معایب ارز فیات

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمزارزها مقاله پشتوانه ارز دیجیتال را نیز مطالعه نمایید.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست و چه کاربردی دارد؟

ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currency) توکن‌هایی دیجیتالی هستند که بانک مرکزی آن‌ها را تولید و از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. ارزش این ارزها به ارز فیات کشوری وابسته است که آن را صادر کرده است.

در‌حال‌حاضر، بسیاری از کشورها در‌ حال طراحی و ساخت CBDCها هستند و برخی دیگر نیز آن‌ها را به‌کار گرفته‌اند. از‌آن‌جاکه بسیاری از کشورها در حال تحقیق درباره راه‌های انتقال به ارزهای دیجیتال هستند، مهم است که بدانیم سازوکار این نوع از ارزهای دیجیتال و هدف از ساخت آن‌ها چیست. در مطلب حاضر، به این پرسش پاسخ می‌دهیم که ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست و چه کاربردی دارد؟ پس تا پایان با ما همراه باشید.

مهم‌ترین ویژگی‌های ارز معایب ارز فیات دیجیتال ملی

• ارز دیجیتال بانک مرکزی شکل دیجیتالی ارز فیات یک کشور است.
• CBDC را سازمان‌های مالی یا بانک مرکزی کشور‌ها صادر و تنظیم می‌کنند.
• CBDC‌ فراگیری مالی با مفهوم برابری در استفاده از خدمات مالی برای همه مردم را ترویج و اجرای سیاست‌های پولی را ساده می‌کند.
• بسیاری از کشورها در حال بررسی چگونگی تأثیر CBDC بر اقتصاد و شبکه‌های مالی موجود و ثبات خود هستند.

پول فیات درمقابل ارز دیجیتال ملی

پول فیات ارزی است که دولت‌ها صادر می‌کنند و پشتوانه فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد. از این پول رایج برای مبادله کالا و خدمات استفاده می‌شود. ارز فیزیکی هنوز به‌طور‌گسترده مبادله و پذیرفته می‌شود. پول فیات در ابتدا به‌شکل سکه و اسکناس ایجاد شد؛ اما با پیشرفت تکنولوژی، دولت‌ها و مؤسسه‌های مالی توانستند به‌جای پول فیات فیزیکی، از مدل اعتباری آن استفاده کنند. در این مدل، موجودی و معایب ارز فیات تراکنش‌ها به‌صورت دیجیتالی ذخیره می‌شود.

ظهور و تکامل فناوری ارزهای دیجیتال و بلاک چین باعث علاقه بیشتر جوامع بدون پول به رمزارزها شده است؛ بنابراین، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در حال بررسی امکان استفاده از ارزهای دیجیتال تحت‌حمایت دولت هستند. ازآن‌جاکه این ارزهای دیجیتال را دولت‌ها صادر و پشتیبانی می‌کنند، مانند پول‌های فیات می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد. ارز دیجیتال بانک مرکزی برخلاف رمزارزهای غیرمتمرکزی چون بیت کوین در کنترل کامل صادر‌کننده‌های آن است.

هدف از ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی

هدف اصلی CBDC ایجاد حریم خصوصی، قابلیت انتقال، راحتی، در‌دسترس‌بودن و امنیت مالی برای مشاغل و مصرف‌کنندگان است. همچنین، CBDCها می‌توانند هزینه‌های نگه‌داری سیستم مالی پیچیده و کارمزد تراکنش فرامرزی را کاهش دهند. کسانی که در‌حال‌حاضر از شیوه‌های جایگزین انتقال پول استفاده می‌کنند، به گزینه‌هایی با هزینه کمتر می‌توانند دسترسی داشته باشند. بانک مرکزی کشورها می‌توانند با استفاده از CBDC سیاست‌های پولی را اجرا و با ایجاد ثبات، رشد را کنترل کنند و بر تورم تأثیر بگذارند.

ارز دیجیتال بانک مرکزی می‌تواند ریسک‌های استفاده از رمزارزها را نیز کاهش دهد. ناگفته نماند رمزارزها نوسان زیادی دارند و قیمتشان مدام در حال افزایش و کاهش است. این نوسان باعث استرس شدید مالی افراد می‌شود و بر ثبات کلی اقتصاد نیز تأثیرگذار است. دولت‌ها از CBDC پشتیبانی و بانک مرکزی بر آن‌ها نظارت می‌کند؛ ازاین‌رو، اشخاص و مشاغل می‌توانند از شکل با‌ثبات ارز دیجیتال بهره بگیرند.

انواع ارز دیجیتال ملی

ارز دیجیتال ملی به دو دسته تقسیم می‌شود: خُرده‌فروشی (Retail CBDCs) و عمده‌فروشی (Wholesale CBDCs). در‌ادامه، هر‌کدام را بررسی می‌کنیم.

• ارز دیجیتال ملی خُرده‌فروشی: CBDC خُرده‌فروشی ارزهای دیجیتال با پشتوانه دولتی هستند و اشخاص و مشاغل از آن‌ها استفاده می‌کنند. این دسته از CBDCها ریسک واسطه را کاهش می‌دهند؛ ریسکی که در آن صادرکننده‌های ارز دیجیتال خصوصی ممکن است ورشکست شوند و دارایی مشتریان از بین برود.
• ارز دیجیتال ملی عمده‌فروشی: این ارز مشابه اوراق قرضه در بانک مرکزی است و مؤسسه‌های مالی می‌توانند با استفاده از آن‌ وجوه خود را سپرده‌گذاری یا از آن‌ برای تسویه نقل‌و‌انتقالات بین‌بانکی استفاده کنند. همچنین، بانک‌های مرکزی می‌توانند از ابزارهای سیاست پولی برای تأثیرگذاری بر وام‌دهی و تعیین نرخ بهره استفاده کنند.

مزایا و معایب CBDC

ارز دیجیتال بانک مرکزی راه‌حلی بی‌نقص برای وضعیت مالی فعلی کشوری نیست؛ اما بی‌شک مزایای انکارناپذیری دارد. در‌ادامه، به مزایا و معایب CBDCها اشاره می‌کنیم.

مزایای CBDC

• بهره‌وری: ارز دیجیتالی که ازطریق تکنولوژی بلاک چین توزیع شده، درمقایسه‌با سیستم مالی فعلی ارزان‌تر و سریع‌تر و در‌دسترس‌تر است. تمامی کسانی که به تلفن‌همراه دسترسی دارند، می‌توانند از CDBC استفاده کنند و ارزهای دیجیتال شرکت‌ها و شهروندهای منطقه‌ای را به‌هم متصل می‌کنند.

• دسترسی: ارز دیجیتال بانک مرکزی شهروندان را از داشتن حساب بانکی بی‌نیاز می‌کند. بانک‌ها اغلب به حداقل موجودی برای نگه‌داری حساب نیاز دارند و برای کارهای خاصی نیز کارمزد دریافت می‌کنند. بعضی از بانک‌ها نیز تا جایی پیش می‌روند که نقل‌‌وانتقال دارایی بعضی از مشتریان را مسدود می‌کنند. از‌آن‌جاکه CBDC به‌آسانی با دستگاه‌های دیجیتال مدیریت می‌شود، همه می‌توانند از پول‌هایی که دولت صادر می‌کند، بدون نگرانی استفاده کنند.

