بازار متشکل ارزی چیست؟

برای سفر به ترکیه هم امکان دریافت ارز دولتی وجود دارد. سفر کوتاه‌مدت به این کشور نیازمند دریافت ویزا نیست و برای سفر هوایی به آن می‌توانید ۳۰۰ یورو ارز دولتی دریافت کنید اما اگر بنای سفر توریستی و بدون ویزا ندارید، وضعیت فرق خواهد کرد. در سفر بلند مدت (بیشتر از ۹۰ روز) به ترکیه به ویزا احتیاج دارید.

همه آنچه درباره بازار متشکل ارزی باید بدانیم

این بازار می‌تواند به واقعیت و شفافیت نرخ ارز کمک کند، چرا که کل عرضه و تقاضای بازار ارز در یک پلتفرم جمع می‌شود و نرخ کشف شده از طریق معاملات این بازار، بیش از نرخ کشف شده در سامانه سنا واقعیت دارد.

۱۸ دی ۱۳۹۷ شورای پول و اعتبار موضوع «بازار متشکل معاملات ارزی» را مطرح و تصویب کرد. بر اساس این مصوبه، به منظور ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، «بازار متشکل معاملات ارزی» تشکیل می‌شود تا ارز‌ها در آن به صورت نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند.
در مصوبه شورای پول و اعتبار آمده است که در بازار متشکل ارزی، ارز‌ها به صورت نقد معامله می‌شوند و با توجه به این که کارگزاران مجاز بازار ارز (اعم از بانک‌ها و صرافی‌های مجوزدار) بازیگران این بازار هستند، می‌توان انتظار داشت معاملات انجام شده در بازار متشکل ارزی بر همان سبک و سیاق معاملات جاری بازار باشد که بر اساس نرخ کشف شده در سامانه سنا و با اخذ کارمزد انجام می‌شود، با این تفاوت که در بازار متشکل ارزی جدید، نرخ ارز تحت نظارت بانک مرکزی کشف می‌شود.
هر چند اکثر کارشناسان اقتصادی بر ضرورت وجود چنین بازاری در کشور تأکید دارند و نبود آن طی سالیان گذشته را عاملی مهم در افزایش فشار‌های تورمی و اقتصادی حاصل از افزایش نرخ ارز در کشور می‌دانند، اما علی رغم بازار متشکل ارزی چیست؟ اعلام قبلی دولت مبنی بر راه‌اندازی این بازار در خرداد ماه و با وجود افتتاح حساب 70 صرافی در این بازار، تاکنون شاهد راه‌اندازی رسمی و فعالیت مؤثر آن در تعیین نرخ ارز کشور نیستیم و به نظر می‌رسد بازار متشکل ارزی تا رسیدن به جایگاه تعریف شده خود در اقتصاد کشور راه درازی در پیش داشته باشد.
هدف از تشکیل بازار متشکل ارزی چیست؟
۱- این بازار می‌تواند به واقعیت و شفافیت نرخ ارز کمک کند، چرا که کل عرضه و تقاضای بازار ارز در یک پلتفرم جمع می‌شود و نرخ کشف شده از طریق معاملات این بازار، بیش از نرخ کشف شده در سامانه سنا واقعیت دارد.
۲- بازار متشکل معاملات ارزی زمینه‌سازی برای کاهش تعداد نرخ‌هایی است که برای ارز وجود دارد یعنی با ایجاد این بازار، قیمتی در معاملات توافقی کشف می‌شود که عمیق‌تر و با اعتبارتر از نرخ‌های صرافی، سنا، بانکی، غیررسمی و … است و در آینده جایگزین همه آن‌ها خواهد شد.
۳- با تشکیل بازار متشکل ارزی بانک مرکزی جدا از ارز ترجیحی بر مبنای دلار ۴۲۰۰، بقیه ارز‌های موجود در اقتصاد ایران را با نرخ بازار متشکل، قیمت‌گذاری و مدیریت می‌کند.
۴- راه‌اندازی این بازار، «تهران» را به پایتخت ارزی کشور تبدیل می‌کند. در حال حاضر نرخ ارز در کشور ما بر اساس نرخ سلیمانیه، دبی، استانبول و هرات تعیین می‌شود و این امر مطلوب کشور نیست.
وظیفه بانک مرکزی در قبال بازار متشکل ارزی چیست؟
هدف بانک مرکزی ایجاد ساختار و شبکه‌ای مستقل با حضور بانک‌ها و صرافی‌ها به منظور شفاف سازی در عملیات بازار ارز است. با توجه مطرح بودن رانت‌هایی در حوزه ارز و مشکلات ایجاد شده، این ساختار می‌تواند به شفاف سازی ساختار کمک و بازار را قابل پیش بینی کند.
بانک مرکزی در بخش خرید و فروش، توزیع و تخصیص ارز و تعهدات ارزی، نقش اصلی بر عهده دارد. اما صاحب صرافی نیست و از طریق صرافی‌ها و بانک‌ها عملیات ارزی را انجام می‌دهند.
نظر کارشناسان در خصوص بازار متشکل ارزی:
۱- دکتر مرتضی ایمانی‌راد، «رئیس هیات مدیره مؤسسه مطالعات اقتصادی بامداد»: بازار متشکل ارزی برای کاهش و یا افزایش نرخ ارز نیست. اگر این بازار درست کار کند، قیمت دلار از طریق مبادلات تسویه صرافان کشف می‌شود و دیگر لازم نیست در بازار ایران قیمت ارز از هرات و یا دبی گرفته شود. به عبارت دیگر، هدف این است که قیمت دلار در این بازار کشف شود، نه در خارج کشور؛ بنابراین بازار متشکل ارزی موجب کاهش نرخ دلار نمی‌شود، مگر این‌که بانک مرکزی بخواهد نرخ را با تزریق پول در این بازار کاهش دهد.
ضمناً این بازار ارتباطی به بازار نقد، بازار سنا و بازار نیما ندارد. فعالان ارزی در این بازار صرافان رسمی، بانک‌ها و بانک مرکزی است و سفته‌بازان و عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان ارز به جز سه عامل فوق نمی‌توانند وارد این بازار شوند. این بازار خود یک بازار متشکل و مستقل است و اگر درست کار کند، می‌تواند نرخ دلار را در اقتصاد داخلی تعیین کند؛ بنابراین اگر بانک مرکزی دخالت نکند، تشکیل این بازار لزوماً موجب کاهش نرخ دلار نمی‌شود.
۲- حسین توکلیان «عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی»: اگر همه افرادی که در زمینه ارزی فعالیت می‌کنند در بازار متشکل ارزی بتوانند آزادانه قیمت‌گذاری کنند، قیمت واقعی دلار کشف خواهد شد. عملی شدن آن منوط به این است که آزادی عمل کارگزاران اقتصادی که در این زمینه فعال هستند چقدر خواهد بود. باید دید در طرف عرضه و تقاضا، کارگزاران تا چه حد می‌توانند در این بازار آزادانه مبتنی بر اصولی که در آن تعریف شده، درست عمل کنند. در صورت درست عمل کردن، کشف قیمت هم امکان‌پذیر است؛ در غیر این صورت خیر.
هیچ تضمینی برای کاهش قیمت در بازار ارز وجود ندارد و بستگی به نیرو‌های بازار دارد، ممکن است انتظارات بر بالا بودن قیمت ارز باشد، بنابراین بالا می‌رود و برعکس اگر انتظار برای کاهش قیمت باشد، پایین می‌آید؛ بنابراین بازار تعیین می‌کند که چه نرخی باشد.
۳- محمود بهمنی «رئیس کل بانک مرکزی ایران طی سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی»: بازار متشکل ارزی باید هر چه سریع‌تر فعالیت خود را آغاز کند چرا که این مسئله در کنترل بازار ارز بسیار بازار متشکل ارزی چیست؟ مؤثر است. البته همه مشکلات کشور در حوزه اقتصادی با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی حل و فصل نمی‌شود بلکه حل این مشکلات مستلزم مدیریت صادرات و واردات است. در صورتی که ارز حاصل از صادرات به داخل کشور نیاید، بازار متشکل ارزی امکان‌پذیر نیست و برای تحقق این مسئله باید نظارت و مدیریت کافی صورت گیرد.
وی با اشاره به این که نرخ ارز تابع عرضه و تقاضای آن است، گفت: با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی حجم عرضه و تقاضا کنترل می‌شود و این موضوع منجر به تثبیت و کاهش قیمت دلار خواهد شد، اما اگر نتوانیم بین عرضه و تقاضا تعادل برقرار کنیم، نرخ ارز افزایش می‌یابد.
۴- کوروش پرویزیان «رئیس کانون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری خصوصی»: بازار متشکل ارزی در مراحل اولیه برای خرید و فروش نقدی ارز و تأمین نیاز‌های ضروری ارز کشور است. در ابتدا وظیفه و مأموریت این بازار شفاف سازی در بازار است و اگر امکان بازار متشکل ارزی چیست؟ آن ایجاد شود، اهداف بعدی دولت را محقق می‌کند. بانک مرکزی قصد حذف ارز نیمایی را با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی ندارد.

