نکات مثبت و منفی حجم مبنا

نکات مثبت و منفی حجم مبنا

برای سرمایه گذاری در بازار سهام و بورس باید نکات زیادی را رعایت کنیم تا دچار ضرر و زیان نگردیم .

برای سرمایه گذاری در بازار سهام و بورس باید نکات زیادی را رعایت کنیم تا دچار ضرر و زیان نگردیم موارد زیر از جمله آنها هستند توجه به نکات ذیل می تواند برای ما مفید بوده ، و ما را در رسیدن به اهداف مان یاری نماید:
۱٫ انتخاب صنعت برتر: در میان صنایع مختلف ، صنعتی را انتخاب کنیم که چشم انداز روشنی دارند . یعنی : اولا در آینده بیشتر به آنها نیاز است . دوما کمتر قابل تکثیرند . سوما قابل واردات نیستند و کشورهائی که از نظر صنعت جلوتر از ما هستند بیشتر و ارزانتر و بهتر تولید نمی کنند .در واقع اگر قرار باشد مسئله عضویت در WTO مطرح شود ما در آن صنایع مزیت داریم . ( فرضا در مقابل صنعت ساختمان ، خودرو ، معدن ، قند و شکر ، سیمان ، ریسندگی و بافندگی ، کاغذ ، چرم ، فلزات اساسی، معدنی غیر فلزی ، رایانه ، داروئی ، مواد غذایی ، شیمیائی ، نفتی ، تجهیزات ، شوینده ، و غیره) بعضی نیاز به مصرف آنها کاهش می یابد ، بعضی ها قابل تکثیرند ، بعضی ها را دیگران بهتر و ارزانتر از ما تولید می کنند و در بعضی ما مزیت داریم .
۲٫ از میان صنایع برتر سبد سهام انتخاب می کنیم: سعی می کنیم در میان انواع صنعت ۴ تا ۵ صنعت برتر را انتخاب کنیم و در هر کدام با خرید یک سهم ۲۰ تا ۲۵ درصد سرمایه مان را سرمایه گذاری نمائیم تا ریسک سرمایه گذاری را پائین بیاوریم . فی المثال در معدن یک سهم ، در ساختمان یک سهم ، در رایانه یک سهم ، در پتروشیمی یک سهم ، و در داروئی یک سهم انتخاب می کنیم که اگر به هر دلیلی آن سهم دچار زیان شد یا نماد آن سهم در بورس بسته شد یا دچار صف فروش گشت و ما به نقدینگی نیازمند شدیم دچار مشکل نگردیم و اما چرا متوسط چهار تا پنج سهم برای اینکه اگر سرمایه را زیاد خرد و پراکنده کردیم مدیریت کمتری اعمال می گردد و جمع کردن سرمایه مشکل می شود.
۳٫ انتخاب شرکت برتر در میان یک صنعت: پس از گزینش چهار یا پنج ردیف صنعت برتر در داخل صنعت به سراغ شرکتی می رویم که میانگین بازدهی آن از بقیه بیشتر است و موارد ذیل را در نظر می گیریم.

۴٫ میزان نقد شوندگی سهم : سهمی را انتخاب می کنیم که میزان معاملات آن در روز زیاد است ، زیاد می خرند و زیاد می فروشند ، حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار ،تعداد فروشنده ، سوابق باز بودن نماد سهم ……. اگر سهمی انتخاب کردیم که نقد شوندگی آن خوب نبود موقع فروش سهم دچار مشکل می گردیم .بعضا هم ممکن است شش ماه نماد آن بسته باشد . نقد شوندگی سهم مثل رتبه کنکور است در بورس ما معمولا رتبه یک تا ۵۰ خوب و ۵۰ تا ۱۰۰ قابل قبول است و بالاتر از ۱۰۰ ضعیف . لازم به یاد آوری است که رتبه نقد شوندگی سهام ثابت نیست و در یک دوره سه تا شش ماهه ممکن است تغییر کند بنابر این نیاز است مرتب اطلاعات مان را به روز نگه داریم.
۵٫ میزان سهام شناور آزاد سهم : میزان سهامی است که دست سهامداران خرد یا بقولی دست مردم است . سهمی را انتخاب می کنیم که میزان سهام شناور آزاد آن بالای ده پانزده درصد باشد البته سهامی هم که میزان شناور آزاد سهم صد در صد باشد خیلی خوب نیست و خوب است که سهم دو سه سهامدار عمده داشته باشد سهم بدون سهامدار عمده مثل لیسانسه بدون پارتی در جامعه ماست . بدون حمایت می ماند و در گرفتن قرارداد ها هم خیلی موفق نیست .

۶٫ P/E سهم : یعنی نسبت سود پیش بینی شده سالانه به قیمت روز سهم . مثلا اگر قیمت سهمی امروز ۱۰۰ تومان است و سود پیش بینی شده سالانه سهم ۲۵ تومان است، ۱۰۰ تقسیم بر ۲۵ می شود ۴ می گوئیم P/E این سهم ۴ است . P/E در هر صنعتی با صنعت دیگر متفاوت است P/E سهام داخل یک صنعت را با هم مقایسه می کنیم اگر همه فاکتورهای چند سهم درون یک صنعت با هم برابر بود سهمی را انتخاب می کنیم که P/E پائین تری دارد، این به ما میگوید که جو بازار از یک سهم بخصوص چه انتظاری دارد. میزان بالای این شاخص می تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که سهامداران به آینده سهم خوش بینند و باور دارند که پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهد داشت ، ضمن اینکه ریسک سهم نیز زیاد است . و P/E پائین نشان دهنده این است که این سهم رشد خود را کرده است ، یا سهامداران به آینده سهم خیلی اعتقاد ندارند ، ضمن اینکه ریسک این سهم زیاد نیست .
۷٫ میزان پرداخت سود نقدی سهم : هر شرکتی که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتری داشته باشد بهتر است . سعی کنید سهامی را انتخاب نمائید که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتر از ۸۰% دارند . البته ممکن است سهمی برای فریب سهامداران پیشنهاد ۱۰۰% تقسیم سود نقدی را مطرح نماید ولی در مجمع به وعده های خود عمل ننماید باید به عملکرد گذشته سهم نیز در انجام وعده های خود توجه نمائید.
۸٫ سرمایه شرکت : با توجه به شکل و موقعیت خاص بورس در کشور ما و دامنه نوسان ۲% و حجم مبنا سهام هائی که سرمایه کمتری دارند برای انتخاب مناسب ترند ضمن اینکه ریسک آنها بیشتر است .
۹٫ برنامه طرح و توسعه شرکت: آیا شرکت طرحی برای توسعه دارد یا خیر ؟ مسلما انتخاب شرکتی که برنامه توسعه و افزایش تولید و تنوع در تولید دارد به جای شرکتی که پروژه جدید و طرحی برای آینده ندارد بهترتر است. مخصوصا سرمایه گذاری که تصمیم به استمرار و ادامه سرمایه گذاری دارد حتما باید به این مطلب توجه کند.

