عقد معلق چیست؟
یکی از شروطی که در قراردادها توسط طرفین قرارداد مورد استفاده قرار می‌گیرد، شرطی است که به موجب آن در فرض بروز حالتی خاص، به فردی که شرط را گذارده، اختیار فسخ معامله در زمان معیّن را می‌دهد؛ مثل اینکه فروشنده شرط کند، چنانچه چک خریدار در موعد مقرر وصول نگردد، فروشنده حق دارد مورد معامله را یک‌طرفه فسخ کند و خریدار موظف است مبیع (جنس) را به فروشنده بازگرداند، حتی می‌تواند در این مورد، شرط پرداخت خسارت توسط خریدار را نیز داشته باشد. که در این صورت خریدار علاوه بر برگرداندن مبیع، باید مبلغی به عنوان خسارت به فروشنده پرداخت نماید.
در روایات برای زیارت کردن قبر، آدابی ذکر شده است که در پاسخ تفصیلی تعدادی از آنها بیان می شود. اما علاوه بر موارد مذکور در روایات، در میان عرف نیز سنت هایی وجود دارد. یکی از این سنت ها زدن سنگ به قبر .
فوری بودن اعمال خیار، بسته به آنچه خریده شده متفاوت خواهد بود و مقدار زمان را عرف تعیین می‌کند، بنابراین تنها تأخیر غیر متعارف، موجب سقوط خیار می‌شود. البته برخی فقها[1] معتقدند حق .
«بیع شرط» عقد معلق چیست؟ عبارت است از معامله‌اى که در آن براى فروشنده، حقّ خیار در نظر گرفته می‌شود؛ به این نحو که در صورت پس‌دادن بهاى کالا به خریدار در مدّتى معیّن، معامله فسخ می‌گردد؛ .
تعلیق در ازدواج
تعلیق در ازدواج : همانطور که می دانیم ازدواج یک عقد به حساب می آید. برخی نکاح را مانند سایر عقود بر دو قسم معلق و منجز تقسیم نموده اند. عقد منجز عقدیست که تأثیر آن موقوف به امر دیگری نباشد و عقد معلق را عقدی که تأثیر آن موقوف به امر دیگری می باشد نامیده اند. معلق بودن عقد در قانون ما پذیرفته شده و صحیح است اما تعلیق در نکاح و معلق کردن نکاح به وقوع اتفاقات و انجام اعمالی در آینده در قانون ما پذیرفته نشده است.
نمونه هایی از تعلیق در ازدواج
شخصی نکاح را معلق بر این می کند که مدت نکاح در زمان معین و محدودی باشد. به طور مثال: زوج می گوید دو ماه دخترت را به نکاح در می آورم، چنین تعلیقی در نکاح خلاف مقتضای ذات عقد نکاح می باشد.
شخصی نکاح را موکول به مستقبل و آینده می کند مثلا : هفته ی بعد دخترت را به ازدواج در می آورم در حالی که در عقد نکاح مسئله ی زمان مطرح نمی شود.
معلق کردن نکاح به حاصل شدن یک شرط خاصی که در ضمن عقد نکاح گذاشته می شود. مثلاً اگر تا ده روز دیگر خانه ای در شمال تهران خریداری کنم خانم به زوجیت اینجانب در خواهد آمد.
آثار تعلیق و معلق کردن نکاح
تعلیق در ازدواج باعث بطلان نکاح می شود و صیغه ی نکاح باید قطعی و منجز باشد و تمام شروط که در بالا ذکر شد همگی باطل و باعث بطلان نکاح هم می شود.
معلق کردن مهریه در نکاح موقت
در نکاح موقت به دلیل اینکه بیان مهریه از واجبات و ارکان این نوع نکاح است چنین نکاحی باطل خواهد بود، به دلیل اینکه در نکاح موقت مهر المثل وجود ندارد مهریه باید هم وجوداً و هم بقائاً موجود باشد. پس اگر مهریه معلق باشد معلق علیه، امر محتمل الوقوع است و این امر موجب اخلال در مهر و بطلان نکاح منقطع خواهد شد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره حقوقی رایگان ، با مشاورین ما در عدل جویان تماس حاصل فرمایید.