بازار متشکل ارزی چیست؟

پول نیوز - بازار متشکل ارزی مکانی برای عرضه و تقاضای بی‌واسطه ارز است که بر معاملات آنی و نقدی اسکناس متمرکز خواهد شد.

به گزارش واحد آموزش پول نیوز، بازار متشکل ارزی مکانی برای عرضه و تقاضای بی‌واسطه ارز است که بر معاملات آنی و نقدی اسکناس متمرکز خواهد شد. با ایجاد این بازار و مشخص‌ شدن نرخ در داخل کشور، عناوینی مانند دلار سلیمانیه یا دلار هرات به حاشیه خواهد رفت و فشارهای بیرونی برای تعیین نرخ ارز به حداقل می‌رسد.

کانون صرافان، کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی به عنوان بازیگران اصلی این بازار هستند و بانک مرکزی به عنوان بازیگردان اصلی، نرخ ارز را مدیریت می‌کند. نظارت بانک مرکزی بر این بازار به صورت سیستماتیک و غیرمستقیم خواهد بود.

در بازار متشکل ارزی، ارزها به‌ صورت نقد معامله می‌شوند و نرخ‌ها در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شده و دستوری نخواهد بود. خریداران و فروشندگان با سازوکاری مانند بورس، پیش از آغاز معاملات، تقاضاهای خود را ثبت کرده و در نهایت بر اساس نزدیک‌ترین قیمت، معاملات انجام خواهد شد.

می‌توان انتظار داشت معاملات انجام شده در بازار متشکل ارز بر همان سبک و سیاق معاملات جاری بازار باشد که بر اساس نرخ کشف‌شده در سنا و با اخذ کارمزد انجام می‌شود با این تفاوت که در بازار متشکل جدید، نرخ ارز نیز تحت نظارت بانک مرکزی کشف قیمت می‌شود.

معنای موفقیت بازار متشکل ارزی چیست؟

تحلیلگر اقتصادی در یادداشتی به بررسی ابعاد راه اندازی بازار متشکل ارزی، معنا و الزامات موفقیت آن پرداخت.

به گزارش خبرگزاری مهر، مجید شاکری، تحلیلگر اقتصادی در یادداشتی به بررسی ابعاد راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، معنا و الزامات موفقیت آن پرداخت که متن کامل آن از نظرتان می‌گذرد:

بازار متشکل ارزی، بخشی مهم و نه کافی از برنامه «تغییر در نحوه محاسبه نرخ مبادلاتی ارز نقدی تهران» است. برای توضیح این جمله ظاهراً کوتاه، پیش از هر چیز باید درباره نحوه محاسبه فعلی نرخ تهران توضیحاتی تقدیم شود. هر روز صبح نرخ تبدیل درهم امارات (ارز کاملاً الصاق شده به دلار آمریکا) به ریال ایران در بازار دبی به دست می‌آید. در تهران بر اساس خروجی نرخ فوق، نرخ فردایی دلار تهران محاسبه می‌شود و بعد نرخ نقد تهران از روی نرخ فردایی به دست می‌آید. این همان فرایندی است که هر روز صبح تا قبل از ظهر، تکرار می‌شود و شما وقتی قبل از تکمیل فرآیند به صرافی می روید صراف به شما می‌گوید: «نرخ امروز درنیامده است».

چه چیزی به درهم امارات چنین قدرتی را داده است؟

این سوال مهمی است که چه چیزی باعث شده پایتخت ارزی ایران در محلی خارج از فضای جغرافیایی و حتی امنیتی آن قرار گیرد؟ مهم‌تر آن که با توجه به سیاست (درست یا غلط) لنگر کردن نرخ ارز در اقتصاد ایران و نیز نقش مهم فروش ارز توسط بانک مرکزی در صدم پایه پولی ناشی از فروش ارز نفت به بانک مرکزی عملاً این پایتخت ارزی نقش مسلط را در جهت دهی به سیاست‌های مالی و سیاست‌های پولی ایران هم ایفا کرده و می‌کند.

این پاسخ دلایل بیرونی و داخلی متعددی دارد؛ اما یکی از مهمترین موارد مساله تحریم استفاده از دلار علیه ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است. پیش از شرح اهمیت این تحریم چهل ساله و اثر آن بر فرآیندهای اقتصادی ایران، لازم است شرح دهم که چرا دلار (و نه ارزهای دیگر) نقش مهمی در تجارت خارجی داشته و دارند.

یک صادر کننده به دلیل صادرات، بستانکار ارز خارجی می‌شود. درآمد او به ارز خارجی است؛ اما هزینه‌های او به ارز ملی است. در مقابل واردکننده هزینه‌های ارزی دارد اما درآمد او به ارز ملی است. ایده آل خیالی آن است که در دقیقاً در زمان و مکان وقوع بستانکاری ناشی از صادرات، واردکننده ای هم نیاز ارزی داشته باشد. اما در عمل اولاً نقاط وقوع بدهکاری و بستانکاری ارزی به لحاظ جغرافیایی یکی نیست و فرد صادرکننده نیازمند انتقال ارز حاصل از صادرات به نقطه‌ای که تمرکزی از نیاز وارداتی در آن وجود دارد هستید،

ثانیاً به دلیل یکی نبودن چرخه زمانی و فصل بندی نیاز صادرات و واردات صادر کننده باید برای مدتی دارایی حاصل از صادرات خود را در قالب یک ارز قابل اعتماد که ریسک کاهش ناگهانی ارزش نداشته باشد دسته بندی کنید. کمتر ارزی همزمان از باب قوت شبکه انتقال و پرداخت و اطمینان نسبی به عدم تورم‌های ناگهانی حتی در بلند مدت همزمان معدلی شبیه دلار آمریکا را دارد.(یورو در جمع این دو متغیر با فاصله زیاد بعد از دلار ایستاده است) ارزهای محکم‌تر از دلار در ارزهای حاشیه‌ای پیدا می‌شود ولی ابداً شبکه انتقال و پرداختی قوی‌تر از دلار را در اختیار ندارند. بخش مهمی از این قوت شبکه پرداخت سهم بالای دلار از سبد دارایی‌های خارجی بانک‌های مرکزی است که به منزله یک بافر برای گذاشتن تفاوت تسویه روزانه بانک‌های محلی در گره‌های شبکه ایفای نقش می‌کند بدون آن که نیاز چندانی به انجام تسویه در بازار بین بانکی آمریکا یا دسترسی به ناشر دلار وجود داشته بازار متشکل ارزی چیست؟ باشد.

