وقتی مدیریت بازار ارز هم از مسیر ابزار‌های مالی بورس کالا می‌گذرد
نکته مهم آن که فاصله قیمت بین حواله و تحویل فیزیکی اسکناس چندان برجسته نیست و راه‌اندازی بازار آتی ارز به معنی مدیریت قیمت در هر دو بازار خواهد بود. آن هم در شرایطی که امکان معاملات فیزیکی و حواله در یک بستر معاملاتی با دو نماد مختلف وجود دارد.
پتانسیل مدیریت بازار از مسیری بازارپسند از سمت بورس کالا به بازار ارز مخابره شده است و درصورت وجود عزمی جدی در بین تصمیم‌سازان و فعالان اقتصادی امکان بازبینی جدی‌ساز و کار‌های معاملاتی در بازار ارز وجود دارد.
نشان تجارت - سیگنال مثبت بازوی پژوهشی بانک مرکزی به راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز در بستر بورس کالای ایران نشان می‌دهد انتظار برای تغییر ساختار‌های مدیریت بازار ایجاد شده است. اما بورس کالای ایران درخصوص قراردادهای آتی پیشقراول تمام بازارهای رسمی بوده و از بیشترین تجربه اجرایی برخوردار است.
اما ذهنیت‌های پیشین درخصوص توقف معاملات آتی سکه، سخت‌گیری بر دادوستد گواهی سپرده سکه همچنین بی توجهی و بی میلی به راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز تجربیاتی است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت و از کنار آن به سادگی عبور کرد. بورس کالای ایران در سال‌های اخیر از برخی تصمیمات و اعمال فشار‌های غیرفنی با محوریت داده‌های خارج از بازار صدمات زیادی را متحمل شده است و انتظار تغییر سریع و خلق‌الساعه رویکرد‌ها اندکی عجیب به نظر می‌رسد؛ اگرچه راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز یک ابزار کنترلی بازارمحور عالمانه، فنی و دقیق است.
البته راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز به زیرساخت‌هایی در بازار چه می‌گذرد نیاز دارد که غالب آنها دردسترس بوده و می‌توان حتی این‌گونه ادعا کرد که هم اکنون نیز درصورت وجود عزم جدی در تصمیم‌سازان اقتصادی و نهاد‌های اجرایی و نظارتی، امکان آغاز به کار آن در فرصت محدودی وجود دارد.
نکته مهم آن که فاصله قیمت بین حواله و تحویل فیزیکی اسکناس چندان برجسته نیست و راه‌اندازی بازار آتی ارز به معنی مدیریت قیمت در هر دو بازار خواهد بود. آن هم در شرایطی که امکان معاملات فیزیکی و حواله در یک بستر معاملاتی با دو نماد مختلف وجود دارد.
تاریخچه راه‌اندازی بازار آتی ارز
ایده تشکیل بازار آتی ارز در ابتدا به سال ۹۴ و حتی قبل‌تر از آن برمی‌گردد. با تصدی یا در اختیار گرفتن پست مدیرعاملی بورس کالای ایران توسط دکتر حامد سلطانی‌نژاد اولین رویکرد و اظهار نظر رسمی ایشان به راه‌اندازی بازار آتی ارز تعلق گرفت؛ آن هم در شرایطی که معاملات آتی سکه طلا از یک رونق نسبی برخوردار بود.
نرم‌افزار و زیرساخت معاملاتی آن دردسترس است و همچنین تست سرد یا امکان‌سنجی عملیاتی معاملات آن هم در سامانه بورس کالای ایران ایجاد شده و حتی مورد آزمایش قرار گرفت. اما بانک مرکزی باتوجه به عملکرد خاص خود تمایل چندانی به راه‌اندازی این سازوکار معاملاتی نداشت. اینکه بازار آتی سکه با همه، اما و اگر‌های آن متوقف شد، سیستم‌های نظارتی ورود کرده و بهای ارز در بازه‌های زمانی مختلف به اوج رسید، همگی داده‌هایی بودند که در آن زمان اجازه ندادند که چه از لحاظ روانی و چه از لحاظ دستورالعملی بازار آتی ارز آغاز به کار کند. رایزنی با برخی از بانک‌ها برای کسب مجوز و اظهار آمادگی آنها نیز راه به جایی نبرد. تا جایی که می‌بینیم تاکنون چیزی به عنوان بازار آتی ارز راه‌اندازی نشده است.
اینکه پژوهشکده پولی و بانکی به‌عنوان بازوی پژوهشی بانک مرکزی نسبت به این اتفاق و اقدام، نظر مثبت اعلام کرده و داده‌های قطعی و متقن قراردادهای آتی را به عنوان رویکرد‌های اجرایی و عملیاتی آن مورد اشاره قرار داده، واقعیتی است که این روز‌ها هم می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال مثبت مورد توجه قرار گیرد و هم مورد انتقاد واقع شود. سیگنال مثبت از آن بابت که امیدواریم بانک مرکزی نسبت به پیش‌بینی پذیر بودن بازار ارز واکنش مثبتی از خود نشان دهد؛ چراکه پژوهشکده پولی و بانکی این رویکرد را به‌عنوان یکی از ابزار‌های مدیریتی بازار معرفی کرده است. بهتر است به تجربه شرکت بورس کالای ایران در سال‌های گذشته بازگردیم. شاید مسیر دست یافتن به این شیوه قراردادی ساده‌تر باشد.
به جرات می‌توان گفت که بورس کالای ایران آمادگی راه‌اندازی قرارداد آتی ارز را دارد؛ اما موفقیت این قرارداد مشخصا از مسیر پژوهش‌های مثبت بانک مرکزی یا پژوهشکده پولی و بانکی عبور نمی‌کند، بلکه شاید بهتر باشد به زیرساخت‌های فنی و تجربیات حال و گذشته بورس کالا و بازارهای مالی بپردازیم. واقعیت آن است که بانک مرکزی تاکنون نه تنها از ابزار‌های مالی در مسیر مدیریت بازارها در بستر بازارهای کالایی یا حتی بازار ارز استفاده نکرده، بعضا نسبت به سرکوب این ابزار‌ها نیز اقدام کرده است.