عقد معلق و عقد منجز چیست
عقد معلق و عقد منجز
مقدمه عقد معلق و عقد منجز
با توجه به تعریفی که از عقد منجز در قانون مدنی شده است ما می توانیم به مفهوم عقد معلق دست یابیم. در ماده 189 قانون مدنی تعریفی از عقد منجز شده است که طبق آن می توان گفت در عقد منجز تحقق اثر ان منوط به تحقق شرط دیگری نیست که اگر باشد دیگر عقد منجز نیست، بلکه معلق است. چون در نقطه مقابل تعلیق تنجیز قرار می گیرد. مثلا در عقد بیع به عنوان یک عقد منجز، تحقق اثر آن یعنی حق مالکیت نیازمند محقق شدن شرط دیگری نیست و صرف وقوع عقد برای احراز اثر آن کافی است.
اما در عقد عقد معلق چیست؟ معلق زمانی که عقد منعقد می شود اثر آن موقوف به وقوع امری است که اگر آن امر محقق نشود، اثر این عقد هم محقق نخواهد شد. اما یک نکته که در این جا قابل تامل است این که هیچ گاه نباید عقد معلق را با عقد مشروط اشتباه گرفت.
در عقد معلق شرطی که که در عقد لحاظ می شود، ممکن الحصول است و دو طرف تا زمانی که شرطی نگذارند، عقدی منعقد نمی کنند و درعین حال تا شرط واقعیت نیابد. دو طرف الزامی به انجام آن ندارند، اما در عقد مشروط دو طرف در کنار تعهدات اصلی که در عقد برای آن ها در نظر گرفته می شود، تعهدات ضمنی و فرعی هم برایشان تعبیه شده است که البته باید این شروط واضح و روشن باشند و کسی که شرط برای او در نظر گرفته شده است، ملزم به انجام آن می باشد که اگر نه از طریق دادگاه ملزم به انجام آن شرط می شود. و حتی اگر امکان اجرای شرط برای کسی که شرط به نفع او در نظر گرفته شده نباشد، حق فسخ برای وی به وجود می آید.
در نتیجه باید گفت که شرط در عقد یک امر فرعی است که به عقد پیوست و ضمیمه شده است. اما تعلیق امری است که عقد به آن موکول شده و بدون تحقق آن عقد اثر پیدا نمی کند.
عقد منجز
تعلیق مقابل تنجیز می باشد. عقد منجر بر اساس آن چه قانون گذار تعریف نموده است ، نباید اثر آن با توجه به انشا منوط به امر دیگری باشد و گرنه معلق می شود. پس از این تعریف مشخص می‌گردد که عقد منجز عقدی است که عقد معلق چیست؟ در آن به وجود آمدن اثر حقوقی مثلاً در عقد خرید و فروش انتقال مالکیت معلق به امر دیگر نیست. در صورتی که عقد معلق درست برعکس آن می باشد یعنی احراز ماهیت یک عقد منوط به تحقق موضوعی شده است و در حقیقت اراده مشترک بدون وقوع آن موضوع عقد را محقق نمی‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که نباید عقد معلق را با عقد مشروط اشتباه کرد
عقد معلق و عقد منجز
تفاوت عقد معلق و مشروط
عقد مشروط
دو طرف در این عقد هم تعهدات اصلی را به عهده می گیرند هم تعهدات ضمنی و فرعی را مسئول می‌شوند. که این شرط یا شروط باید شفاف باشد و مشروط علیه ضرورت انجام شرط را خواهد داشت. وگرنه از سوی دادگاه ملزم خواهد شد و اگر عدم امکان اجرای شرط باشد، حق فسخ برای مشروط له ایجاد می‌شود. در صورتی که در عقد معلق شرط تعلیق، امری میسر می باشد که احراز آن برای دو طرف مورد شک و ابهام است.