• حذف واسطه‌ها: به‌لطف تکنولوژی بلاک چین، شهروندان و مشاغل می‌توانند پول منتقل کنند. CBDC نیاز به بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی برای انجام تراکنش‌ها و محدودیت در مقدار پول منتقل‌شده و محدودیت در مقصد تراکنش را از بین می‌برد.

• امنیت: شبکه CBDC در حالت ایدئال خود بر بستر بدون دست‌کاری بلاک چین ساخته می‌شود. این شبکه تاریخچه تمامی تراکنش‌ها را نگه‌داری و بانک مرکزی به آن اعتماد می‌کند. چنین رویکردی می‌تواند به بانک‌ها در مبارزه با فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی کمک کند و تراکنش‌های مشکوک را بیابد و اقدامات لازم را انجام دهد.

معایب CBDC

• کنترل دولت: علاقه‌مندان به بلاک چین می‌دانند شبکه‌ای که دولت کنترل کند، با هدف اصلی بلاک چین در تضاد است. CBDC قطعاً باعث کنترل بیشتر دولت بر پول شهروندان می‌شود؛ زیرا ماهیت دیجیتالی CBDC نظارت کامل بر تمامی تراکنش‌ها را به‌دنبال دارد. گفتنی است شهروندانی که خواهان دخالت کمتر دولت بر زندگی مالی‌شان هستند، روی خوشی به CBDC نشان نخواهند داد.

• حذف جایگزین‌های بانکی: شهروندانی که برای کارهای مالی خود به‌سمت بانک مرکزی و استفاده از CBDC می‌روند، خودشان را تنها به یک بانک محدود خواهند کرد. CBDC اگرچه نیاز به بانک محلی را از بین می‌برد، تمامی کنترل را در دستان بانک مرکزی قرار می‌دهد. کسانی که می‌خواهند همچنان از بانک‌های سنتی به‌جای بانک مرکزی استفاده کنند، در فرایند گذار دچار مشکل خواهند شد.

• ریسک: با وجود CBDC و کنترل بیشتری دارایی‌ها به‌دست دولت، مسئولیت کوچک‌ترین خطر یا خطا در سیستم برعهده بانک است. اگر یکی از کارکنان اطلاعاتی را به‌اشتباه وارد کند یا در سیستم خطایی وجود داشته باشد، اعتبار بانک مرکزی به‌خطر می‌افتد. نکته مهم دیگر اینکه بانک مرکزی باید خدمات وام‌دهی‌ای را پوشش دهد که بانک‌های سنتی انجام می‌دادند.

تفاوت ارز دیجیتال بانک مرکزی با رمزارزها

اکوسیستم‌های ارزهای دیجیتال فضایی را در سیستم ارزی ایجاد می‌کنند که در آن مقررات محدودکننده بر تراکنش‌ها حاکم نیست. نکته دیگر اینکه در این فضا، تکثیر یا جعل رمزارزها دشوار است و با مکانیسم‌های اجماعی محافظت می‌شود که از دست‌کاری جلوگیری می‌کنند. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که شبیه رمزارزها باشند؛ اما ممکن است به فناوری بلاک چین یا مکانیسم‌های اجماع نیاز نداشته باشند.

علاوه‌بر‌این، ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند و تا‌کنون قانون مشخصی برایشان وضع نشده است و ارزش آن‌ها به‌واسطه احساسات سرمایه‌گذاران و استفاده و علاقه کاربران تعیین می‌شود. این در حالی است که CBDC ها ارزش ارز فیات را منعکس می‌کنند و برای ثبات و ایمنی طراحی شده‌اند.

آینده CBDC

اگرچه دولت‌ها در حال بررسی شیوه‌های به‌کارگیری CBDCها هستند، تا زمانی‌که نمونه‌ای موفق از آن ایجاد نشود، استفاده از ارز دیجیتال بانک مرکزی فراگیر نخواهد شد. حتی اگر CBDCها بتوانند از معایب ارز فیات میان قوانین سخت‌گیرانه عبور کنند و به‌صورت جمعی نیز پذیرفته شوند، باز‌هم این سؤال پیش می‌آید که کشورهای خارجی می‌توانند این ارز را به‌کار گیرند و آیا مالیات‌ها بر‌اساس CBDC تغییر می‌کند؟

در واقعیت با هربار به‌کارگیری CBDC در کشورهای مختلف، پاسخ‌های متفاوتی به این پرسش‌ها داده خواهد شد. همان‌گونه که امروزه سیاست‌های مالی مختلفی در کشورهای جهان وجود دارد، مدل دیجیتالی آن نیز چهره‌های مختلفی خواهد داشت.

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟

تا حالا به این فکر کرده‌اید که پول‌های کاغذی امروز، از کجا آمدند؟ یا مثلا چرا پول به صورت کاغذ درآمد؟ ارز فیات چیست؟ اینکه گفته می‌شود ارزش پول یک کشور بالاست، این ارزش چگونه ایجاد می‌شود؟ امروز، مفهوم «ارز» یا همان پول در حال تغییر است و ما شاهد آن هستیم که روز به روز استفاده از ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، بیشتر می‌شود.

اگر به شناخت مفهوم پول و تاریخچه آن علاقه‌مند هستید، توصیه می‌کنیم حتما ارز فیات چیست را بخوانید.

ارز فیات چیست؟

معنای دقیق ارز فیات چیست؟ آیا ارز فیات همان پول‌های کاغذی است که امروز در جیب همه افراد وجود دارد؟ عجله نکنید، ابتدا بهتر است بدانید که به هر چیز انتقال‌دهنده ارزش بین دو نفر، ارز گفته می‌شود. گاهی این ارزش از طریق همان پول رایج منتقل می‌شود. ممکن است از ارزهای دیگری مثل ارزهای دیجیتال هم برای انتقال ارزش استفاده شود.بهتر است فعلا به بحث خودمان برگردیم.

پول یا ارز فیات، آن دسته از ارزهایی هستند که توسط دولت‌ها (بانک‌های مرکزی) چاپ و توزیع می‌شوند. ممکن است برخی از این ارزهای فیات با طلا یا نقره‌ای که در خزانه بانک مرکزی قرار دارد، پشتیبانی شوند.

البته، گاهی هم یک ارز فیات با کالای فیزیکی مثل طلا پشتیبانی نمی‌شود و ارزشش را از دولتی که آن را چاپ کرده، می‌گیرد. یعنی زمانی که مردم یک کشور به دولتی اعتماد کرده و آن را انتخاب می‌کنند، ناخودآگاه به پول چاپ‌شده آن نیز اعتماد خواهند کرد.

ارزش پول یا ارز فیات به میزان عرضه آن و ثبات سیاسی و اقتصادی دولتی که آن را منتشر کرده، بستگی دارد. همین پول‌های رایج مثل دلار، یورو و ریال که به‌طور روزمره از آن استفاده می‌کنید، ارز فیات هستند.