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که حذف بازار آتی برای دادوستد سکه، اگرچه به دلایل مختلفی انجام شد، اما شاهد نیستیم که بانک مرکزی نسبت به آغاز عملکرد آن نظر حمایتی داشته باشد. اینکه بازار گواهی سکه که فاصله خاصی با بازار فیزیکی ندارد با اظهار نظر و حتی اعمال نفوذ نادیده ارگان‌هایی همچون بانک مرکزی متوقف می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت که این نهاد متولی از هم اکنون آن هم به شکل تمام‌قد به حمایت از این سازوکار بپردازد. به هر حال تجربیات ابزار‌های مالی مباحث خاص خود را دربردارد که به فرازوفرود موفقیت معاملات آتی ارز کمک شایانی خواهد کرد.
ورود ارز به بازار گواهی سپرده؛ راهگشای معاملاتی آتی
پیشنهاد‌هایی که می‌توان در زمینه فراهم شدن بستر راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز ارائه کرد، به شرح زیر است:
پیش از آنکه بازار آتی ارز را راه‌اندازی کنیم، لازم است که بازار گواهی سپرده ارزی را طراحی کنیم. به این معنی که به‌طور رسمی این پتانسیل وجود داشته باشد که همانند گواهی سپرده سکه طلا که معاملات سکه در قالب اوراق سپرده کالایی تا حد قابل قبولی جایگزین دادوستد سکه فیزیکی در بازار آزاد شده است، همین رویکرد در بازار ارز نیز راه‌اندازی شود. زیرا تحویل فیزیکی سکه طلا به ندرت انجام می‌شود؛ بنابراین از این نظر انتظار می‌رود که تقاضای فیزیکی گسترده برای ارز به جامعه تحمیل نخواهد شد.
باتوجه به نرخ اوراق سپرده سکه طلا که در بازار گواهی سپرده تجربه شده است و سال‌ها به میزان محدود بالاتر از قیمت بازار فیزیکی است؛ بنابراین از این مسیر نیز انتظار تحویل فیزیکی بزرگی را در این دارایی نداریم. یعنی از هم اکنون می‌توان بستری برای جذب نقدینگی بر پایه ذخایر ارز که بانک مرکزی و سایر بانک‌ها در اختیار دارند، فراهم کرد. در این شرایط بحث تسعیر نرخ ارز بانک‌ها نیز شاید تا حد زیادی مرتفع شود. به ویژه در ذخایر و دارایی‌هایی که به صورت فیزیکی وجود دارد.
پوشش ریسک ناشی از نوسان ارز با بهره‌گیری از قراردادهای مشتقه
نوسان‌های مکرر بهای ارز تاثیر منفی گسترده‌ای بر بازارها برجای می‌گذارد که افت رشد اقتصادی کشور‌ها از مهم‌ترین پیامدهای آن است. عدم اطمینان از هزینه‌های واردات و میزان درآمد نهایی صادرات، بخش تولیدی کشور را بیش از پیش تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
به عبارت دقیق‌تر، واردکننده امکان برنامه‌ریزی و محاسبه قطعی پرداخت‌های ارزی خود را نداشته و در زمان‌های بحران با احتمال برآورد بیش از حد نرخ ارز در آینده، سود بیشتری را طلب می‌کند تا از این راه امکان پوشش ریسک‌های ناشی از تکانه‌های افزایشی بهای ارز را داشته باشد. این افزایش بها به مصرف‌کننده داخلی و تولیدکنندگانی که وابسته به مواد اولیه وارداتی هستند، منتقل شده است که نتیجه آن صعودی شدن هزینه‌های تولید در گذر زمان است. در بخش صادراتی نیز اگرچه کاهش ارزش پول ملی می‌تواند اثر در بازار چه می‌گذرد مثبتی داشته باشد، اما هزینه عدم اطمینان و ریسک ناشی از تکانه‌های ارزی بی‌ثباتی در روند معاملات است که به‌منظور حفظ سهم بازار خارجی از سوی صادرکنندگان باید پرداخت شود.
به‌منظور پوشش ریسک ناشی از نوسانات ارزی بسیاری از بازارهای مالی دنیا به بهره بردن از ابزار‌های مالی مرتبط با دارایی پایه پرداختند که مخاطره ناشی از تکانه‌های قیمتی در محیط‌های ناپایدار را تا حد زیادی مرتفع می‌کنند. صعود بی‌سابقه بهای ارز طی سال گذشته زمینه بروز آشفتگی در بسیاری از بازارهای کالایی کشور بوده است که به‌عنوان مهم‌ترین رویداد اقتصادی داخلی از سوی معامله‌گران عموم بازارها به‌صورت لحظه‌ای مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.
به‌گونه‌ای‌که این روز‌ها کوچک‌ترین نوسان در بازار ارز، پیش‌بینی معامله‌گران بازارها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و به نوعی مدیریت میزان تقاضا و حجم عرضه‌ها به دنبال نوسانات ارزی، مشخص می‌شود. بهره بردن از ویژگی ذاتی قراردادهای مشتقه و راه‌اندازی معاملات آتی ارز به‌عنوان یکی از ابزار‌های مهم در کنترل تلاطم‌های ارزی گامی مثبت تلقی می‌شود که نه تنها بستری برای شفاف‌سازی دورنمای بهای ارز به شمار می‌رود، بلکه در شرایط بحرانی از وقوع تکانه‌های شدید جلوگیری می‌کند.
موشکافی سازوکار معاملات آتی ارز
در واقع منظور از قرارداد آتی ارز، تعهدی دوطرفه است که بر اساس آن مقدار مشخصی از یک پول پایه (پول خارجی) به نرخ معاوضه مشخص در تاریخ سررسید مشخص، با پول دیگر (معمولا پول داخلی)، معاوضه می‌شود. طرفین معامله، بر اساس سازوکار قراردادهای آتی، وجهی را به‌عنوان ضمانت ایفای تعهدات یا وجه تضمین نزد کارگزار یا اتاق پایاپای می‌گذارند که این وجه تضمین، متناسب با تغییرات نرخ آتی ارز، طی عملیات به‌روزرسانی حساب‌ها تعدیل می‌شود. البته در روش محاسبه وجه تضمین لازم است که نرخ تغییرات ارز شامل روند بهای ارز در کنار نوسان و پرش‌های قیمتی آن در نظر گرفته شود.
سازوکار قرارداد آتی ارز در اقصی نقاط دنیا به شکلی است که معمولا با کاهش فاصله زمانی بین ایجاد قرارداد و تاریخ سررسید، قیمت آتی به قیمت نقدی نزدیک‌تر می‌شود. هم اکنون نیز چنین ویژگی در بازار آتی بورس کالا وجود دارد و در روز سررسید قیمت آتی و دارایی پایه به یکدیگر همگرا می‌شوند.
