعهده بازارگردان خواهد بود؛ بنابراین بازارگردان باید به شیوه‌ای بازارگردانی کند که ضمن ایفای تعهداتش در مقابل بازار (حفظ نقدشوندگی و جلوگیری از ایجاد صف خرید یا فروش)، در مقابل تامین‌کنندگان منابع بازارگردانی نیز تعهداتش را به طور کامل ایفا کند. تعهد بازارگردان در مقابل تامین‌کنندگان منابع مالی، حفظ این منابع و پرداخت سود تعهدی ثابت به ایشان است و تعهد بازارگردان در مقابل تامین‌کنندگان اوراق بهادار (شرکا) حفظ تعداد سهام و حتی‌الامکان افزایش تعداد آن است.
(به مثال صنف طلافروشان مراجعه شود.)
همان‌گونه که مشاهده میشود، مجموعه تعهدات بازارگردان در مقابل هر یک از ذی‌نفعان کاملا مشخص و شفاف است و «تعهد حفظ یا افزایش قیمت سهام» در میان هیچ یک از این تعهدات دیده نمی‌شود. هرچند بازارگردانی منطقا فعالیتی سودآور است، زیرا بازارگردان در هر لحظه در حال خریدن با قیمت کمتر و فروختن با قیمتی بیشتر است، اما بررسی بازارگردانی در سایر بورس‌ها نشان داده است که بازارگردانی سهام کوچک یا سهم‌هایی که به‌دلیل ساختار سهامداری، نقدشوندگی پایینی دارند، به‌دلیل بروز شوک‌های قیمتی، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت معمولا زیان‌ده هستند. به همین دلیل پیشنهاد میشود تا صاحبان شرکت‌ها (ناشران)، برای جبران هزینه‌های بازارگردانی مبلغ ثابتی را به صورت سالانه در مجامع عمومی خود تصویب کرده و آن را به صورت امانی یا در قالب کارمزد بازارگردانی در اختیار بازارگردان یا بازارگردانان سهام خود قرار دهند. این منابع برای جبران زیان‌های احتمالی در اختیار بازارگردان قرار خواهد گرفت، اما در صورت سودآور بودن بازارگردانی، بازارگردان می‌تواند در قالب توافق‌نامه قبلی با شرکا و تامین‌کنندگان اوراق بهادار، بخشی از این عایدات را به‌عنوان کارمزد یا حق‌الزحمه برداشت کند. با عنایت به توضیحات پیش‌گفته، مالکیت کل سهام در هر لحظه متعلق به شرکا و متناسب با میزان مشارکت ایشان است. البته این امکان نیز وجود خواهد داشت که سرمایه‌گذاران دیگری با تامین وجوه نقد به جمع شرکای کد سبدگردانی (یا صندوق بازارگردانی) بپیوندند. بازارگردان در پایان هر روز باید سهم هر یک از شرکا و تامین‌کنندگان را از دارایی‌ها و منافع آنها مشخص کند. چنانچه بازارگردانی در قالب صندوق بازارگردانی انجام شود، ترکیب مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، به خوبی این وظیفه را انجام خواهد داد. در صورت برگزاری مجامع عمومی شرکت مرتبط با نماد بازارگردانی شده، هر یک از شرکا متناسب با سهم خود در بازارگردانی در سهام موجود در کد بازارگردانی، حق رأی در مجامع را خواهند داشت. که البته می‌توانند حق رای خود را به بازارگردان نیز تفویض کنند. با این تفاسیر حق رأی سهام مورد نیاز در مجامع نیز همچنان برای تامین‌کنندگان سهام محفوظ مانده و مشکلی برای ایشان پیش نخواهد آمد.