ضمن آن که دو طرف بدون تحقق شرط در اصل قرارداد را اراده نمی نمایند و اگر شرط محقق نشود، این امکان وجود ندارد که متعهد عقد معلق چیست؟ را ضرورت به انجام شرط نمود. نتیجه این بحث آن است که تعلیق منوط نمودن عقد به موضوع دیگری می باشد.
به شکلی که قبل از وقوع امر معلق علیه عقدی حاصل نمی شود. در حالی که اگر شرط موضوعی فرعی و متصل به عقد می باشد که ایجاد عقد منوط بر آن امر فرعی نمی باشد، قرارداد در هنگام انشا تحقق می‌یابد و شرط یا آثار آن را با خود ایجاد می کند.
شرایط معلق علیه
با توجه به مفهوم عقد معلق که گفته شد عقدی است که در آن به وجود آمدن و از بین رفتن اثر حقوقی قرارداد منوط به احراز اتفاق بیرونی احتمالی خواهد بود، بنابراین ملاحظه موضوعاتی که باید در قید امری به عنوان معلق علیه رعایت نمود، بسیار مفید می باشد. معلق علیه باید دارای اوصافی باشد تا تعلیق حقیقی صورت گیرد و اگر این شرایط مورد رعایت واقع نشود عقد در اصل باطل می شود.
-شرط تعلیق باید راجع به اتفاق افتادن رویدادی در آینده باشد. زیرا اگر شرط به زمان حال یا گذشته برگردد، عقد را معلق نخواهد کرد و نیز اگر در هنگام توافق دو طرف اتفاق بیفتد، نیز همین امر جاری خواهد بود. چنان چه دو طرف نسبت به وقوع آن جاهل باشند، باید عقل و تعهد را منجر دانست. اگر دو طرف عقد را بر موضوع به وقوع پیوسته معلق نمایند، تعلیق ظاهری و صوری تلقی می‌شود و نیز اگر متعاملین اطمینان حاصل کنند که شرط محقق نشده است، تعهدی به وجود نمی آید. زیرا متعاملین اراده جدی بر وقوع عقد نداشته اند.
-وقوع موضوع معلق علیه باید در آینده مبهم الوصول باشد. یعنی متعاملین نسبت به آن آگاه نباشند که آیا به وجود می آید یا نه. مثلاً فروشنده بگوید اتومبیل ام را به تو فروختم اگر در مسابقه‌ای در آینده مدال کسب کنی. چنان از چه وقوع شرط اطمینان داشته باشد، مانند رسیدن روز موعود در تقویم مثل عید نوروز، در حقیقت این تعهد موجل تلقی می‌شود نه معلق. چنان چه در آینده احراز شرط محال باشد، تعهدی از ابتدا ایجاد نمی‌شود. تعلیق به محال مثل عدم می باشد.
عقد معلق و عقد منجز
-معلق علیه نباید از جمله شرایط درستی و صحت عقد باشد. قانونگذار به منظور آن که قرارداد به شکل صحیح انجام شود، شرایطی را در نظر گرفته است که از جمله ارکان اصلی عقد محسوب می‌شود. در حقیقت قانونگذار ایجاب را منوط به این شرایط اساسی نموده است که چنان چه یکی از این شروط در کار نباشد، اصلاً قراردادی به وجود نمی آید. بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مدنی در مقرر نمودن شرایط اساسی برای درستی معامله قصد و رضا و اهلیت دو طرف و معین بودن موضوع مورد معامله و همچنین مشروعیت آن را ذکر نموده است.
حال اگر وقوع اثر حقوقی یک عقد معلق شود، بر این که شخص، بالغ و رشید باشد، با توجه به این که اهلیت یعنی رشادت و بلوغ و عقل از شرایط صحت یک عقد است و قانون آن را برای درستی معامله مقرر داشته است، این شکل از تعلیق فقط یک تاکید بی نتیجه می باشد که در راستای اجرای قانون انجام شده است و با صراحت ذکر آن در متن قانون بیان می دارد اما تعلیق نیز نمی باشد.
