مفهوم EPS و DPS در بورس

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

تفاوت EPS و DPS در بورس چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است. هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است.

در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید.

اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

EPS مخفف چیست؟

کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.

برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.

شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید.

پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نکاتی درباره مفهوم EPS و DPS در بورس eps شرکت ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است، در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند. زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند. مثلا ممکن است با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت رخ بدهد. احتمال دارد شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
• شرکت های بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند. این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.
• هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد، به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت.
• معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است. در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است. یا اینکه شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.

معنی DPS چیست؟

کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد مفهوم EPS و DPS در بورس سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است. شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.

• اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است. جنس هردوی آنها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است. چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود.

مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

نکات مهم در مورد DPS

• معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
• هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
• شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.

در نهایت اینکه میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاستهای شرکت بستگی دارد. برای فهمیدن این رویه می توانید روند گذشته شرکت را بررسی کنید.

همه چیز درباره EPS سهم و سود TTM در بورس

EPS یا همان سود هر سهم یکی از مواردی است که افراد زیادی درباره آن اشتباه فکر می‌کنند. EPS سود هر سهم بر اساس عملکرد گذشته است و نباید معیاری برای سود آینده‌ی شرکت باشد. این سوء تفاهم باعث شده است که مفهوم نسبت P/E نیز در بین اهالی بازار به درستی درک نشده باشد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به طور جامع همه چیز را درباره EPS سهم و سود TTM در بورس بیان کنیم. اگر با این مفهوم آشنا هستید این مقاله را از دست ندهید چرا که احتمالا تصور شما بعد از مطالعه این مقاله به کلی تغییر خواهد کرد.

منظور از سود سهام چیست؟

همان طور که احتمالا میدانید چیزی وجود دارد به نام سود سهام. هر شرکتی بسته به فعالیتی که دارد به صورت مستمر سودی را شناسایی میکند. در انتهای سال مالی این سود بین سهامداران شرکت تقسیم میشود. تا اینجای کار هیچ نقطه ابهامی وجود ندارد. اما از کجا باید سود یک شرکت بورسی را بررسی کنیم؟ نکته ای که باعث سوء تفاهم در بین افراد شده است این مسئله است که گاها مفهوم سود سهام رو با پارامترهایی مثل EPS یا DPS اشتباه می‌گیرند. اینها هر کدام مفهوم جداگانه‌ای دارد. در این مقاله به طور کامل به زبان بسیار ساده همه این مفاهیم را اموزش خواهیم داد.

EPS سهم چیست؟

اگر به تابلوی هر نماد در سایت TSETMC مراجعه کنید پارامتری را مشاهده خواهید کرد با عنوان EPS سهم.
یکی از اشتباهات رایج افراد مبتدی این است که EPS را معادل سود سهم در نظر می‌گیرند. برای روشن شدن مفهوم EPS به مثال زیر توجه کنید.

مثالی برای روشن شدن مفهوم EPS در بورس

برای نمونه در تصویر زیر EPS سهم وخارزم را در تاریخ 15 بهمن ماه 1399 مشاهده می‌کنید. زیر آن نوشته‌ی قرمز رنگی درج شده است با عنوان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است. برای اطلاعات بیشتر به کدال مراجعه کنید“. منظور این عبارت چیست؟

قبل از هر چیز اجازه دهید ببینیم سود TTM چیست؟

سود TTM چیست؟

سود TTM یعنی سود محقق شده در 12 ماه اخیر. دقت کنید این سود در 12 ماه اخیر در شرکت محقق شده است. توجه کنید این پارامتر کاری به سال مالی شرکت ندارد که سال مالی شرکت چه تاریخی هست. آن مقدار سودی که در 12 ماه اخیر محقق شده است با عنوان سود TTM شناخته میشود که دقیقا همان EPS سهم است که روی تابلو می‌بینید. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی قبل است.

برای روشن شدن موضوع، تصویر زیر مربوط به اطلاعات تاریخ سال مالی و سود ساخته شده در دوره فعلی سهم وخارزم را مشاهده کنید.