اندازه‌گیری شاخص موفقیت بازارگردانان
علاوه‌بر موضوع مهم جلوگیری از تشکیل صف خرید و فروش و عدم مشاهده صف‌های خرید و فروش در نماد مورد بازارگردانی، مهم‌ترین شاخص اندازه‌گیری موفقیت بازارگردانان، تاثیر ایشان در افزایش نقدشوندگی و افزایش حجم معاملات نمادهاست. علاوه‌بر مقایسه افزایش نسبی حجم معاملات نسبت به قبل از دوره بازارگردانی، اندازه‌گیری نسبت حجم معاملات روزانه بازارگردان به حجم کل معاملات روزانه همان نماد، از مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی میزان موفقیت بازارگردانان است. هر چه این نسبت بیشتر باشد، به معنای موفقیت بیشتر بازارگردان است. مجموعه نکاتی که در این مجموعه یادداشت‌ها تحت عنوان «دایره‌المعارف بازارگردانی» منتشر شد، حاصل برگزاری جلسات متعدد کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با فعالان و مدیران بازار سرمایه و دریافت نظرات و پیشنهادهای متعدد ایشان بوده است. طبیعتا به‌دلیل نبود تجربه کافی در موضوع بازارگردانی در بورس‌های ایران، اجرای مفاد مندرج در این یادداشت‌ها با چالش‌هایی همراه خواهد بود که امیدواریم بازار سرمایه کشور با حضور نخبگان مالی و سرمایه‌گذاری برای هر یک از این چالش‌ها راهکاری پیدا کند. کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران تلاش دارد تا از اجرای ایده‌های درست حمایت کرده و تا حد امکان از اجرای شیوه‌های خلق الساعه که باعث آسیب بر بدنه بازار سرمایه خواهد شد جلوگیری کند. در این راه آماده دریافت نظرات و پیشنهادهای کلیه ذی‌نفعان در کلیه موضوعات مرتبط با توسعه بازار سرمایه از جمله توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همچنین موضوع بازارگردانی، با هدف توسعه بیش از پیش این نهادهای مالی و بهره‌مندی بازار سرمایه از آثار و برکات آن هستیم.
ویژگی‌های صندوق‌های بازارگردانی چیست؟
نوحی، سرپرست اداره امور صندوق‌های سرمایه‌گذاری در صندوق بازارگردانی چیست؟ سازمان بورس و اوراق بهادار، نحوه اخذ مجوز و فعالیت صندوق های سرمایه گذاری را تشریح کرد.
به گزارش سرویس بورس مشرق، رضا نوحی در خصوص ضرورت بازارگردانی در بازار سرمایه و مزایای آن گفت: عملیات بازارگردانی به منظور کمک به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار قابل معامله در بورس ها و تحدید دامنه نوسان قیمت انجام می پذیرد.
بازارگردان ۶ شرکت دیگر بورسی معرفی شد
وی با اشاره به «ماده ۱ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید» و ظرفیت پیش بینی شده در این قانون افزود: استفاده از ساختار صندوق های سرمایه گذاری جهت انجام عملیات بازارگردانی در دستور کار سازمان قرار گرفته و نمونه اساسنامه و امیدنامه "صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی" در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ به تصویب هیأت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است.
سرپرست اداره امور صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تاکید بر این که فعالیت صندوق های مذکور بر اساس اساسنامه و امیدنامه تدوین شده در قانون انجام می شود، خاطرنشان کرد:مقررات صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی به گونه ای تدوین شده که ضمن حفظ شفافیت، به روز بودن محاسبات مربوط به ارزش واحدهای صادر شده، استفاده از معافیت های مالیاتی صندوق ها و فراهم بودن ابزارهای نظارتی لازم، از چابک‌ترین ساختار نیز بهره مند است.
وی یادآور شد: علاوه بر این، تخفیفات کارمزدی در نظر گرفته شده برای معاملات و معافیت از پرداخت مالیات فروش سهام برای بازارگردانان، مشمول صندوق های اختصاصی بازارگردانی می شود.