پول یا ارز فیات چگونه کار می‌کند؟

ارزشی که در ارز فیات وجود دارد، فقط به این دلیل است که یک دولت از آن پشتیبانی می‌کند. این عامل موجب می‌شود مردم نیز به‌طور ناخواسته به ارزشمند بودن این ارزها اعتماد کنند. قبلا دولت‌ها برای اینکه پول‌های کاغذی چاپ و توزیع کنند، مقدار مشخصی از کالای فیزیکی ارزشمند مثل طلا یا دلار را در خزانه بانک مرکزی قرار می‌دادند. مردم هم می‌توانستند این پول‌های کاغذی را هر زمان که خواستند به بانک‌ها بازگردانند و به جای آن طلا بگیرند.

پشتوانه ارز فیات چیست؟

امروزه خبری از پشتوانه طلا یا نقره برای پول یا همان ارزهای فیات نیست! در واقع، مردم به اعتبار دولت‌ها به ارزشمند بودن ارز فیات اعتماد می‌کنند. دلار، یورو و دیگر ارزهای مطرح جهان، همگی ارز فیات هستند. جالب است بدانید کلمه فیات، ریشه لاتین داشته و به «توافق طرف‌ها روی یک چیز» اشاره دارد. پس ارز فیات، ارزی است که طرف‌ها روی ارزشمند بودن آن به توافق می‌رسند.

به دلیل اینکه ارزهای فیات از پشتوانه فیزیکی برخوردار نیستند، بنابراین این ارزها ممکن است در طول زمان، ارزش خودشان را در نتیجه تورم از دست بدهند. بخشی از این تورم هم می‌تواند در اثر چاپ و عرضه زیاد این ارزها توسط بانک مرکزی ایجاد شود.

حالا با توضیحاتی که دادیم، تصور کنید روزی، مردم اعتمادشان را به دولت معایب ارز فیات از دست بدهند. در این صورت، ارزش ارز رایج آن کشور روز به روز کمتر می‌شود. در مقابل، ارزهایی که پشتوانه‌ آن‌ها طلاست، اینگونه نیستند. این ارزها به دلیل اینکه همیشه تقاضا برای طلا و جواهرات وجود دارد، ارزش خود را در هر حالتی حفظ می‌کنند.

بررسی تاریخچه ارز فیات

حالا که با مفهوم ارز فیات آشنا شدید، بهتر است بدانید که تاریخچه ارز فیات چیست. ارزهای فیات، اولین بار در قرن دهم میلادی و در چین متولد شدند. این ارزها از اواخر حکومت سلسله مینگ در چین به وجود آمدند. اما چگونه؟ چین در آن زمان هم جمعیت بالایی داشت و تقاضا برای سکه و پول‌های فلزی، بیشتر از کل موجودی فلزات گرانبها در این کشور بود.

حکومت تصمیم گرفت که روی تکه‌های کاغذ، ارزشی معادل پول‌های فلزی بگذارد تا مردم بتوانند به‌جای سکه، از سفته‌های اعتباری استفاده کنند. مردم چین نیز از قبل با مفهوم این سفته‌ها آشنا بودند، بنابراین، خیلی زود استفاده از این کاغذها را به جای سکه پذیرفتند.

با روی کار آمدن سلسله سونگ در چین، تجارت نیز در این کشور و به‌ویژه منطقه سیچوان رونق زیادی گرفت. کم‌کم تجار و کسب و کارهای خصوصی هم اقدام به صدور سفته‌های اعتباری کردند. کار به جایی رسید که صدور این کاغذهای اعتباری به وزارت دارایی چین سپرده شد.

غربی‌ها هم استفاده از پول کاغذی را از قرن هجدهم شروع کردند. کشورهایی مثل فرانسه و آمریکا اوراق اعتباری را صادر کردند که افراد می‌توانستند از آن‌ها برای پرداخت‌های خودشان استفاده کنند.

در ابتدای قرن بیستم، دولت آمریکا به مردم وعده داد که هرکس بخواهد، می‌تواند در قبال اسکناس یا پول کاغذی خود، کالاهای ارزشمندی مثل طلا دریافت کند. البته، به دلیل جنگ داخلی آمریکا و نیاز به بازسازی بسیاری از زیرساخت‌ها در این کشور، این برنامه لغو شد.

در نهایتا این ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا بود که در سال 1971، اقدامات اقتصادی و پولی جدید را به اجرا درآورد. در نتیجه این اقدامات، آمریکا قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا را لغو کرد، چون ذخیره طلا در آن زمان روبه کاهش بود. پس از آن، بیشتر کشورها هم تولید ارزهای فیات را آغاز کردند.

مزایای ارز فیات چیست؟

ارز فیات اگر بتواند اهداف مشخص‌شده برای اقتصاد کشورها را به‌درستی انجام دهد، مزایای مناسبی خواهد داشت. مهم‌ترین این اهداف، حفظ ارزش دارایی‌ها و ساده‌سازی مبادلات و داد و ستد بین افراد است. استفاده از ارزهای فیات، حساب و کتاب در خرید و فروش کالا را هم ساده‌تر می‌کند.

از آنجا که موجودی ارزهای فیات مثل طلا یا نقره محدود نیست، بانک مرکزی کنترل بیشتری روی توزیع و موجودی این ارزها دارد. بانک‌های مرکزی می‌توانند متغیرهای اقتصادی مثل سیستم اعتبار (وام‌دهی)، نقدینگی و نرخ بهره بانکی را مدیریت کنند. برای نمونه، فدرال رزرو آمریکا (بانک مرکزی) دو وظیفه دارد: پایین نگه‌داشتن نرخ بیکاری و تورم.

معایب ارز فیات چیست؟

بحران مسکن آمریکا در سال 2007 ، باعث زنجیره‌ای از بحران‌ها و رکود بزرگ اقتصادی در جهان شد. به‌دنبال همین اتفاقات بود که همه متوجه شدند بانک‌های مرکزی همیشه قادر به جلوگیری از رکود و نابسمانی اقتصادی نیستند.

به‌علاوه، زمانی که از ارزهای فیات در اقتصاد یک کشور استفاده می‌شود، امکان بروز حباب قیمتی هم بالا می‌رود. دلیل، این است که موجودی و عرضه ارزهای فیات نامحدود است و بانک مرکزی هرچقدر که بخواهد می‌تواند پول چاپ کند.

بهتر است با ذکر یک مثال، درک بهتری از معایب ارز فیات داشته باشیم. بدترین شیوه استفاده از ارزهای فیات، در ابتدای دهه اول سال 2000 و در کشور زیمباوه اتفاق افتاد. بانک مرکزی این کشور در پاسخ به عمیق‌ترین مشکلات اقتصادی، چاپ پول با سرعت بالا را در دستور کار قرار داد. این سیاست به بروز ابرتورم منجر شد. این ابرتورم به رقم باورنکردنی 230 تا 500 میلیارد درصد در سال 2008 رسید! قیمت‌ها به سرعت سر به فلک کشیدند و مردم زیمباوه مجبور بودند برای خرید یک تخم مرغ، چند کیف پر از پول پرداخت کنند. در اوج این ابرتورم، هر 100 تریلیون دلار زیمباوه، ارزشی معادل 40 سنت آمریکا داشت.