همان طور که می‌بینید وخارزم در دوره 6 ماهه ابتدایی سال مالی خودش توانسته است 119 تومان سود محقق کند ولی سود TTM یا همون EPS سهم 153 تومان است که در تصویر اول نیز در تابلوی سهم درج شده است.

اگر 119 تومان را از 153 تومان کم کنید، به عدد 34 می‌رسید. آن 34 تومان اضافه مربوط به 6 ماهه‌ی انتهایی سال مالی قبل است که به این 119 تومان دوره 6 ماهه امسال اضافه شده است و EPS سهم (یا همان سود TTM یا همان سود 12 ماهه اخیر) 153 تومان شده است و در تابلوی سهم درج گردیده است.

با آمدن هر گزارش فصلی این EPS روی تابلو آپدیت میشود. بنابراین EPS سهم با هر گزارش فصلی که در سایت کدال منتشر می‌شود میتواند کم یا زیاد شود و در نهایت در پایان دوره 12 ماهه هر سال به میزانی میرسد که سود محقق شده در سال مالی اخیر است و سهم با آن مقدار سود به مجمع میرود تا در خصوص میزان تقسیم سود بین سهامداران تصمیم گیری شود.

DPS چیست؟

فرض کنید یک سهمی با 100 تومان سود به ازای هر سهم در پایان سال مالی خودش به مجمع می‌رود و در مجمع تصمیم گرفته میشود 20 تومان از این سود را در بین سهامداران تقسیم کنند و 80 تومان به عنوان سود انباشته در شرکت باقی بماند. آن 20 تومان سود به ازای هر سهم که به سهامداران تعلق می‌گیرد به عنوان سود نقدی یا DPS شناخته میشود.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

جمع بندی در خصوص سود TTM و EPS سهم

تا اینجا گفتیم EPS سهم که روی تابلوی هر نماد در سایت TSETMC درج شده است همان سود TTM است. یعنی سود محقق شده در شرکت به ازای هر سهم در 12 ماهه گذشته. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی گذشته است و این سودی نیست که امسال در پایان سال مالی شرکت شناسایی خواهد کرد.

نکته بسیار مهم: فریب EPS سهم و نسبت P/E را نخورید!

با توجه به آنچه گفته شد، EPS سهم و نسبت P/E سهم که روی تابلوی هر نماد درج شده است میتواند بسیار فریبنده باشد. اگر با نسبت P/E آشنا نیستید به مقاله نسبت P/E در بورس چیست مراجعه کنید.

اما چرا این پارامترها می‌تواند برای افراد مبتدی و تازه کار یک دام بزرگ باشد؟ فرض کنید سهمی در 3 ماهه آخر سال مالی گذشته 200 تومان سود ساخته و در 9 ماهه‌ی امسال صفر تومان سود ساخته است! با این اوصاف EPS سهم روی تابلو 200 تومان است ولی ممکن است قیمت سهم 300 تومان باشد و شما با کمال تعجب ببینید که سهم با P/E حدود 1.5 در حال معامله باشد!! از خودتان می‌پرسید مگر میشود، مگر داریم! بله میشود چراکه مثلا اگر گزارش 12 ماهه سهم در کدال مفهوم EPS و DPS در بورس منتشر شود و در 3 ماهه آخر امسال هم این سهم مثلا 10 تومان سود ساخته باشد، در آن صورت یک دفعه EPS روی تابلو آپدیت میشود و به عدد 10 تومان می‌رسد (در 12 ماهه اخیر سهم 10 تومان سود ساخته است) و P/E سهم با قیمت 300 تومان میشود عدد 30!!

بنابراین افراد غیر حرفه‌ای با دیدن P/E پایین یک سهم فورا نتیجه گیری می‌کنند که این سهم با این P/E پایین بسیار جذاب است و هیچ ریسکی ندارد و چشم بسته سهم را می‌خرند با این خیال که بازار در حال اشتباه کردن است! اما بعدها احتمالا متوجه اشتباهشان می‌شوند. این یکی از دام‌ها بزرگ بورس است. از سوی دیگر ممکن است سود یک سهم در سال‌های بعدی قابل تکرار نباشد. در حالت کلی بالا بودن P/E به منزله پر ریسک بودن یک سهم نیست و پایین بودن آن نیز به معنی کم ریسک بودن سهم نیست. در بورس آینده را می‌خرند نه حال را!

