نقدینگی چیست ؟

اگر تامین کننده نقدینگی یک AMM هستید، به احتمال زیاد در معرض ضرر ناپایدار قرار خواهید داشت. برخی اوقات این ضرر ممکن است ناچیز باشد اما این احتمال هم وجود دارد که میزان ضرر شما خیلی زیاد باشد. بنابراین در صورتی که قصد دارید سرمایه‌های خودتان را در استخرهای نقدینگی دوطرفه قرار دهید، باید خیلی مراقب این مشکل باشید.

استخر نقدینگی چیست و چطور کار می‌کند؟

استخر نقدینگی یا لیکوییدیتی پول (Liquidity Pool) یکی از تکنولوژی‌های پایه‌ در اکوسیستم DeFi است. این استخرها برای بازارسازهای خودکار (Automated Market Makers یا به اختصار AMM)، پروتکل‌های وام‌دهی، ییلد فارمینگ، سرمایه‌های ترکیبی، بازی‌های بلاک چین و… یک بخش ضروری به شمار می‌روند. بعد از اینکه دانستیم استخر نقدینگی چیست، باید به سراغ عملکرد و ضرورت آن هم برویم. پس همراهمان باشید.

مقدمه

با گسترش اقتصاد غیرمتمرکز شاهد افزایش چشمگیر فعالیت‌های زنجیره‌ای هستیم. امروزه حجم معاملات غیرمتمرکز به شکلی است که می‌تواند به سادگی با معاملات متمرکز رقابت کند. تا ماه دسامبر ۲۰۲۰ حدودا ۱۵ میلیارد دلار سرمایه در پروتکل‌های غیرمتمرکز جمع‌آوری شد و با گسترش اکوسیستم و معرفی محصولات جدید، این مقدار هر روز در حال افزایش است.

ممکن است بپرسید که این حجم از معاملات و گسترش آن‌ها چگونه ممکن است؟ یکی از تکنولوژی‌های مهمی که باعث ایجاد چنین معاملاتی شده است، استخرهای نقدینگی هستند.

استخر نقدینگی چیست؟

استخر نقدینگی به استخری از توکن‌ها گفته می‌شود که در صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قرارداد هوشمند قفل می‌شوند و هدف آن‌ها رفع مشکلاتی است که به دلیل کمبود نقدینگی در چنین سیستم‌هایی رخ می‌دهد. به صورت کلی مفهوم استخرهای نقدینگی خیلی ساده است و به سرمایه‌هایی گفته می‌شود که در یک مخزن دیجیتالی بزرگ جمع‌آوری می‌شوند. اما این استخر چه مزایایی دارد و چرا باید سرمایه خودتان را داخل آن‌ها بریزید؟

استخر نقدینگی به مجموعه‌ای از سرمایه‌ها گفته می‌شود که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند. هدف این استخرها ساده کردن معاملات و وام‌های غیرمتمرکز است. این تکنولوژی قابلیت‌های بسیار زیاد دیگری هم دارد که در ادامه به بررسی تمامی آن‌ها خواهیم پرداخت.

این استخرها ستون اصلی خیلی از صرافی‌های غیرمتمرکز مثل یونی سواپ هستند. در این نوع صرافی، کاربرانی که در اینجا تامین کننده نقدینگی (Liquidity Provider یا به اختصار LP) نامیده می‌شوند، مقدار مساوی از دو توکن را به استخر اضافه می‌کنند تا یک بازار ایجاد کنند. آن‌ها به ازای سرمایه‌هایی که داخل استخر دارند، به ازای هر تراکنش، کارمزد دریافت خواهند کرد. مقدار این کارمزد به میزان سهمی که در لیکوییدیتی پول دارند بستگی دارد.

در مطلب راهنمای صفر تا صد کار با صرافی یونی سواپ به صورت تصویری آموزش داده‌ایم که چطور به استخر نقدینگی یونی سواپ، نقدینگی اضافه کنید.

از آنجایی که هر کسی می‌تواند یک تامین کننده نقدینگی باشد، بازارسازهای خودکار باعث شده‌اند که بازارسازی برای افراد بیشتری در دسترس باشد.

یکی از اولین پلتفرم‌هایی که در آن از استخر نقدینگی استفاده شد، بنکر Bancor نام داشت اما پس از معروف شدن یونی سواپ این مفهوم با توجه بسیار بیشتری از سمت کاربران مواجه شد. برخی از دیگر صرافی‌هایی که در بستر اتریوم از لیکوییدیتی پول استفاده می‌کنند عبارتند از SushiSwap، Curve و Balancer. استخرهای نقدینگی این صرافی‌ها از توکن‌های ERC-20 استفاده می‌کنند. موارد مشابهی مثل PancakeSwap و BurgerSwap هم روی شبکه بایننس اسمارت چین وجود دارد که توکن‌های BEP-20 را قبول می‌کنند.

افراد با سپرده‌گذاری نقدینگی خود در استخر پلتفرم‌های غیرمتمرکز، نیاز کاربران را به نقدینگی برطرف می‌کنند و در ازای آن پاداش می‌گیرند.