سوالات متداول

چرا ارز فیات با ارزش است؟

بر خلاف ارزهای با پشتوانه فیزیکی مثل طلا، ارزهای فیات کاملا بر پایه اعتماد مردم به دولت‌ها شکل می‌گیرند. دولت‌ها از افراد می‌خواهند تا مالیات خودشان را از طریق پول فیات بپردازند. این موضوع هم باعث اعتماد بیشتر افراد به ارزهای فیات می‌شود.

برخی دیگر هم باور دارند که ایده اصلی پول، همان ایده اعتبار در برابر بدهی است. یعنی شما با پول، اعتباری را منتقل یا دریافت می‌کنید. پس مهم نیست که پول حتما از یک پشتوانه فیزیکی برخوردار باشد.

چرا اقتصادهای مدرن پول فیات را ترجیح می‌دهند؟

تا پیش از قرن بیستم، بیشتر کشورها پول‌شان را بر پایه یک پشتوانه مثل طلا یا دیگر کالاهای اولیه چاپ و توزیع می‌کردند. با رشد و توسعه تجارت بین‌الملل و جهانی شدن امور مالی، نیاز به پول هم افزایش فوق‌العاده‌ای داشت.

از طرف دیگر، مقدار طلایی که از معادن استخراج می‌شد، محدود بود و بانک‌‌های مرکزی نمی‌توانستند پشتوانه طلا را برای پول‌های زیادی که چاپ می‌کنند، قرار دهند. این موضوع باعث اختلال در بازارها و بازرگانی جهانی شد. ارزهای فیات کنترل و انعطاف بیشتری را در اختیار دولت‌ها قرار می‌دهند تا سیاست‌های مالی و پولی خودشان را بهتر مدیریت کنند.

چند گزینه جایگزین ارز فیات چیست؟

امروزه بیشتر کشورها در مبادلات روزمره خودشان از ارزهای فیات استفاده می‌کنند؛ چرا که فراوانی، در دسترس بودن و قابلیت حمل آن نسبت به فلزات ارزشمندی مثل طلا بسیار بیشتر است. البته، در همه کشورها امکان خرید طلا یا سکه‌های طلا وجود دارد، اما کاربرد آن بیشتری برای ذخیره‌سازی و سرمایه گذاری بلندمدت است.

رمز ارزهایی مثل بیت کوین در یک دهه اخیر متولد شده‌اند. گفتیم که ارزهای فیات ممکن است به‌صورت فراوان توسط بانک‌های مرکزی چاپ شوند. این موضوع می‌تواند باعث تورم یا ابر تورم شود. اما رمز ارزهایی مثل بیت کوین، شکل دیجیتالی از پول هستند که در یک دهه گذشته ساخته شده‌اند. موجودی بیت کوین محدود بوده و از این نظر شبیه به طلاست. یعنی در برابر تورم مقاوم است.

شاید از خودتان بپرسید که آیا ارز فیات و رمز ارزها مشابه هستند؟ هم بله هم خیر. ادامه مطلب را بخوانید تا متوجه اصل موضوع شوید!

تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟

ارزها معایب ارز فیات از هر شکل و جنسی که باشند، دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند: ابزاری برای مبادله و حفظ ارزش دارایی. رشد ناگهانی استقبال از ارزهای دیجیتال، این سوال را برای بسیاری ایجاد کرده که آیا ارزهای فیات همچنان رایج‌ترین ارز برای مبادلات خواهند بود؟

با تولد بیت کوین در سال 2009، مفهوم رمز ارزها هم خلق شد. رمز ارزها، ارزهای مجازی هستند؛ یعنی وجود فیزیکی ندارند و با استفاده از فناوری بلاکچین ایجاد می‌شوند. بلاکچین یک بستر برای ذخیره و تایید تراکنش‌ها است. بلاکچین که بستری برای مبادلات با استفاده از رمز ارزهاست، توسط همه اعضای آن کنترل و مدیریت می‌شود. یعنی خبری از یک نهاد مرکزی مثل بانک نیست.

بسیاری از کارشناسان باور دارند که ارزهای دیجیتال به‌زودی جایگزین ارزهای فیات می شوند. به این دلیل که با استفاده از ارزهای دیجیتال می‌توانیم تراکنش‌های فوری را انجام دهیم. در واقع، اگر مردم قرار معایب ارز فیات باشد برای استفاده از ارزهای فیات به دولت‌ها اعتماد کنند، با استفاده از رمز ارزها به فناوری بلاکچین اعتماد می‌کنند.

این روزها، بسیاری از فروشندگان آنلاین، رمز ارزها را به‌عنوان روش پرداخت می‌پذیرند. با این حال، مقیاس استفاده از بیت کوین، خیلی محدودتر از ارزهای فیات است. پس بیت کوین و سایر رمز ارزها، مسیر درازی را برای رسیدن به ارزهای فیات پیش رو دارند.

البته، رمز ارزها منتقدانی هم دارند. این عده می‌گویند که ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، نوسان بالایی دارند. نوسان بالا باعث شده تا این ارزها برای استفاده روزمره مناسب نباشند. تصور کنید که یک چک را از محل کارتان را به شکل بیت کوین می‌گیرید. ممکن است صبح که از خواب بلند می‌شوید، ارزش بیت کوین افزایش یا کاهش یافته باشد!

مقایسه بیت کوین و ارز فیات

در واقع، رایج‌ترین کاربرد بیت کوین، ذخیره ارزش دارایی افراد است. بیت کوین به دلیل موجودی محدودی که دارد، نقشی شبیه به طلا را پیدا کرده است. بیشتر افراد بیت کوین می‌خرند تا یک سرمایه‌گذاری بلندمدت را انجام دهند.

بیت کوین هم مثل فلزات گرانبها، استخراج می‌شود، اما نه توسط کارگران در دل کوه. در استخراج بیت کوین به‌جای کارگران معدن، از کامپیوترهای استخراج (ماینینگ) استفاده می‌شود. به‌علاوه، خبری از معدن‌های زیر زمینی هم نیست و بلاکچین، جایی است که بیت کوین از آن استخراج می‌شود. تعداد کل بیت کوین‌هایی که وجود دارد، 21 میلیون بوده و تاکنون حدود 5/18 میلیون بیت کوین استخراج شده است.

در مقابل، موجودی ارزهای فیات مثل دلار، نامحدود است و بانک مرکزی می‌تواند بی‌نهایت از آن را چاپ و توزیع کند.

سخن آخر

ارز فیات، همان اسکناسی است که در دست دارید. ارزهای فیات مثل دلار و یورو، توسط بانک‌های مرکزی چاپ و توزیع می‌‌شوند. در قرن‌های گذشته، به ازای هر اسکناس، مقداری طلا یا نقره در بانک نگهداری می‌شد که پشتوانه آن بود.