۱۰٫ ریسک سهم : ریسک به معنای دلهره و ترس سهامدار از زیان در سهم است . معمولا بعضی از شرکتها بدلیل عملکرد مدیریتی خوب سوابق درخشانی برای خود بوجود آورده اند ، این شرکتها در قیمت سهم ، در EPS یا پیش بینی سود سهم ، در طرح های توسعه و افزایش سرمایه سهم ، و در تعدیل مثبت و یا منفی سهم صادقانه عمل نموده ، و عملکرد آنها بمنظور دستکاری در قیمت سهم نیست و تمام تلاش خود را بکار می گیرند تا سهامداران دچار ضرر و زیان نگردند و اگر سوابق ده سال قبل آنها را مرور کنی رشد تدریجی بدون نوسان های شدید مثبت و منفی را می بینی . و بلعکس بعضی شرکتها که تعداد آنها در بورس ما کم هم نیست دستکاری در قیمت ، اعلام EPS های غیر واقعی ، تعدیل مثبت یا منفی های غیر واقعی به منظور متضرر ساختن سهامداران خرد و جمع کردن سهم و یا بالعکس فروش سهم و فرار از سهم است . بنابر این در میان سهام های یک صنعت سهمی را انتخاب می کنیم که ریسک آن کم باشد .

۱۱٫ جوان بودن شرکت : صنایع و شرکتها نیز همانند انسان مراحلی را طی می کنند این مراحل شامل تولد ، رشد ، بلوغ ، و کهنسالی است در میان یک صنعت نیز فرضا پتروشیمی را مثال بزنیم : سهم A با سرمایه کم و تاسیسات آن تازه نصب و راه اندازی شده فاز یک آن شروع بکار کرده و سود آن نیز زیاد نیست ( P/E 10 )، سهم B فاز دو و سه آن نیز تکمیل شده سرمایه آن چند برابر اولی است ولی هنوز فاز چهار و پنج طرح و توسعه را دارد ( P/E 9 ) سهم C طرح های آن تکمیل شده ولی از عمر تاسیسات آن بیش از ۱۵ سال نگذشته و نیروی انسانی آن نیز در وضعیت میانسالی هستند ( P/E 8 ) سهم D در مرحله کهنسالی است کارخانه کار می کند ، جائی برای طرح و توسعه ندارد ، سرمایه آن بسیار زیاد و تاسیسات آن نیز فرسوده شده است و نیروی انسانی آن نیز اکثریت در مرز بازنشستگی است ( P/E 7 ) . طبیعی است که الویت در انتخاب و خرید سهم بترتیب A ، B و در نهایت C است .

۱۲٫ میزان رشد سود پیش بینی شده سهم: شرکت هائی که EPS واقع بینانه اعلام می کنند و در طول سال بدلیل عملکرد مطلوب مرتب سود پیش بینی شده خود را تعدیل مثبت می دهند و بالا می برند برای سرمایه گذاری مناسب ترند این موضوع را باید از سوابق شرکت ها فهمید.

۱۳٫ گزارش دوره ای سهم : شرکت ها موظف به ارائه گزارش بموقع عملکرد خود در دوره های سه ماهه ، شش ماهه ، نه ماهه ،و سالیانه هستند . سهمی را انتخاب می کنیم که در گزارش خود پیش بینی سود خود را پر کرده باشد . فی المثال در گزارش دوره سه ماهه ۲۵% ، شش ماهه ۵۰% ، و در گزارش ۹ ماهه ۷۵% سود پیش بینی شده خود را پر کرده باشد .
۱۴٫ کف قیمتی : هر سهمی را که مورد توجه قرار دهید یک سقف قیمتی دارد ( حد اکثر قیمت سهم )و یک کف قیمتی ( حداقل قیمت سهم ) مثلا در حال حاضر کف هپکو … و سقف آن …. است و قیمت سهم در این محدوده در نوسان است ، یا سایپا آذین کف آن …. و سقف آن ….. است . برای وارد شدن به یک سهم حتما زمانی وارد سهم می شویم که در وضعیت کف قیمتی است . و این کف و سقف متناسب با زمان و وضعیت سهم و گزارش آن متغیر است و با تجربه بدست می آید .
۱۵٫ اخبار سیاسی اقتصادی : همواره به اخبار سیاسی اقتصادی داخلی و خارجی توجه داشته باشید. ممکن است گوش دادن به اخبار یا مطالعه روزنامه های اقتصادی وقت شما را بگیرد اما کمک بزرگی به شما خواهد کرد تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیش بینی کنید و همینطور صنایع خاصی را مورد توجه قرار دهید . فی المثل تصمیم گیری دولت در زمینه نرخ تسهیلات بانکی باعث رشد یا کاهش قیمت سهام گروه بانکی و لیزینگ ها می گردد . یا آزاد کردن قیمت محصولات شیمیائی باعث تغییر قیمت سهام آن گروه می گردد ، یا خارج کردن شوینده ها از سبد حمایتی دولت باعث رشد سهام گروه شوینده می شود . بنابر این باید مرتب اطلاعات خود را به روز نمائید.
۱۶٫ مشورت گرفتن از افراد آگاه ، با تجربه و قابل اطمینان :چون بازار به آن اندازه ساده نیست که متاثر از یک یا چند عامل ساده باشد بلکه عوامل مختلف و متعدد و بعضا پیچیده و غیر قابل پیش بینی و جود دارند که علاوه بر آن که خودشان به تنهایی یک فاکتور تاثیر گذارند، تعامل آنها با یکدیگر نیز نتایج متفاوتی را نکات مثبت و منفی حجم مبنا باعث می شود ، سعی نمائید فقط از افراد آگاه ، با تجربه و قابل اطمینان مشورت بگیرید و از افراد کم تجربه ، بی اطلاع ، یا سودجو مشورت ننمائید چرا که آنان استراتژی و اهداف و منافع خود را دنبال می نمایند و شما را به آن سو می کشانند . مشورت دادن آنان نیز ولو به غلط و در جهت زیان شما روی شما تاثیر گذار خواهد بود . سعی کنید در نهایت خود شما تصمیم بگیرید و کسی را مقصر زیان خود قلمداد ننمائید

اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَالأَرْضِ

((خداوند نور آسمانها و زمین است )) بدون حمایت خدا نمی توان نجات یافت

آموزش کاربرد حجم معاملات در بورس

آموزش کاربرد حجم معاملات در بورس
بعد از مشاهده و بكارگیری الگوهای نموداری (Chart Patterns) مختلف، توجه شما به سوی ” حجم معامله “ جلب می‌شود. بطور خلاصه، حجم عبارت است از تعداد معاملات خرید و فروش كه در یك بازه زمانی انجام میشود. بدلیل اینكه حتی الگوهای معتبر و قابل اطمینان، ممكن است گاهی درست از آب در نیایند، حجم معاملات می‌تواند بعنوان ابزار دیگری برای تشخیص آنچه در بازار اتفاق می‌افتد، و به ویژه آنچه در الگوها اتفاق می‌افتد، بكار رود (یعنی از ابزار حجم معاملات برای تایید و یا مردود دانستن الگوهای نموداری مختلف استفاده كنیم) اعتقاد بر این است كه حجم می‌بایست در جهت قیمت افزایش پیدا كند .
روانشناسی حجم معاملات در بورس یعنی چه
اگر روند غالب قیمت به طرف بالاست، حجم می‌بایست در روزهای مثبت سنگین‌تر(بیشتر) و در روزهای منفی سبكتر(كمتر) باشد. این قضیه از نگاه عقل و منطق نیز درست بنظر میرسد چون در روند صعودی تعداد خریداران می‌بایست بیشتر از تعداد فروشندگان باشد و در روند نزولی قیمت تعداد فروشندگان بیشتر از تعداد خریداران باشد .
اگر زمانی حجم معاملات شروع به كم شدن كند این میتواند اخطاری باشد مبنی بر اینكه روند، قوت و رمق خود را از دست می‌دهد و ممكن است بزودی تثبیت قیمت یا ایست روند(Consolidation) ویا شاید یك الگوی برگشت قیمت (Reversal Pattern)اتفاق بیفتد.

حجم معاملات در تحلیل تکنیکال
اگر در نمودار قیمت سهمی تابحال روند صعودی قیمت را داشته اید و حالا شاهد حجم معاملات بیشتری روی افت های موضعی قیمتحفرههستید در مقایسه با حجم معاملات روی قطعات افزایش قیمتمیتوان این موضوع را زنگ خطری مبنی بر كمرنگ شدن قدرت خریداران و قویتر شدن جناح فروشندگان دانست.
مشاهده اینكه آیا در روزهای مثبت حجم سنگین تری وجود دارد یا در روزهای منفی، می‌تواند برای موضع گیری در دوره حركت بی جهت (و یا حتی شكل گیری الگوی آینده) مناسب باشد. ایده این است كه اگر حجم معاملات بیشتری در روزهای مثبت وجود داشته باشد(نسبت به روزهای منفی)، احتمالا خریداران جدی تر هستند و وضعیت محتمل برای آینده بازار یك صعود به سمت بالا است.
تعریف حجم معاملات در بورس
ع كس این موضوع نیز درست است: اگر حجم در روزهای منفی سنگین تر است، بازار با احتمال بیشتری به سمت پایین سقوط میكند. لازم به ذكر است علی رغم اینكه الگوهای نمودار قیمت، حجم معاملات و كلا آنالیز تكنیكال، دارای قابلیتهای پیش بینی هستند، اما هیچكدام مصون از خطا نیستند.
استفاده همزمان از این روشها می‌تواند كاملا به سرمایه گذاری و خرید و فروشهای شما كمك كند، اما در عین حال باید به مسائل مهم دیگری همچون جهت گیری و قضاوت بازار و غیره نیز توجه كافی داشت.

سیگنال های حجم معاملات

۱٫ زمانی که قیمت ها در حال افزایش هستند و حجم معاملات هم در حال زیاد شدن ، این موضوع نشانه ای از تایید روند صعودی در سهم می باشد.

۲٫ زمانی که قیمت ها در حال افزایش هستند ولی حجم معاملات در حال کاهش یافتن است ، این موضوع سیگنالی مبنی بر معکوس شدن روند سهم دارد (از حالت صعودی به نزولی در آمدن )

راهنمای ورود به بازار بورس (3)؛ رازهای موفقیت در بازار سهام - آموزشگاه ما

راهنمای ورود به بازار بورس (3)؛ رازهای موفقیت در بازار سهام

به گزارش آموزشگاه ما، بازار سهام همچنان به رشد جهش گونه خود ادامه می دهد تا جایی که هفته گذشته با افزایش بیش از 135 هزار واحدی شاخص کل، بازدهی هفتگی به سطح اعجاب انگیز 18 درصد و از ابتدای سال به 71 درصد رسید. این رشد باورنکردنی در بازار بورس باعث شده بسیاری از مردم نسبت به این بازار اقبال نشان دهند. در گزارش قبلی خبرنگاران زندگی، چگونگی سودآوری در بازار بورس با اشاره به 50 تکنیک زیر ذره بین قرار گرفت. در ادامه این گزارش های سریالی، امروز 50 تکنیک دیگر برای شناخت بهتر بازار سرمایه و فوت و فن های سبقت در سودآوری این بازار آورده شده است.

50 تاکتیک راهگشا

تکنیک 1: هر وقت می خواهید سهمی را انتخاب کنید، اول ببینید درون آن صنعت، بقیه سهم ها چه وضعیتی دارند، اگر مورد اقبال نبودند از آن سهم نیز صرفنظر کنید.

تکنیک 2: از حباب ها به شدت بترسید، همه ما این را می دانیم، ولی حباب آنقدر جذاب است، آنقدر زیبا و سریع قیمتش بالا می رود که ما اسیرش می شویم و همانقدر که سریع بالا می رود، چند برابرش خطرناک است و ناگهان می ترکد.

تکنیک 3: یک تحلیل گر تکنیکی همیشه گوشه چشمی به تحولات بنیادی نیز داشته باشد.

تکنیک 4: برای انتخاب سهم ابتدا بنیادش را آنالیز کنید بعد با تکنیکال آن را آنالیز کنید که کی وارد شوید و با چه هدفی و کی خارج شوید.

تکنیک 5: سهمی را که نمی شناسید واردش نشوید حتی اگر طلا هم باشد، چون وقتی گرفتارش شدید دیگر ممکن است چند سالی سرمایه تان در آن گیر کند.

تکنیک 6: وقتی همگان نکات مثبت سهم را می گویند، شما نکات منفیش را هم برای خودتان پیدا کنید که اگر آن نکات منفی روزی رخ بدهد چه عواقبی خواهد داشت.

تکنیک 7: سهمی را که انتخاب می کنی، علاوه بر ارزش و سودآوریش به سهامداران عمده، مقدار شناور سهم، تعداد سهامداران، حجم معاملات سهم، روان بودن سهم و درجه نقدشوندگی آن هم توجه کن، گاهی ممکن است دو سهم ارزش یکسان و سودآوری یکسانی داشته باشند اما یکی به خاطر درصد شناور سهم و داشتن سهامدار عمده که از آن حمایت می کند، رشدش بهتر و نقدشوندگیش هم خیلی عالی باشد.

تکنیک 8: آرامش فکری یکی از ارکان موفقیت در بورس است.

تکنیک 9: سودآوری یک سال گذشته شرکت را مدنظر بگیرید، شرکتی خوب است که طرح های توسعه داشته باشد.

تکنیک 10: پورتفوی گسترده استفاده ای ندارد و فقط وقتتان را می گیرد و مدیریتش مشکل است.