تفاوت لیکوییدیتی پول و دفتر سفارش گذاری یا Order Book

برای درک کامل استخرهای نقدینگی لازم است قبل از هرچیز نگاهی به یکی از اصول اولیه تبادلات الکترونیکی یعنی Order Book یا دفتر سفارشات بیندازیم. به زبان ساده، Order Book لیست سفارشات بازی است که در یک بازار مشخص وجود دارند.

سیستمی که سفارشات را به یکدیگر متصل می‌کند، Matching Engine یا موتور اتصال نام دارد. در کنار این موتور، دفتر سفارشات نیز هسته اصلی تمامی صرافی‌های متمرکز (CEX) است. این مدل یکی از بهترین مدل‌ها برای انجام تبادلات است و با استفاده از آن، امکان ایجاد بازارهای مالی پیچیده وجود دارد.

اما در اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi)، تبادل ارز نیز باید به صورت غیرمتمرکز انجام شود و هیچ فرد یا سازمان مرکزی نباید سرمایه‌ها را نزد خود نگه دارد. این موضوع در زمان استفاده از Order Book باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. همچنین شما برای هر بار استفاده از Order Book باید هزینه‌ای را تحت عنوان Gas Fee پرداخت کنید که باعث افزایش هزینه مبادلات برای شما خواهد شد. علاوه بر هزینه‌ای که این روش برای بازارسازها و تامین کنندگان نقدینگی دارد، شبکه‌های بلاک چین توان کافی برای پردازش این حجم از مبادلات را هم نخواهند داشت.

در نقدینگی چیست ؟ حال حاضر صرافی‌های غیرمتمرکزی وجود دارند که بر پایه دفتر سفارشات زنجیره‌ای کار می‌کنند. صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance Dex) یکی از این موارد است که به صورت اختصاصی برای انجام مبادلات سریع و ارزان طراحی شده است. یکی دیگر از صرافی‌هایی که از دفتر سفارشات زنجیره‌ای استفاده می‌کند پروژه Serum است که بر پایه بلاک چین سولانا فعال است. اما همان‌طور که می‌دانید این بلاک چین‌ها هیچ‌کدام محبوبیت اتریوم را ندارند.

از آنجایی که اکثر سرمایه‌های موجود در بازار کریپتو روی شبکه اتریوم هستند، شما نمی‌توانید از آن‌ها در شبکه‌های دیگر استفاده کنید، مگر اینکه از پل‌های بین زنجیره‌ای (Cross-chain bridge) استفاده کنید.

نحوه کار استخر نقدینگی چگونه است؟

بازارسازهای خودکار به صورت کلی این فضا را دگرگون کرده‌اند و مشکلات موجود را از بین برده‌اند. امروزه تکنولوژی‌های زیادی خلق شده‌اند که امکان انجام مبادلات زنجیره‌‎ای را بدون نیاز به Order Book به شما می‌دهند.

در مبادله با استفاده از دفتر سفارش، تبادلات به صورت فرد به فرد (Peer-to-Peer) انجام خواهند شد و فروشنده و خریدار از طریق Order Book با هم در ارتباط هستند. برای مثال صرافی غیرمتمرکز بایننس یک صرافی Peer-to-Peer است و مبادلات به صورت مستقیم بین کیف پول کاربرها اتفاق می‌افتد در صورتی که انجام مبادله با نقدینگی چیست ؟ استفاده از بازارسازها متفاوت است و می‌توان مدل کاری آن‌ها را فرد به قرارداد (Peer-To-Contract) دانست.

استخر نقدینگی به سرمایه‌هایی گفته می‌شود که توسط تامین کننده‌های نقدینگی (Liquidity Provider) در یک قرارداد هوشمند سرمایه‌گذاری شده‌اند. هنگام مبادله با استفاده از بازارسازهای خودکار، چیزی به اسم طرف مقابل به صورت سنتی نخواهید داشت بلکه مبادله را با نقدینگی موجود در لیکوییدیتی پول انجام خواهید داد. برای اینکه مقدار خاصی از یک رمزارز را خریداری کنید، لزوماً نیازی به وجود فروشنده در لحظه نیست بلکه فقط کافیست مقدار نقدینگی لازم در استخر وجود داشته باشد.

برای مثال زمانی که شما یک نقدینگی چیست ؟ ارز خاص را در یونی سواپ خریداری می‌کنید، هیچ فروشنده‌ای به صورت سنتی در سمت مقابل وجود ندارد بلکه فعالیت شما توسط الگوریتمی که اتفاقات موجود در استخر را رصد می‌کند مدیریت می‌شود. قیمت گذاری نیز توسط همین الگوریتم و براساس مبادلات انجام شده در لیکوییدیتی پول تعیین خواهد شد.نقدینگی چیست ؟

البته نقدینگی موجود در شبکه توسط فرد دیگری به اسم تامین کننده نقدینگی تامین می‌شود و به جهاتی می‌توانید تامین کننده نقدینگی را طرف مقابل خودتان در نظر بگیرید. اما این نوع ارتباط با مدل Order Book خیلی متفاوت است زیرا شما با قراردادی که وظیفه مدیریت استخر را دارد در ارتباط خواهید بود.