اما حالا خبری از پشتوانه طلا یا نقره نیست و ارزهای فیات امروز، هیچ پشتوانه‌ای ندارند. در واقع، اعتبار ارزهای فیات، دولت‌هایی هستند که آن‌ها را چاپ می‌کنند و مردم هم به همین دولت‌ها اعتماد می‌کنند.

ارز فیات Fiat چیست؟

ارز فیات(Fiat) یا پول فیات به عنوان پول قانونی شناخته می شود که ارزشش را از دولتی که آن را صادر کرده است می گیرد. پول فیات شامل پول کاغذی و سکه بوده و ارزش ان همانطور که گفته شد توسط دولتی که آن را چاپ می کند مشخص می شود. واژه فیات از یک واژه لاتین به همین نام گرفته شده است. کشورهای جهان از پول فیات به جای مبادلات پایاپای و کالای فیزیکی برای ارائه خدمات خرید کالا، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می نمایند. ارز فیات را می توان جایگزین مناسبی برای استاندارد طلا و پول کالایی در نظر گرفت.

درواقع fiat یک ارز دولتی است که توسط کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نشده، بلکه ارزشش از طریق رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده، نشأت می گیرد. اکثر ارزهای کاغذی مدرن ارزهای فیات هستند، از جمله دلار آمریکا، یورو، پوند و دیگر ارزهای مهم جهانی. ارز فیات به بانک های مرکزی کشورها امکان معایب ارز فیات کنترل بیشتری بر اقتصادشان می دهد، زیرا آن ها می توانند مقدار چاپ پول را کنترل کنند. ارزهای فیات فقط دارای ارزش هستند و دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ ابزاری برای تأمین پول به خودی خود وجود ندارد.

یکی از مخاطرات اصلی که پول های کاغذی مانند دلار دارند این است که کشورها در چاپ و عرضه آن ها زیاده روی کرده و باعث ایجاد تورم در اقتصاد شوند.

منشأ پیدایش پول فیات

انسان ها قبل از آن که سیستم اقتصاد به صورت امروزی و به طور پیچیده ای شکل گرفته باشد، در ابتدا چیزی به عنوان پول نداشتند. برای تبادل بین یکدیگر از کالا استفاده کرده و کالایی را با کالای دیگر بدون در نظر گرفتن ارزش کالا و تنها براساس نیازشان، مبادله می کردند. به این سیستم مبادله کالا با کالا یا پایاپای گفته می شد. با گذشت زمان و آزمون و خطای سیستم های مختلف مبادله، انسان ها به سیستم سکه طلا و نقره روی آوردند. اولین نمونه سکه ضرب شده در تاریخ ۶۴۰ پیش از میلاد در آناتولی غربی ضرب و مورد استفاده قرار گرفت. با گذشت زمان مردم به مبادله با سکه های طلا و نقره اعتماد کرده و از آن برای داد و ستد استفاده کردند.

اما سابقه اولین چاپ پول فیات به کشور چین باز می معایب ارز فیات گردد که در آن زمان قابل تبدیل به واحدهای پولی دیگر از جمله نقره، طلا و ابریشم بود. در قرن 13 سیستم ارز فیات توسط امپراطوری مغول راه اندازی شد، سیستم پول فیات در قرن 17 وارد قاره اروپا شده و در کشورهای دیگری همچون هلند و سوئد مورد استفاده قرار گرفت. اما از آنجا که سیستم فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد، استاندارد نقره را جایگزین آن کردند. کم کم سیستم ارز فیات به فرانسه نو و همچنین مستعمرات آمریکای شمالی رسید و از این سیستم ارزی برای مبادلات و انتقال دارایی در معاملات استفاده شد. ایالات متحده آمریکا که در ابتدای قرن بیستم مجددا سیستم کالایی را جایگزین پول فیات کرده بود و از سال 1933 به بعد مبادله طلا با پول های کاغذی را متوقف کرده بود، نهایتا در سال 1972 میلادی، (همزمان با ریاست جمهوری ریچارد نیکسون)معایب ارز فیات ، با کنارگذاشتن استاندارد طلا از پول فیات برای سیستم پولی خود استفاده کرد.

آنچه که باعث اهمیت ارزهای فیات در جهان شد این بود که دولت ها و بانک های مرکزی به واسطه این ارزها سعی کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات طبیعی توسعه و رکودهای چرخه تجاری محافظت کنند.

تفاوت پول کالایی با پول فیات در ارزش ذاتی آن هاست. پول کالایی دارای ارزش ذاتی بوده و ارزش ذاتی خود را از موادی که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره می گیرد. در مقابل پول Fiat فاقد ارزش ذاتی است. ارزش پول فیات از وعده دولت صادرکننده اش نشات می گیرد.

دلیل شکل گیری ارز فیات بدون پشتوانه چه بود؟

با اینکه سیستم استاندارد طلا توانسته بود بسیاری از مشکلات معاملات تجاری را حل کند و از سوی دیگر هر کسی نیز می توانست به راحتی پول های خود را به طلا تبدیل کند و تجار و بازرگانان از آن برای مبادلات بین المللی استفاده می کردند و با تمام مزیت های دیگر سیستم استاندارد طلا، این سیستم نتوانست ماندگاری خود را حفظ کند. آنچه که به عنوان دلایل عدم ماندگاری سیتم استاندارد طلا عنوان می شود، عبارتند از:

• معدن های جدید طلا به شدت کمیاب شدند.
• مردم طلاهای خود را احتکار کردند و به کمبود آن دامن زدند.
• نرخ طلا که در ابتدا به صورت نرخ ثابتی تعریف شده بود اجرا نشد و به این دلیل نرخ طلا به صورت محاسبه ای باقی ماند.
• با شروع جنگ جهانی ذخایر مالی کشورها با کمبود مواجه شد.

در کنار این عوامل از آنجا که کار با این سیستم نیز به مرور سخت شد، سیستم استاندارد طلا در دهه 80 میلادی از بین رفته و پول های بدون پشتوانه جایگزین آن شد.

مزایای استفاده از پول فیات چیست؟

1. مقرون به صرفه بودن و نیاز به هزینه کمتر برای تولید پول فیات
2. کمبود و نبود ذخایر طلا روی آن اثر ندارد
3. انعطاف پذیری پول فیات در بحران های اقتصادی
4. در اختیار قراردادن قدرت زیاد به دولت ها و بانک های مرکزی در ارزهای فیات با اقتصاد قوی
5. پول فیات اگر بتواند نقش های مورد نیاز اقتصاد یک کشور (یعنی نقش ذخیره ارزش، ارائه حساب عددی و تسهیل مبادله)، را در واحد پولی خود ذخیره کند، می تواند به عنوان یک ارز خوب عمل کند.
6. از پول فیات می توان در مبادلات بین المللی استفاده کرد. چراکه تبدیل به واحد پول تجاری شده است.
7. عرضه پول فیات توسط بانک های مرکزی و دولت ها کنترل می شود (برعکس ارزهای دیجیتال)و دلیل آن هم این است که پول فیات مانند طلا یک منبع کمیاب یا ثابت نیست. این کنترل عرضه به دولت ها امکان می دهد تا قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را داشته باشند.