این حقیقت البته نباید باعث شود تصور کنیم ایجاد شبکه پرداخت دلاری با انقطاع کامل از ناشر دلار (فدرال رزرو) وجود دارد.(تاکید می‌کنم حتی در مبادلات یورو دلار) منطق بانکداری ذخیره جزئی باعث می‌شود بانک فارغ از آن که با چه ارزی کار می‌کند، روی هر ارزی که بر اساس آن تعهد ایجاد می‌کند به ناشر ارز مربوطه مستقیماً یا غیر مستقیم دسترسی داشته باشد. به بیان دیگر شما نمی‌توانید یک شبکه گسترده و کارایی ارزی بدون دسترسی مستقیم یا غیر مستقیم، با هزینه یا بی هزینه به فدرال رزرو بنا کنید.

با پیروزی انقلاب اسلامی دسترسی مستقیم اقتصاد ایران به بازار بین بانکی دلار و نیز ناشر دلار قطع گردید اما نقش دلار همچنان در اقتصاد ایران باقی بود. تجارت خارجی ایران برای اتصال غیر مستقیم به ناشر دلار به دنبال جایی می‌گشت که همزمان هم به ناشر دلار وصل باشد، زیر ساخت جمعیتی لازم را داشته باشد و به لحاظ جغرافیایی به ایران نزدیک باشد تا هم امکان صادرات مجدد در آن فراهم باشد و هم در فاصله زمانی معقول در مواقع نیاز بتوان ارز حواله را به صورت آزادانه به صورت اسکناس به تهران آورد. دبی همه این ویژگی‌ها را داشت و نقطه اصلی اتصال ارز حواله به ارز نقد گردید. اساساً همین حقیقت باعث شد بازار فردایی بر اساس درهم امارات تنظیم شود چرا که در تئوری هر قطعه اسکناسی که در بازار فردایی خرید یا فروش می‌شود (اگر معامله به تسویه فیزیکی برسد) ظرف ۲۴ ساعت از دبی قابل ورود است.

شکل گیری این زنجیره تولید قیمت، یک عامل مهم داخلی هم داشت. بانک ملی شعبه دبی. جایی که بانک مرکزی از طریق آن بر سر زنجیره می‌ایستاد (درهم تزریق می‌کرد) و بر پایداری شبکه پرداخت دلاری غیر مستقیم ایرانی- ایرانی می‌افزود. در واقع در اینجا بانک مرکزی به جای آن که بتواند در داخل جغرافیایی ایران نقش آخرین پوشش دهنده مانده بدهی معاملات روزانه را انجام می‌داد و باعث می‌شد همزمان هم نیروی رو به پایین مهمی روی نرخ ارز اعمال شود و هم در تئوری نیاز به خط اعتباری ارزی از بیرون سیستم فراهم نباشد. در واقع در نبود رابطه اعتباری بین بانک مرکزی (یا هر بانک ایرانی) با فدرال رزرو پول نفت نقش یک وام ارزی بدون بازگشت غلطان را ایفا می‌کرد و زیر ساخت دبی، این ساختار تسویه داخلی ناقص الخلقه را به ۱۲ رده شبکه پرداخت رسمی دلار در جهان وصل می‌کرد. نشانه قوت این تحلیل آن است که در دوره‌ای با فعال شدن مکانیزم یوترن دلار (دسترسی به دلار از طریق شعب خارجی شرکت‌های امریکایی) و استقرار بانک‌های خارجی بخصوص HSBC در کیش، عملاً دبی به سرعت نقش خود را در انتقالات ارزی ایران از دست داد.( دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی)

یکی از دلایل طبیعی، عادی و حتی مطلوب انگاشتن این انتقال پایتخت به دبی آن بود که بانک مرکزی فرض می‌گرفت از طریق ملی دبی می‌تواند به راحتی با اثر گذاری بر سر زنجیره، کل زنجیره را تحت کنترل داشته باشد. همچنین با توجه به تعدد و عمق بازار تسویه روزانه در شرایط عادی بانک مرکزی با تأمین عدد بسیار کوچک‌تری نسبت به هر جای دیگری از زنجیره می‌توانست زنجیره را تحت کنترل داشته باشد. به همین دلیل هرگز بانک واقعاً نیازی نمی‌دید که خود را درگیر بازار فردایی تهران کند. کافی بود بازی را در دبی می‌بردید. بانک مرکزی اگر چه همیشه گزینه دخالت در بازار نقد تهران را هم روی میز داشت در عمل می‌دانست که مداخله در تهران چندان مفید به فایده نیست و نیازی به منابعی به مراتب بیش از ان چه در دبی نیاز است دارد. هم به لحاظ منطق قیمت گذاری و هم به لحاط اندازه نسبی بازار حواله و نقد و هم به لحاظ تفاوت عمق دو بازار متشکل ارزی چیست؟ بازار.

بانک مرکزی به خوبی می‌دانست که مداخله در بازار تهران فقط در شرایط انحراف نسبی نرخ تهران از دبی (به دلایل موسمی) یا وقتی که به دلیلی امکان مداخله در دبی وجود ندارد قابل تجویز است. نکته مهم این بود که وقتی بانک به دلیلی ناتوان از مداخله در دبی بود، زنجیره پیش گفته ساخت قیمت چنان ریسکی را به بازار تهران منتقل می‌کرد که عملاً بانک در تهران به تنها فروشنده بدل می‌شد و این امر علاوه بر همه موارد قبلی نیاز به تزریق را بسیار بیشتر از نمونه مشابه تزریق در دبی می‌کرد.(بهمن ۹۶)

اگر چه همواره گزینه ورود بانک مرکزی به بازار فردایی هم می‌توانست برای کنترل نرخ مطرح باشد (بخصوص از این بابت که این بازار تنها جایی بود که بانک مرکزی صرفاً با ریال می‌توانست در آن مداخله بکند) اما با توجه به ان که کنترل نرخ ارز تنها یکی از نیازهای بانک مرکزی بود و خود بانک علاقه زیادی به هدم پایه پولی ریالی با فروش ارز (با هدف کنترل تورم) داشت، گزینه مداخله غیر ارزی در بازار ارز هرگز روی میز نمی‌آمد. از طرف دیگر حضور منظم و پایدار بانک در بازار فردایی نیاز به نمونه‌ای به مراتب استانداردتر از سبزه میدان دارد.(هم به لحاظ حسابداری و هم به لحاظ قضائی). وجود یک بازار آتی استاندارد هم بدون وجود یک بازار فیزیکی استاندارد تقریباً بی معناست. امری که تا زمان امکان مداخله پایدار از ملی دبی عملاً چندان جدی انگاشته نمی‌شد.