در استخرهای نقدینگی می‌توان با حفظ اصل دارایی، درآمد کسب کرد

کاربردهای استخر نقدینگی چه هستند؟

تا به اینجا ما در مورد بازارسازهای خودکار صحبت کردیم که یکی از محبوب‌ترین کاربردهای استخر نقدینگی هستند. با این وجود، استخرهای نقدینگی یک مفهوم کاملا ساده اما کاربردی هستند و می‌توانید به روش‌های مختلفی از آن استفاده کنید.

یکی از این روش‌ها ییلد فارمینگ یا Liquidity Mining است. استخرهای نقدیگی مفهوم پایه خیلی از پلتفرم‌های تولید بازده خودکار مثل Yearn هستند. در این پلتفرم‌ها افراد سرمایه خود را در استخرهای نقدینگی وارد می‌کنند و سپس از آن برای کسب سود استفاده می‌کنند.

یکی از مشکلاتی که در پروژه‌های رمزارز وجود دارد، توزیع توکن‌های جدید در بین افراد مناسب است. این موضوع با ماینینگ نقدینگی (Liquidity Mining) تا حدودی برطرف شده است. در این روش توکن‌های جدید بسته به میزان سرمایه گذاری هر فرد در بین افرادی توزیع می‌شود که توکن‌های خود را داخل یک لیکوییدیتی پول گذاشته باشند.

لازم به ذکر است که برای سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی می‌توانید از توکن‌های دیگر استخرهای نقدینگی هم استفاده کنید. برای مثال در صورتی که تامین کننده نقدینگی یونی سواپ هستید و یا سرمایه خودتان را در Compound قرار داده‌اید، بسته به سهمی که داخل استخر دارید، سود دریافت خواهید کرد. بعدا شما می‌توانید همین توکن‌ها را هم سرمایه‌گذاری کنید و به ازای آن‌ها سود مشخصی دریافت کنید.

یکی دیگر از استفاده‌هایی که می‌توانید از استخرهای نقدینگی داشته باشید، کاربردهای حاکمیتی آنها است. برخی مواقع ممکن است برای ارائه یک درخواست حاکمیتی رسمی به مقدار زیادی توکن نیاز باشد اما در صورتی که سرمایه زیادی در یک استخر جمع شده باشد، افراد می‌توانند از آن برای ارائه درخواست‌هایی که فکر می‌کنند برای شبکه مفید است استفاده کنند.

ریسک‌های استخر نقدینگی چیست؟

در صورتی که می‌خواهید تامین کننده نقدینگی یک استخر باشید، باید با مفهومی به اسم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا باشید. به زبان ساده این مفهوم به معنی از دست دادن ارزش دلاری سرمایه در مقایسه با زمانی است که یک سرمایه را HODL می‌کنید.

اگر تامین کننده نقدینگی یک AMM هستید، به احتمال زیاد در معرض ضرر ناپایدار قرار خواهید داشت. برخی اوقات این ضرر ممکن است ناچیز باشد اما این احتمال هم وجود دارد که میزان ضرر شما خیلی زیاد باشد. بنابراین در صورتی که قصد دارید سرمایه‌های خودتان را در استخرهای نقدینگی دوطرفه قرار دهید، باید خیلی مراقب این مشکل باشید.

یکی دیگر از موضوعاتی که باید در نظر داشته باشید، ریسک‌های مربوط به قراردادهای هوشمند است. زمانی که در لیکوییدیتی پول سرمایه‌گذاری می‌کنید، سرمایه‌های شما داخل استخر قرار می‌گیرند. به همین خاطر با وجود اینکه هیچ‌گونه واسطی وجود ندارد، اما خود قرارداد، نگه دارنده سرمایه شما است و در صورتی که یک باگ در آن وجود داشته باشد یا قرارداد هوشمند مورد حمله قرار گیرد، سرمایه شما ممکن است به صورت کامل از دست برود.

همچنین باید مراقب پروژه‌هایی که توسعه دهندگان آن امکان تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند هم باشید. برخی اوقات توسعه دهنده‌های شبکه، کلید ادمین یا دیگر دسترسی‌های مربوط به کد قرارداد هوشمند را دارند. این موضوع به آن‌ها امکان انجام برخی خرابکاری‌ها مثل در دست گرفتن کنترل سرمایه‌های موجود در استخر را می‌دهد.

در صرافی متمرکز، مبادلات با دخالت یک واسطه انجام‌می‌شوند و در صرافی غیرمتمرکز افراد به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله می‌کنند.

صرافی‌ غیرمتمرکز چیست و چه فرقی با صرافی متمرکز دارد؟

قبل از اینکه نقدینگی چیست ؟ به سراغ لیست صرافی‌هایی غیرمتمرکز برویم بهتر است بیشتر با این نوع صرافی‌ها آشنا شویم:

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange یا به اختصار DEX) یکی از بلوک‌های بسیار مهم اکوسیستم اقتصاد غیرمتمرکز است. DEX به پلتفرم‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها کاربر می‌تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه رمزارزهای مختلفی را با یکدیگر تبادل کند. در صرافی‌های متمرکز سنتی مثل بایننس، صرافی به عنوان نگه‌دارنده سرمایه شما عمل می‌کند و تمامی مبادلات در دیتابیس صرافی ثبت می‌شود اما در مدل غیرمتمرکز، مبادلات به صورت مستقیم روی بلاک چین اتفاق می‌افتند.