ویژگی‌های صندوق های بازارگردانی چیست؟
نوحی در خصوص کارکردهای صندوق های بازارگردانی اختصاصی گفت: در صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی این قابلیت وجود دارد که از یک صندوق واحد برای بازارگردانی تعداد قابل ملاحظه ای از اوراق بهادار استفاده شود.
وی در تشریح ساختار صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی افزود: در این صندوق ها با قابلیت محاسبه جداگانه ارزش واحدهای سرمایه گذاری مختص هر نماد، کلیه منابع مالی و مصارف مربوط به عملیات بازارگردانی هر نماد به صورت جداگانه نگهداری می شود. این کارکرد، ظرفیت لازم را برای استقبال گروه های مختلف سهامداری از یک صندوق علیرغم عدم وحدت منافع متقاضیان را فراهم می کند.
این مقام مسئول در امور صندوق های بازارگردانی، سازمان بورس و اوراق بهادار را مرجع صدور مجوز برای این صندوق ها اعلام کرد و یادآور شد: صدور مجوز فعالیت صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی همچون دیگر صندوق های موضوع قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، توسط سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می گیرد.
چه مسیری برای تاسیس صندوق پیش روی متقاضیان است؟
سرپرست اداره امور صندوق‌های سرمایه‌گذاری در خصوص تکلیف متقاضیان تاسیس صندوق های بازارگردانی گفت:متقاضیان می توانند با ارسال فرم تکمیل شده موافقت اصولی توسط ارکان و موسسین پیشنهادی صندوق به سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام کنند. حداقل سرمایه صندوق های اختصاصی بازارگردانی مبلغ ۵۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به وجود دو نوع واحد ممتاز و عادی سرمایه گذاری در صندوق های بازارگردانی همچون صندوق های مشابه موجود در بازار سرمایه افزود: موسسین صندوق عموماً دارندگان واحدهای ممتاز صندوق را تشکیل می دهند و دارای حق حضور در مجمع بوده و در خصوص موضوعات قابل تصمیم گیری، حق رای دارند. دارندگان واحدهای عادی صرفاً در سود و زیان صندوق به تعداد واحدهای خود سهیم هستند. همچنین با توجه به ساختار تدوین شده در این صندوق ها، برگزاری مجمع از سرعت بیشتری برخوردار شده و فرآیند تصمیم گیری صندوق بازارگردانی چیست؟ را آسان تر می کند.
ارکان اجرایی و نظارتی صندوق ها کدام است؟
درباره ارکان این صندوق ها و شیوه های نظارتی آنها نیز گفت:مطابق اساسنامه صندوق های مذکور، ارکان صندوق، شامل مدیر صندوق، متولی و حسابرس است. شرکت های تامین سرمایه، سبدگردان، مشاور سرمایه گذاری، سرمایه گذاری و مادر(هلدینگ) مجاز به تصدی سمت مدیریت صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی هستند. مدیر صندوق به عنوان یک شخص حقوقی مسئولیت انجام امور اجرایی صندوق را بر عهده دارد. وظیفه اصلی متولی، نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات و همچنین اطمینان از رعایت حقوق سرمایه گذاران صندوق است.
وی با تاکید بر این که عملیات نظارت بر صندوق، صرفاً به رکن متولی محدود نمی شود، افزود:حسابرس نیز مسئولیت مربوط به بررسی اصول و رویه‌های کنترل داخلی مدیر در اجرای وظایف مذکور در اساسنامه و اظهارنظر در خصوص کفایت یا ضعف این اصول و رویه‌ها و ارایه راه‌حل‌های پیشنهادی برای رفع نقایص احتمالی را بر عهده دارد و صورت های مالی صندوق را بررسی و نسبت به آن اعلام نظر می کند.
