سامانه تجارت چیست

ماجرای اختلافات سامانه جامع تجارت با سامانه گمرک/ مناطق آزاد به اهداف تعیین شده نرسیدند

محمد شیرازیان گفت: فلسفه مناطق آزاد افزایش سودآوری در صادرات کشور بود که متأسفانه عملکردشان این را نشان نمی‌دهد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از مناطق ما به این هدف نرسیده‌اند.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، سامانه‌ جامع تجارت پس از تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز طبق تبصره 3 ماده 5 اجرا شد. این سامانه با هدف تجمیع داده‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات اجرا شد در این راستا وزارت صمت از سال 95 سامانه جامع تجارت را با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و گمرک اجرایی کرد. اجرای این سامانه و زیرسامانه‌های آن می‌تواند بسیاری از خلاء‌های مدیریت تجارت خارجی ایران را برطرف کند برای روشن شدن ابعاد این سامانه و نتایج آن با محمد شیرازیان مشاور رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به عنوان متولی راه‌اندازی سامانه جامع تجارت گفتگو کردیم که در ادامه منتشر می‌شود.

آنا: سامانه تجارت یکی از سامانه‌هایی است که متعلق به مرکز تولید و تجارت است، نقش این سامانه چیست و قرار است چه سامانه‌هایی به این سامانه متصل شود و ارتباطاتی که تا الان به وجود آمده چطور بوده و از چه زمانی ایجاد شده است؟

شیرازیان: از سال 1392 که قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ابلاغ شد، یک تکلیف مهم بر عهده وزارت صنعت گذاشت شد. براساس بند الف ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا وزارت صمت مکلف شده تا سامانه‌ای را برای یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرآیند تجارت راه‌اندازی کند. پوشش تمامی فرآیندهای تجارت خارجی و تجارت اصلی‌ترین تکلیفی است که برای این سامانه تعریف شده بود به نحوی که ارتباط بازرگان با دستگاه‌ها از طریق این سامانه انجام شود. در تاریخ 5/5/95 فعالیت سامانه تجارت چیست اجرایی سامانه جامع تجارت با ثبت سفارش سه گروه کالایی شروع شد با این حال تقریبا ثبت کلیه تعرفه‌ها تا سال 97 طول کشید.

این سامانه برای واردات در حوزه تجارت خارجی کشور طراحی و اجرایی شد فرآیندهای صادرات و ترانزیت هم بخشی از تجارت خارجی هستند که هنوز سازوکار اجرایی آغاز نشده است. اقداماتی که در بخش واردات سامانه جامع تجارت انجام می‌شود شامل صدور کارت بازرگانی، اخذ مجوزهای لازم برای ثبت سفارش، ثبت سفارش، خرید و فروش ارز برای واردات و در واقع عملیات ارزی در فرآیندهای وارداتی است که حتما در داخل سامانه انجام می‌شود همچنین پس از عملیات ارزی، عملیات لجستیک بین‌الملل شامل مدیریت بارنامه‌های بین‌الملل، عقود انبار بین‌المللی، مانیفست است.

تشریفات سامانه تجارت چیست گمرکی بخش دیگر تجارت خارجی است که به علت عدم همکاری گمرک، پیشرفت خاصی نداشته است. در موضوع کارت بازرگانی نیز چالش‌هایی با اتاق بازرگانی داشتیم اتاق در این موضوع مقاومت‌هایی داشت که بالاخره توانستیم با آن‌ها توافق کنیم و فرآیند صدور، تمدید و ابطال کارت بازرگانی را در سامانه جامع تجارت پیاده کنیم. فرآیند ثبت سفارش از سال 97 به طور کامل الکترونیک شده یعنی درگاه صدور ثبت سفارش‌ها، سامانه جامع تجارت است و سامانه‌ای که این فرآیند را مدیریت می‌کند همان سامانه ثبتارش است که متولی آن دفتر مقررات وزارت صمت است.

آنا: یکی از موضوعاتی که وجود دارد این است که سامانه جامع تجارت قرار است جایگزین همه سامانه‌های موجود در روند تجارت شود. چه مقدار این گزاره را تایید می‌‌کنید؟

شیرازیان: ما یک اصلی را در سامانه جامع تجارت اجرا کردیم آن هم رویکرد پنجره واحد یا اصطلاحاً single window است. در این روش، در قواعد دستگاه‌ها تا جایی که می‌شود دخالتی نداریم و هر دستگاه متولی فرآیند خودش است. به عنوان مثال سامانه جامع تجارت در فرآیند ثبت سفارش که متولی‌اش هم وزارت صمت است دخل و تصرف خاصی ندارد و به مانند گذشته سامانه ثبتارش است که ثبت سفارش را صادر می‌کند. سامانه جامع تجارت تنها درگاه بازرگان است که اطلاعات را می‌گیرد و مجوزهایش را سیستمی چک و درخواست مجوز را به دستگاه مجوز دهنده ارسال می‌کند. در مسیر صدور مجوز بیش از 20 دستگاه مجوزدهنده وجود دارد که درخواست ثبت سفارش را به سامانه ثبتارش ارسال می‌کند، سامانه ثبتارش اگر تأییدیه برگرداند، مجدد مبلغ کارمزد را سامانه جامع تجارت استعلام می‌کند از همان سامانه، حتی مبلغ کارمزد را هم خود سامانه جامع تجارت محاسبه نمی‌کند عددی که برگرداند مجدد به درگاه سازمان توسعه تجارت وصل می‌شود و بعد از اینکه پرداخت کارمزد انجام شد، ثبت سفارش انجام می‌شود.