اینکه کارکرد اهرمی قراردادهای آتی ارزی چگونه تعریف شود، مبتنی بر اندازه قرارداد‌ها و تعریف آن است؛ زیرا خاصیت اهرمی در بازار آتی نقش محوری دارد که با توجه به تغییرات بهای تسویه هر نماد و میزان وجه تضمین آن، این خاصیت اهرمی در بازار تغییر می‌کند.
در اواسط دهه ۱۳۹۰، راه‌اندازی بازار آتی ارز، به قدری جدی شد که حتی طبق اعلام رییس سازمان بورس و اوراق بهادار وقت، مصوبه شورای عالی بورس برای این قرارداد اخذ شد. پیش‌شرط شروع به کار این معاملات، تک‌نرخی شدن بهای ارز بود که متاسفانه با وجود بررسی‌های گوناگون و سازوکار‌های مورد نیاز، این نوع از معاملات ارزی به عرصه ظهور نرسید و فراموش شد. در آن زمان طبق بررسی‌های انجام‌شده از سوی علمای فقهی اتفاق نظری در مورد شرعی بودن معاملات نقدی ارز وجود داشت؛ زیرا معتقد بودند معاملات نقدی ارز ماهیت ربوی ندارد و همه ویژگی‌های یک معامله صحیح از نظر اسلامی را دارد. با توجه به شرعی بودن معاملات قراردادهای آتی با در نظر گرفتن ملاحظات کمیته فقهی در تبیین سازوکار و معاملات نقدی ارز، به نظر می‌رسد مسائل فقهی و حقوقی راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز در بورس کاملا برطرف شده است.
بازیگران آتی ارز چه کسانی خواهند بود؟
نقش بازارگردان در بازارهای مالی نقشی برجسته به شمار می‌رود. در معاملات آتی ارز، به‌علت آنکه بانک مرکزی مسوولیت اصلی را به‌عنوان عرضه‌کننده اصلی ارز در بازار برعهده دارد و به تعیین سیاست‌های ارزی می‌پردازد، می‌تواند به‌عنوان بازارگردان آتی ایفای نقش کند. از این رو می‌توان انتظار داشت که دادوستد ارز از بستر قراردادهای آتی توسعه یابد و از تعادل لازم معاملاتی برخوردار شود.
آربیتراژگران و هجر‌ها به‌عنوان پوشش‌دهندگان ریسک در کنار سرمایه‌گذاران با افق‌های سرمایه‌گذاری متفاوت، از جمله بازیگران اصلی این بازار به شمار می‌روند که به‌منظور حفظ ارزش دارایی خود در برابر تغییرات احتمالی بهای ارز در آینده می‌توانند از قراردادهای آتی ارز استفاده کنند. آربیتراژگران از تفاوت قیمت یک دارایی در بازارهای متفاوت سود کسب می‌کنند؛ به‌عنوان مثال، از تفاوت قیمت بین نرخ جاری و نرخ آتی ارز منتفع می‌شوند. سرمایه‌گذاران هم به‌عنوان گروهی دیگر، به‌منظور افزایش بازدهی بلندمدت سبد دارایی‌های خود از قرارداد آتی ارز استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران با افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت هم با هدف کسب سود از تغییرات کوتاه‌مدت نرخ آتی، از قراردادهای آتی ارز استفاده می‌کنند. این سرمایه‌گذاران، منفعتی در پول پایه (ارز خارجی) مدنظر خود ندارند، بلکه با پیش‌بینی جهت تغییرات آینده نرخ ارز سود کسب می‌کنند. این افراد، اگر نرخ جاری ارز در حال افزایش باشد، موقعیت خرید و اگر نرخ جاری ارز در حال کاهش باشد، موقعیت فروش را در قرارداد آتی اتخاذ می‌کنند.
چالش‌های راه‌اندازی آتی ارز
چالش‌هایی در بدو ورود ارز به تابلوی آتی بورس کالا وجود دارد که نیازمند بحث و بررسی بیشتر است. اینکه کدام یک از ارز‌های رایج دنیا در این تابلو قابلیت دادوستد پیدا کنند تا هزینه‌های معاملاتی بالاتر و پرش چشمگیر قیمتی را به دنبال نداشته باشند، ابتدایی‌ترین چالشی است که در راه‌اندازی این بازار باید به آن توجه کرد. عمده معاملات ارزی بر مبنای چند ارز اصلی رایج در دنیا انجام می‌شود که اگر نهاد متولی خواستار ورود ارز‌های دیگری است، باید نحوه رویارویی با چالش‌های مضاعف را برآورد کند.
معامله تحت هر ابزار نوپا، نیازمند شناخت و آموزش کافی معامله‌گران است، از این رو نمی‌توان انتظار داشت که در بدو راه‌اندازی یک ابزار مالی، شاهد حجم‌های بالای معاملاتی باشیم. همانطور که تجربه معاملات آتی سکه و در حال حاضر آتی نقره چنین ادعایی را تصدیق می‌کند، برای دادوستد ارز نیز این امکان محتمل ارزیابی می‌شود. در شرایطی که حجم معاملات کم است، افزایش فاصله قیمتی بین دو بازار بدیهی بوده، اما در شرایط بحران ممکن است، ذهنیت‌های اهالی بازار این فاصله قیمتی را بیش از پیش بالا ببرد. از این رو لازم است که رویکرد‌های توسعه و تعمیق بازار آتی ارز حتی پیش از آغاز به کار معاملات آن در دستور کار قرار بگیرد، زیرا در شرایطی که تعداد بازیگران بازار اندک است، عدم سهولت در نقدشوندگی ابزار‌های مالی، هزینه‌های ورود و خروج بالایی را به معامله‌گران تحمیل می‌کند.
در حال حاضر ابزار آتی بورس کالا برای محصولات قابل معامله آن با حد نوسان مثبت و منفی پنج درصد در نظر گرفته شده است، اما ارز به‌عنوان یک دارایی که عموما نوسانات نرمالی ندارد احتمال پیروی از این حد نوسان را نیز نخواهد داشت و انتظار می‌رود که بر پایه ویژگی‌های فنی آن به تعریف بازه نوسانی برای قراردادهای آتی ارز پرداخته شود.