نوحی یادآور شد: صندوق های مذکور علاوه بر الزامات گزارش دهی روزانه، ملزم به تهیه صورت های مالی در مقاطع سه ماهه هستند. علاوه بر این، مدیر صندوق به صورت روزانه اطلاعات مربوط به موضوع عملیات و ارزش واحدهای سرمایه گذاری و ترکیب دارایی صندوق را در تارنمای منظور شده، در انظار عموم قرار می دهد و اطلاعات مربوط به فعالیت خود را در قالب استاندارد ایجاد شده، در اختیار نهاد ناظر می گذارد.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
صندوق های سرمایه گذاری در واقع نهادهای مالی هستند که با استفاده از مهارت و تخصص خود در زمینه سرمایه گذاری و با استفاده از سرمایه افراد و تحت نظارت سازمان بورس تشکیل می شوند.
این صندوق ها معمولا به افرادی که به سرمایه گذاری در بورس علاقه دارند پیشنهاد میشود زیرا سرمایه گذاری در این صندوق ها سبب می شود که این سبد سرمایه همواره تحت نظارت افراد متخصص باشد.
انواع صندوق سرمایه گذاری
- با درآمد ثابت
- سهامی
- مختلط
- طلا
- اختصاصی بازارگردانی
- شاخصی
- نیکوکاری
- تامین مالی
- قابل معامله بورسی یا ETF
- پروژه
- زمین و ساختمان
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت در واقع نوعی سرمایه گذاری معقول با کمترین ریسک می باشد. افرادی که در این صندوق ها، سرمایه گذاری می کنند سود تضمین شده ای را به دست می آورند.
مدیران و سرپرستان این صندوق ها معمولا بخش عمده ای از دارایی این صندوق ها را در اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق خزانه، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می کنند و تنها بخش ناچیزی را در بورس سرمایه گذاری می کنند.
این نوع صندوق در دوره های از قبل تعیین شده به سرمایه گذاران سود پرداخت می نمایند (مثلا 4 ماه به 4 ماه)
مزایا
بالا بودن ســـــــود آنها نسبت به سود بانکی
برای مثال اگر بانکی سود 20 درصدی به سرمایه گذاران بدهد این صندوق ها سود 22 درصدی به سرمایه گذاران خود میدهد.
صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله یا ETF
صندوق های سرمایه گزاری قابل معامله معمولا فعالیت اصلی خود را در زمینه اوراق بهادار انجام می دهند. ویژگی اصلی این صندوق ها قابل داد و ستد بودن واحدهای سرمایه گذاری آنها در بازار سرمایه است.
واحدهای این صندوق ها به روش معاملات سهام عادی در سامانه معاملاتی بازار فرابورس ایران صورت می پذیرد. صندوق های قابل معامله خود به سه دسته اصلی با درآمد ثابت، سهامی و مختلط طبقه بندی می شوند. تفاوت و ریسک بالای این صندوق ها نسبت به صندوق های دیگرقابل خرید و فروش بودن واحدهای سرمایه گذاری آنها در بورس است. در نتیجه شرایط و قیمت سهام در بورس روی آنها تاثیر دارد.
صندوق های سرمایه گذاری در زمین ، ساختمان و پروژه
مجتمع فنی سرآمد علاوه بر آموزش، با تکیه بر تخصص و دانش مدیران و متخصصان خود این قابلیت را دارد تا سرمایه شما را به بهترین شکل ممکن در پروژها ساختمانی و ویلایی خود سرمایه گذاری نماید.
سرمایه گذاری در زمین و املاک در ایران یکی از بهترین گزینه های سرمایه گذاری است اما نیازمند پول و سرمایه زیادی می باشد.
این صندوق ها به این منظور برپا شده اند که سرمایه اندک افراد را جمع آوری کرده و در پروژه های بزرگ سرمایه گذاری کنند. با این روش افرادی که توانایی خرید ساختمان و زمین را ندارند می توانند در پروژه های بزرگ سهیم شوند و از این راه درآمدزایی نمایند.