در مقابل، در صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانید به صورت مستقیم با کاربرهای دیگر مبادله داشته باشید. این بدین معنی که شما همیشه روی سرمایه‌های خودتان کنترل خواهید داشت. تنها نقطه ضعف این نوع مبادله این است که تبادلات ممکن است زمان بیشتری طول بکشند و هزینه بیشتری هم برای شما داشته باشد.

لیست صرافی‌های غیرمتمرکز مشهور

• یونی‌سواپ: یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که امکان تبادل توکن‌های ERC-20 را به شما می‌دهد. این صرافی یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های دنیای DeFi محسوب می‌شود و هدف آن از بین بردن یکی از مهم‌ترین مشکلات صرافی‌های غیرمتمرکز یعنی کمبود نقدینگی است.
• سوشی‌سواپ: سوشی سواپ نیز یک پلتفرم دیفای است که روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود و با استفاده از آن کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به صورت مستقیم مبادله کنند. این پروژه در سال ۲۰۲۰ توسط یک نفر با اسم مستعار چف نومی (به انگلیسی Chef Nomi) و با کپی کردن کد منبع باز (Open Source) یونی سواپ ایجاد شد. در این صرافی به ازای سرمایه قفل شده، به شما توکن سوشی تعلق خواهد گرفت.
• پنکیک سواپ: پنکیک سواپ یکی دیگر از کپی‌های یونی سواپ است که به صورت مستقیم براساس کد منبع این پلتفرم ایجاد شده است. البته این پلتفرم به جای اجرا روی بلاک چین اتریوم، روی بایننس اسمارت چین اجرا شده است و کاربران می‌توانند به صورت مستقیم توکن‌ها و DAppهای BEP-20 را اجرا کنند.
• 1inch: وان اینچ تفاوت زیادی با این لیست دارد. این پلتفرم تجمیع کننده صرافی‌های غیرمتمرکز است و با بررسی صرافی‌های متنوع، ارزان‌ترین قیمت خرید را پیدا می‌کند و نقدینگی چیست ؟ شما را به صرافی منتقل خواهد کرد که بهترین قیمت و کمترین کارمزد تراکنش را به شما پیشنهاد می‌دهد. در ماه نوامبر ۲۰۲۰ورژن دو این پلتفرم نیز منتشر شد. در این نسخه از ۲۱ صرافی غیرمتمرکز از جمله سوشی سواپ و بازارساز خودکار وان اینچ یعنی Liquidity Protocol نیز پشتیبانی می‌شود.
• کامپاند: صرافی غیرمتمرکز کامپاند (به انگلیسی Compound) در سال ۲۰۱۷ توسط یک اقتصاد دان به اسم رابرت لشنر تاسیس شد. در این پلتفرم شما می‌توانید سرمایه‌های خودتان را به توکن تبدیل کنید. برای این کار از cTokenها استفاده می‌شود و کاربران علاوه بر دریافت سود به ازای سرمایه خود، می‌توانند از آن‌ها برای انجام مبادله استفاده کنند.

سخن نهایی

استخرهای نقدینگی نیاز به دفتر سفارشات مرکزی را به صورت کامل از بین خواهند برد و در عین حال استفاده از بازارسازهای خارجی را هم کاهش خواهند داد. با کمک استخرهای نقدینگی، صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند به صورت همیشگی به نقدینگی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. حالا که به خوبی متوجه شدیم استخر نقدینگی چیست و به چه کاری می‌آید می‌توانیم بهتر تصمیم بگیریم که از کدام پلتفرم برای کسب درآمد استفاده کنیم. شما چه پلتفرمی را پیشنهاد می‌کنید؟

روشهای اندازه گیری ریسک نقدینگی (محاسبه شکاف نقدینگی)

ریسک نقدینگی عبارت است از عدم آمادگی بانک‌ها برای تأمین تسهیلات اعطایی یا پرداخت به‌موقع دیون بانک‌ها (سپرده‌ها). هنگامی که یک بانک نقدینگی کافی ندارد، قادر نیست که به سرعت و با هزینه‌ای معقول، وجوه کافی را با افزایش بدهی‌ها یا تبدیل دارایی‌ها به دست بیاورد و این ناتوانایی بر سودآوری بانک تاثیرخواهد گذاشت.

این روش مبتنی بر ساخت جدول طبقه بندی سررسیدی اقلام ترازنامه و محاسبه خالص مازاد یا کسری وجوه (شکاف نقدینگی) در تاریخ‌های سررسید معین است.

این شکاف، به‌وسیله تحلیل جریان نقدینگی آتی بانک که بر اساس فرض‌های رفتار آتی دارایی‌ها، بدهی‌ها و اقلام خارج از ترازنامه (تحت سناریوهای مختلف) پیش‌بینی‌شده، محاسبه می‌شود.

چنین تجزیه‌وتحلیل‌هایی، فرصت زمانی را برای مدیریت شکاف نقدینگی، قبل از وقوع هر رخدادی، برای دوره‌های آتی فراهم می‌آورد. دراین‌ارتباط بانک‌ها می‌بایست شکاف نقدینگی روزانه را برای یک یا دو هفته بعد، ششم ماه بعد و یا برای یک‌فصل یا یک سال آتی محاسبه کنند.