اینکه دخالت در بازار ارز توسط نهاد متولی یعنی بانک مرکزی به چه شکل انجام می‌شود، باید در ابتدا مشخص شود تا لطمه جبران‌ناپذیری به سرمایه اهالی بازار وارد نشود؛ زیرا دخالت فعال در بازار ارز و نگه داشتن نرخ آن در دامنه نوسان دستوری در شرایط وقوع بحران امکان‌پذیر نیست. روسیه، چین و برزیل از جمله کشور‌هایی هستند که معمولا ورود و خروج ارز از کشور جهت تسویه ابزار‌های مشتقه ارزی را محدود می‌کنند.
از این رو این دولت‌ها آتی ارز غیرتحویلی (NDFs) را یک جایگزین تسویه آتی ارزی در نظر گرفته‌اند که به‌جای استفاده از ارز موضوع قرارداد آتی، تسویه قرارداد با ارز مربوط به کشور توسعه‌یافته انجام می‌گیرد و تسویه سود و زیان قرارداد در سررسید با این ارز انجام خواهد شد. از مزایای این روش ریسک اعتباری کمتر است.
وقتی مدیریت بازار ارز هم از مسیر ابزار‌های مالی بورس کالا می‌گذرد
منبع: دنیای اقتصاد
در بازار جهانی نفت چه می‌گذرد؟
قیمت نفت در معاملات روز چهارشنبه تحت تاثیر پیش‌بینی مازاد عرضه از سوی آژانس بین‌المللی انرژی کاهش پیدا کرد.
به گزارش اقتصاد نگار، بهای معاملات آتی نفت برنت ۲۴ سنت معادل ۰.۴ درصد کاهش پیدا کرد و به ۶۴ دلار و ۳۵ سنت در هر بشکه رسید. نفت برنت روز گذشته ۰.۳ درصد کاهش پیدا کرده بود.
بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت ۲۹ سنت معادل ۰.۵ درصد کاهش یافت و به ۵۸ دلار و ۹ سنت در هر بشکه رسید.
فاتح بیرول، مدیرآژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرد بازار نفت در نیمه اول سال ۲۰۲۰ به میزان یک میلیون بشکه در روز مازاد عرضه داشته باشد.
وی در حاشیه مجمع اقتصاد جهانی داووس سوییس به رویترز گفت: عرضه فراوانی در بخش نفت و گاز وجود دارد. به همین دلیل رویدادهای اخیر قیمت‌های بین‌المللی نفت را بالا نبرده است.
در این بین اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) اعلام کرد: تولید نفت آمریکا در مناطق شیل این کشور در فوریه به رکورد بالایی رشد خواهد کرد با این حال نرخ رشد تولید در پایین‌ترین سطح یک سال اخیر خواهد کرد.
عامل دیگری که بازارها را ملتهب کرده است، شیوع ویروس کرونای جدیدی در چین و نگرانی نسبت به تاثیر منفی آن بر رشد اقتصادی است.
توقف صادرات نفت قزاقستان به چین پس از کشف آلودگی
قزاقستان عرضه نفت از طریق خط لوله آتاسو-آلاشانکو را پس از انجام آزمایش‌هایی در پایان هفته گذشته که وجود سطح بالای ماده شیمیایی کلورید اورگانیک را نشان داد، کاهش داده است.
قزاقستان قصد دارد عرضه نفت به پالایشگاه پاولودار که به این خط لوله متصل است را متوقف کند.
این اتفاق روی ترانزیت نفت از قزاقستان به روسیه از طریق خط لوله آتیرو-سامارا تاثیری نداشته است.
پالایشگاه‌های دولتی هند در آستانه امضای قرارداد خرید نفت از روسیه
پالایشگاه‌های دولتی هند در راستای تلاش دهلی‌نو برای متنوع کردن منابع تامین نفت، در آستانه امضای نخستین قرارداد سالانه خرید نفت روسیه قرار دارند.
هند که سومین مصرف کننده بزرگ نفت جهان است، حدود ۸۴ درصد از نیازهای نفتی خود را از خاورمیانه وارد می‌کند که عمده تامین نفت این کشور را برعهده داشته است. با این حال آمارهای نفتکش نشان داد سهم خاورمیانه از واردات نفت هند از ۶۵ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۶۰ درصد در سال ۲۰۱۹ کاهش پیدا کرد که پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۱۵ بود.
خرید نفت هند از روسیه معمولا اندک بوده زیرا هزینه‌های حمل بالایی در مقایسه با گریدهای خاورمیانه داشته و از طریق بازار محموله‌های تک انجام شده است.
با این‌همه پالایشگاه‌های دولتی ایندین اویل، هندوستان پترولیوم و بهارات پترولیوم اکنون به امضای قراردادهای برای خرید نفت روسیه نزدیک شده‌اند.
ایندین اویل که بزرگترین پالایشگاه هند است به روس‌نفت روسیه اعلام کرده که قصد دارد حداکثر ۴۰ هزار بشکه در روز نفت خریداری کند که معادل ۲.۵ درصد ظرفیت پالایش این شرکت است. هندوستان پترولیوم و بهارات پترولیوم هم قراردادهای کوچکی را برنامه ریزی می کنند.
تحت دولت نارندرا مودی، نخست وزیر هند، این کشور مقررات واردات نفت را اصلاح کرده تا به پالایشگاه‌های دولتی انعطاف بیشتری برای خرید فوری نفت از مناطق مختلف فراهم کند و به آنها اجازه دهد از اختلاف قیمت‌ها بهره ببرند.
تولید نفت لیبی تقریبا متوقف شد
شرکت ملی نفت لیبی تایید کرد که عملا کل تولید ۱.۲ میلیون بشکه در روز نفت خود را از دست داده است و روزانه ۷۷ میلیون دلار ضرر می‌کند. این شرکت تایید کرد که بنادر صادرات نفت مسدود شده و تحت شرایط اضطراری قرار دارند.
سفارت آمریکا در لیبی اعلام کرده که باید فورا به شرکت ملی نفت لیبی اجازه داده شوند فعالیت‌های نفتی خود که از ابتدای هفته جاری متوقف شده است را ازسربگیرد.
شرکت ملی نفت لیبی روز دوشنبه پس از این که نیروهای وفادار به ارتش ملی لیبی یک خط لوله را مسدود کردند، برای تولید دو میدان نفتی بزرگ الشراره و الفیل در جنوب غربی لیبی وضعیت اضطراری اعلام کرد.
تا زمانی که فعالیت تاسیسات نفتی لیبی به وضعیت عادی برنگردد، تولید نفت این کشور از حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز به ۷۲ هزار بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد.