در این زمینه بد نیست نگاهی به مقاله فیلتر بورسی برای پیدا کردن سهام با کمترین P/E بیاندازید.

پیش بینی EPS قبل از آپدیت شدن آن

همان طور که گفتیم EPS سهم با آمدن هر گزارش فصلی روی تابلو آپدیت میشود. یک تحلیلگر بورس که در حوزه تحلیل بنیادی کار می‌کند باید بتواند قبل از آپدیت شدن EPS آن را پیش بینی کند که این کار تنها با تحلیل بنیادی اطلاعیه‌های مربوط به زیر مجموعه‌ها و اطلاعیه‌های فعالیت ماهانه شرکت که در کدال منتشر میشود امکان پذیر است.

همان طور که افراد ممکن است فریب P/E پایین یک سهم را بخورند، هستند بسیاری که فریب P/E بالای یک سهم را می‌خورند و سهم خود را در قیمت‌های پایین می‌فروشند و یا نمی‌توانند فرصت‌های طلایی بازار را شناسایی کنند چراکه نمی‌توانند سودآوری شرکت در آینده را پیش بینی کنند و درک تحلیلی درستی از این بابت ندارند. این افراد همان‌هایی هستند که اعتقاد دارند بازار تحلیل پذیر نیست!

در این زمینه پیشنهاد میکنیم مقاله یک نمونه تحلیل بنیادی سهام را مشاهده کنید.

نکات تکمیلی درباره دسترسی به اطلاعات سود TTM

اطلاعات مربوط به سود TTM و تاریخ سال مالی و مقدار سود محقق شده در دوره فعلی را می‌توانید در سایت رهاورد مشاده کنید و نیازی به مراجعه به کدال نیست. این سایت کار را برای شما راحت کرده است. نماد مورد نظر خود را سرچ کنید و در پایین صفحه این اطلاعات در دسترس است.

EPS منفی

در بعضی شرکت‌ها در تابلوی نماد، EPS منفی درج شده است که به معنی آن است که این شرکت در 12 ماهه اخیر به آن میزان ضرر شناسایی کرده است.

بررسی تاثیر P/E, EPS و DPS بر شاخص قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در شرایط تحریم

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 14 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله بررسی تاثیر P/E, EPS و DPS بر شاخص قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در شرایط تحریم

چکیده مقاله :

این تحقیق به بررسی اثر سود هر سهم، نسبت قیمت بر سود و سود تقسیمی بر روی شاخص قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در بازه زمانی سال های 1383 تا 1389 را بررسی می کند. یکی از دغدغه های بزرگ و مهمه هر جامعه ای بهره وری سرمایه می باشد. این تحقیق بررسی و بیان می کند که اهمیت شاخص قیمت سهام در چه حدی می باشد و عواملی مانند سود هر سهم و نسبت قیمت بر سود و سود تقسیمی تا چه میزان می توانند روی شاخص قیمت سهام تاثیرگذار باشند. چون در اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار اولین و مهمترین عاملی که فراروی سرمایه گذاران قرار می گیرد شاخص قیمت سهام می باشد از این رو آگاهی از عوامل مانند P/E، EPS و DPS حائز اهمیت است. بنابراین با توجه به پیشینه تحقیق مربوط به شاخص قیمت سهام و سه عاملی که شامل سود هر سهم، نسبت قیمت بر سود و سود تقسیمی است را مورد آزمون همبستگی و رگرسیون قرار گرفته و با توجه به نتایج بدست آمده از آزمون های مربوطه سه متغیر سود هر سهم، سود تقسیمی و نسبت قیمت بر سود با شاخص قیمت معنی دار بوده و 7/98 درصد از کل تغییرات شاخص کل را تبیین می کند.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا IECEUS01_006 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

مهرعلی، زهرا و مهرانی، ساسان،1392،بررسی تاثیر P/E, EPS و DPS بر شاخص قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در شرایط تحریم،کنفرانس بین المللی اقتصاد در شرایط تحریم،بابلسر،https://civilica.com/doc/241941