تکنیک 11: اگر بعد از رشد قابل ملاحظه قیمت یک سهم دیدید با هزار دلیل می خواهند بر رشد مجدد سهم مهر تایید بزنند باید از آن سهم خارج شد.

تکنیک 12: سهامی که در بازار امروز پیشرو هستند شاید در آینده ذلیل بازار باشند، پس سعی کنید پیشروان آینده بازار را کشف کنید.

تکنیک 13: خرید در فرایند نزولی سهم خطرناک است، زیرا نمی توان کف سهم را به راحتی شناسایی کرد.

تکنیک 14: دنبال صنعت قوی بروید، سهم ضعیف در صنعت قوی بهتر از سهم قوی در صنعت ضعیف است.

تکنیک 15: عملکرد سهامداران عمده می تواند یک شاخص تصمیم گیری باشد.

تکنیک 16: وقتی سهمی چند برابر حجم مبنا در منفی جمع شد، به احتمال زیاد برگشت سهم حتمی است.

تکنیک 17: با دید کوتاه مدت سهمی را نخرید حتی اگر می خواهید آن را در کوتاه مدت بفروشید.

تکنیک 18: وقتی به یک سهم از نظر بنیادی اعتقاد دارید نباید با چند درصد منفی خوردن بترسید و از سهم خارج شوید.

تکنیک 19: همیشه وقتی در ضرر باشید بهترین انتخاب جایگزین کردن سهم با یک سهم بهتر است، حتی ضررهای بسیار وحشتناک هم با این تکنیک جبران خواهد شد.

تکنیک 20: طی معاملات تصمیم خود را عوض نکنید. متاسفانه بعضی از کارگزاران به سلیقه خود نظر مشتری را تغییر می دهند، اگر خودتان به خرید و فروشتان ایمان دارید به نظر کارگزاران اهمیت ندهید.

تکنیک 21: اگر به سهمی از نظر بنیادی کاملا اعتقاد دارید در رقابت بر سر یک ریال دو ریال چانه نزنید. خیلی وقت ها به خاطر همین مسئله، از خرید یک سهم خوب جا می مانید.

تکنیک 22: رفتن در صف خرید یا فروشی بیشتر از 2 برابر حجم مبنا، نشانه خرید یا فروش بدون تحلیل است.

تکنیک 23: بازار مثبت زمان فروش سهم و بازار منفی زمان خرید سهم است.

تکنیک 24: حتی اگر سهمی داشته باشید که 200 درصد هم سود بدهد باز دنبال سهم جدید بگردید، چون همیشه باید یک سهم خوب زیر نظر داشته باشید.

تکنیک 25: پنج ماه ابتدای سال هنگام پول درآوردن و هفت ماه بعدی زمان دفاع کردن از آن پول است.

تکنیک 26: وقتی در بازار منفی روی سود هستید حتی اگر به سهمتان اعتقاد هم دارید بفروشید و سودش را شناسایی کنید سپس در قیمت های پایین تر دوباره وارد شوید.

تکنیک 27: بهتر است از نوسان دریافت از سهمی که موج صعودی بلندمدتش را تازه تمام کرده و وارد فاز نزولی شده صرفنظر کنید.

تکنیک 28: یکی از مواقعی که خروج به موقع از سهام زیان ده اهمیت دارد زمانی است که بازار پس از طی یک دوره نزولی، دارد مثبت می شود.

تکنیک 29: چند درصد اول و چند درصد آخر سود هر سهم را بگذارید بقیه ببرند، یعنی سعی نکنید در کفِ کف بخرید و در نوک قله بفروشید.

تکنیک 30: به باید داشته باشید بازار همیشه از اخبار جلوتر است.

تکنیک 31: صبح زود بیدار شوید و بازار را زیر نظر داشته باشید.

تکنیک 32: از خرید اعتباری تا جایی که می توانید بپرهیزید.

تکنیک 33: همیشه قبل از تصمیم به خرید جهت و جو بازار را شناسایی کنید.

تکنیک 34: قیمت سهم را در بازه های گوناگون مثلا یه ماهه، سه ماهه، شش ماهه، یکساله حتی سه ساله و بیشتر در سایت بورس نگاه کنید و ببینید از کجا به کجا رسیده، کی اوج داشته و کی فرود داشت و سعی کنید از نظر زمانی هم مطابقت بدهید و دلیلش را پیدا کنید.

تکنیک 35: سهمی را که می خواهید بخرید حتما اطلاعیه هایی که در طی یک یا بلکه دو سال درباره این سهم وجود دارد را مطالعه کنید، ترکیب سهامداران و تغییراتش را رصد کنید، مخصوصا گزارش هیات مدیره به مجمع را بخوانید و ببینید چه کار کرده اند و چه کار می خواهند بکنند.

تکنیک 36: برای خودتان در بازه های زمانی که خودتان می خواهید درصد سود انتظاری مشخص کنید همچنین سعی کنید طمع نکنید و اگر در سود هستید، سود را شناسایی کنید با اگر در ضرر هستید با فرصت سوزی ضرر را بیشتر نکنید.

تکنیک 37: سهمی که با اطلاعات پنهانی بالا می رود خطرناک است چون انگیزه آن مشخص نیست.

تکنیک 38: تکنکیال اشتباهات آدم را کم می کند ولی یقین هیچ جا وجود ندارد.

تکنیک 39: شرکت هایی که دارایی های جاری آنها از کل بدهی های شان بیشتر نیست در شرایط بد اقتصادی با مشکل روبرو خواهند شد.

تکنیک 40: در بازارهای نزولی یا سقوطی دقت در تحلیل و آنالیز سهام اهمیت زیادی دارد و برعکس در بازارهای صعودی حتی می توان تصادفی سهمی را خرید و سود فراوان برد.

تکنیک 41: اگر سهمی سهامدار جزء را خسته کرد، بدانید وقت صعود آن نزدیک است.

تکنیک 42: سهم بعد از هر دوره رشد یه استراحت برای بازیافت انرژی نیاز دارد و نباید سهم را زیاد خسته کرد.

تکنیک 43: بورس بیشتر بر پایه سه حرکت فرعی روش شناسی، رفتارشناسی و روانشناسی استوار است تا بر پایه اصلی.

تکنیک 44: سهم را بیشتر براساس آینده اش بخرید نه براساس گذشته آن.

در این باره بخوانید:

راهنمای ورود به بازار بورس (1)؛ در جمع حرفه ای ها

راهنمای ورود به بازار بورس (2)؛ چگونه سودآور شویم؟

تکنیک 45: سهام مانند میوه درخت است، اگر آن را زود بچینی نارس است و اگر دیر بچینی فاسد می شود.

تکنیک 46: اگر بهترین سهم را برای خرید پیدا کنید ولی در موقعیت نامناسب وارد بشوید بدترین نتیجه را خواهید گرفت.

تکنیک 47: به دام سهام ارزان قیمت نیفتید.

تکنیک 48: قبل از هر اقدامی برای قرار دریافت در صف فروش سهام شرکتی، خالص ارزش دارایی آن شرکت را آنالیز کنید.