شرکت ملی نفت لیبی در واکنش به درخواست آمریکا اعلام کرده که فعالیتهایش را تنها زمانی ازسرخواهد گرفت که محاصره‌های غیرقانونی رفع شوند. این اقدامات به مردم لیبی صدمه زده و آسیب شدیدی به اقتصاد کشور وارد کرده است. تمامی گروه‌های مسئول باید دست از محاصره برداشته و به قانون احترام بگذارند.
طبق گزارش ماهانه اوپک به نقل از منابع ثانویه، تولید نفت لیبی تا دسامبر ۱.۱۳۹ میلیون بشکه در روز بود.
شرکت ملی نفت لیبی همچنین نسبت به احتمال کمبود برق به دلیل تعطیلی تولید گاز هشدار داد.
لغو ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی از بلاروس
بلاروس ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی که در جریان اختلاف با روسیه بر سر قیمت نفت وضع شده بود را رفع کرد.
پس از این که مسکو و مینسک نتوانستند در خصوص قرارداد جدید تامین نفت برای سال ۲۰۲۰ به توافق برسند، روسیه عرضه نفت به پالایشگاه‌های بلاروس را از اول ژانویه متوقف کرد با این حال بخشی از جریان صادراتش را در چهارم ژانویه احیا کرد.
بارکلیز: تقاضای جهانی برای نفت امسال جهش پیدا خواهد کرد
بانک بارکلیز در گزارش جدیدی با توجه به بهبود دورنمای اقتصاد جهانی، پیش بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت امسال ۱.۴ میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد که بالاتر از ۹۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ است.
این بانک اعلام کرد هند بزرگترین عامل رشد تقاضا خواهد بود و تقاضا در آمریکا و چین هم پس از امضای فاز اول توافق تجاری میان دو کشور، بهبود پیدا خواهد کرد.
گزارش بارکلیز با به‌روزرسانی گزارش چشم انداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول همزمان شد که پیش بینی کرد نرخ رشد اقتصاد جهانی امسال ۳.۳ درصد خواهد بود که بالاتر از نرخ ۲.۹ درصد در سال ۲۰۱۹ خواهد بود. نرخ رشد مذکور ۰.۱ درصد کمتر از گزارش قبلی خواهد بود که ناشی از بازبینی نزولی رشد اقتصادی هند در سال میلادی جاری بوده است.
با این حال انتظارات برای کندی رشد اقتصادی هند با بهبود فضای سرمایه گذاری پس از آتش بس میان واشنگتن و پکن جبران خواهد شد.
نکته جالب این است که صندوق بین‌المللی پول پیش بینی نرخ رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ را به دلیل کاهش داوطلبانه تولید نفت این کشور به منظور تقویت قیمت‌ها، کاهش داده است.
تحریم هواپیماهای شرکت نفتی ونزوئلا
آمریکا روز سه شنبه در جدیدترین اقدامش برای هدف قرار دادن دولت نیکلاس مادورو، رییس جمهور ونزوئلا، ۱۵ هواپیمای متعلق به شرکت نفتی دولتی PDVSA را در لیست سیاه قرار داد.
واشنگتن مدعی شد هواپیمای شرکت PDVSA در فضای هوایی بین‌المللی به طرز غیرحرفه‌ای و ناایمنی در نزدیکی هواپیمای نظامی آمریکا پرواز کرده است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکایی در بیانیه‌ای اظهار کرد: چند فروند از این هواپیماها در مزاحمت برای پروازهای نظامی آمریکا در فضای هوایی کارائیب مشارکت داشتند.
وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد این هواپیماها برای انتقال اعضای بلندپایه دولت مادورو از جمله مانوئل کِوِدو، وزیر نفت ونزوئلا و رییس دوره‌ای اوپک که تحت تحریم قرار دارد، مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
بر اساس گزارش رویترز، آمریکا سال میلادی گذشته با هدف براندازی دولت ونزوئلا، شرکت PDVSA را هدف تحریم قرار داد و واردات نفت ونزوئلا را ممنوع کرد.
احساسات سرمایه گذاران چطور بر بازار نامطمئن تاثیر می‌گذارد؟
پاسخ این سوالات در ذهن افراد به تعریف آنها از یک بازار مالی عادی برمی‌گردد؛ بازاری که در آن خرید و فروش دارایی‌های مالی انجام می‌شود که در زمان گذشته با توجه به نظریه کلاسیک همراه با رفتار منطقی سرمایه گذار صورت می‌گرفت اما در زمان حال چنین تعریفی به صورت صددرصد قابل قبول نیست.
در بازار سرمایه برخی افراد اهداف غیر اقتصادی دارند. توان‌های شناختی افراد دچار انحراف شده و بسیاری از تصمیمات انجام شده توسط افراد منطقی نیست و می‌توان نتیجه گرفت که حتی در بازاری با شرایط عادی هم سوگیری‌هایی که بر مبنای شناخت افراد صورت می‌گیرند، در آن تاثیرگذار خواهند بود.
با در نظر گرفتن وضعیت کنونی بازار سرمایه در ایران و حتی در کشورهای دیگر همچون آمریکا، ملاحظه می‌کنید که با گسترش روز افزون ویروس کرونا، شرایط بازارهای سرمایه و تورم در شرایط غیر عادی و کم‌ثباتی قرار گرفته‌اند. در این شرایط غیرقابل پیش‌بینی، در بین سرمایه گذاران نگرانی‌هایی به وجود آمده است که زمینه را برای سوگیری‌های شناختی فراهم می‌کند.
در این مقاله به این احساسات سرمایه گذاران و پیامدهای آن در بازار و علت این رفتارها می‌پردازیم.
تمایلات یا احساسات سرمایه گذاران
رفتارهای جهت‌دار و غیرمنطقی انسانی مساله‌ای است که در تئوری کلاسیک اقتصاد به آن پرداخته نشده است. از این رو محققان در تلاش‌اند تا در موضوعی به نام « مالیه رفتاری » این نوع کج رفتاری‌ها را مورد بررسی قرار دهند.
محققان برای این نوع رفتارهای سرمایه گذاران دو فرضیه مطرح کرده‌اند:
۱- تصمیم‌گیری احساسی و تمایلی: این اولین فرضیه است که طبق مبحث مالیه رفتاری، به مجموعه‌ای از باورهای سرمایه‌گذار گفته می‌شود که کم و بیش تمام سرمایه گذاران در معرض آن قرار می‌گیرند اما چنین باورهایی با مدارک و حقایق تناسبی ندارد. به طور مثال؛ زمانی که شرکتی با مشکلات تولید و زیان‌های بسیار مواجه می‌شود، سرمایه گذار به ارزش و رشد سهام شرکت یقین دارد. در این‌جا می‌توان گفت که سرمایه گذار به باورهای احساسی در مقابل تصمیم‌گیری منطقی و مناسب دچار شده است و مشکلات شرکت و صورت‌های مالی آن را نادیده می‌گیرد.