تحریم‌های مالی آمریکا در هر سه دوره تحریمی پیشا برجام، برجام و پسا برجام اساساً روی همین زنجیره تولید نرخ سوار است. بسته به شرایط و زمان از یک طرف با محدود سازی تجاری-مالی ایران با سایر کشورها، سعی می‌شود فعالیت‌های حواله‌ای ایران تا حد ممکن در دبی متمرکز شود (تقاضای مستقیم درهم حفظ شود) از طرف دیگر با فشار بر درآمد نفتی و فشار مضاعف بر جلوگیری از تبدیل آن به درهم سعی می‌شود عرضه کنترلی تا حد ممکن کاهش یابد و ملی دبی بعد از استفاده از ذخایر و بدهکاری در بازار بین بانکی امارات از کار بیفتد (اتفاقی که به طور دقیق در دور قبلی تحریم‌ها رخ داد) یا از خوف بدهکاری در بازار بین بانکی شدت عرضه خود را کاهش دهد (اتفاقی که در دور فعلی تحریم رخ داده است)

دو پاسخ طبیعی ساختار تجاری به این وضعیت در دوره‌های تحریمی تلاش همزمان برای انتقال عملیات تجاری به کشورهای دیگر و نیز تلاش برای ادامه فعالیت در دبی از طرق دیگر است که در هر دو دوره قبلی و فعلی تحریم‌ها ترکیبی از این دو استفاده شده است. مشکل راه حل اول (انتقال عملیات تجاری-مالی) اینرسی طبیعی انتقال از یک نقشه تجاری ۴۰ ساله به هر نقطه دیگر است. اینرسی که نبود ساختار جایگزین صادرات مجدد شدت آن را تقویت می‌کند. این به این معنا نیست که چنین مسیری شروع نشده یا توفیق نداشته بلکه به این معناست که واقعیات میدانی از شدت اثر آن شدیداً می کاهد.

ایراد راه حل دوم آن است که شدیداً به میزان فشار وارد شده در دبی حساس است. وقتی میزان فشار وارده در دبی از حدود مشخصی فراتر نمی‌رود، ایده ادامه فعالیت در دبی از طرق جایگزین با توفیق فوری مواجه می‌شود (زمستان ۹۱) ولی وقتی این فشارها به صورت روزافزون و فزاینده با ابعاد امنیتی مختلف رخ می‌نماید این روش دچار مشکلات جدی است.(بهار ۹۷ و مقاطع دیگر با این توضیح که وقایع بهار ۹۸( کانال تبدیل درهم امارات به اسکناس دلار) مقابله‌ای مؤثر با این فشار تلقی می‌شود.)

اشاره شد که بازار متشکل ارزی بخشی از فرآیند بازآرایی نظام تولید نرخ است. چه چیزی به بانک مرکزی این دلیری (یا احتیاج را) تزریق کرده است که با وجود همه گزاره‌های پیش گفته اقدام به هجوم به این ساختار تولید نرخ کند؟

اولاً به دلایل متعدد از جمله امکان تبدیل ارز نیمایی به اسکناس و نیز بالاتر بودن نرخ نقد در از حواله در طی مدت زمان قابل توجهی از سال ۹۷ انباره‌های بزرگ و مهمی از اسکناس داخل ایران ایجاد شده که هرگز پیش از این و با این کیفیت و توزیع وجود نداشته است. به بیان دیگر یک موجودی بافر بسیار بزرگ داخل خاک ایران ایجاد شده است.

ثانیاً به دلیل تشدید فشار در دبی به ناچار راه حل انتقال بخش‌هایی از نقشه تجاری به نقاط مستقل یا در حاشیه دبی جدی شده است. معنای جغرافیایی این گزاره ان است که مبادی ورود اسکناس دلار عمیقاً متنوع گشته است و به دلایلی تنوع این مبادی می‌تواند روزافزون هم باشد.

این هر دو گزاره جمله" ارز تعهد شده بازار فردایی ظرف ۲۴ ساعت قابل تهیه از دبی است" به " ارز تعهد شده بازار فردایی ظرف ۲۴ ساعت قابل عرضه است (از استاک یا فلو) " بدل کرده است. این به این معنا نیست که پیش از این ذخیره بافر خصوصی وجود نداشته است یا به این معنا نیست که قبل از این اسکناس از نقاط غیر از دبی وارد نمی شده است؛ بلکه مسئله درباره سهم و کیفیت اثر است.

نکته بعدی آن که به دلیل فشار بالا در دبی و تغییر شکل تجارت عملاً سهم دبی از نگهداشت حواله ارز نیز کاهنده بوده است (بخصوص بعد از مقطع بسیار خطرناک خرداد ۹۷ که به عنوان یک اثر جانبی برنامه هولناک ارز ۴۲۰۰ تومانی ناگهان میزان انباره درهمی ارز ناشی از صادرات افزایش یافته بود) و همین امر هم لولا بودن دبی بین بازار نقد و حواله را تا حد قابل توجهی تضعیف کرده است.

همه این حقایق زنجیره صلب (ولی همچنان مورد ارجاع) تعیین نرخ درهم-فردایی سبزه- دلار تهران را دچار تنوع در مبادی و مصارف نموده است و اینجا نقطه‌ای است که شانس انتقال تعیین نرخ از محل عرضه به محل مصرف اساساً بیش از هر زمانی در ۴۰ سال گذشته است.

بازآرایی زنجیره نرخ طبعاً باید شامل هر سه عضو زنجیره باشد (امروزی، فردایی و حواله) و اکتفا به یکی از اجزای زنجیره خطایی راهبردی است. از طرف دیگر بنا نهادن بخش آتی زنجیره بدون ایجاد یک بازار فیزیکی واقعی نشدنی است و این نکته آغاز بانک مرکزی از بازار نقد را درک پذیرتر می‌کند. هر چند که از ضرورت تلاش موازی در بازار حواله نمی کاهد. این همه به ما می‌گوید که بازار متشکل ارزی جزئی حیاتی و نه کافی از بازآرایی زنجیره تعیین نرخ تهران است.

آیا تشکیل بازار متشکل اثر فوری بر نرخ نقدی تهران دارد؟ بله و خیر

خیر از این نظر که بازار متشکل اساساً برای تعیین نرخ ساخته نشده است بلکه برای تغییر روی تعیین نرخ ساخته شده است.

بله از این نظر که اولاً حرکت به سمت بازار کاراتر، (با تعریف بازار قوی یا نیمه قوی در مالی) باعث کاهش نوسانات دوره‌ای و تصحیح فوری نرخ با هر خبر می‌شود و این امر به نوبه خود از تقاضای سفته بازی (همچنین است درباره فاصله قیمت خرید و فروش) در این بازار می کاهد (و با فرض وجود اتصال بین این بازار و بازار آزاد) این فرض درباره بازار آزاد هم صحیح است (درباره این فرض نکات دیگری بعداً عرض می‌شود.) از طرف دیگر مقید بودن معاملات به حجم‌های بزرگ و معاملات واقعی باعث کاهش واریانس نرخ می‌شود. و مانع از افزایش‌های ناگهانی می‌شود.

باید توجه داشت که رسیدن به یک بازار کارا نیازمند زمان است. ثانیاً مرجعیت این نرخ برای بازار آزاد نیازمند زمان است. من عمیقاً نگرانم فردای روز آغاز بازار متشکل ارزی با فریادهای بسیاری درباره بی تأثیر بودن ان یا ایجاد یک نرخ جدید همراه باشد و اثر منفی جدی بر پذیرش بازار متشکل ارزی چیست؟ آرام ولی رو به جلوی آن در ارجاع دهی نرخ بازار آزاد داشته باشد.

آیا باید از تحمل نشدن نرخ بازار و استفاده از روش‌های غیر بازاری توسط بانک مرکزی برای کاهش نرخ در بازار متشکل نگران باشیم؟ واقعاً خیر، در طی سال گذشته یعنی از مهر ۹۷ تا کنون بانک بارها نشان داده که در بخشی از کار که به بازار نقد مرتبط است کاملاً در حاشیه نرخ بازار حرکت می‌کند و از تزریق‌های مصنوعی زیر نرخ بازار یا عدد دستوری استفاده نمی‌کند چنان که بارها در ماههای گذشته نشان داده به افزایش آربیتراژ بین صرافی بانکی و بازار آزاد عمیقاً حساس است.