تکنیک 49: افزایش سرمایه های زیاد می تواند باعث رقیق شدن و ضعف سهم بشود.

تکنیک 50: طمع، ترس و عجله سه دشمت اصلی یک معامله گر هستند. در عوض قناعت، اعتماد به نفس و صبر بهترین دوستان یک معامله گر هستند.

نقدشوندگی سهام در بورس چیست؟|عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام

زمانی که قصد دارید وارد بازار بورس شوید، آشنایی با یکسری از اطلاعات به شما کمک می‌کند فعالیت خود را با کیفیت بهتری جلو ببرید. بنابراین در این مطلب می‌خواهیم به زبان ساده مفهوم نقدشوندگی سهام را توضیح دهیم، بگوییم در بورس چه معنایی دارد و چه عواملی روی آن تاثیر می‌گذارد.در پایان نیز نحوه انتخاب بهترین سهام را توضیح می‌دهیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

تعریف نقد شوندگی

نقدشوندگی یا در اصطلاح انگلیسی Liquidity به این معنا است که یک دارایی را در سریع‌ترین زمان ممکن و به راحتی بتوان نقد کرد، به عبارت دیگر شرایط معامله آن دارایی ساده باشد.

به همین شکل نقدشوندگی سهام یعنی یک سهام را چقدر سریع می‌توان به ارزش واقعی خود فروخت. اگر بگوییم نقدشوندگی یک سهم بیشتر است یعنی افراد زیادی روزانه آن را خرید و فروش می‌کنند و حجم معاملات برای آن بالا است.زمانی که وارد دنیای سرمایه‌گذاری می‌شوید باید به موضوع نقدشوندگی دقت کنید، چون اگر به هر علتی تصمیم به تبدیل دارایی خود به پول نقد گرفتید، این کار را بتوانید در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید.

از جمله دارایی‌های با نقدشوندگی بالا می‌توانیم به ارز، طلا، سهام شرکت‌های بورسی و اوراق مشارکت اشاره کنیم. برخلاف تصور برخی از افراد زمین و ملک نقدشوندگی کمتری دارند، چون ممکن است به علت رکود بازار مجبور شوید به قیمت پایین‌تر ملک خود را بفروشید.

در بورس نیز باید روی شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کنید و سهام آن‌ها را بخرید که سهام نقدشونده داشته باشند. در ادامه مطلب نحوه تشخیص این نوع سهام و خرید بهترین سهام را توضیح خواهیم داد.

عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام

نقدشوندگی سهام در گروی عوامل گوناگونی است که در ادامه سه عامل مهم را در قالب گزارش اطلاعات باارزش، سهام شناور آزاد و عوامل داخلی شرکت توضیح می‌دهیم. همچنین به تاثیرات حجم مبنا و حجم معاملات روزانه روی این قضیه اشاره می‌کنیم.

گزارش اطلاعات باارزش

همانطور که توضیح دادیم نقدشوندگی سهام به معنای آسانی خرید و فروش آن است و به طور کلی گزارش یا افشای اطلاعات با ارزش جزو مواردی است که روی نقدشوندگی سهام تاثیر می‌گذارد، چون اطمینان سرمایه‌گذاران برای سنجش ریسک سیستماتیک و ریسک نقدشوندگی سهام و در پایان ریسک کل را افزایش می‌دهد.

اگر اطلاعات مالی کیفیت چندانی نداشته باشند، نتیجه آن پایین آمدن تاثیر و کارآمدی عملیات تجاری، بالا رفتن انحراف‌های طرفدارانه در گزارش سودآوری و ریسک اطلاعاتی سهامداران است و بنابراین سودآوری شرکت روند پیوسته‌ای نخواهد داشت.

هنگامی یک شرکت اطلاعات با ارزشی را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارد، آن‌ها به جریانات نقدی آن بیشتر اطمینان می‌کنند و تمایل‌شان برای خرید سهام شرکت مورد نظر بیشتر خواهد شد.

به عبارت دیگر هرچه تعداد سرمایه‌گذاران و افراد معامله‌گر بیشتر شود، نقدشوندگی سهم نیز بالاتر می‌رود. بنابراین برای موفقیت در بورس یکی از اولین گام‌ها رصد اطلاعات شرکت‌ها است.

سهام شناور آزاد

براساس ماده 17 آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران «سهم شناور آزاد هر شرکت، قسمتی از سهام آن شرکت است که صاحبان سهام برای عرضه و فروش آن آمادگی دارند و می‌خواهند با نگه نداشتن آن بخش از سهام، در مدیریت شرکت نقش نداشته باشند.»

یکی از عوامل مهم موفقیت بازار بورس بالا رفتن قابلیت نقدشوندگی سهام است، بنابراین اگر این بازار قدرت بالایی در این زمینه نداشته باشد، تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری کم خواهد بود. بنابراین یک راهکار بالا بردن نقدشوندگی سهام، افزایش درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها است.

سهام شناور آزاد به قدری مسائله مهمی است که تعداد زیادی از کشورها به کمک آن شاخص بازار را تعدیل می‌کنند. اگر این نوع سهام بالا باشد، نه تنها نقدشوندگی بازار زیادتر می‌شود، بلکه نوسان قیمت و ریسک سرمایه‌گذاری کم و تقاضا زیاد می‌شود.

بخواهیم مثال بزنیم باید به کسب‌وکارهای کوچک اشاره کنیم که سهم شناور آزاد کمی دارند، بنابرین نوسان قیمت ‌آن‌ها و ریسک سرمایه‌گذاری روی این شرکت‌ها بالا است.

عوامل داخلی شرکت

بازار بورس بازدهی بالایی دارد و سرمایه‌گذاران به آن توجه خاصی می‌کنند، به همین علت توسعه‌یافتگی بازار بورس هر کشور جزو شاخص‌های توسعه‌یافتگی آن است.

سرمایه‌گذاران پس از ورود به بازار سرمایه شرایط برابری برای انتخاب و خرید سهام دارند، ولی انتخاب اکثر افراد سهام با نقدشوندگی بالا است.

یکی دیگر از موارد موثر روی نقدشوندگی عوامل داخلی شرکت نکات مثبت و منفی حجم مبنا است. تحقیقات نشان می‌دهد رابطه بین عوامل داخلی شرکت و فاصله قیمت پیشنهادی خرید و فروش و همچنین بین عوامل داخلی شرکت و نسبت عدم نقدشوندگی سهام، معنادار است و هر چه عوامل داخلی شرکت بهتر باشد، نقدیندگی سهام آن شرکت نیز وضعیت بهتری خواهد داشت.

حجم مبنا

حالا به موضوعی به اسم حجم مبنا می‌رسیم که طبق تعریف تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران به معنای تعداد مشخصی از یک نوع اوراق بهادار است که باید روزانه معامله شود تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن تاریخ در مشخص کردن قیمت روز آینده در نظر گرفته شود.