۲- شرط‌بندی و تصمیم‌گیری برخلاف جهت احساسات سرمایه گذاران دیگر: تمایلات و احساسات سرمایه گذار از بخش‌های مهم واقعیت بازار است و تصمیم گیری خلاف جهت احساسات دیگر سرمایه گذاران می‌تواند ریسک بزرگی باشد و هزینه سنگینی برای سرمایه گذار داشته باشد. حتی سرمایه‌گذاران منطقی نیز تلاش می‌کنند تا در معاملات خود تمایلات احساسی سرمایه گذاران را در نظر بگیرند و در قیمت‌گذاری‌ها آن را لحاظ کنند.
آشنایی با بازار گاوی و خرسی
گاوی به اصطلاح Bullish یا خرسی به اصطلاح Bearish دو اصطلاح برای توصیف بازار در شرایط غیر‌عادی هستند.
بازار گاوی(Bullish) : به بازاری که در یک مدت طولانی رشد و قیمت‌ها به صورت ضریبی صعود کند، بازار گاوی گفته می‌شود. این نوع بازار در بازه زمانی بین یک ماه تا چندین سال ادامه دارد. داشتن نگاه مثبت به بازار و سرمایه گذاری، همچنین مثبت بودن احساسات سرمایه گذار از ویژگی‌های بازار گاوی است.
بازار خرسی (Bearish) : این نوع بازار برخلاف بازار گاوی روندی نزولی دارد. در این حالت، با کاهش قیمت اوراق و سهام و افزایش فروش از طرف بازیگران بازار روبه‌رو هستیم. این نوع بازار در بازه زمانی بین چند هفته تا چند ماه ادامه دارد که در نهایت باعث شکل‌گیری جو منفی در بازار سرمایه می‌شود.
نحوه تشخیص نوع روند بازار سرمایه
برای تشخیص احساسات سرمایه گذار می‌توان از شرایط خرسی یا گاوی بازار بهره گرفت و جو حاکم بر احساسات سرمایه گذاران را از این طریق تشخیص داد.
برای مثال، در بازار گاوی جوی مثبت در بازار سرمایه حاکم است و تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که ریسک‌پذیری بازار به حداکثر خود برسد. در این صورت با بازار خرسی مواجه خواهیم شد که احساسات سرمایه گذاران را به جهتی منفی تغییر خواهد داد.
عوامل مختلفی چون رشد بازار سهام، نرخ تورم، هجوم افراد مصرف‌کننده به بازار و نرخ بالای دلار نشان دهنده آن است که ما هم‌اکنون در بازار گاوی قرار گرفته‌ایم که نماد یک بازار مثبت است، زیرا که در سال‌های اخیر بازار سرمایه به رشد خود ادامه داده است و ما در چنین بازار سرمایه‌ای به میزان زیادی با احساسات مثبت سرمایه گذاران مواجه هستیم.
آیا احساسات سرمایه گذار بر قیمت سهم تاثیر دارد؟
این سوالی است که در گذشته ذهن بسیاری از محققان مالیه رفتاری را به خود درگیر کرده بود. امروزه با اثبات این مساله، این سوال به « تاثیر احساسات سرمایه گذاران بر قیمت سهام چگونه است؟» تغییر کرده است. همچنین با تحقیقاتی که توسط بیکر و ورگلر در سال ۲۰۰۷ انجام گرفت؛ مشخص شد که سهم‌های مختلف، به میزان متفاوتی ایجاد‌کننده زمینه برای بروز احساسات سرمایه گذاران هستند.
خرید سهام‌هایی با قیمت کمتر از قیمت واقعی آن در بازار و مبحث آربیتراژ جزء راه‌های اصلی کسب درآمد در بازار سرمایه است. این خرید زمانی انجام می‌شود که قیمت فعلی سهام از ارزش واقعی آن کمتر باشد. در بازاری با شرایط گاوی ممکن است قیمت سهام شرکت در بازه‌ای طولانی از ارزش واقعی آن بالاتر بماند. در این شرایط، افزایش چند دلاری قیمت فولاد یا تحولات مثبت دیگر -هر چند که کوچک باشند- تاثیر بزرگی بر ذهن سرمایه‌گذاران می‌گذارد که البته میزان احساسات و تاثیر آن هم در بین سهام‌ها متغیر است.
از نظر بیکر و ورگلر برخی از شرکت‌ها که بیشتر در معرض احساسات سرمایه گذاران قرار می‌گیرند، شرکت‌های بدون سود، پرنوسان و تحت فشار هستند. این اتفاق به دو دلیل رخ می‌دهد؛
۱- دشوار بودن آربیتراژ کردن این نوع سهم‌ها
۲- سخت بودن ارزش‌گذاری این نوع سهم‌ها
دلیل علت اول، هزینه‌های کارمزد و معاملات است و علت دوم به این خاطر است که ارزش‌گذاری سهم با احساسات رابطه مستقیم دارد که هر چه ارزش یک سهم دشوارتر و پر ریسک‌تر باشد، احساسات بالاتری در بازه زمانی به همراه خواهد داشت. در نتیجه اختلافات زیادی نسبت به ارزش واقعی آن پیدا می‌کند.
نااطمینانی موجود در شرایط فعلی
با وضعیت فعلی که در آن هستیم، از تاثیرات منفی ویروس کرونا گرفته تا کسری بودجه دولت و افزایش قیمت دلار با نااطمینانی در بازار سرمایه روبه‌رو شده‌ایم و با توجه به متغیرهای اقتصادی کشور، زمان کافی برای شناخت بازار و چگونگی روند آن در آینده را نداریم، چرا که سرعت تغییرات از سرعت بررسی، تحقیق و تحلیل ما نسبت به بازار سرمایه بیشتر است.