معایب استفاده از پول فیات چیست؟

1. تورم: تورم همزمان با تولد پول فیات با آن همراه شد. به همین دلیل تورم موجب شد که آمار افراد فقیر در جامعه افزایش یابد. چرا که تورم به افرادی که حقوق ثابت دارند، ضرر زده و موجب کاهش قدرت خرید آنها می شود.
2. افزایش بیش از حد نقدینگی: زمانی که حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد، اعتبار پول های بدون پشتوانه ضرر می کند. چرا که با افزایش نقدینگی، تقاضا نیز افزایش می یابد و اگرعرضه مناسبی برای تأمین این تقاضاها نباشد، تورم افزایش می یابد.
3. از بین رفتن دولت ها: با از بین رفتن دولت ها، پول های بدون پشتوانه در خطر هستند. چون دولت ها هستند که به اعتبار و ارزش پول های بدون پشتوانه کمک می کند. پس اگر دولتی در میان نباشد، ارزش پول ملی از بین خواهد رفت.
4. ایجاد حباب در پول فیات: با توجه به عرضه نامحدود آن توسط دولت ها، فرصت های بیشتری برای ایجاد حباب با پول فیات وجود دارد.
5. وابسته بودن ارزش ارز فیات به سیاست: ارزش پول فیات بستگی به سیاست های مالی و مقررات دولتی توسط دولت صادرکننده اش دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم، حتی تورم بیش از حد یک ارز فیات شود.

چرا اقتصادهای مدرن از پول فیات حمایت می کنند؟

دلیل استفاده اقتصادهای مدرن از fiat انعطاف پذیری و ارائه قدرت مدیریت به دولتمردان کشورهاست که به واسطه این انعطاف پذیری می توانند ارزهای خود را مدیریت کرده، سیاست های پولی را تعیین کرده و بازارهای جهانی باثباتی را ایجاد نمایند.همچنین امکان بانکداری جزء به جزء وجود دارد. به این معنا که به بانک های تجاری اجازه می دهد مقدار پول موجود را برای پاسخگویی به تقاضای وام گیرندگان چند برابر کنند.

چه جایگزینی برای ارز فیات وجود دارد؟

امروزه تقریبا همه کشورها دارای پول قانونی (ارز فیات) هستند. با وجود اینکه شما می توانید طلا و سکه بخرید و بفروشید، اما این سکه ها به ندرت برای خریدهای روزمره استفاده می شوند و بیشتر به عنوان یک دارایی که قابلیت ذخیره سازی دارد استفاده می شوند.

حتی ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین در دهه گذشته به عنوان چالشی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات ظاهر شده و مورد علاقه و پذیرش قرار گرفته و از اقبال خوبی هم برخوردار بودند، نیز معنای سنتی پول و ارز فیات را ندارند.

ارز فیات و ارز دیجیتال با یکدیگر چه ارتباطی دارند؟

هر دو ارز دیجیتال و فیات، هیچ گونه پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارند. کنترل این ارز توسط دولت صادرکننده اش انجام می شود، در صورتی که ارز دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارد.

از جمله تفاوت های موجود بین این دو ارز، نحوه تولید پول های جدید در هر یک از این دو سیستم است. به عنوان مثال بیت کوین یا اتریوم نمونه هایی از ارزهای دیجیتال هستند که در مقایسه با پول فیات که هیچ گونه محدودیتی ندارد، تولید و عرضه محدودی در سکه دارد.

تراکنش در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر بوده، در صورتی که در ارزهای فیات این‌ چنین نیست.

از دیگر تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال این است که سیستم ارز فیات قابلیت مبادلات ارزی بزرگتر با نوسان کمتری را دارد. در صورتی که در بازار ارز دیجیتال این شرایط کاملاً برعکس است. این بازار بسیار پر نوسان است.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمزارزها مقاله پشتوانه ارز دیجیتال را نیز مطالعه نمایید.

نتیجه گیری

سابقه پول فیات به قرن ها قبل باز میگردد. کشور چین اولین کشوری بود که پول فیات را چاپ و از آن برای مبادلات استفاده کرد. سیستم پول فیات در کنار تمام مزایایی که برای اقتصاد جوامع ایجاد کرد، از جمله مقرون به صرفه بودن و هزینه تولید پایین، اما دارای معایبی نیز هست که مهمترین آن تورم است. ارز فیات با ارز دیجیتال تفاوت های بسیاری دارد. از جمله اینکه ماهیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بوده و توسط هیچ نهاد ثالث و یا دولتی کنترل نمی شوند.

تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟

اگر بخواهیم به صورت کلی به این موضوع و این رابطه نگاه کنیم میتوانیم بگوییم ضعف های پول های فیات باعث شد تا ارزهای دیجیتال به وجود بیایند در واقع ارزهای دیجیتال ماهیت خود را مدیون مشکلات و معایب پول های فیات هستند. پیش از این در مورد سیستم های مالی و پول های فیات به طور مجزا صحبت کردیم اما با توجه به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله از سایت دکتر رضا شیرازی قصد داریم به طور کامل به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال بپردازیم در ادامه همراه ما باشید.

در قدم اول باید ببینیم پول فیات چیست ؟

پول فیات چیست ؟

همانطور که پیش از این در مقاله پول فیات چیست به طور کامل به ان اشاره کردیم پول فیات به پولی گفته میشود که هیچ گونه ارزش ذاتی ندارد و صرفا افراد جامعه و دولت به واسطه اعتماد متقابلی که به هم دارند آن را با ارزش میدانند. پول فیات زمانی ایجاد شد که دیگر کشورها ذخیره کافی طلا نداشتند و نمیدانستند حواله های طلایی که قبلا در اختیار مردم قرار داده بودند را با ارزش کنند.

بعد از جداسازی طلا از پول های فیات بازارهای مالی به 2 دسته تقسیم شدند دسته اول بازارهای طلا بودند که افرادی که طلای زیادی داشتند در آن قیمت طلا را در آن تعیین میکنند و دولت دخل و تصرفی در آن نداشت و بازارهای دوم بازارهای پول های فیات و بی پشتوانه ای بودند که توسط دولت چاپ معایب ارز فیات و توزیع میشود و این دولت ها بودند که باید به درستی از این پول ها استفاده میکردند تا باعث آسیب به اقتصاد نشوند.

در ادامه به ویژگی های پول های فیات اشاره میکنیم

ویژگی پول های فیات

پول های فیات هم دارای ویژگی های مثبت هستند و هم ویژگی های منفی و این بستگی به دولت ها دارد که چگونه از این پول ها استفاده کنند.

الف) مزایای پول های فیات

از مزایای پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

اما این پول های معایبی نیز دارند

ب) معایب پول های فیات

از معایب پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

بهتر است برای درک ارتباط درست پول های فیات و ارزهای دیجیتال ببینیم استفاده از پول های فیات میتواند چه آسیبی به اقتصاد یک کشور وارد کند.