این متن درباره چیستی بازار متشکل تنظیم شده بود و به ریسک‌های پیش رو این بازار کمتر پرداخته شد. ریسک‌هایی هست که باید به طور جدی درباره آن اندیشید و به اندازه خود تأسیس بازار مهم هستند. از جمله آن که نکند بازار متشکل مختص به گروه مشخصی از صرافان شود، سوال بسیار مهم دیگر آن که آیا نباید موازی آغاز بازار متشکل و قبل از اضافه شدن ابزار فردایی و یا حواله به آن حدی از حضور در بازار سبزه میدان برای آموخته کردن نرخ فردایی با بازار متشکل انجام شود؟ اگر چنین است معانی قضائی و شرعی چنین امری چه خواهد بود؟ دیگر آن که اتصال بازار متشکل به بازار آزاد چگونه باید انجام شود؟

آیا باید مصارف ارز اسکناس به همین ۲۳ مورد فعلی منوط شود؟ نحوه اتصال کانتر حواله به این بازار از کدام زاویه و روی چه ارزی باید باشد؟ پاسخ به این سوالات اساساً راحت نیست و وجوه مختلفی دارد که خود نوشتار جداگانه ای را طلب می‌کند. این سوالات اگر چه مهم هستند اما پاسخ به آن پویا و غیر ایستاست ثانیاً بخش‌های مهمی از آنها از جنس قراردادهای اجتماعی ای هستند که در طی زمان ایجاد می‌شوند. زمانی که به طور طبیعی با زمان لازم برای کارا شدن بازار همراهی دارد و برای پاسخ به هیچ یک از آنها دیر نشده است.

همه چیز در مورد ارز نیما و ارز سنا

بازار ارز ایران از سال ۱۳۹۷ با نوسانات بسیار زیادی مواجه شده است. این موضوع موجب ایجاد ۵ نوع نرخ ارز در کشور شده است. در شرایط فعلی ارز بازار آزاد، ارز نیما، ارز سنا، ارز بازار متشکل و ارز دولتی، انواع نرخ ارز در ایران را تشکیل می‌دهند. در همین راستا به دلیل افزایش نرخ ارز، دولت جهت تامین ارز واردات به ویژه برای اقلام اساسی کشور، اقدام به تامین ارز با قیمت بسیار پایین‌تر از ارز بازار آزاد نمود. ارائه ارز دولتی با تمام نکات مثبت خود به علت وجود محدودیت مصارف آن و شکاف عمیق بین این ارز و ارز آزاد، نمی‌توانست پاسخگوی نیاز بازرگانان، شرکت‌های تجاری و واردکنندگان به ویژه شرکت‌های خصوصی باشد. به همین دلیل دولت با همکاری بانک مرکزی سامانه نیما و سامانه سنا را تاسیس و اقدام به عرضه ارز نیما و ارز سنا نمود.

بی شک تاکنون اسامی این دو نوع ارز را شنیده‌اید، اما تعریف ارز نیما چیست؟ ارز سنا چه نوع ارزی است؟ ارز سنا و نیما چه تفاوتی با هم دارند؟ دلار سنا چیست؟ و با دلار نیما چه تفاوتی دارد؟

بررسی ارز آزاد و دولتی

تا کنون بارها با کلماتی نظیر دلار سنا و نیما مواجه شده‌اید. بپیش از بررسی دو ارز سنا و نیما، بهتر است با دو مفهوم دیگر در بازار ارز ایران آشنا شویم. در این قسمت به بررسی ارز آزاد و ارز دولتی خواهیم پرداخت.

ارز آزاد با توجه به میزان عرضه و تقاضا و به وسیله صرافان به بازار عرضه و بالاترین قیمت ارز در ایران را به خود اختصاص می‌دهد.

ارز دولتی که گاهی به نام ارز مبادله‌ای نیز شناخته می‌شود، ارزان‌ترین نرخ ارز در بازار ایران است و توسط دولت در مرکز مبادلات ارزی توزیع می‌شود.

اما مصارف ارز دولتی چیست؟ ارز دولتی اغلب برای تحصیل دانشجویان در خارج از کشور، بیماران، سفر‌های دولتی خارجی، کالاهای وارداتی دولتی (اقلام اساسی) و بخشی از واردات بخش خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساختار ارزی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ارز آزاد و ارز دولتی، بانک مرکزی دو نوع ارز دیگر نیز تعریف نموده است. در ادامه به بررسی ارز نیما و ارز سنا خواهیم پرداخت، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

ارز نیما چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

اکنون که با دلار سنا آشنا شدید، بهتر است با دلار نیما آشنا شوید. ارز نیما یا ارز نیمایی، سامانه یکپارچه معاملات ارزی است که توسط بانک مرکزی و جهت تسهیل تامین ارز برای متقاضیان راه اندازی شده است. سامانه نیما یک محیط الکترونیک را برای خریداران و فروشندگان فراهم آورده است که به وسیله آن به راحتی عملیات ارزی خود را به انجام برسانند.

این سامانه در ابتدای سال ۱۳۹۷ و با افزایش تورم، کاهش قیمت پول ملی و به نوعی شکاف بین ارز دولتی و بازار آزاد راه‌ اندازی شد. هدف از راه ‌اندازی سامانه یکپارچه معاملات ارزی، کنترل و حفظ تعادل در بازار ارز و تجارت بین‌الملل و شفافیت ارزی است.

مطابق قانون، سامانه نیما مختص صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است و بازرگانان نمی‌توانند در این سامانه ثبت نام کنند. بازرگانان فقط می‌توانند از طریق سامانه جامع تجارت در بستری به نام نیما، با صرافی‌های مجاز بانک مرکزی در تعامل باشند.

لازم به ذکر است که امروزه اغلب ارزهای رایج جهان مشمول قانون ارز نیمایی می‌شوند که این موضوع کمک بسیاری به صادرات و واردات کشور نموده است. اما دلار سنا چیست؟ در قسمت بعد به این پرسش پاسخ خواهیم داد.

دلار سنا چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دلار سنا چیست؟ این مهم‌ترین سوال در حوزه سامانه سنا است که در بازار متشکل ارزی چیست؟ این قسمت به بررسی پاسخ آن خواهیم پرداخت. سامانه نظارت ارزی که به اختصار به نام سنا شناخته می‌شود، در حقیقت سامانه اعلام میانگین قیمت ارز‌های رایج بین ‌الملل نظیر دلار و یورو است. این سامانه که توسط بانک مرکزی راه‌ اندازی شده است، میانگین قیمت ارز صرافی‌ها را نشان می‌دهد و شما می‌توانید دلار سنا و نیما خریداری نمایید.

به طور معمول قیمت ارز موجود در این سامانه پایین‌تر از قیمت ارز در بازار آزاد است. شما می‎‌توانید با مراجعه به سایت www.sanarate.irاز آخرین تغییرات قیمت ارز سنا که به نام ارز صرافی نیز شناخته‌ می‌شود، مطلع شوید.

در این سایت از نرخ دلار سنا گرفته تا یورو، یوان چین، روبل روسیه، دینار عراق، لیر ترکیه و روپیه هند را می‌توانید بررسی کنید. اما ارز سنا به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ به طور کلی ارز سنا و نیما و به طور خاص دلار سنا و نیما برای کنترل بازار و کمک به واردکنندگان و بازرگانان راه‌ اندازی شده است. ارز سنا توسط صرافی‌ها به متقاضیان تعلق می‌گیرد.