دسته ای از حقوقدانان اعتقاد دارند که این موضوع نیز تعلیق محسوب می‌شود و ماده ۷۰۰ قانون مدنی را تایید اعتقاد خود می شناسند که در متن آن مقرر شده است که تعلیق ضمان به شرایط صحت آن، مانند این که ضامن درک کند اگر مضمون عنه مدیون باشد، شرط ضمان هم سبب بطلان عقد نخواهد شد. اما در این راستا از نظر دکتر کاتوزیان این شکل از تعلیق، تعلیق واقعی نمی باشد و در حقیقت رابطه حقوقی باید قابلیت وقوع بدون شرط را هم داشته باشد و فقط در این بخش از تعلیق است که تعلیق واقعی خواهد بود.
شرایط اعتبار تعلیق و نفوذ تعهد در یک عقد
الف)اثر یک عقد وقتی میخواهد تحقق یابد نباید تحققش منوز و موقوف به اراده و خواست مدیون باشد. اگر در یک عقد ظهور اثر عقد مشروط به خواست یکی از طرفین عقد شود در واقع عقدی در کار نیست چون اساس یک عقد الزام و تکلیف و تعهدی است که برای دو طرف ایجاد می کند. مثلا اگر یک نقاش ساختمان بگوید ساختمان تورا در ازای این مبلغ رنگ آمیزی می کنم اما اگر بخواهم و مایل باشم این کار را انجام میدهم. اصلا این چنین تعلیقی عقد را باطل می کند پون متعهد به عقد از ابتدا قصد انعقاد عقد را نکرده است و این با انشای عقد منافات دارد و باعث ابطال عقد می شود.
ب)شرطی که برای تعلیق در یک عقد نگاشته می ود نباید ناممکن و غیر میسر باشد وقتی چنین امری امر تعلیقی در یک عقد شود عقد را باطل می کند. حال فرق نمی کند که این امر از نطر حقوقی میسر نباشد یا از نظر طبیعی. مثلا شخصی بگوید من اتومبیلم را به تو هبه کردم اگر خورشید را خاموش کنی یا زنت را از ارث محروم کنی. اما یک نکته ای را بایددر اینجا یادآور شد که برخی می گویند چه طور در ماده 232 قانون مدنی شروط فاسدی بیان شده که یکی از آن ها ناممکن و نامشروع هستند یعنی شرط ناممکن و نامشروع را شر ط فاسد دانسته است ولی درآن جا باعث فساد عقد نمی شوند اما رد مورد امر و شرط تعلیقی نه تنها اسمی از فساد نیست که منجر به عقد هم می شود؟
عقد معلق و عقد منجز
در جواب به پرسش بالا باید گفت آن چه در عقد معلق مهم است این که اراده مشترک دو طرف در آن دخیل است و اگر آن چه بر آن تعلیق شده محرز نشود اصلا عقدی شکل نگرفته است. پس اگر باز در عقد معلق هم شرط فاسد باشد عقد را هم دچار می کند . اگر بگوییم نه فقط شرط فاسد است عقد که سالم است این اشتباه است چون عقد از اراده دو طرف پیروی نکرده است با اصول اساسی عقد مغایرت دارد. چون قصد طرفین جهت تحقق یک عقد از اصول و ارکان اساسی است. و از سوی دیگر اگر حتی شرطی به عنوانشرط معلق در عقد تببین شود که مخالف نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد بازهم در این مورد مخالف ارکان اصلی عقد است . مورد دیگر این که اگر شرط تعلیق واضح و روشن نباشد و سبب جهل طرفین شود بازهم عقد را باطل می کند. مثلا ساختمان سازی بگوید من زمین تورا می سازم به شرطی که یکی از واحد ها بعد از ساخت و ساز از آن من شود.
در این جا چون واحد را مشخص نکرده و جهل در شرط محرز است از اسباب بطلان عقد است.