صندوق های سرمایه گزاری در طلا (gold funds)
یکی دیگر از راه های سرمایه گذاری در ایران و همچنین حفظ ارزش پول سرمایه گذاری از طریق خرید طلا و سکه می باشد. این نوع سرمایه گذاری همواره خطراتی مثل گم شدن یا ربوده شدن را دارد.
صندوق های سرمایه گذاری طلا سرمایه مشتریان خود را به جای خرید سهام روی وجه نقد و اوراق مبتنی بر سکه و طلا سرمایه گذاری می نمایند. در این صندوق ها هر فرد می تواند با سرمایه اندک سرمایه گذاری نماید. البته بخشی از فعالیت موسسه سرمایه گذاری سرآمد، با تکیه بر تیم تحلیلی مجرب، نوسانگیری روزانه در بازار طلا می باشد.
صندوق های نیکوکاری
این نوع صندوق ها برای حمایت از مسابقات ورزشی مثل کشتی ایجاد شده اند. اشخاصی که قصد حمایت از این اهداف نیکوکارانه و ورزشی را دارند به جای اینکه پول خود را یک بار برای این امر خرج نمایند در این صندوق ها سرمایه گذاری نموده و سود ناشی از این سرمایه گذاری به صورت دائمی برای این امور نیکوکارانه پرداخت می شود. البته شخص می تواند همه ی سود ناشی از این سرمایه گذاری را به این صندوق ها اعطا نکند و بخشی از آن را برای خود بردارد.
صندوق های سرمایه گزاری اختصاصی بازارگردانی
صندوق های تخصصی هستند که بازارگردانی سهام یک شرکت خاص را برعهده میگیرند.
بازارگردانی فعالیتی است که هدف اصلی آن کاهش دامنه نوسان قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن توسط کارگزار صورت میگیرد.
مزایا صندوق های سرمایه گذاری
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
در این صفحه می خواهیم درباره مزایای صندوق های سرمایه گذاری اطلاعاتی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم:
هر یک از صندوق های سرمایه گذاری محدودیت های خود را دارند اما با این شرایط روز به روز طرفداران این صندوق ها بیشتر می شود، زیرا این صندوق ها مزایای فراوانی نیز دارند.
صرفه جویی در زمان و هزینه
این صندوق ها سبب صرف جویی در وقت افراد سهامدار در بازارهای مختلف می شود زیرا شخص لازم نیست که مدام به بررسی و تحلیل نوسانات بازار بپردازد و مسئولیت این کار برعهده مسئولین و متخصصان این صندوق هاست.
اما افرادی که به طور مستقیم سرمایه گذاری می نمایند با صرف نظر از اینکه باید مهارت لازم را داشته باشند هر روز باید زمانی را مقرر نمایند و به بررسی و تحلیل سهام های خود اختصاص دهند.
از لحاظ هزینه نیز زمانی که اشخاص در این صندوق ها، سرمایه گذاری می کنند دیگر نیاز نیست تا مبلغی را برای گذراندن دوره های آموزشی هزینه نمایند.
بازارگردانی حرفه ای
صندوق های معتبر، افرادی را در اختیار دارند که با استفاده از تخصص خود سود سرمایه گذاران را به حداکثر می رسانند و حتی در شرایطی که نوسانات بازار غیر قابل کنترل است این افراد با استفاده از روش های خاص خود زیان سرمایه گذار را به حداقل می رسانند.
ریسک پایین و بازده بالا
مسئولین و صاحبان چنین صندوق هایی افراد بانفوذ در این زمینه می باشند و سالها در بازار بورس و دیگر بازارهای جهانی تجربه کسب نموده اند و قادر به تحلیل عمیق و حرفه ای بازار بورس می باشند.
همچنین صاحبان این صندوق ها با بازارهای دیگر، از جمله سرمایه گذاری در بازار طلا، سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال، سرمایه گذاری در املاک و سرمایه گذاری در پروژه های ساختمانی نیز آشنایی دارند.