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1392، مهرعلی، زهرا؛ ساسان مهرانی )
برای بار دوم به بعد: ( 1392، مهرعلی؛ مهرانی )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مراجع و منابع این مقاله :

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

• ابراهیمی. محمد, تیدی. علی. (1390). تاثیر متغیرهای حسابداری و ویژگی .
• اصلانی, عظیم (1388), «مدیریت مالی»، انتشارات مهر غزال اردبیل, جلد .
• پاکدین امیری, مجتبی, پاکدین امیری, مرتضی, پاکدین امیری, علیرضا (1387) .
• تهرانی، رضا، فنی اصل، محسن.(386 1)"رابطه وجه نقد حاصل از .
• جمشیدی اشکلکی, عزت الله, (1377) مطالعه رابطه درآمد با قیمت .
• خفتحی, سعید."تاثیر نقدینگی برروی قیمت بازار سهام"فصلنامه دانش و پژوهش .
• کیانی. رضا. "نگاهی تحلیلی بر شاخص ها بورس با رویکردی .
• مهران فر محمدرضا (1387) «آشنایی با مفاهیم بورس اوراق بهادار» .
• محمد پورلیما، هرمز(1388(مقدمه ای بر روشهای تحقیق در علوم _ .
• Beaver, W. (1987)."the information content of Annual earnings An nouncement .
• H. Jamal Zubairi. An Investigation of the Influence of Key .
• Kalev, Liu and Pham, (2002). the Dynamic Relationship Between Stock .

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

هر سرمایه‌گذاری که قصد خرید سهام را داشته باشد، پیش از هر چیز به سودی که از خرید یک سهم عایدش می‌شود، می‌اندیشد. پس سود سهام مهم‌ترین نکته برای یک سهامدار است. اما چگونه می‌توان پی برد که یک سهم چه میزان سود به همراه دارد؟ اینجاست که EPS و DPS به کمک سهامدار می‌آید. هر یک از این دو مفهوم بیانگر نوعی از سود سهام است. اما معنای EPS و DPS سهام چیست؟

در این مطلب معنای EPS و DPS را توضیح می‌دهیم و نحوه محاسبه آن‌ها را بیان می‌کنیم. همچنین انواع EPS را معرفی خواهیم کرد و شرح می‌دهیم که تفاوت EPS و DPS سهام چیست.

EPS سهام چیست؟

یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی که در بین سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بورس مورد استفاده و بررسی قرار می‌گیرد، EPS است. EPS یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که بر قیمت سهام شرکت‌ها در بورس به صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر می‌گذارد.

EPS در اصل مخفف عبارت «Earning Per Share» است که می‌توان آن را «درآمد به ازای هر سهم» ترجمه کرد. یعنی میزان سودی که به هر سهم تعلق می‌گیرد. به بیان ساده، EPS یک شرکت برابر با میزان سودی است که به هر سهم از آن شرکت اختصاص می‌یابد.

نحوه محاسبه EPS چگونه است؟

میزان EPS از تقسیم درآمد شرکت پس از کسر مالیات در پایان سال مالی بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.

فرمول محاسبه EPS

EPS = تعداد سهام شرکت ÷ (درآمد شرکت در پایان سال مالی – مالیات)

فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۵ میلیارد ریال درآمد داشته باشد. تعداد سهام شرکت نیز ۱ میلیون باشد. در این حالت EPS شرکت برابر است با ۵۰۰۰ ریال.

این به آن معنا است که این شرکت توانسته در انتهای سال به ازای هر سهم خود ۵۰۰ ریال سود به دست آورد.

EPS سهام چه انواعی دارد؟

EPS پیش‌بینی شده و EPS محقق شده دو نوع از EPS هستند که در بورس بسیار رایج هستند. در ادامه به توضیح درباره این دو حالت از EPS خواهیم پرداخت.

EPS پیش‌‎بینی‌ شده

EPS پیش‌‎بینی‌ شده همانطور که از نامش پیداست، یک پیش‌بینی از EPS است که هنوز محقق نشده است. EPS پیش‌بینی شده سودی است که شرکت پیش‌بینی می‌کند در انتهای آن سال به آن سود برسد.

این پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت برای سال مالی پیش‌رو پیش‌بینی می‌شود. پیش از این، شرکت‌های بورسی موظف بودند که هر سال قبل از شروع سال مالی جدید، یک پیش‌بینی از عملکرد مالی خود به سازمان بورس ارائه کنند. اما ارائه EPS پیش‌بینی شده در بورس ایران هم‌اکنون متوقف شده است.

عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان EPS یک شرکت مشاهده می‌کنید، همان EPS پیش‌بینی شده است. این عدد فقط پیش‌بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال به دست خواهد آمد. هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از EPS برای شرکت محقق شود.

EPS تحقق یافته

این EPS سود هر سهم است که در سال مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است. EPS تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن رسیده است.

بعد از پایان سال مالی شرکت، حسابداران و مدیران شرکت برای محاسبه سود خالص و نهایی، عملکرد واقعی شرکت را بررسی می‌کنند و بعد از محاسبه درآمدها و هزینه‌های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می‌کنند که این سود همان EPS تحقق یافته است.

نکات مهم درباره EPS شرکت‌ها

• به دلیل آنکه ممکن شرایط شرکت طی سال تحت تاثیر عواملی قرار گیرد که منجر به تغییر عملکرد شرکت یا روند سودآوری آن شود، ممکن است EPS پیش‌بینی شده در طی سال تغییر پیدا کند و در آن تجدید نظر شود. اگر EPS تحقق یافته در پایان سال نسبت به EPS پیش‌بینی شده کاهش یا افزایش داشته باشد، به آن تعدیل سود یا تعدیل EPS گفته می‌شود.

• شرکت‌ها با شروع سال مالی جدید خود موظف‌اند صورت‌های مالی را هر سه ماه (به صورت فصلی) در سامانه کدال منتشر کنند. در هر یک از این گزارش‌ها EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال نیز باید آورده شود. با توجه به عملکرد شرکت در سه ماه گذشته، ممکن است EPS جدید با EPS پیش‌بینی‌ شده قبلی تفاوتی نداشته یا با آن متفاوت باشد. اگر میزان EPS پیش‌بینی شده با EPS پیش‌بینی شده قبلی تفاوت داشته باشد، شرکت تعدیل EPS خواهد داشت.

بیشتر بخوانید

• هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیک‌تر می‌شویم، EPS پیش‌بینی شده شرکت به EPS انتهای سال که محقق خواهد شد، نزدیک‌تر می‌شود. بنابراین قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت. زیرا اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت نیز واقعی‌تر است.

• یک سرمایه‌گذار باید این توانایی را به دست آورد که خودش بتواند براساس شرایط موجود بررسی کند که آیا EPS پیش‌بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا اینکه شرکت پیش‌بینی درستی از EPS خود ارائه نداده است. همچنین ممکن است EPS پیش‌بینی شده در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند. به همین خاطر معمولا EPS پیش‌بینی شده مبنای قیمت‌گذاری قرار می‌گیرد. زیرا بعد از پایان سال مالی شرکت، EPS تحقق یافته اثر خود را قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته است.

ثبات EPS سهام را چگونه متوجه شویم؟

یکی از عوامل مهمی که در کاهش ریسک سهام در میان‌مدت و بلند‌مدت می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، ثبات EPS سهام شرکت در بازه قیمتی معقول است. این به آن معناست که سودی که شرکت‌ها اعلام می‌کنند، باید با یک شیب معقول صعودی یا نزولی همراه باشد. همچنین در مقایسه با سال‌های قبل نباید نوسان زیادی داشته باشد.

نوسان شدید و عدم وجود ثبات در EPS یا میزان سودآوری شرکت‌ها می‌تواند به موازات موجب از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران ومعامله‌گرها نیز بشود. به طور مثال شرکتی که مدتی سودآور است، شیب سودآوری صعودی دارد.

اما اگر بعد از مدتی این شیب منفی شود و روند سودآوری کاهش یابد و سپس مجددا روند سودآوری صعودی شود، این بی‌ثباتی در روند سودآوری، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به شرکت را به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است برای سرمایه‌گذاری سهم شرکتی را انتخاب کنیم که سود آن با شیب ثابت و نسبی صعودی همراه باشد.