همانطور که گفته شد، نااطمینانی زمینه‌ی بروز احساسات سرمایه گذاران است زیرا افراد به صورت ناخودآگاه از واقعیت‌های بازار عقب مانده‌اند. همچنین شاید منشا اصلی روند گاوی بازار همین نااطمینانی اقتصادی کشور باشد که سبب شده است تا رشد دارایی‌های شرکت‌ها و البته احساسات سرمایه‌گذاران روندی مثبت به همراه داشته باشد و ورود افراد بی‌تجربه و نابلد به بازار سرمایه چندین برابر حالت عادی رشد کند.
در بازار چه می‌گذرد
همایون دارابی با بیان اینکه تا مشخص شدن تحولات اقتصادی ناشی از کرونا بر قیمت‌های جهانی، هنوز برای پیش بینی وضعیت بورس در سال ۹۹ زود است، گفت: افزایش قیمت دلار تاثیرش را روی قیمت سهام در بورس تهران می‌گذارد.
به گزارش «نود اقتصادی»، همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: از ابتدای سال جدید شاهد فراز و فرودهایی در بازار سرمایه بوده‌ایم. بخشی از روند رشد در سال جدید به دلیل شرایط بازارهای جهانی رخ داده است. در مقطعی شاهد رشد بیش از ۲۰ درصدی بهای نفت بودیم که تاثیر خود را روی بازار سرمایه گذاشت و نمادهای پتروپالایشی و پتروشیمی که افت کرده بودند یک بازگشت قیمتی را تجربه کردند که باعث رشد شاخص شد.
وی بیان کرد: در واقع از ابتدای سال ۹۹ بدین سو، بیشتر شاهد یک جریان نوسانی در شاخص هستیم که ناشی از چند عامل است. یکی اینکه در بازارهای جهانی مساله کرونا و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی به یک معضل تبدیل شده است. بهای نفت همچنان در حال نوسانات بسیار شدید است که روی نمادهای پالایشگاهی، پتروشیمی و تولید مواد خام از جمله فلزات و مواد معدنی تاثیر می‌گذارد.
همایون دارابی گفت: به همین دلیل فعلا ارزیابی روند بازار سرمایه برای سال جاری زود است. معامله‌گران همچنان در حال احتیاط هستند و نگاه آنها به آینده است تا مشخص شود تحولات اقتصادی ناشی از کرونا بر قیمت‌های جهانی چه تاثیری می‌گذارد. هرچند به دلیل افزایش ارزش دلار در برابر ریال شاهد یک جو مثبت پیرامون بازار سرمایه هستیم.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که روی قیمت سهام در بورس تهران تاثیر می‌گذارد ارزش دلار است و اگر روند آن افزایشی باشد شاخص را با خود بالا می‌برد. آنچه تا کنون رخ داده بیشتر یک جریان نوسانی‌ست تا یک جریان پایدار و ممکن است شرایط بازار مانند روز گذشته دستخوش تغییرات هم بشود. برای مثال روز گذشته در بازار شاهد افت چهار هزار واحدی بودیم و به همین دلیل هنوز نمی‌توان به یک جمع‌بندی قوی درباره آینده بازار سرمایه رسید.
در بازار خودرو چه می‌گذرد؟
روند کاهش قیمت خودرو که به تبعیت از نزولی شدن نرخ ارز آغاز شده بود، روز گذشته متوقف ماند. بنا به گفته فعالان بازار، از دیروز منحنی قیمت به ثبات نسبی رسید؛ هرچند ممکن است با ادامه‌دار شدن رشد نرخ ارز، این ثبات جای خود را به افزایش دوباره قیمت در بازار چه می‌گذرد بدهد. بازار خودرو در بهار۱۴۰۱ روزهای داغی را پشت سر گذاشت. حالا اما دست‌اندرکاران بازار تاکید دارند که در شرایط کنونی ریسک معاملات خودرویی افزایش یافته و متقاضیان در فضای کنونی حاضر به خرید نیستند.
ایست ارزی به ریزش خودرو
روند کاهش قیمت خودرو که به تبعیت از نزولی شدن قیمت ارز از اوایل هفته جاری تسریع شده بود، متوقف شد. بنا به گفته فعالان بازار، در حال حاضر منحنی قیمت به ثباتی نسبی رسیده، هرچند ممکن است با ادامه‌دار شدن روند صعودی قیمت ارز، این ثبات از بین برود. بازار خودرو در بهار امسال روزهای داغی را در قیمت پشت سر گذاشت که اصلی‌ترین عوامل این ماجرا، رشد انتظارات تورمی (ناشی از توقف مذاکرات برجام در وین)، صعود قیمت ارز، اخبار مربوط به منتفی شدن واردات خودرو و البته کمبود عرضه بود.
هرچند وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان سعی کردند ابتدا با فروش‌های هفتگی و سپس از مسیر سامانه یکپارچه، از التهاب بازار بکاهند و مانع رشد قیمت شوند، اما اثر انتظارات و ارز بر عرضه چربید و صعود قیمت ادامه یافت. در این بین، انتشار خبر لغو ازسرگیری واردات خودرو که در مقطعی منتشر شد نیز نقش مهمی در صعود قیمت داشت. بعدا البته اعلام شد واردات خودرو قطعا انجام می‌شود و وزارت صمت مشغول تدوین آیین نامه مربوطه است. هرچه بود، بازار خودرو تحت تاثیر عوامل مذکور، روندی صعودی در فروردین، اردیبهشت و هفته‌های ابتدایی خرداد داشت؛ اما تکذیب خبر لغو ازسرگیری واردات، افت مقطعی قیمت ارز و همچنین عرضه قابل توجه خودرو از طریق سامانه فروش، برای مدتی کوتاه از سرعت رشد قیمت کاست و در مقاطعی افت را نیز رقم زد. در نخستین فروش خودرو از مسیر سامانه یکپارچه، بیش از ۱۷۰هزار دستگاه خودرو در قالب طرح‌های مختلف اعم از فوق العاده، فروش و مشارکت در تولید عرضه شد، اما نتوانست عطش کاذب بازار را فرو بنشاند و منحنی قیمت تحت تاثیر انتظارات تورمی و قیمت ارز باز هم بالا رفت. البته نمی‌توان عرضه بیش از ۱۷۰هزاردستگاهی را بی‌تاثیر در بازار خودرو دانست و این اتفاق احتمالا از سرعت رشد قیمت کاسته، اما به‌هرحال آن‌قدر قدرت نداشته که مانع صعود منحنی قیمت شود.