تشکیل این سبد سرمایه گذاری باعث می شود، سود بیشتر و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در یک بازار داشته باشند. بنابراین توصیه می کنیم سرمایه های خود را به افراد متخصص بسپارید که با تشکیل سبب، سرمایه شما را به سودهای بیشتر با ریسک کمتر برسانند.
نقدشوندگی بالا
صندوق های سرمایه گذاری نقدشوندگی بالایی دارند، این جمله را با یک مثال برای شما توضیح می دهیم.
برای مثال اگر شما دارایی خود را برای خرید یک ملک یا ساختمان یا مغازه سرمایه گذاری کنید و هنگامی که بخواهید آن را به پول نقد تبدیل کنید یا بخشی از آن را به پول نقد تبدیل کنید این کار غیرممکن است، زیرا باید کل آن ساختمان یا زمین یا مغازه را بفروشید که برای فروش آن هم مدت زمان بیشتری طول میکشد.
افرادی که احتمال می دهند در طول دوره ی سرمایه گذاری ممکن است به پول خود احتیاج پیدا کنند بهتر است در زمینه هایی سرمایه گذاری نمایند که نقدشوندگی بالایی دارند و در اسرع وقت دارایی هایشان به وجه نقد تبدیل شود.
بنابراین زمانی که شخصی به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری می نمایند ممکن است سهام آن ها در صف فروش قرار بگیرد و این امر باعث می شود نقدشوندگی سرمایه آنها کاهش یابد اما زمانی که افراد از طریق صندوق ها، سرمایه گذاری می کنند، این اختیار را دارند تا در لحظه درخواست دریافت سرمایه خود و سود آن را نمایند.
تنوع در سرمایه گذاری
یکی از راه های کاهش ریسک ایجاد تنوع در دارایی های یک سبد خرید است. شاید جمله معروف را شنیده باشید که می گوید:
همه تخم مرغ ها را در یک سبد قرار ندهید.
این جمله درمورد سرمایه گذاری های خرد صدق نمیکند اما برای صندوق های سرمایه گذاری که سرمایه های کلانی در آنها وجود دارد لازمه ی کار است.
قابل مقایسه بودن صندوق ها
با توجه به تنوع در صندوق های سرمایه گذاری نظیر صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت،صندوق سرمایه گذاری سهامی، مختلط و… افراد می توانند با در نظر گرفتن شرایط خود و هدف آنها از سرمایه گذاری یکی از صندوق ها را انتخاب نموده و آنها را باهم مقایسه نمایند تا به هدف مطلوب خود دست یایند.
ضامن نقدشوندگی صندوق ها
ضمانت نقدشوندگی هر صندوق یکی از رکن های اصلی آن صندوق است. زیرا وجود این رکن اطمینان را به سرمایه گذاران می دهد تا هرزمان که قصد فروش سهام خود را داشتند، خیالشان راحت باشد که برای سهام آنها تقاضا وجود دارد و می توانند دارایی خود را سریعا نقد کنند. البته بعضی صندوق ها ضمانت نقدشوندگی ندارند.
چند واحد سرمایه گذاری وجود دارد؟
واحدهای سرمایه گذاری ممتاز
این واحدها قبل از شروع دوره‌ی پذیره‌نویسی اولیه توسط مؤسس یا مؤسسان صندوق به منظور تشکیل سرمایه‌ی اولیه برای شروع فعالیت صندوق خریداری می‌شوند. از ویژگی‌های این نوع از واحدها می‌توان به غیرقابل ابطال و قابل انتقال بودن آنها اشاره کرد. همچنین دارندگان این واحدها دارای حق رأی در مجامع صندوق نیز هستند.
واحدهای سرمایه گذاری عادی
این واحدها پس از شروع فعالیت صندوق منتشر میشود و از ویژگی‌های آن می‌توان به قابل ابطال و غیرقابل انتقال بودن آنها اشاره کرد. همچنین دارندگان این نوع از واحدها دارای حق رأی در مجامع صندوق نیستند.