مهم‌ترین مزایای سامانه نیما و سنا

سامانه یکپارچه معاملات ارزی و سامانه نظارت ارز علاوه بر فراهم کردن ارز مورد نیاز صادرات و واردات، مزیت‌های بسیار دیگری را نیز برای بازرگانان، تجار و دولت ایران فراهم کرده است.

مهم‌ترین مزایای ارز‌های سامانه نیما و سنا را می‌توان به صورت زیر نام برد:

* امنیت بالا و جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی

* سازماندهی مبادلات ارزی

* فرآیند کاملا آنلاین

* همکاری با صرافی‌ها و تامین آسان ارز

* توسعه صادرات و واردات شرکت‌های بازرگانی و تجاری

* آگاهی از قیمت لحظه‌ای ارز

* عدم دخالت بانک‌ها به استثناء بانک مرکزی * امکان تعریف معامله و سود و زیان حاصل

تفاوت سامانه نیما و سامانه سنا چیست؟

همانطور که از توضیحات بالا می‌توان پی برد، هر دو سامانه نیما و سنا کارکرد یکسانی دارند. تفاوت این دو سامانه در گستره و محدوده فعالیت آن‌ها است. سامانه سنا خرید و فروش ارز در صرافی‌های قانونی کشور را فراهم می‌کند و سامانه نیما بازار ارز در خارج از کشور را مدیریت می‌کند.

تفاوت ارز نیما و سنا چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیمایی به صادرکنندگان و واردکنندگان جهت انجام تجارت بین‌الملل ارائه می‌شود. در واقع این ارز مبنای قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در بازار است. در حالی که ارز سنا به عموم مردم ارائه و در راستای مصارف شخصی مانند مسافرت خارجی یا خرید شخصی، خرید و فروش می‌شود.

نقش ارز نیما در واردات و بورس

مهم‌ترین تاثیر ایجاد سامانه نیما بر بازار ارز را می‌توان شفافیت در نظام ارزی، مدیریت بهتر معاملات و جلوگیری از قاچاق دانست. اما تاثیر این ارز بر واردات کالا و بورس چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیما برای ترمیم و توسعه واردات کالا و برقراری تعادل قیمت‌ها در بازار عرضه می‌شود. در گام اول ارز عرضه شده توسط سامانه نیما نگرانی واردکنندگان و بازرگانان کشور جهت تامین ارز مورد نیاز تجارت بین‌الملل را مرتفع می‌کند.

در حقیقت تجار، بازرگانان و واردکنندگان با مراجعه به سامانه خرید و فروش ارز نیمایی و یا صرافی‌های مجاز می‌توانند جهت خرید این ارز اقدام نمایند.

تاثیر مهم‌ دیگر این ارز متاثر از قیمت مناسب آن است. به طور معمول این نوع ارز قیمت کمتری نسبت به قیمت ارز آزاد و حتی ارز سنایی داشته و این موضوع به واردکنندگان به ویژه واردکنندگان مواد اولیه و ماشین آلات در درآمدزایی و توسعه سود حاصل از واردات کمک می‌کند.

به این دلیل که قیمت‌ بالای ارز در طولانی مدت با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ کالاهای خارجی، موجب کاهش تقاضا برای خرید کالاهای خارجی و تلاش در جهت افزایش تولید داخلی خواهد شد.

ارز نیمایی بر بورس کشور نیز تاثیرگذار است. طبق نظر بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، فعالان و تحلیل‌گران بورس ارزش سهام در بازار بورس تحت تاثیر قیمت ارز نوسان دارد.

در توضیح این موضوع می‌توان اینگونه بیان کرد که در شرکت‌ها و برندهای حاضر در بورس به ویژه شرکت‌هایی با درآمد ارزی نوسانات بازار ارز تاثیر مستقیم بر افزایش و یا کاهش ارز سهام دارد.

بازار متشکل ارزی چیست؟

در حال حاضر تعیین نرخ ارز اغلب با توجه به عوامل و شرایط خارجی انجام می‌شود. بازار متشکل ارزی با هدف تعیین نرخ ارز با مکانیزم عرضه و تقاضا در داخل کشور ایجاد شده است.

به این ترتیب مداخله دیگر کشورها در تعیین نرخ ارزها کمتر خواهد شد. در واقع این بازار یک شرکت خصوصی است که کانون صرافان، کانون بانک‌های دولتی، کانون بانک‌های خصوصی و فرابورس سهام‌داران اصلی آن هستند. در حال حاضر عموم مردم و فعالان حوزه ارز می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی این بازار به آدرس www.ice.ir از آخرین نرخ ارز بازار متشکل ارزی مطلع و نسبت به انجام معاملات نقدی ارز اقدام نمایند.

شرکت بازرگانی GTG

یکی از رسالت‌های شرکت بازرگانی جی تی جی، توسعه سطح دانش مخاطبین خود به ویژه فعالان عرصه تجارت بین‌الملل است. در همین راستا جی تی جی با بهره‌مندی از دانش و تجربه متخصصین و کارشناسان خود اقدام به ارائه موضوعات مهم و متنوعی در حوزه بازرگانی نموده است. شرکت بازرگانی جی تی جی با ارائه خدمات گمرکی، خرید و تامین کالا، حمل و نقل داخلی و خارجی، خدمات ارزی بازرگانی، بیمه، انبارداری و استریپ و خدمات بازاریابی صادراتی در تمامی حوزه‌های بازرگانی شما را همراهی خواهد نمود.

ارز مسافرتی چیست و چطور ارز مسافرتی بگیریم؟

نوسانات بازار ارز شدید است و افزایش قیمت ارزهایی مانند دلار، یورو و پوند در سال‌های اخیر اوضاع را برای همه دشوار کرده است، به‌ویژه کسانی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند. اگر قصد سفر خارجی دارید، فرصتی برای خرید ارزهای خارجی با قیمتی کمتر از بازار آزاد هم وجود دارد. به چنین ارزی، ارز مسافرتی می‌گویند. اگر بلیط پرواز را تهیه کرده‌اید و راهی سرزمین دیگری هستید، با تهیه ارز مسافرتی می‌توانید هزینه‌های خود را بهتر مدیریت کنید.

1. ارز مسافرتی چیست؟
2. مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟
3. ارز مسافرتی چقدر است؟
   1. ارز مسافرتی برای سفرهای مختلف متفاوت است:
   2. ارز مسافرتی برای مقصد پرطرف‌دار ترکیه
   3. ارز مسافرتی برای عراق
   1. شرایط دریافت ارز دانشجویی
   1. بهترین زمان برای تهیه ارز مسافرتی
   1. تهیه ارز مسافرتی با مراجعه به بانک
      1. چه توضیحاتی درباره بانک‌ها باید بدانید؟

      ارز مسافرتی چیست؟

      

      دولت سهمیه‌ای برای افرادی در نظر گرفته است که به خارج از کشور سفر می‌کنند. این ارز به ارز مسافرتی معروف است. این سهمیه تقریبا ۲هزار دلار است و هر مسافر ۱ بار در سال حق استفاده از این سهمیه‌ را دارد.

      برای دریافت ارز مسافرتی، مراحل پیچیده‌ای پیش رویتان نیست. پس از خرید بلیط هواپیمای خارجی، می‌توانید به صرافی‌های دولتی، بانک‌ها یا صرافی‌های خصوصی با مجوز بانک مرکزی مراجعه و حواله ارز دولتی را دریافت کنید.

      مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟

      قیمت ارز مسافرتی کمتر از ارز در بازار آزاد است. نرخ ارز دولتی چند هزار تومان کمتر از ارز آزاد است. بنابراین، بهتر است که در سفرهای خارجی از سهمیه خود استفاده کنید و ارز دولتی بگیرید. کاهش هزینه سفر و امکان مدیریت امور مالی در رفتن به خارج از کشور با وجود دریافت ارز دولتی مقدور می‌شود.