هدف از تعیین این شاخص به دست آوردن اطمینان سرمایه‌گذاران از قیمت‌های واقعی و نه کاذب است. به عبارت دیگر آن‌ها مطمئن هستند نوسانات قیمت سهام به علت خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت است.

ولی باید توجه داشت قانون حجم مبنا باعث شده است هیجان بورس کم شود و سرمایه سهامداران با کاهش شدید نقدشوندگی روبرو شوند.

این قضیه روی تمایل آن‎ها در آینده برای سرمایه‌گذاری در بورس تاثیر خواهد گذاشت و رشد بازار سرمایه کشور را به دردسر می‌اندازد.

با این حال، مهم‌ترین دلیل قانون‌گذاران برای قانون حجم مبنا، ممانعت از اتفاق نوسانات زیاد در قیمت سهام است. ولی به عقیده کارشناسان این قانون تنها زمان این نوسان را به عقب می‌اندازد.

به عبارت دیگر، تغییر بالقوه قیمت هر سهم برای مدتی کنترل می‌شود و سپس مانند جریان آبی که پشت یک سد جمع شده باشد، نتیجه آن افت یا اوج‌گیری شدید و ناگهانی قیمت یک شرکت است.

تاثیر حجم معاملات روزانه روی نقدشوندگی یک سهم نیاز به توضیح ندارد، چون همانطور که در بالا اشاره کردیم افزایش معاملات روزانه یک سهم توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نشان می‌دهد این سهم نقدشوندگی بالایی دارد. به عبارت دیگر قدرت نقدشوندگی آن سهم را افزایش می‌دهد.

تشخیص نقدشوندگی سهام

برای تشخیص نقدشوندگی سهام باید به مقدار ارزش معاملات سهام یک شرکت در بازه‌های زمانی گوناگون از جمله کوتاه مدت و بلند مدت دقت کنید و محاسبه مقدار جابه‌جایی پول شاخص خوبی برای نتیجه‌گیری است.

ریسک نقدشوندگی چیست؟

ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk) به ریسکی اشاره می‌کند که علت آن پایین آمدن سطح معاملات یا تمایل افراد به خرید و فروش یک سهم است. به عبارت دیگر مالک آن سهم یا اوراق بهادار قادر نیست برای جلوگیری از ضرر بیشتر دارایی خود را به ارزش واقعی یا در سریع‌ترین زمان ممکن بفروشد.

زمان بررسی ریسک نقدشوندگی باید دقت کنید، اگر تعداد سهام یا اندازه ناشر اوراق بهادار کوچکتر باشد، این ریسک بیشتر می‌شود.

ریسک نقدشوندگی اغلب به واسطه ایجاد یک شکاف زیاد بین قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش یا نوسانات شدید قیمت (به ویژه افت آن) نمایان می‌شود.

ضمانت نقدشوندگی چیست؟

قبل از توضیح بهتر است بگوییم این اصطلاح با قابلیت نقدشوندگی فرق دارد. ضمانت نقدشوندگی در واقع یک توافق بین صندوق سرمایه‌گذاری با یک موسسه مالی یا بانک است تا طرف دوم مسئولیت پرداخت وجوه نقد را در صورت ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری به عهده بگیرد.

ولی قابلیت نقدشوندگی به تدابیر مدیریتی، ارزش‌گذاری و فروش دارایی‌های صندوق از سوی مدیر صندوق بستگی دارد و اگر صحیح انجام شود، صندوق مشکلی به اسم تامین وجوه نقد نخواهد داشت.

به عبارت دیگر، ضامن نقدشوندگی مانند یک امتیاز مثبت برای صندوق است، ولی نبود آن مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد.

چگونه بهترین سهام برای خرید بلند مدت را انتخاب کنیم؟

شناسایی بهترین سهام برای خرید در بورس پیش شرط موفقیت در این بازار است. ولی برای تشخیص سهم خوب و ارزشمند باید به نکات بسیار مهمی توجه کنید که عبارتند از:

شرایط دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت هدف

اولین مرحله در شناسایی سهام خوب بررسی وضعیت یک شرکت از نظر حقوق صاحبان سهام، بدهی‌ها و دارایی‌ها است.

بدون شک، شرایط مطلوب‌تر یک شرکت به معنای اطمینان بیشتر برای سرمایه‌گذاری است. برای این که درک کاملی از شرایط بدهی حقوق صاحبان سهام و وضعیت دارایی شرکت هدف به دست آورید، بهتر است ترازنامه آن را بررسی کنید.

مقدار سود نقدی هر سهم

یک سهم خوب، سهمی است که مقدار سودی که شرکت به آن اختصاص داده است مناسب و بالا باشد. البته نباید گول سهم‌هایی که ظاهر فریبنده دارند را بخورید.

ثبات روند سوددهی

یک سهم ممکن است ارزش خوبی برای خرید داشته باشد، ولی ثبات روند سوددهی شرکت است که باید خرید آن را تضمین کند. بنابراین، از شرکت‌های با سودآوری مقطعی دوری کنید.

بررسی نسبت قیمت به درآمد سهم

یکی از عوامل مهم پیش از خرید هر سهم بررسی نسبت قیمت به درآمد آن است. این نسبت به شما نشان می‌دهد قیمت سهم شرکت، چند مرتبه بیشتر از میزان سود نقدی است که شرکت برای هر سهم خود در نظر گرفته است.

ساده‌تر بگوییم، این نیست که به صورت P/E نشان داده می‌شود، مشخص می‌کند آیا قیمت سهام در مقایسه با سودی که برای سهامداران خود در نظر می‌گیرد، ارزشمند است؟

حوزه فعالیت شرکت

بهترین سهام برای خرید در بورس متعلق به شرکتی هستند که حوزه فعالیت آن شرایط مناسبی در زمان حال و آینده خواهد داشت. به عبارت دیگر آیا شرایط درون‌مرزی و برون‌مرزی روی این حوزه تاثیر مثبت یا منفی می‌گذارند.

قابلیت نقدشوندگی

بهترین سهام برای خرید بلند مدت، سهامی هستند که قابلیت نقدشوندگی آن‌ها همیشه بالا است. در مورد این که کدام سهام نقدشوندگی بالایی دارند، همانظور که گفتیم مقدار بالای حجم معاملات روزانه، قابلیت نقدشوندگی سهام در بورس را بالا می‌برد.

نکات مهم برای انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس

توجه به نکات زیاد شما را به یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای در بورس تبدیل می‌کند.

• به کمک نوسان‌گری برای بلندمدت سهام ارزشی و برای کوتاه مدت سهام رشدی را بخرید.
• اجازه ندهید اطلاعات و وقایع اخیر روی تصمیم‌گیری شما برای خرید یا فروش زیاد تاثیر بگذارد.
• سطح اطلاعات واقع‌گرایانه خود در مورد سهم هدفتان را افزایش دهید.
• با انجام مشاوره‌های سرمایه‌گذاری و توجه به مقدار گنجایش ریسک‌پذیری، دارایی خود را بهینه خرج کنید.