همان‌طور که اشاره گردید، ساخت جدول شکاف نقدینگی بانک مستلزم تدوین سناریوهای مختلفی است. در هر سناریویی، بانک باید هر نوع جریان مثبت یا منفی نقدینگی را که می‌تواند رخ دهد، مدنظر قرار دهد. این سناریوها باید هم عوامل داخلی (درون بانکی) و هم عوامل خارجی (بازارهای پولی و بانکی) را در برگیرند.

دام نقدینگی چیست؟ توضیح و مثال از liquidity-trap

دام نقدینگی چیست؟ چه زمانی اتفاق می افتد؟ راه های پیشگیری از آن چیست؟ در این مقاله مثال هایی از دام نقدینگی در کشور های مختلف و نحوه مقاله با آن را برای شما آورده ایم. اما در ابتدا به تعریف دام نقدینگی پرداخته ایم و سپس نحوه شکل گیری آن را توضیح داده ایم. از تاریخچه آن برای شما سخت گفته ایم . در نهایت نیز راه های مقابله با دام نقدینگی را توضیح داده ایم. پس با بیلان مهر تا انتها یاین مقاله علمی همراه باشید. ( شرکت حسابداری بیلان مهر ارائه دهنده خدمات مالی در اصفهان )

دام نقدینگی (فهرست مطالب)

دام نقدینگی چیست؟

با وجود نرخ کم سود های بانکی سیاست های پولی ناکارآمد میشود. در این زمان مردم می خواهند به جای هزینه کردن در صنعت یا خرید اموال ، پول نقد را نزد خود نگه دارند . در این شرایط مردم سعی می کنند که سرمایه خود را برای به حداقل رساندن ضرر ناشی از افزایش نرخ بهره به صورت راکد نگه دارند. این وضعیت در شرایط رکود اقتصادی ایجاد می شود. تزریق پول توسط بانک مرکزی در از بین بردن دام نقدینگی بی تاثیر است.

نشانه های دام نقدینگی چیست؟

• نرخ های بسیار کم بهره
• تورم پایین
• رشد اقتصادی آهسته / منفی
• اولویت صرفه جویی به جای هزینه و سرمایه گذاری
• سیاست های پولی در افزایش تقاضا ناکارآمد می شوند

راه حل برای تله نقدینگی چیست؟

نظریه پرداز مدرن پولی ( جان مینارد کینز ) معتقد است ما باید نرخ تورم بالاتری را هدف قرار دهیم. انتظارات تورمی را افزایش دهیم. عرضه پول را افزایش دهیم. در صورت لزوم مستقیم قرار دادن پول در دست خانوارها هم میتواند انجام شود.
اقتصاددانان معتقدند که بانک های مرکزی برای افزایش عرضه پول باید از تسکین کمی استفاده کنند. در صورت لزوم اوراق قرضه و دارایی را برای کاهش بازده اوراق مشارکت و شرکت ها خریداری کنند.

تاریخچه دام نقدینگی

جان مینارد کینز، در نظریه عمومی خود در سال ۱۹۳۶ چنین می‌نویسد:

«این احتمال وجود دارد که که پس از آنکه نرخ بهره به یک سطح معین کاهش یافته باشد. نقدینگی ممکن است که به طور کامل مطلق شود. به این معنا که تقریبا همه ترجیح می‌دهند که پول نقد نگه داری کنند. اما در حالی که ممکن است این مورد محدودکننده در آینده اهمیت پیدا کند من هیچ کدام از آنرا تاکنون نمی‌دانم»

جان هیکس اقتصاددان انگلیسی :

«دام نقدینگی ممکن است به عنوان وضعیتی تعریف شود که در آن سیاست‌های پولی متعارف غیر فعال شده باشند. زیرا نرخ بهره در صفر یا نزدیک به صفر است. تزریق پول توسط بانک مرکزی هیچ تاثیری ندارد. زیرا همه افراد پول نقد را نگه داری می‌کنند»

در دام نقدینگی مردم بین اوراق قرضه و وجه نقد بی‌تفاوت هستند. زیرا نرخ بهره هر دو ابزار مالی با هم برابر هستند. سود نقدی صفر است و بهره اوراق قرضه نزدیک صفر است. از این

رو بانک مرکزی دیگر نمی‌تواند نرخ بهره را تحت تاثیر قرار دهد.

نمونه ای از تله های نقدینگی

• افسردگی بزرگ 1929-1933
• ژاپن در دهه 1990 و اوایل 2000
• انگلیس ، اتحادیه اروپا ، ایالات متحده – 2009-15
• دام نقدینگی بین 15-15 2009

رشد عرضه پول در دام نقدینگی

ویژگی یک دام نقدینگی این است که افزایش عرضه پول تأثیر کمی در افزایش تقاضا دارد. یک دلیل این است که افزایش عرضه پول هیچ تاثیری در کاهش نرخ بهره ندارد. هنگامی که نرخ بهره 0.5٪ است و افزایش بیشتر در عرضه پول وجود دارد ، تقاضای نگه داشتن پول به صورت نقد به جای سرمایه گذاری در اوراق بهادار کاملاً منطقی است. این بدان معنی است که تلاش برای افزایش عرضه پول در دام نقدینگی باعث تحریک فعالیت های اقتصادی نمی شود. زیرا مردم فقط پول نقد بیشتری را ذخیره می کنند.