عقد منجز و عقد معلق چیست؟
🔹عقد منجز برابر ماده ۱۸۹ قانون مدنی عقد منجز عقدی است که تأثیر آن بر حسب انشاء موقوف به امر دیگری نباشد. می دانیم که هر عقدی دارای آثاری است که طرفین برای بدست آوردن آن اثار به انعقاد عقد اقدام می نمایند. مثلاً عقد معلق چیست؟ عقد بیع موجب انتقال مالکیت مورد معامله به خریدار و انتقال مالکیت ثمن
🔹عقد منجز
برابر ماده ۱۸۹ قانون مدنی عقد منجز عقدی است که تأثیر آن بر حسب انشاء موقوف به امر دیگری نباشد. می دانیم که هر عقدی دارای آثاری است که طرفین برای بدست آوردن آن اثار به انعقاد عقد اقدام می نمایند. مثلاً عقد بیع موجب انتقال مالکیت مورد معامله به خریدار و انتقال مالکیت ثمن به فروشنده می گردد که در عقد منجز پس از تمام شدن عقد فروشنده مالک ثمن و خریدار مالک مبیع می گردد.
🔹عقد معلق
از مفهوم ماده ۱۸۹ معلوم می شود که عقد معلق عقدی است که تأثیر آن بر حسب انشاء موقوف به امر دیگری باشد. یعنی طرفین عقد می توانند بواسطه تعلیق پیدایش آثار عقد را منوط به امری در آینده نمایند. اساساً تعلیق در انشاء (پیدایش اصل عقد) باطل بوده و تنها تعلیق در منشاء (پیدایش آثار عقد) را جایز شمرده اند. انحلال عقد را می توان معلق بر شرط نمود و چنین شرطی را شرط فاسخ می نا مند.
تعلیق واقعی در صورتی است که تحقق شرط در آینده احتمالی، نامعلوم و مربوط به حادثه خارجی باشد.
یاسر هشترخانی
حقوقدان و تحلیلگر مسائل سیاسی
مدیر حقوقی حزب همت
اقرار معلق چیست؟
لطف بفرمایید توضیحی از بابت اقرار معلق مرقوم بفرمایید؟
در صورتی که شخص اقرار کننده، اخبار یا اطلاعات به حق دیگری به ضرر خود را معلق بر انجام کار یا تحقق شرطی نماید، چنین اقراری معلق و مؤثر نیست.
آیا پاسخ به پرسش حقوقی برای شما مفید بود؟
با توجه به پیچیدگی مسایل حقوقی و قانونی پیشنهاد ما این است که همواره از وکلا و کارشناسان متخصص مشورت بگیرید. بدیهیست پایگاه صلح هیچ گونه مسوولیتی از بابت استفاده شما از اسناد و مشاوره های منتشر شده در سایت بر عهده نمی گیرد.
جستجو شده ها
ما را دنبال کنید
همه چیز درباره
کارشناسان رسمی
رحیم فیروزی
دکتر اسماعیل پورعلی
رشته تاسیسات ساختمان
مهدی رئوفی
رشته راه و ساختمان
وکلای دادگستری و قوه قضاییه
رسول یحیی زاده
آذربایجان غربی
شکیبا محمودی اشکفتکی
چهارمحال و بختیاری
فاطمه اسلامی
تهران
دفاتر اسناد رسمی
دفتر اسناد رسمی 309 کازرون
سردفتر: فرشته دهقان
دفتر اسناد رسمی 184 تبریز
سردفتر: میرسعید ابراهیم پور
دفتر اسناد رسمی 913 تهران
سردفتر: آنیتا کلائی
دفاتر عقد معلق چیست؟ پیشخوان دولت
دفتر پیشخوان دولت رستم آباد شماره 72331607
شهر: رودبار
دفتر پیشخوان دولت بوشهر شماره 72151129
شهر: بوشهر
دفتر پیشخوان دولت گرگر شماره 73211029
شهر: ماهشهر
درباره ما
مرجع حقوقی ایران از سال 1394 با هدف جمع آوری و انتشار اطلاعات علمی حقوقی صحیح، جامع و دقیق به عنوان عضوی از زیر مجموعه مرجع دانش ایران (سیویلیکا) فعالیت می کند.
آدرس: تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد 31، دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه
دیدگاه شما