این شرایط (روند صعودی قیمت) اما کم‌وبیش ادامه داشت، تا اینکه اولا بانک مرکزی در بازار ارز دخالتی ویژه کرد و پس از آن نیز سفرهای برجامی و سیاسی به ایران آغاز شد و روند را عکس کرد، البته تنها برای چند روز. ابتدا این وزیر خارجه روسیه بود که پنج‌شنبه به ایران آمد و پس از آن نیز جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا راهی کشور شد. در ادامه نیز نخست‌وزیر عراق در راستای مذاکرات ایران و عربستان به تهران آمد. مهم‌ترین اتفاق در سفر این مقامات اما اعلام ازسرگیری مذاکرات بر سر احیای برجام بود. چند روز پس از سفر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، مذاکرات احیای برجام برگزار شد، منتها این‌بار به جای وین در دوحه. از همان روزی که خبر ازسرگیری مذاکرات توسط بورل اعلام شد، سرعت کاهش قیمت ارز کمی بیشتر و به تبع آن، قیمت خودرو در بازار هم روند نزولی به خود گرفت. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، قیمت خودرو تا همین یکی دو روز گذشته و تحت تاثیر کاهش قیمت ارز (که از هفته گذشته با خبر ازسرگیری مذاکرات سرعت گرفت) رو به افت بوده است. این در حالی است که با توجه به افزایش دوباره قیمت ارز در یکی دو روز گذشته، روند کاهشی قیمت خودرو متوقف شده و ممکن است در صورت تداوم این وضع، بازار از مرحله ثبات وارد فاز افزایشی شود.
در حال حاضر بازار خودرو تحت تاثیر چهار عامل قرار دارد که با هرگونه تغییر در آنها، دچار افت‌و‌خیز می‌شود. انتظارات تورمی، قیمت ارز، اخبار واردات و افت و خیز عرضه، چهار عامل موردنظر به شمار می‌روند که در این بین، انتظارات و ارز دست بالا را دارند. طبق گفته نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت، در حال حاضر تقاضا در بازار افت کرده که دلیل اصلی آن خوش‌بینی بخشی از شهروندان به آینده برجام است. این موضوع کاملا با ازسرگیری مذاکرات برجامی در قطر ارتباط دارد و بخشی از شهروندان منتظرند تا ببینند نتیجه مذاکرات چه خواهد شد و آن‌گاه دست به خرید یا حتی فروش بزنند.
بدیهی است که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریم‌ها، انتظارات تورمی کاهش خواهد یافت و به تبع آن، قیمت ارز هم نزولی می‌شود. تاثیر این دو اتفاق بر بازار خودرو، کاهشی شدن قیمت خواهد بود. بنابراین برخی امیدوار به نتیجه مذاکرات، دست از خرید کشیده‌اند تا با نزولی شدن قیمت، خودرویی بهتر یا با قیمتی کمتر از مقطع فعلی خریداری کنند. از آن سو اما در سمت فروش نیز احتیاط وجود دارد. نگاه بخشی از فروشندگان کاملا به بازار دلار است؛ به‌نحوی‌که با نزولی شدن قیمت دلار، فروش را متوقف و با صعودی شدن آن، از سر می‌گیرند. در مجموع فعلا تقاضا در بازار افت کرده و تقریبا همه منتظرند تا ببینند سرنوشت مذاکرات چه خواهد شد؛ هرچند البته نیم‌نگاهی به داستان واردات نیز وجود دارد. تصور کلی این است که با اجرایی شدن واردات، قیمت نه فقط در بازار خودروهای خارجی کشور، بلکه در بازار داخلی‌ها نیز نزولی خواهد شد. این در حالی است که وزارت صمت هنوز آیین‌نامه واردات خودرو را ابلاغ نکرده و این بلاتکلیفی در افت‌و‌خیز تقاضای بازار خودرو بی‌تاثیر نبوده و نیست.
با ورود خودروهای جدید، قیمت فعلی خودروهای خارجی در بازار کشور خواهد شکست. بنابراین شهروندان می‌توانند در آینده چنین خودروهایی را با قیمتی کمتر خریداری کنند و مدل مدنظر خود را برای خرید ارتقا بدهند. از طرفی، با کاهش قیمت خودروهای خارجی (چه مدل‌های نو و چه کارکرده‌ها) بازار داخلی‌ها نیز تحت تاثیر این ماجرا روندی نزولی را به خود می‌گیرد. البته قطعا میزان و سرعت کاهش قیمت در بازار خودروهای داخلی (پس از ورود خودروهای جدید) به اندازه بازار وارداتی‌ها نیست.
افت قیمت تا ۲۰میلیون
اما طبق آنچه فعالان بازار می‌گویند، در هفته گذشته افت قیمتی تا ۲۰میلیون تومان دامان بازار خودروهای داخلی را گرفته که ناشی از نزولی شدن قیمت ارز بوده، اما این روند فعلا متوقف است. در این مورد، یکی از فعالان بازار خودرو به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: هفته گذشته و تا قبل از افزایش قیمت دوباره ارز، خودروهایی مانند تیبا و کوئیک کاهش قیمتی حدودا سه میلیون تومانی داشتند و امثال دنا و پژو ۲۰۷ نیز کمتر از ۱۰میلیون تومان افت کردند. علیرضا پورحسنی با بیان اینکه در سطح خودروهایی با قیمت یک‌میلیارد تومان و کمی بالاتر، افت قیمت تا مرز ۲۰میلیون تومان نیز بوده است، می‌افزاید: در بازار خودروهای وارداتی، مشتری کلا کم است؛ چون اولا خودرو زیادی برای عرضه وجود ندارد و ثانیا آن‌قدر قیمت آنها بالا رفته که خیلی‌ها نه توان خرید دارند و نه حاضرند با قیمت‌های فعلی اقدام به خرید کنند. وی می‌گوید: به‌عنوان مثال، خیلی‌ها حاضر نیستند برای خرید خودرویی که قبلا ۴۰۰میلیون تومان بوده و حالا چهار میلیارد تومان قیمت دارد هزینه کنند، زیرا معتقدند با ازسرگیری واردات، می‌توانند مدل جدید آن را با قیمتی کمتر در بازار چه می‌گذرد بخرند. پورحسنی اما در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر اوضاع تقاضا در بازار خودرو به چه شکل است، تاکید می‌کند: به‌طور کلی تقاضا پایین است و میل به فروش هم چندان بالا نیست؛ آنهایی که در این فضای بلاتکلیف و نابسامانی اقتصادی اقدام به خرید خودرو می‌کنند، نیاز فوری دارند و آنهایی هم که می‌فروشند، به نوعی پول لازم هستند.
دیدگاه شما