بهترین روش انتخاب سهام

اگر در مورد بورس حتی اطلاعات اندکی داشته باشید، می‌دانید افراد برای خرید سهام از دو روش تحلیل بنیادی و تکنیکال استفاده می‌کنند. دسته دیگری از افراد به علت پیچیدگی‌هایی این روش‌ها ممکن است از معیارهای مشخصی استفاده کنند که در بالا به تعدادی از آن‌ها اشاره کردیم.

حالا اجازه دهید این دو روش را توضیح دهیم.

پیشنهاد می کنیم مقاله تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال ، کدام بهتر است؟ را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.

نحوه انتخاب سهام به کمک روش تکنیکال

اشخاصی که هنر آن‌ها انجام تحلیل تکنیکال برای بررسی سهم است، می‌گویند باید در بازار بورس بهترین سهام را با تمرکز و آنالیز قیمت‌های دوره‌های قبلی و فعلی در کنار پیش‌بینی آینده آن سهام انتخاب کرد.

این دسته از تحلیلگران به روند قیمتی توجه می‌کنند که به صورت نمودار نشان داده می‌شود و عقیده دارند قیمت‌های فعلی یک سهم یک الگوی قابل تکرار را به احتمال خیلی زیاد در پیش می‌گیرند.

انجام تحلیل تکنیکال وابسته به داشتن ذهنی باز و بدون طرفداری از سهام شرکت مورد نظر است تا فرد به شایعات و اطلاعات کاذب توجه نکند.

در این روش باید برای تحلیل روند قیمت سهام‌ها از اندیکاتورها و اسیلاتورها در نرم‌افزارهای مختلف استفاده کنید.

مراحل بررسی قیمت به این روش به شرح زیر است:

• انتخاب شکل نمودار از نظر بازه زمانی و به دست آوردن اطلاعات در مورد انواع نمودارهای خطی، میله‌ای و شمعی. در ایران دو نمودار آخر طرفدار دارند.
• بررسی روند شاخص کل
• بررسی روند شاخص 50 شرکت برتر
• بررسی معاملات کوتاه، میان و بلندمدت برای به دست آوردن روند قیمتی سهم
• محاسبه سطح مقاومت و سطح حمایت

تحلیل تکنیکال چه مزایایی دارد؟

• می‌توانید تشخیص دهید در کوتاه‌مدت بهترین زمان برای خرید یا فروش چه موقع است.
• از مزایای اصلی تحلیل تکنیکال قدرت تحلیلگر در استفاده از استراتژی خود در تمامی بازارها و برای تمام نمودارها است.

نحوه انتخاب سهام به کمک روش تحلیل بنیادی

اگر به نظر شما بهترین روش انتخاب سهام تحلیل بنیادی است، باید زمان انجام این کار به سه مرحله مهم زیر دقت کنید:

نگاه به وضعیت اقتصادی کشور

تردیدی نیست که شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فعلی و آینده هر کشور تاثیر بسزایی روی سوددهی شرکت‌ها خواهد گذاشت. بنابراین اولین پیش شرط انجام تحلیل بنیادی توجه به این شرایط است تا بهترین سهام برای خرید در بورس را شناسایی کنید.

برای انجام آن باید به مواردی مانند شاخص‌های کلان اقتصادی از جمله تولیدات ملی، واردات و صادرات، نرخ‌های رشد اقتصادی، نوسان بازار ارز، نوسان نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ سود، سیاست‌های پولی و مالی دولت دقت کنید.

کارشناسان اقتصاد با بررسی این موارد می‌توانند پیش‌بینی دقیقی از آینده بازار بورس و وضعیت آن داشته باشند.

بررسی حوزه فعالیت شرکت مورد نظر

در مرحله بعد باید حوزه فعالیت شرکت مورد نظر و صنعت آن را از نظر شرایط فعلی و پتانسیل رشد در آینده بررسی کنید. سرمایه‌گذاران همیشه شرکت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند که فعالیت‌ آن‌ها در صنایع رو به رشد است و بهترین سهام را برای خرید در بورس دارند.

زمان بررسی یک شرکت و حوزه آن باید نکات زیر را از یاد نبرید:

• روند رشد و بالا رفتن سطح تقاضا برای محصولات یا خدمات آن صنعت
• وجود نمونه‌های خارجی یا رقبای دیگر در بازار با محصولات مشابه
• برخورداری از ویژگی‌های برجسته نسبت به سایرین مانند شهرت تجاری مناسب، استفاده از نیروی کار متخصص، استفاده از فناوری‌های پیشرفته تولید و مقدار سهم بازار
• یک صنعت زمانی موقعیت بهتری در بازار دارد که کالاهای جانشین کمتری برای آن پیدا شود. به عبارت دیگر نبود یا محدودیت این نوع کالاها، برتری آن صنعت را نشان می‌دهد.
• سازمان‌های تصمیم‌گیرنده دولتی باید در سیاست قیمت‌گذاری محصولات نقش محدودی داشته باشند.
• ورود فعالان جدید به آن صنعت سخت باشد و بازار آن به واسطه این اتفاق تحت تاثیر نوسانات قرار نگیرد.

بررسی کامل خود شرکت مورد نظر

زمانی که حوزه فعالیت شرکت مورد نظر را بررسی کردید، گام بعدی در زمان تحلیل بررسی خود شرکت است. این شرکت باید قدرت رقابتی بالایی داشته باشد و حتی اگر شرکت‌های رقیب زیادی در حوزه آن فعالیت کنند، مقدار موفقیت آن بیشتر باشد.

یک تحلیلگر بنیادی زمان بررسی شرکت هدف به مواردی مانند سهام بازار، مقدار فروش و نرخ رشد آن، سطح تقاضا برای محصولات یا خدمات و کیفیت آن‌ها دقت می‌کند.

شرایط مالی بهینه شرکت

وضعیت خوب مالی یک شرکت به معنای آینده سهام آن در بورس است. تحلیلگران زمان بررسی شرایط مالی یک شرکت مواردی از جمله مقدار بدهی، سوددهی، نقدینگی، دارایی‌ها را در نظر می‌گیرند و سپس آن را در مقایسه با سایر رقبا در کفه ترازو قرار می‌دهند.

در پایان باید بگوییم برای انجام تحلیل بنیادی باید عوامل زیادی را بررسی کرد و به صرف انرژی و وقت در کنار تخصص و جمع‌آوری داده نیاز است.

نکات مثبت و منفی حجم مبنا

س از تغییرات مدیریتی در راس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، درحالی شورای‌عالی بورس با اتخاذ چند تصمیم نشان داد به‌دنبال بازگرداندن تعادل به بازار سرمایه و تاثیرگذاری بر تغییر مسیر معاملات بازار به سمت روندی صعودی است که این تصمیمات را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد.