نظریه پولی مدرن

نظریه پولی مدرن (MMT) استدلال می کند که در یک دام نقدینگی ، سیاست مالی توسعه انبساطی می تواند با افزایش عرضه پول تأمین شود و وام دولت نیازی نیست. تا زمانی که تورم در یک هدف قابل قبول باقی بماند ، دولت می تواند برای تامین هزینه ها پول چاپ کند.

سیاست های غلبه بر این مشکل

سیاست برای ایجاد پول و کاهش بازده اوراق قرضه دولتی و شرکت ها
به جای خرید دارایی از بانکها ، پول مستقیماً به مردم داده می شود.
لازم است دولت سرمایه گذاری مستقیم در اقتصاد را دنبال کند. به عنوان مثال ، ساختن طرح های کار عمومی باعث ایجاد تقاضا و بازگشت منابع بلا استفاده به گردش دایره ای می شود.

سیاست‌های حمایتی یا نقدینگی؛ علت افزایش نرخ تورم چیست؟

افزایش بی‌سابقه نرخ تورم در سال‌های اخیر، قدرت خرید بخش قابل توجهی از مردم را کاهش داده است. کارشناسان علوم اقتصادی معتقدند علت اصلی افزایش نرخ تورم در اقتصاد ایران، تنها رشد نقدینگی نیست و دلایل دیگری همچون بالا رفتن نرخ ارزهای شاخص منجر به تشدید سرعت فراگیری این پدیده شده است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، تورم یکی از اصلی‌ترین مشکلات نظام اقتصادی ایران در دهه اخیر بوده و همواره دولت‌ها به عنوان مدیر دستگاه‌های اقتصادی کشور سیاست‌های ضد و نقیض و فراوانی برای کنترل و مهار این بیماری بی درمان اقتصاد ایران در نظر گرفته‌اند که اغلب آنها یا به صورت کامل کارساز نبوده و یا بار ناچیزی را به صورت مقطعی از دوش اقتصاد ایران برداشته و در ماه‌های بعد تأثیر منفی همان مشکل به شدت تشدید شده است.

در حقیقت تورم، بخش قابل توجهی از زندگی و معیشت اقتصادی عموم مردمی که در جامعه ایران زندگی می‌کنند را تحت تأثیر قرار داده و رفع این مشکل که دست کمی از مشکلات امنیتی و اجتماعی مهم هم ندارد، به یکی از معضلات دولت و فعالان نظام اقتصادی ایران در سال‌های اخیر بدل شده است. اغلب فعالان اقتصادی، راه حل اصلی پایان یا مهار این معضل اقتصادی را بازتر گذاشتن دست خصوصی نقدینگی چیست ؟ در نظام اقتصادی و معاملات مالی می‌دانند و از سوی دیگر دولت نمی‌تواند سیاست‌های حمایت اقتصادی خود از اقشار آسیب‌پذیر را که در تضاد با خصوصی کردن نظام اقتصادی است، معطوف به افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد ایران کند.

نقدینگی، تنها علت تورم در اقتصاد ایران نیست!

اندیشمندان کلاسیک علوم اقتصادی در تعریف استاندارد تورم، آن را ناشی از افزایش چاپ و انتشار اسکناس و تزریق پول به صورت غیرهوشمند و سیاست‌زده در نظام مبادلات مالی دانسته‌اند اما پژوهش کارشناسان اقتصادی نوین پیرامون عوامل ایجاد تورم در بستر اقتصاد ایران بر نقش عوامل دیگری همچون افزایش نرخ ارز، کاهش رشد و توسعه اقتصادی و پایین آمدن قدرت خرید مردم همزمان با اجرای سیاست‌های حمایت مالی جدید از اقشار آسیب پذیر تاکید می‌کند.

همچنین بسیاری از فعالان اقتصادی و صاحبان بنگاه‌های صنفی و تولیدی، نبود تعادل در نظام عرضه و تقاضای برخی از کالاها و اقلام اساسی که نقش مهمی در زندگی خانواده‌های ایرانی دارند را علت اصلی تشدید تورم در سال‌های اخیر می‌دانند و معتقدند بخش عرضه در اقتصاد ایران به دلایل سیاسی، اجتماعی، امنیتی و البته اقتصادی همچون افزایش نرخ ارز، بالا رفتن قیمت کالاهای واسطه‌ای، افزایش دستمزد و… با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده و تا زمانی که نتوانیم به تعادل پایدار و مثبتی در نرخ ارز در بازارهای آزاد برسیم، قادر به مهار و کنترل نرخ تورم نیز نخواهیم بود.

استمرار تورم، سدی برای پیشرفت علمی و اقتصادی است

مصطفی ایمانی‌پور، کارشناس اقتصادی و پژوهشگر زیرشاخه‌های مالی، معتقد است دستگاه‌های اقتصادی ایران تعریف صحیح و درستی از تورم، عوامل آن و تأثیرات تورم بر مبادلات مالی و اعتباری ندارند و آن را با گرانی و گران‌فروشی در واحدهای صنفی یکسان می‌دانند، به همین دلیل قادر به شناسایی عوامل تورم‌زا در اقتصاد نیستند و می‌کوشند تا با اجرای سیاست‌های حمایتی معطوف به قشر ضعیف و کارگری جامعه که خود یکی از دلایل اصلی تورم است، نرخ تورم را مهار کنند.