شرایط خرید صندوق های سرمایه گذاری چگونه است؟
اگر فردی هستید که تمایل زیادی به سرمایه گذاری در بازار بورس دارید اما وقت، دانش و مهارت لازم را در این حوزه ندارید بدون تردید، صندوق سرمایه گذاری سهامی و مختلط، گزینه ایدئالی برای شما محسوب می‌شوند.
با توجه به حجم سنگین سرمایه در اختیار صندوق‌های سرمایه گذاری، معمولا در دوران رونق بازار سرمایه ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ها با رشد قابل توجهی روبه‌رو میشود و در سایر دوران، عملکردی خنثی از خودش نشان میدهد.
با این وجود، بسیاری از معامله‌گران بازار سرمایه، بخشی از سرمایه بورسی خود را به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری با سابقه درخشان تخصیص می‌دهند تا بتوانند عملکرد مضاعفی را در بازار تجربه کنند. بنابراین با توجه به سابقه معاملاتی خود و ارزیابی صندوق‌های مختلف پیشنهاد می‌گردد تا بخشی از سرمایه خود را به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری اختصاص بدهید.
سوالات متداول
صندوق‌های سرمایه گذاری از زمان تاسیس در سال 1387 زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند و از این جهت پشتوانه قابل اعتمادی دارند. هر دوی این نهادها بعنوان ارکان نظارتی و تصمیم گیرنده بازار پول (بانک مرکزی) و سرمایه (سازمان بورس و اوراق بهادار)، مشروعیت و قدرت برابری در حوزه فعالیت خود دارند. به این معنی که سازمان بورس هم به اندازه بانک مرکزی معتبر است و تنها تفاوت‌شان این است که بانک مرکزی قدیمی‌تر است و سازمان بورس جوان‌تر می باشد.
انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری تنها به یک ملاک بستگی ندارد که مثلا بگوییم همان صندوقی که در ماه گذشته بیشترین بازدهی را داشته، یا آن صندوقی که در سال گذشته بهترین عملکرد را نشان داده، یا صندوق درآمد ثابت بهتر از صندوق مختلط است، یا صندوق های سهامی سود بیشتری دارند.
در انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری گزینه‌های زیادی تاثیرگذار هستند. سرمایه‌گذار نیز باید یکسری مراحل را طی کند تا راحت‌تر بتواند صندوق سرمایه گذاری مناسب خودش را انتخاب کند.
مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری عبارتند از:
روحیات و میزان ریسک پذیری فردِ سرمایه‌گذار
مشخص کردن بازه سرمایه‌گذاری
بررسی شرایط اقتصادی کشور
مقایسه و انتخاب بهترین صندوق
صندوق های سرمایه گذاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند و هیچ صندوقی بدون مجوز سازمان بورس فعال نیست و هیچ ربطی به موسسات و صندوق‌های قرض الحسنه که بدون مجوز بانک مرکز فعالیت می‌کردند، ندارند. به همین دلیل نیز بسیار مطمئن و امن هستند.
نقش بازارگردان‌ها در بورس امروز چیست؟ | تاثیر مکانیزم بازارگردانی بر حال و روز بازار سرمایه
1399/11/29
بازار سرمایه کماکان می‌تواند وظیفه حفظ و نگهداری نقدینگی را ایفا کند. اما انتظار افزایش رشد شارپی حداقل تا پایان سال ۹۹ و اسفند ماه وجود ندارد. به این معنا که در یک حالت خوشبینانه، یک میلیون و ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار واحد، حداکثر دامنه شاخص خواهد بود.