ریسک های استفاده از پول های فیات

پول های فیات در عین حال که مزایای زیادی دارند معایب بسیاری هم با خود به همراه می آورند یکی از این مشکلات به وجود آمدن تورم به خاطر افزایش حجم زیاد نقدینگی و عدم مدیریت رابطه عرضه و تقاضا است .

کشوری را در نظر بگیرید که برای خروج از بحران های اقتصادی به اشتباه تصمیم میگیرید پول های زیادی را چاپ و وارد بازار کند در ابتدای امر برای مدت کوتاهی کشور از حالت رکود خارج میشود اما به مرور با افزایش حجم نقدینگی و پول های فیات تقاضا برای کالا و خدمات نیز بیشتر میشود و از آنجایی که خدمات و کالاها تا حدی پاسخگوی تقاضاها هستند از جایی به بعد دیگر آن کشور با کاهش کالا و خدمات روبرو میشود و پس از مدتی به محض موجود شدن کالا و خدمات به قدری تقاضا زیاد است که صاحبان کالا یا خدمات مجبور میشوند قیمت ها را چند برابر کنند.

بالارفتن شدید قیمت ها باعث کاهش قدرت خرید میشود و این کاهش قدرت خرید به بی ارزش شدن پول می انجامد و در نهایت همه این عوامل باعث میشوند تا تورم به وجود بیاید.

همه این مسائل در سال های اخیر باعث شده است تا کشورها به دنبال راه حلی باشند تا بتوانند این رابطه عرضه و تقاضا را به درستی مدیریت کنند.

ارز دیجیتال

ارزهای دیجیتال از جمله سیستم های مالی نوظهوری هستند که در سال های اخیر استفاده از آن ها متداول تر شده است و حتی بسیاری از دولت ها از آنها استقبال کرده اند . ارزهای دیجیتال برای این به وجود آمده اند که بتواند خلاء های سیستم های مالی را پر کنند و ضعف های آن را برطرف کنند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارزهای دیجیتال میتوانید مقاله ارزهای دیجیتال چیست را مطالعه کنید.

ممکن است برای شما سوال باشد که ارزهای دیجیتال چه تفاوت و شباهتی با پول های فیات دارند در ادامه این مقاله به طور کامل به این موضوع اشاره میکنیم.

رابطه پول فیات و ارز دیجیتال

همانطور که میدانید ارزهای دیجیتال نیز مانند پول های فیات دارایی های فیزیکی نیستند پس میتوانیم بگوییم شباهت اصلی این نوع دارایی ها فیزیکی نبودن ( از لحاظ ارزش ذاتی) آنهاست مسئله دیگری که شاید بتوان به عنوان شباهت به آن اشاره کرد بی پشتوانه بودن ارزهای دیجیتال و پول های فیات است. البته در حال حاضر ارزهای دیجیتالی وجود دارند که به پشتوانه دلار در حال فعالیت هستند پس بهتر است بگوییم بعضی از ارزهای دیجیتال مانند بیتیکوین پشتوانه ای ندارند و به پول های فیات شباهت دارند

حال که در مورد شباهت های ارزهای دیجیتال و پول فیات صحبت کردیم بهتر است قدری نیز به تفاوت های آنها نیز اشاره کنیم.از جمله مهمترین تفاوت این دو این است که پول های فیات به طور کامل توسط دولت نظارت میشوند و تحت کنترل بانک مرکزی هستند اما ارزهای دیجیتال به صورت بلاکچین به فعالیت ادامه میدهند از دیگر تفاوت های اساسی پول های فیات و ارزهای دیجیتال میتوان به میزان موجود بودن آنها اشاره کرد پول های فیات محدودیتی برای عرضه ندارند و دولت ها بنابر سیاست های خود میتوانند تا بی نهایت پول های فیات عرضه کنند اما ارزهای دیجیتال به یک میزان مشخصی عرضه خواهند شد.

معاملات ارزهای دیجیتال بر بستر بلاکچین با سرعت بسیار بالا انجام میشود از این رو نیازی به هیچگونه واسطه ای نیز وجود ندارد بر خلاف نقل و انتقال پول های فیات که با سرعت کمتری و تحت نظارت بانکها انجام میشود. همچنین نقل و انتقال ارزهای دیجیتال به صورت بین المللی کار بسیار ساده ای است ولی برای انتقال پول های فیات از یک کشور به کشور دیگر باید مراحل پیچیده و زیادی طی شود.

در حال حاضر یکی از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پول های فیات نداشتن ثبات در بازارهای آن است به دلیل اینکه بازارهای ارزهای دیجیتال هنوز به بلوغ نرسیده اند نوسانات قیمتی زیادی در آنها مشاهده میشود البته که با گذشت زمان این مشکل برطرف خواهد شد. یکی دیگر از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پولهای فیات غیرقابل پیگیری بودن آنها است البته در حال حاضر راه هایی برای پیگیری تراکنش ها در بستر بلاکچین وجود دارد اما شاید همین دلایل مختصر باعث شده است که هنوز برخی از افراد در مقابل پذیرش ارزهای دیجیتال مقاومت کنند.

در هر صورت ارزهای دیجیتال امنیت بسیار بیشتری نسبت به پول های فیات دارند و در حال حاضر نیز بسیاری از دولت ها و افراد در حال پذیرش و استفاده از معایب ارز فیات ارزهای دیجیتال هستند ما در این مقاله از سایت دکتر شیرازی قصد داشتیم شما را با رابطه ارزهای دیجیتال و پول فیات آشنا کنیم امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید.

پول فیات چیست | آیا ارزهای رمز پایه جایگزین پول کاغذی می‌شوند؟

پول فیات یک پول ملی است که پشتوانه‌ای مثل طلا و نقره ندارد. ارزش پول فیات تا حد زیادی بر اساس اعتقاد عموم مردم به صادر کننده ارز است که به طور معمول دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.

واحد ارز فیات که به آن پول فیات نیز گفته می‌شود، نقطه مقابل پول رایج و فیزیکی است. تفاوت بین پول فیات و پول فیزیکی به ارزش ذاتی آنها مربوط می‌شود؛ ارزش پول فیزیکی به مواد تشکیل دهنده‌ و پشتوانه‌ی آن مثل سکه‌های طلا و نقره بستگی دارد؛ در مقابل ، پول فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد و ارزش و پشتوانه‌ی آن وعده‌ای است که از طرف دولت یا بانک مرکزی به آن داده می‌شود تا در مبادله‌ی کالاها از آن استفاده شود.

از نمونه‌های معروف ارزهای فیات می‌توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد. در حقیقت، تعداد معدودی از ارزهای جهان ارز واقعی کالایی هستند و بیشتر آنها به طریقی یا روش دیگر، نوعی پول فیات هستند.

به این ترتیب پول فیات، ارز دولتی یک کشور است و به بانک‌های مرکزی دولتی کنترل بیشتری روی اقتصاد می‌دهد زیرا مقدار ارز چاپ شده در کنترل بانک‌های مرکزی است. اما مشکل عمده‌ی پول فیات چاپ بیش از اندازه‌ی آن است که باعث افزایش تورم می‌شود.