      ارز مسافرتی چقدر است؟

      

      مقدار این سهمیه در سال‌های اخیر افزایش و کاهش‌هایی داشته است، اما در حال حاضر (تابستان ۱۴۰۱) دولت سازوکاری فراهم کرده که مسافرانی که قصد سفر به کشورهای خارجی دارند، بتوانند ارز را ارزان‌تر از بازار تهیه کنند. براساس مصوبه‌ای از سوی بانک مرکزی، مسافران خارج از کشور می‌توانند مبلغی را به‌عنوان کمک‌هزینه دریافت کنند. به‌عبارت دقیق‌تر، بانک مرکزی ارزهای خارجی را با قیمتی مناسب و بسیار کمتر از بازار در اختیار مسافران مذکور قرار می‌دهد. البته یادتان نرود که امکان دریافت ارز دولتی در سفر به هر کشور خارجی مقدور نیست.

      هر مسافر فقط یک ‌بار در سال می‌تواند از این امکان بهره ببرد. پیش‌تر، ارز دولتی برای هر نفر، ۱۰۰۰ دلار بود اما از حوالی سال ۱۳۹۷، اوضاع تغییر کرد.

      در واقع، با تغییراتی که در قیمت ارز ایجاد شد، مبلغ ارز مسافرتی هم کاهش پیدا کرد. در سال ۱۴۰۱، ارز مسافرتی در حدود ۵۰۰ یورو یا معادل آن به ارزهای دیگر است.

      ارز مسافرتی برای سفرهای مختلف متفاوت است:

      • برای سفرهای هوایی به کشورهای خارجی با ویزا در حدود ۵۰۰ یورو است.
      • مبلغ ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی به کشورهای خارجی بدون ویزا در حدود ۳۰۰ یورو است.
      • مقدار ارز دولتی برای سفرهای ریلی و زمینی به کشورهای خارجی در حدود ۳۰۰ یورو است.

      ارز مسافرتی برای مقصد پرطرف‌دار ترکیه

      

      برای سفر به ترکیه هم امکان دریافت ارز دولتی وجود دارد. سفر کوتاه‌مدت به این کشور نیازمند دریافت ویزا نیست و برای سفر هوایی به آن می‌توانید ۳۰۰ یورو ارز دولتی دریافت کنید اما اگر بنای سفر توریستی و بدون ویزا ندارید، وضعیت فرق خواهد کرد. در سفر بلند مدت (بیشتر از ۹۰ روز) به ترکیه به ویزا احتیاج دارید.

      ترکیه از آن کشورهایی است که از راه زمینی یا هوایی می‌توانید به آن سفر کنید. همان مبلغی که برای سفر به کشورهای با ویزا عرضه می‌شود در سفر به این کشور هم به شما داده خواهد شد؛ مبلغ وابسته به این است که سفرتان هوایی است یا زمینی. به سفرهای هوایی برای مقاصد با ویزا، ۵۰۰ یورو داده می‌شود و به سفرهای زمینی و ریلی ۳۰۰ یورو.

      ارز مسافرتی برای عراق

      برای سفر به عراق هم امکان دریافت ارز مسافرتی دارید. برای اینکه مبلغ ارز به شما تعلق بگیرد، باید نام و مشخصات‌تان را در سازمان حج و زیارت ثبت کرده باشید. مبلغ دریافتی هم برای آسان‌شدن کار زائران به دینار و به مبلغ ۲۵۰هزار دینار ارائه می‌شود.

      قیمت ارز مسافرتی چند است؟

      بانک مرکزی سهمیه ارز مسافرتی را در اختیار مسافرانِ راهیِ خارج از کشور قرار می‌دهد. به همین خاطر است که همیشه، به‌طور روزانه در حوالی ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه صبح، قیمت ارز مسافرتی از سوی این نهاد اعلام می‌شود. امکان رصدکردن قیمت روز ارز با مراجعه به نشانی mex.co.ir هم مقدور است.

      اختلاف قیمت ارز مسافرتی و آزاد چقدر است؟

      قیمت نرخ ارز دولتی کمتر از ارزی است که در بازار آزاد تهیه می‌شود. با دریافت ارز سهمیه‌ای برای سفر خارجی می‌توانید هزینه‌های سفرتان را به شکل قابل‌توجهی مدیریت کنید. ارز دولتی چند هزار تومان کمتر از ارز عادی در بازار آزاد است.

      اگر می‌خواهید به تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد در هر روز پِی ببرید، لازم است که بعد از آگاهی از نرخ اعلام‌شده بانک مرکزی از صرافی‌های آنلاین هم قیمت روز ارز را استعلام بگیرید. با تفریقی ساده میان قیمت اعلامی بانک مرکزی و قیمت روز ارز می‌توانید، تفاوت‌شان را ببینید.

      برای نمونه در تاریخ اسفندماه ۱۴۰۰، تفاوت نرخ ارز آزاد و دولتی به این شرح بوده است:

      اختلاف

      بازار آزاد

      صرافی ملی

      هزار و ۷۵۰ تومان

      ۲۶ هزار و ۱۵۰ تومان

      ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان

      نکات مهم درباره دریافت ارز دولتی سفر چیست؟

      

      • برای خرید ارز مسافرتی باید حداکثر۷ روز پیش از سفر اقدام به تهیه ارز مسافرتی کنید.
      • فرد متقاضی دریافت ارز باید در فرودگاه حاضر شود و با ارائه مدارک لازم، سهمیه خود را تحویل بگیرد.
      • در صورت تعویض گذرنامه، لازم است همراه نسخه جدید، گذرنامه قبلی‌تان را هم ارائه کنید.
      • اگر ارز مسافرتی را برای سفر زیارتی می‌خواهید، لازم است نامتان در سامانه سازمان حج‌وزیارت ثبت شود.
      • اگر قصد سفر خانوادگی به خارج از کشور را دارید، هریک از اعضا برای دریافت سهمیه‌اش نیاز به درخواست‌ جداگانه دارد.
      • ارز دولتی یا همان مسافرتی فقط به فرودگاه‌های مبدأ خاصی تعلق می‌گیرد، پس مهم است که از چه شهر و فرودگاهی راهی سفر خارجی می‌شوید.
      • ارز مسافرتی فقط مخصوص مسافران کشورهای خارجی است، پس هنگام تقاضا برای دریافت باید بلیط هواپیمای خارجی یا بلیط سفر با وسایل دیگر را ارائه کنید.

      مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی چیست؟

      • کارت هوشمند ملی به‌همراه رونوشتی از آن: اگر کارت ملی‌تان را عوض کرده‌اید، باید کارت قدیمی را به‌همراه برگه ثبت احوال یا شناسنامه و رونوشتی از آن ارائه کنید.
      • گذرنامه به‌همراه رونوشتی از آن: یادتان باشد که اعتبار گذرنامه باید دست‌کم ۶ ماه باشد.
      • سیم‌کارت: سیم‌کارت موبایلی که شماره‌اش در فرایند خرید اعلام می‌شود هم باید به‌ نام خریدار ارز باشد.
      • بلیط سفر هوایی: بلیط هواپیمای خارجی ممهور به مهر آژانس به‌همراه رونوشتی از آن.
      • کارت بانکی: کارت برای خرید ارز مسافرتی باید به نام شخص خریدار باشد.
      • اسناد پرداخت عوارض خروج از کشور: اثبات پرداخت عوارض خروج با ارائه مدارک مربوط به آن، به‌همراه رونوشتی از مدارک آن.
      • روادید یا ویزا به‌همراه رونوشتی از آن.