وی در گفتگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: بر اساس تعاریف استاندارد دانشمندان علوم اقتصادی از تورم، این معضل اقتصادی به معنای افزایش ناگهانی یا تدریجی در سطح عمومی قیمت‌ها و یا کاهش مستمر قدرت خرید مردم برای تأمین حداقل‌های معیشتی است و بی‌شک بخش قابل توجهی از افزایش نرخ تورم در اقتصاد ایران که در سال‌های گذشته شدت گرفته، ناشی از تأثیر سیاست‌های نادرست اقتصادی دولت بر کاهش مستمر قدرت خرید مردم در بازارهای مختلف است.

ایمانی پور اضافه می‌کند: پدیده تورم که اغلب اقتصادهای جهان در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و با تبعات منفی ناشی از آن در بازارها و واحدهای تولیدی خود مواجه شده‌اند، تفاوت چشمگیری با گران فروشی دارد زیرا دامنه تأثیرگذاری افزایش نرخ تورم در یک نظام اجتماعی، اغلب مردم را در بر می‌گیرد اما گران‌فروشی تنها بر معیشت بخش کوچکی از یک جامعه تأثیر می‌گذارد و کنترل آن با سیاست‌های اقتصادی غیرکارشناسی شده نیز ممکن است.

وی ادامه می‌دهد: بر اساس پژوهش‌های استاندارد واحدهای تحقیقاتی دانشگاه‌های معتبر جهان، علت اصلی گران‌فروشی در اقتصادهای بزرگ، کامل نبودن چرخه اجتماعی و اخلاقی یک جامعه است اما افزایش مستمر و تدریجی نرخ تورم ناشی از سیاست‌گذاری‌های ناصحیح در دراز مدت است و بی‌شک استمرار آن در اقتصاد یک کشور در حال توسعه، سدی برای رشد و پیشرفت علمی و اقتصادی است.

ایمانی پور تصریح می‌کند: متأسفانه به رغم قرار گرفتن پدیده تورم در صدر برنامه‌های عملیاتی دولت و توجه ویژه دستگاه‌های اقتصادی به این معضل قدیمی اقتصاد ایران، تصمیمات اشتباهی در طول سال‌های اخیر در این حوزه اتخاذ شده که نه تنها روند رشد و افزایش نرخ تورم را تسریع کرده بلکه موجب تشدید تبعات منفی ناشی از رشد تورم در اقتصاد ایران شده و به قدرت خرید بخش قابل توجهی از مردم و به خصوص قشر آسیب‌پذیر لطمه وارد کرده است.

سیاست‌های حمایتی غیرهوشمند تورم را تشدید می‌کنند

حسین عماره ، اقتصاددان و استاد دانشگاه بر نقش سیاست‌های حمایتی دولت و گسترش دامنه فراگیری آنها در سال‌های گذشته بر افزایش نرخ تورم تاکید دارد و در این خصوص به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تجربه مدیریت نظام اقتصادی در کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه نشان می‌دهد، تزریق غیر هدفمند و غیرهوشمند پول به جامعه، نتیجه‌ای جز افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در بازار و ضعیف‌تر شدن قشر آسیب‌پذیر ندارد و سیاست‌های حمایتی تنها می‌توانند مشکلات اقتصادی جامعه را به صورت مقطعی و کوتاه‌مدت حل کنند.

وی اضافه می‌کند: در حقیقت دولت با اعطای بسته‌های حمایتی، یارانه‌های معیشتی، بیمه‌های بیکاری، بسته‌های پولی حمایت کرونایی و دیگر طرح‌های حمایت مالی از قشر آسیب‌پذیر ریل‌گذاری نادرستی برای افزایش قدرت خرید این قشر در بازار می‌کند و با بی‌توجهی به اثرات افزایش نقدینگی در جامعه، شرایط زندگی این قشر را در سال‌های اخیر سخت‌تر کرده است.

عماره ادامه می‌دهد: روند صعودی افزایش تعداد بسته‌های حمایتی در سال‌های اخیر و افرادی که از خدمات این بسته‌ها بهره‌مند می‌شوند به شدت منجر به رشد نقدینگی غیرهوشمند و بی‌هدف در اقتصاد ایران شده و این روند نه تنها به افزایش نرخ ارزهای شاخص همچون دلار، یورو و پوند در بازار آزاد کمک کرده بلکه قدرت خرید همان قشری که دولت قصد حمایت از آنها را داشته، هدف گرفته و نرخ تورم در اقتصاد ایران را به بیش از ۱۲ درصد رسانده است.

وی خاطرنشان می‌کند: سیاست‌های حمایتی به عنوان متهم ردیف اول پرونده افزایش نرخ تورم در اقتصاد ایران باید هوشمند و هدف‌دار شوند و بی‌شک تا زمانی که تعداد زیادی از مردم ایران بر اساس استانداردهای جهانی که از سوی نهادهای بین‌المللی همچون سازمان ملل متحده ارائه شده است، فقیر محسوب شوند، اعمال سیاست‌های حمایتی تنها منجر به تشدید تورم و کاهش قدرت خرید جامعه خواهد شد.