اما سوالی که ممکن است برایتان پیش‌ آید، این است که چطور می‌توانیم از روند سودسازی شرکت مطلع شویم.

در سایت tsetmc.com از صفحه مربوط به هر سهم از قسمت زبانه‌های قسمت بالا می‌توانید با انتخاب زبانه EPS شرکت به لیستی دسترسی یابید که دارای ستون‌های مختلف است و روند پیش‌بینی و تحقق سود سهم در سال‌های اخیر و طی دوره‌های مالی سه، شش و ۹ ماهه و همچنین سالانه را نشان می‌دهد.

در این صفحه، دو ستون پیش‌بینی و واقعی اهمیت دارند زیرا به ما کمک می‌کنند که متوجه شویم شرکت‌‌ها چه میزان توانسته‌اند به اهدافی که داشته‌اند، برسند و آن را محقق نمایند. این امر به ما کمک مفهوم EPS و DPS در بورس می‌کند که بتوانیم آینده سهم را هم درست پیش‌بینی و رصد کنیم و ببینیم که پیش‌بینی‌ها درباره سود شرکت تا چه میزان می‌توانند درست باشند.

از طرفی دیگر، از طریق این جدول می‌توانیم متوجه شویم که روند سودآوری شرکت به چه صورت بوده است. همچنین این جدول مشخص می‌کند که آیا شرکت در روند سودآوری خود ثبات داشته یا خیر.

DPS سهام چیست؟

DPS نیز مخفف عبارت «Dividend مفهوم EPS و DPS در بورس Per Share» است که به معنای سود تقسیمی به ازای هر سهم است. شرکت‌ها EPS تحقق یافته خود را به صورت کامل میان سهام‌داران تقسیم نمی‌کنند. بلکه بخشی از این سود را نزد خود باقی می‌گذارند و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای شرکت اختصاص می‌دهند.

بنابراین به آن قسمت از EPS که بین سهامداران تقسیم می‌شود، DPS گفته می‌شود. در خصوص این که چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

در پایان سال مالی، مدیران و سهام‌داران تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از سود EPS را به عنوان DPS به سهام‌داران بدهند. DPS به تمام افرادی که در هنگام برگزاری مجمع شرکت سهامدار آن هستند، تعلق می‌گیرد. حتی اگر سهامدار فردای روز برگزاری مجمع نیز سهام خود را بفروشد، DPS به او تعلق می گیرد.

بیشتر بخوانید

تفاوت EPS و DPS در چیست؟

ممکن است هنوز برای شما روشن نشده باشد که تفاوت EPS و DPS در چیست. نکته حائز اهمیت این است که EPS و DPS در اصل هر دو سود‌ شرکت هستند. اما معمولا مقدار DPS کمتر از EPS است. چرا که اکثر شرکت‌ها ترجیح می‌دهند بخشی از سود خود را نزد شرکت نگه دارند.

البته ممکن است گاهی مقدار DPS از EPS بیشتر ‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که شرکت علاوه بر سود سال مالی اخیر، از سود انباشته‌ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را میان سهامداران خود تقسیم کند. این کار باعث می‌شود که مقدار DPS از مقدار EPS بیشتر شود.

میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی و یا EPS و DPS به سیاست‌ها و روش‌های هر شرکت بستگی دارد و با دیگر شرکت‌ها متفاوت است.

نکات مهم در مورد DPS سهام

• شرکت‌ها علاقه دارند بخشی از سود را برای تامین نقدینگی نزد خود نگه دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست کنند. بنابراین معمولا شرکت‌ها همه سود خود را به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند.

• DPS تنها بین سهامدارانی که در زمان برگزاری مجمع سهام‌دار شرکت بوده‌اند، تقسیم می‌شود. اگر شخصی بعد از مجمع، سهام شرکت را خریداری کند، سودی به او تعلق نخواهد گرفت. به همین ترتیب اگر شخصی بعد از تشکیل مجمع هم سهم خود را بفروشد، سود به او پرداخت می‎شود.