به گزارش فراسرمایه ، فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه گفت: نحوه فعالیت بازارگردان، چه در دامنه نوسان غیرمتقارن و یا متقارن-۵ تا +۵درصد، هیچ تفاوت خاصی ندارد و از طریق تفاهم‌نامه و انعقاد قراردادی میان ضامن، بازارگردان و نهاد ناظر مانند سازمان بورس، شرکت‌های بورس یا فرابورس منعقد و این چارچوب مشخص میشود. تغییری که به وسیله اعمال محدوده نوسان نامتقارن حاصل شده، کاهش محدوده نوسان قیمت و میل بیشتر به افزایش دامنه نوسان منتج به محدود کردن دامنه فعالیت خریداران بالقوه برای استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه به منظور کسب سودآوری شده است. زیرا دامنه فعالیت آنها محدود شده است و حجم معاملات و در نهایت میزان نقدشوندگی سهام نسبت به گذشته به مرور زمان کاهش پیدا خواهد کرد.
آقابزرگی تصریح کرد: کما اینکه اگر بررسی دقیقی کنیم، در ابتدای هفته جاری که این سیستم به اجرا درآمد، حدود ۴۰ تا ۵۰درصد از حجم معاملات مربوط به اوراق دولتی مانند اراد، صندوق پالایش یا دارا یکم و معاملات بلوک است؛ درصورتی که تا پیش از این، قسمت عمده مربوط به سهام یا سایر اوراق بهادار می‌شد. بنابراین هیچ تفاوت خاصی در تعیین چارچوب‌ها نداشتیم، اما در حال حاضر به جایگاهی رسیده‌ایم که متاسفانه با کندتر کردن مکانیزم گردش معاملات، وظایف بازارگردانان به مرور زمان مقداری افزایش پیدا خواهد کرد. چراکه انتظار بر این است که بازار یک طرفه‌ای را پیش رو خواهند داشت و باید به طور مرتب، یک سویه خرید کنند.
وی اظهار داشت: به طور حتم یکی از ارکان مهم در تغییر شکل و ذائقه فعلی بازار، بازارسازان و بازارگردانان هستند. تفاوتی که ما باید قائل شویم این است که در سایر نقاط در دنیا که market maker یا بازارساز درکنار کار سوق دادن قیمت سهم به سوی ارزش ذاتی، فرایند نقدشوندگی را نیز افزایش می‌دهند، در بازار سرمایه ما وظیفه‌ای را برعهده نهادی به عنوان صندوق بازارگردانی گذاشته‌ایم تا بدون دخالت در مکانیزم نزدیک کردن ارزش ذاتی سهام، یک سویه فعالیت‌های خاص خود را در قالب یک چارچوب انجام دهد. به همین دلیل من فکر نمی‌کنم تغییر شگرف و قابل توجهی بتوانند، ایجاد کنند. هرچند شاید یکی از راه‌های بهبود وضع و حال و روز بازار سهام، مکانیزم بازارگردانی محسوب شود.
آقابزرگی در ارتباط با آینده بازار سهام بیان کرد: رشد قطعی به دلیل بالا بودن سطح عمومی قیمت‌ها، حداقل نسبت به سال گذشته و عدم توفیق نسبت به افزایش قیمت‌ها در سود حاصل از عملکرد شرکت‌ها و صنایع را خواهیم دید. چون هر دو در یک سو با هم حرکت کردند، اما به یک اندازه رشد نکردند؛ قیمت به مراتب بیش از سود شرکت‌ها افزایش پیدا کرده است. همچنین بودجه سال آینده تا حدود زیادی نشان از کسری بودجه دارد.
بنابراین کماکان بازار سرمایه می‌تواند وظیفه حفظ و نگه‌داشت نقدینگی را ایفا کند. اما انتظار افزایش رشد شارپی حداقل تا پایان سال۹۹ و اسفند ماه را نداریم. یعنی در یک حالت خوشبینانه یک میلیون و ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار واحد حداکثر دامنه شاخص خواهد بود.
دیدگاه شما