برخلاف ارزهای کالایی که می‌تواند با کشف یک معدن طلای جدید تحت تأثیر قرار گیرد، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه، تنظیم و کنترل می‌شود.

معایب ارز فیات

از آنجا که ارز فیات به دارایی ملموسی وابسته نیست، ارزش آن به سیاست مالی مسئولانه و تنظیم آن توسط دولت بستگی دارد. سیاست پولی بدون برنامه‌ریزی می‌تواند منجر به تورم و حتی تورم بیش از حد ارز فیات شود.

علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب با ارز فیات وجود دارد؛ یک چرخه اقتصادی که در آن قبل از یک کاهش سریع، افزایش سریع قیمت وجود دارد.

افزایش حباب به این دلیل است که ارزهای فیات تقریبا عرضه نامحدود دارند، اگرچه احتمالا محرک اقتصادی است، اما کاهش کمی نیز می‌تواند نرخ تورم بیشتری ایجاد کند. این موضوع می‌تواند از قیمت مسکن تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود بازارهای مالی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سیستم فیات چگونه کار می‌کند

سیستم پولی جهانی همان سیستمی است که در آن پول فیات ذخیره‌ای برای خرید قدرت و جایگزینی مبادله کالا است؛ هر اسکناس دلار، یورو، ین، شمش طلا یا هر ارز دیگری که انتخاب کنید شما را قادر می‌سازد در صورت نیاز یا خواسته چیزهایی را خریداری کنید، بنابراین سیستم مبادله کالا (تجارت یک سرویس یا محصول با کالای دیگر) را عمدتا منسوخ می‌کند.

پس از آن پول شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا توسعه یافته و جوامع بتوانند زیرمجموعه‌های خاص را ایجاد کنند، بنابراین نوعی پیشرفت پویا به سمت آینده را تقویت می‌کند. به عنوان مثال قبل از پول هر کسی که زمین داشت مایحتاج خود را تولید می‌کرد و مازاد آن را با افراد دیگر برای چیزهای مورد نیاز خود تجارت می‌کرد.

پول با توانایی ذاتی خود در ذخیره قدرت خرید، آن سیستم را تغییر داد و به این ترتیب به مردم این فرصت را داد که برای آینده برنامه ریزی کنند. به عبارت دیگر، اگر شما یک گندم کار خوب هستید‌، می‌توانید در صنعت گندم کسب و کار خوبی راه‌اندازی کنید، تجهیزات خود را بخرید، کارگر استخدام کنید و برای توسعه مزرعه گندم خود به دنبال زمین همسایگان برای خرید باشید.

سپس بازارها و بانک‌های مرکزی ارزش نسبی کاغذ (ارز) را بر اساس درک چگونگی اداره یک کشور خاص بر خود، وضعیت فعلی اقتصاد خود و تأثیرات این دو عامل بر نرخ بهره ارزیابی می‌کنند.

بیشتر پول‌های جهان پول فیات نامیده می‌شود، به این معنی که به عنوان پول پذیرفته می‌شود زیرا یک دولت می‌گوید که این پول قانونی است و مردم به توانایی و اعتبار پول در خدمت به عنوان وسیله ذخیره سازی قدرت خرید اعتماد و اعتقاد کافی دارند.

یک سیستم فیات براساس دستور دولت بنا شده است که ارز کاغذی چاپ شده آن پول قانونی برای انجام معاملات مالی است. پول قانونی به معنای این است که پول با ایمان و اعتبار کامل دولتی که آن را صادر می‌کند پشتیبانی شود.

پول فیات در مقابل پول کالا است، یعنی پولی که بر اساس کالای ارزشمندی ساخته شده است، روشی برای ارزیابی که در گذشته استفاده می‌شد. در بعضی مواقع، خود کالا به عنوان پول استفاده می‌شد. به عنوان مثال استفاده از طلا، دانه و حتی پوست و سایر محصولات حیوانی به عنوان پول کالا مقدم بر سیستم فعلی فیات بود.

آیا ارز دیجیتال در آینده جایگزین پول فیات خواهد شد؟

موضوع ارزهای رمزپایه به تازگی بسیار خبرساز شده است، به ویژه بیت کوین که پس از مدت زمان کوتاهی ارزش قابل توجهی کسب کرد.

اما آیا ارزهای رمز پایه می‌توانند به عنوان جایگزین پول تأثیر زیادی بر سیستم مالی کل جهان بگذارند. با محبوبیت روزافزون و افزایش ارزش آنها، ممکن است این اتفاق بیفتد.

به گفته کارشناسان و تحلیلگران بازار، ارز رمزنگاری شده قطعا جایگاه خوبی در آینده در اقتصاد کشورها خواهند داشت و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ جایگزین تقریبا ۲۵ درصد از ارزهای ملی شود.

جای تعجب نیست که موسسات مالی شروع به شناسایی استفاده از ارز رمزنگاری شده به عنوان یک دارایی با ارزش واقعی کرده‌اند. این می‌تواند نشانه خوبی باشد که ارزهای رمزگذاری در آینده نزدیک جایگزین پول فیات خواهد شد.

در واقع در آینده معاملات بدون استفاده از اسکناس و سکه‌های بانکی انجام خواهند شد. اما چطور یک کشور با تبدیل شدن به بی پول‌ترین جامعه روی کره زمین می‌تواند پیشرفت کند.

ایده حذف پول رایج از معاملات روزانه، برای تعدادی از بانک‌ها به منظور استفاده از فناوری بلاکچین در تأمین انرژی یک پول ملی متمرکز، گزینه جذابی است. این گزینه مطمئناً دارای چند مزیت است که می‌تواند به نفع نحوه انجام معاملات باشد.

مزایای جایگزین شدن رمز ارزها به جای پول فیات

بدون واسطه

از آنجا که ارز رمزنگاری شده غیرمتمرکز است، هیچ موسسه یا شخصی نمی‌تواند آن را تنظیم کند یا به عنوان یک واسطه برای تأثیرگذاری بر ارزش آن عمل کند. این امر از لحاظ نحوه خرید و معامله در حالی که ارزش بالاتری نسبت به پول فیات در هر واحد دارد، کاملا ساده‌تر است.

امنیت

با افزایش روزافزون حوادث مربوط به سرقت هویت از کارت‌های اعتباری، ارز رمزپایه اکنون به گزینه‌ای مناسب برای معاملات امن‌تر با رمزگذاری از فناوری بلاکچین خود تبدیل شده است. با این کار دارایی‌های دیجیتالی شما ایمن‌تر می‌شود و احتمال سرقت کاهش می‌یابد.

بدون کنترل دولت‌ها

دولت‌ها همیشه تأثیر بسزایی در نوسان ارزش پول فیات داشته‌اند که خود اقتصاد کل کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی ارزش آن سقوط می‌کند یا افزایش می‌یابد، ممکن است دولت در این امر سهیم باشد. با رمزنگاری، هیچ بانک مرکزی تحت کنترل دولت نمی‌تواند بر نحوه اداره آن نفوذ داشته باشد یا آن را کنترل کند.