• در پایان سال مالی، مدیران و سهام‌داران تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از سود EPS را به عنوان DPS بین سهام‌داران تقسیم کنند. شرکت‌ها پس از برگزاری مجمع تا ۸ ماه فرصت دارند که DPS مصوب را به سهامداران پرداخت کنند. البته بعضی از شرکت‌ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می‌کنند.

• برای فهمیدن میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن می‌توانید روند گذشته شرکت را بررسی کنید. زیرا این مساله بستگی به سیاست‌های شرکت دارد.

جمع‌بندی

مفهوم EPS و DPS سهام به هر یک به گونه‌ای از سود سهام اشاره دارند. در پاسخ به این سوال که EPS و DPS سهام چیست باید گفت، EPS سودی است که شرکت از هر سهم خود به دست می‌آورد. اما DPS سود نقدی‌ای است که شرکت به ازای هر سهم در میان سهامداران تقسیم می‌کند. در واقع EPS و DPS هر دو از یک جنس هستند اما DPS سهام معمولا از EPS آن کمتر است. زیرا بیشتر شرکت‌های ترجیح می‌دهند که مقداری از سود سهامشان را نزد خود نگه دارند.

EPS دو نوع دارد؛ تحقق یافته و پیش‌بینی شده. میزان EPS که در سایت tsetmc نوشته شده، EPS پیش‌بینی شده را نشان می‌دهد. این میزان ممکن است چندین بار در سال تغییر کند. باید توجه داشت که DPS یا همان سود تقسیمی سهام تنها به افرادی تعلق مفهوم EPS و DPS در بورس می‌گیرد که در هنگام برگزاری مجمع شرکت، سهامدار آن باشند. درباره مقدار DPS نیز در مجمع شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

تفاوت EPS (سود سالیانه )هرسهم و DPS (سود توزیع شده )چیست؟

به گزارش اقتصاددان آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند مفاهیم و اصطلاحات اصلی و کاربردی مربوط به فعالیت در بورس است که هر سرمایه گذاری که وارد بورس می شود باید در درباره آنها اطلاعات نسبی داشته باشد، برای شما توضیح دهیم. در این قسمت قصد داریم به بررسی دو کلمه ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران، یعنی معنی EPS و DPS بپردازیم. پس توصیه می کنیم که اگر با این دو واژه آشنایی زیادی ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شوید که تفاوت EPS و DPS چیست؟

به گزارش اقتصاددان آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند مفاهیم و اصطلاحات اصلی و کاربردی مربوط به فعالیت در بورس است که هر سرمایه گذاری که وارد بورس می شود باید در درباره آنها اطلاعات نسبی داشته باشد، برای شما توضیح دهیم. در این قسمت قصد داریم به بررسی دو کلمه ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران، یعنی معنی EPS و DPS بپردازیم. پس توصیه می کنیم که اگر با این دو واژه آشنایی زیادی ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شوید که تفاوت EPS و DPS چیست؟

معنی EPS چیست؟
EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است. هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است. در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید. اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

EPS مخفف چیست؟
خود کلمه eps مخفف عبارت earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

تفاوت EPS و DPS چیستیعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده
EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc.com به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده
این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

یک مطلب جالب دیگر بخوانید؛ سه کانال قیمت که به شما در پیدا کردن احتمالات بیشتر معاملاتی کمک می‌کند.
پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نکاتی درباره eps شرکتها
از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است، در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند. زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند. مثلا ممکن است با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت رخ بدهد. احتمال دارد شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
شرکت های بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا مفهوم EPS و DPS در بورس یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند. این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.
هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد، به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت.
معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است. در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است. یا اینکه شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.
معنی DPS چیست؟
کلمه dps مخفف عبارت dividend per share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است. شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای مفهوم EPS و DPS در بورس انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.می توانید برای اطلاعات بیشتر درباره مجامع شرکتها مقاله همه چیز درباره مجمع و مجامع شرکتهای بورسی را نیز مطالعه کنید.

تفاوت EPS و DPSتفاوت EPS و DPS چیست؟
به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است. جنس هردوی آنها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است. چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

نکات مهم در مورد DPS
معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.