      ارز مسافرتی به چه افرادی تعلق نمی‌گیرد؟

      ارز دولتی به همه افراد تعلق نمی‌گیرد. برای مثال، افراد زیر مشمول دریافت آن نیستند:

      • اشخاص زیر ۱۲ سال؛
      • مسافران دارای گذرنامه سیاسی و خدمات.
      • افراد دوتابعیتی یعنی ایرانیان مقیم کشورهای دیگر.

      تفاوت ارز دانشجویی و ارز مسافرتی چیست؟

      

      ارز دانشجویی هم مانند ارز مسافرتی سهمیه‌ای برای رفاه حال افرادی است که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند. به‌عبارت دقیق‌تر، ارز دانشجویی برای کسانی است که در مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه‌های خارجی درس می‌خوانند و بورسیه تحصیلی هم ندارند. البته دانشگاه محل تحصیل دانشجویان خارجی باید مورد تأیید وزارت علوم ایران باشد.

      برای تشکیل پرونده جهت دریافت چنین ارزی، نیاز به تشکیل پرونده در کشور محل تحصیل است. در مراحل بعدی هم نیاز به بازار متشکل ارزی چیست؟ بازار متشکل ارزی چیست؟ ارائه مدارک به کنسولگری وجود دارد.

      شرایط دریافت ارز دانشجویی

      برای اینکه بتوانید ارز دانشجویی دریافت کنید، باید شرایط زیر را داشته باشید:

      • نمره‌تان در یکی از آزمون‌های زبان مورد تأیید وزارت علوم به حدنصاب رسیده باشد.
      • پذیرش قطعی و غیرمشروطی از دانشگاه خارجی موردتأیید وزارت علوم داشته باشید.
      • گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه را در اختیار داشته باشد.
      • برای آقایان، داشتن برگه کارت پایان خدمت هم اجباری است.

      چه زمانی برای دریافت و پرداخت ارز مسافرتی اقدام کنیم؟

      پیش از سفر باید برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنید. اگر از سفر بازگردید، دیگر با هیچ شرایطی نمی‌توانید از سهمیه سالانه خود استفاده کنید. حداکثر، یک هفته پیش از سفر باید به صرافی‌ها و مراکز دریافت ارز مراجعه کنید.

      اگر قصد سفر دارید، نوسانات بازار ارز را زیر نظر بگیرید و با دنبال‌کردن اخبار و اوضاع بازار در روزهای پیش از سفر، نسبت به خرید ارز دولتی اقدام کنید. همه‌چیز را به ساعات نزدیک پرواز یا حرکت به‌سمت مقصد موکول نکنید. به خودتان زمان بدهید تا بهترین زمان بازار برای خرید ارز با قیمت مناسب‌تر را پیدا کنید.

      بهترین زمان برای تهیه ارز مسافرتی

      درباره ساعت دریافت ارز در طول هر روز هم پیشنهادی داریم: بازه زمانی ۱۰ صبح تا ۱ بعد از ظهر. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، بانک مرکزی روزانه در حوالی ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه، نرخ ارز دولتی را اعلام می‌کند. بهترین زمان برای مراجعه و دریافت ارز هم قبل از ساعت ۱ بعد از ظهر است.

      ارز مسافرتی را از کجا تهیه کنیم؟

      تهیه ارز مسافرتی با مراجعه به بانک

      ۵ بانک از سوی بانک مرکزی برای فروش ارز مسافرتی مشخص شده‌اند:

      بانک‌های متصدی ارز مسافرتی، هر روز صبح با دریافت قیمت ارز از بانک مرکزی، اقدام به فروش ارز دولتی می‌کنند. در واقع، تا زمان اعلام نرخ از سوی بانک مرکزی باید منتظر بمانید. بعد از آن است که بانک‌ها حواله ارزی را صادر می‌کنند.

      چه توضیحاتی درباره بانک‌ها باید بدانید؟

      • بانک ملی؛‌ یادتان باشد که بانک ملی شعبه‌های ارزی زیادی دارد و تقاضا برای دریافت ارز دولتی از آن بالا است. برای مراجعه به این بانک، دست‌کم ۴ روز پیش از پرواز اقدام کنید.
      • بانک سامان؛ برای دریافت حواله ارزی از بانک سامان هم لازم است که ۷ روز پیش از سفر کارهایتان را پیگیری کنید.
      • بانک ملت؛ برای دریافت ارز از بانک ملت هم می‌توانید از قبل در سایت صرافی آن ثبت‌نام کنید و نوبت بگیرید.
      • بانک تجارت؛ دریافت حواله ارزی از بانک تجارت معمولا در همان روز مراجعه انجام می‌شود.
      • بانک پارسیان؛ برای دریافت ارز مسافرتی بین ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ و ۳۰به بانک مراجعه کنید و قیمت ارز را جویا شوید.

      برای آگاهی از شرایط هریک از این بانک‌ها می‌توانید به شعب ارزی‌شان مراجعه کنید.

      تهیه ارز مسافرتی با مراجعه به سامانه اینترنتی

      اگر قصد تهیه ارز مسافرتی از طریق مراجعه به سامانه اینترنتی را دارید، یادتان باشد که ابتدا در سیستم ثبت‌نام کنید. مراحل ثبت‌نام در این سامانه آسان است و فقط به بارگذاری تصویر اسکن‌شده ۲ سمت کارت ملی‌تان و واردکردن اطلاعات خود در آن نیاز دارید.

      در مرحله بعدی، زمان دریافت ارز به شما اعلام می‌شود و در آن تاریخ باید برای دریافت پول به بانک مراجعه کنید. در واقع، پس از تأیید مراحل، پیامکی درباره تاریخ و محل دریافت ارز مسافرتی برایتان فرستاده می‌شود. با دردست‌داشتن کارت ملی می‌توانید راهی آن صرافی شوید و سهمیه‌تان را تحویل بگیرید.

      برای استفاده از خدمات اینترنتی ثبت‌نام ارز مسافرتی می‌توانید از اپلیکیشن هم استفاده کنید. با مراجعه به سایت بازار متشکل ارز ایران امکان دریافت اپلیکیشن وجود دارد.

      • نشانی بازار متشکل ارزی:‌ ice.ir

      در آخر

      با نوسان ارز و بالارفتن ارزش دلار، یورو و پوند سفرکردن بدون سهمیه‌هایی چون ارز مسافرتی دشوار می‌شود. بازار ارز از نفوذ و اقدامات خرابکارانه دلالان در امان نیست، پس حضور هر فرد برای درخواست ارز مسافرتی لازم است. در غیر این صورت، امکان دارد دلالان با تهیه مدارکی جعلی یا استفاده از مدارک سفر دیگران درصدد تهیه ارز با نرخ مسافرتی برآیند. برای خرید ارز مسافرتی، چند روز قبل از سفر اقدام کنید و حواستان باشد که نوسانات ارزی بر قیمت خرید این سهمیه هم اثرگذار هستند. بنابراین بازار متشکل ارزی چیست؟ اقدام به‌موقع به سودتان است. استفاده از سهمیه ارز دولتی برای کسانی که مسافرت‌های خارجی در برنامه خود دارند، کمک بزرگی به مدیریت هزینه‌ها است. تفاوت میان ارز آزاد و هم‌تای دولتی‌اش برای سفر در حد چندهزار تومان است. در نتیجه، استفاده از خدمات دولتی در این زمینه می‌تواند در صرفه‌جویی چندمیلیونی به مسافران کمک کند. برای بهره‌مندی از ارز مسافرتی باید شرایط استفاده از آن را خوب مرور کنید و برنامه‌ هزینه‌هایتان را اقتصادی‌تر سروسامان بدهید.