نقدینگی چیست؟

به صورت کلی نقدینگی به دارایی های نقدی اشاره دارد؛ واضح ترین مثال نقدینگی پول هایی است که همه روزه برای خرید ملزومات زندگی استفاده می شوند و جزو نقدترین دارایی های ما هستند. اگر بتوانیم دارایی خود را بدون کم شدن ارزش آن به پول نقد تبدیل کنیم، نقدینگی آن بیشتر است. مثلا اگر ما بخواهیم سپرده های خود را به پول تبدیل کنیم خیلی سریع این کار انجام می پذیرد بنابراین املاک را نمی توان جزو نقدینگی حساب کرد. در نتیجه به پول و شبه پول در اقتصاد نقدینگی(Liquidity) می گویند.

به هر دارایی که بتوان با آن کالا و خدمات خرید، پول می گویند؛ در واقع پول شامل وجه نقد و دارایی هایی است که به راحتی قابلیت نقد کردن دارند، پس با توجه به این تعریف چک، کارت های اعتباری، سپرده ها، چک های مسافرتی و حساب های پس انداز هم پول محسوب می شوند. شبه پول(Near-money) هم به دارایی هایی گفته می شود که به صورت مستقیم به عنوان وسیله مبادله قابل استفاده و نقد نیستند.

تامین کننده نقدینگی

توجه: آیا صرافی آنلاین معتبر برای خرید ارز دیجیتال میشتاسید.

تامین کننده نقدینگی(Liquidity providor)

تامین کننده نقدینگی کاربری است که در فضای DeFi نقدینگی خود را به استخر نقدینگی اضافه می کند تا انجام معاملات در آن شبکه آسان تر شده بتواند با موجودی ارز دیجیتال خود، سود کسب کند؛ در واقع تامین کننده های نقدینگی، موجودی ارز دیجیتال خود را به صرافی قرض می دهند تا نقدینگی صرافی تامین شود و سپس سود این کار را از صرافی می گیرد؛ تامین کننده نقدینگی که به انگلیسیLiquidy provider نامیده می شود با نام اختصاری LP هم خوانده می شود. DEX یا همان اکسچنج های غیر متمرکز با اهرم کردن استخر های نقدینگی و با استفاده از سیستم های بازگردانی خودکار، معاملات جفت ارزهای دیجیتال که نقدینگی کافی را ندارند، فراهم می کنند. در صرافی های متمرکز معاملات این گونه صورت می گیرد که سفارشاتی که خریداران و فروشندگان ارسال کرده اند در لیست سفارشات(order book) قرار گرفته و در صورت مچ شدن سفارشات، معاملات انجام می شود. اما در صرافی های غیر متمرکز، از موجودی سایر کاربران که تامین کننده ی نقدینگی هستند برای دارایی های معامله شده در پلتفرم استفاده می شود. پس در این صورت معاملات جفت ارزها با کمترین لغزش انجام می پذیرد. اگر تامین کنندگان نقدینگی به اندازه ی کافی، دارایی در استخرها قرار داده باشند و سطح نقدینگی بالا باشد، معاملات با کمترین اختلاف قیمت نسبت به قیمت بازار انجام می شوند؛ در واقع تامین کنندگان نقدینگی معاملات را آسان می کنند و در ازای این کار، کارمزد معاملات را به عنوان سود دریافت می کنند. این مقداری که تامین کنندگان نقدینگی دریافت می کنند بستگی به درصد مشارکت دارایی آن ها در استخر نقدینگی دارد؛ وقتی تامین کنندگان نقدینگی می خواهند در یک استخر، نقدینگی تززیق کنند لازم است دو دارایی مختلف( مثلاً هم رمزارز USDT و هم ETH) را وارد استخر کنند تا معامله گران امکان تبدیل جفت ارز را داشته باشند. برای مثال اگر تامین کننده نقدینگی از هر رمزارز ۵۰ دلار وارد استخر کند و معامله گری روی این دو رمزارز معامله کند، پس از این معامله پاداشی به تامین کننده نقدینگی بابت تسهیل معامله و وارد کردن دارایی ارز دیجیتال او به استخر، تعلق می گیرد.

تامین کننده نقدینگی

نتیجه گیری

در این مقاله در ابتدا گفتیم که منظور از نقدینگی همان دارایی های نقدی است و سپس به تعریف پول و شبه پول پرداختیم و متوجه شدیم که به پول و شبه پول هم نقدینگی گفته می شود؛ در بخش دیگر مقاله به نعریف تامین کننده نقدینگی پرداختیم و گفتیم که تامین کنندگان نقدینگی کاربرانی هستد که ارز دیجیتال خودشان را به صرافی می دهند تا نقدینگی لازم صرافی مربوطه را تامین کنند و سپس بابت این کار سود دریافت می کنند، اگر به دنبال اطلاعات تکمیلی تر هستید، به شما توصیه می کنیم این مقاله را بار دیگر با دقت مورد مطالعه و بررسی قرار بدهید، هم چنین اگر سوالی در ذهن شما عزیزان وجود دارد که با مطالعه ی این مقاله به آن پاسخ داده نشده است، می توانید آن را در بخش دیدگاه ها عنوان کنید تا کارشناسان یوریپتو شما را راهنمایی کنند.