یکی از مهم‌ترین تصمیمات شورای‌عالی بورس، تغییر دامنه نوسان از منفی و مثبت ۵ درصد به منفی ۲ و مثبت ۶ درصد است. این تصمیم در نگاه نخست، سبب تقویت جریان سوداگرانه تقاضا و رفع نگرانی سهامداران در روزهای منفی بازار خواهد شد، اما اگر از دید تاریخی به اتخاذ چنین تصمیمی نگاه کنیم، درخواهیم یافت که رفتار سهامداران می‌تواند در جهت دیگری حرکت کند؛ پس از انتخابات سال ۱۳۸۴ شاهد بودیم که به جهت حمایت از بازار، تصمیمی اتخاذ شد که برای ۱۰ سهم تاثیرگذار بر بازار در آن مقطع، محدوده دامنه نوسان از مثبت و منفی ۵ به منفی ۵/ ۲ و مثبت ۵/ ۱۲ تغییر کند. قاعدتا تصور در آن مقطع این بود که اتخاذ چنین تصمیمی منجر به ایجاد یک شرایط هیجانی در بازار و تقویت طرف تقاضا خواهد شد. اما اتفاقی که افتاد نکات مثبت و منفی حجم مبنا آن بود که در سه روز نخست شاهد تشکیل صف سنگین خرید برای این ۱۰ سهم بودیم و در روز سوم به ناگاه شاهد به اصطلاح خالی کردن پشت سهم با بازدهی حدود ۴۰ درصدی بودیم که تا مدت‌ها بسیاری از این سهم‌ها با صف فروش سنگینی روبه‌رو شدند که این صف‌ها قابل جمع کردن نبود. اگرچه مقطع فعلی بازار سرمایه از جهات مختلف چه از لحاظ کمیت و چه از لحاظ کیفیت با آن مقطع متفاوت است و از یکسو تعداد سهامداران در بازار به یک رکورد بی‌سابقه رسیده است و از سوی دیگر نقدینگی ورودی به بازار، بسیاری از مولفه‌های پیشین تاثیرگذاری را تغییر داده است، اما تحلیل بازار از جنبه اقتصاد رفتاری نشان می‌دهد عدم توجه به نقش نظارتی سازمان بورس می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیر ماه‌های گذشته را به شکل فزاینده‌ای به سمت یک بحران سوق دهد. همان‌طور که اشاره شد، از بعد نگاه اقتصاد رفتاری نیز نکات قابل تاملی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین اصول اقتصاد رفتاری این است که برای ما از دست دادن یک چیز بسیار آزاردهنده‌تر از به‌دست آوردن آن چیز است و این خاصیت در اقتصاد رفتاری اصل زیان‌گریزی یا Loss Aversion را مطرح ساخته است. نمونه عینی این اصل را در روزهای منفی بازار شاهد هستیم که سرمایه‌گذاران در روزهای منفی بازار تمایل بیشتری به خارج کردن پول از بازار دارند تا روزهای مثبت.

پس از اصلاح بازار، آنچه توسط مدیریت بازار و البته کارشناسان مطرح شد این بود که این اصلاح موقتی است و حتی این قضیه به‌طور گسترده‌ای توسط برخی افراد و حتی نهادهای ناظر در رسانه‌ها پمپاژ شد که قیمت‌ها در این مقطع بسیار جذاب برای خرید است. سهامدار عادی نیز به این سخنان واکنش مثبت نشان داد. چون قیمت‌های کاهش یافته فعلی را با قیمتی که در بدو ورود به بازار با آن مواجه بود مقایسه می‌کرد که این موضوع طبق اثر لنگر (Anchoring effect) در اقتصاد رفتاری باعث بروز این رفتار و سرریز جریان نقدینگی در بازار شد.

این موضوع در کنار اصل زیان‌گریزی افراد سبب شد در آن مقطع افراد به‌دلیل عدم تمایل تبدیل زیان کاغذی خود به زیان ملموس اقدام به فروش سهام نکنند و حتی با خریدهای جدید، قیمت‌های خرید خود را کاهش دهند. اما با ادامه‌دار بودن اصلاح بازار، افراد کم کم دچار اضطراب می‌شوند و طبق اصل زیان‌گریزی کوته‌نظرانه (Myopic loss aversion) دچار چنان وحشتی در از دست دادن دارایی‌های خود می‌شوند که بهترین اقدام را خروج از بازار و حفظ دارایی باقی‌مانده خود می‌دانند. بازار سرمایه ما درحال‌حاضر در چنین وضعیتی به سر می‌برد. بر این اساس اگرچه احساس می‌شود، اقدام اخیر شورای‌عالی بورس با درک این موضوع و ایجاد آرامش به سهامداران و جلوگیری از خروج نقدینگی از بازار صورت گرفته است، اما باید گفت ممکن است توجه به یک موضوع مهم دیگر نه‌تنها نتواند آرامش را به بازار برگرداند، بلکه باعث تشدید جریان صدرالاشاره در بازار شود و آن توجه به عنصر از دست رفته اعتماد در کنار مخدوش شدن اصل پذیرفته‌شده شفافیت در بازارسرمایه است. متاسفانه به‌دلیل دخالت‌های غیرکارشناسانه دولت و دیگر بازیگران بازار، سرمایه طی ماه‌های گذشته در بازار، که گاه با مقررات‌گذاری‌های یک‌شبه ‌صورت گرفته است و گاه با دستکاری تعمدی قیمت، نه‌تنها به‌دلیل عدم نظارت نهادهای نظارتی در این موضوع، رکن شفافیت در بازار دچار خدشه جدی شده است، بلکه اعتماد نیز از بازار رخت بربسته است که در صورت استفاده نادرست و غیرکارشناسی سازمان به‌عنوان نهاد ناظر از تصمیم دیگر شورای‌عالی بورس یعنی تعیین حجم مبنا می‌تواند یک بحران خودخواسته اقتصادی را در کشور ایجاد کند که دارای تبعات اجتماعی و به‌تبع آن سیاسی خواهد بود. بنابراین نکته کلیدی در این موضوع، نقش کلیدی سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان ناظر بازار و استفاده درست از ابزارهای در اختیار خود به دور از منفعت‌رسانی به جریانات و باندهای سیاسی و اقتصادی است که الحمدلله در سخنان ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار طی روزهای اخیر بسیار شنیده شده است. ایجاد شورای مشورتی با کارشناسان و خبرگان بازار و استادان دانشگاهی دلسوز می‌تواند به این مهم بسیار کمک کند. در پایان می‌توان گفت اتخاذ تصمیمات اخیر شورای‌عالی بورس در صورتی که مسوولیت‌پذیری و نظارت عالمانه سازمان بورس و اوراق بهادار را در ادامه به‌دنبال داشته باشد، قطعا می‌تواند با کمک اهالی بازار منجر به رشد متعادل بازار سرمایه ایران اسلامی و کمک به رشد اقتصادی کشور و به تعادل رساندن بازارهای موازی دیگر شود.