همین رفتار با بانک مرکزی هم اتفاق افتاده یعنی پس از راه‌اندازی سامانه نیما، برای بازرگان هیچ درگاهی به غیر از سامانه جامع تجارت وجود ندارد. کلیه واردکنندگان که قصد خرید ارز یا صادرکنندگانی که قصد فروش ارز صادراتی خود را از طریق سامانه نیما دارند، تنها درگاه آنها سامانه جامع تجارت است و در معاملات بین خریداران و فروشندگان ارز دخالتی نداریم.

در روند انجام تشریفات گمرکی نیز اسناد مورد نیاز شریفات گمرکی را تا پیش از اظهار، داخل سامانه جامع تجارت به صورت یکپارچه جمع‌آوری کردیم و مدیریت می‌کنیم، بعد از آن بازرگان باید به اطلاعات ثبت سفارش، اعلامیه تأمین ارز، سند حمل، قبض انبار و حالا یک‌سری اسناد گمرکی که گمرک نیاز دارد و آن را باید به گمرک ارائه دهد. ما این آمادگی را داریم که بازرگان داخل درگاه سامانه جامع تجارت ثبت سفارش خود را انجام دهد. درحال حاضر فرآیند اظهار را داخل سامانه جامع تجارت به عنوان درگاه (باز هم تأکید می‌کنم) انجام دهداطلاعات ارسال شود که اگر مورد تأیید گمرک بود، فرآیند تشریفات گمرکی داخل خودِ سامانه گمرک ادامه پیدا کند. یعنی سامانه جامع تجارت به هیچ وجه جایگزین سامانه گمرک نیست یا جایگزین سامانه پورتال ارزی نخواهد بود و این ادعا را هم نداریم و هدف ما در واقع تغییر رویکرد دستگاه‌هاست.

متأسفانه بعضی جاها مقاومت داریم و البته خوشبختانه بسیاری از جاها هم با ما همکاری کردند. چون اوایلی که این سامانه آمده بود، تصور برخی از دستگاه‌ها این بود که اگر سامانه جامع تجارت بیاید، باید سامانه خود را حذف کنند، در صورتی که ما هیچ‌وقت چنین درخواستی را از هیچ دستگاهی نداریم؛ زیرا فرآیندهای داخلی دستگاه‌ها باید در سامانه‌های خودشان مدیریت شود. هدفی که در قانون پیش‌بینی شده این است که فقط درگاه بازرگان به عنوان اظهارکننده و یکی از ذینفعان اصلی فرآیندهای تجاری، داخل سامانه جامع تجارت بیاید. ما اطلاعات را دریافت و تجمیع می‌کنیم و در اختیار دستگاه قرار می‌دهیم. دستگاه قواعد خودش را داخل سامانه خودش می‌تواند مدیریت کند و استقلالش حفظ می‌شود.

آنا:گمرک هم دو سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی دارد. آیا تداخل کاری بین سامانه جامع و سامانه جامع گمرکی به وجود آمده است؟

شیرازیان: از دید ما تداخلی وجود ندارد. گمرک متولی راه‌اندازی پنجره واحد تجارت فرامرزی در امور گمرکی هستند. حالا نمی‌دانم عنوان «پنجره واحد» برایش مناسب هست یا نه، ولی اعتقاد دارند که این عنوان باید باشد و ما هم مشکلی نداریم و معقدیم که امور گمرکی باید داخل سامانه گمرک انجام شود. بحثی که ما داریم بیشتر در حوزه شیوه مدیریت و دریافت اطلاعات استو در 5 یا 6 ماده قانون مبارزه با قاچاق کالا مثل ماده 32 و 35 به صراحت درگاه بازرگان را سامانه جامع تجارت بیان کرده است. در ارتباط با گمرک هم خود این سازمان قواعد و سامانه‌اش را مدیریت می‌کند ما هم متعهد می‌شویم که نیازمندی‌های هر دستگاه را برطرف کنیم و پوشش دهیم، سعی می‌کنیم تا جای ممکن قواعدش را تغییر ندهیم. با این حال وقتی درگاه عوض می‌شود ممکن است یکسری تغییراتی اتفاق بیفتد، کما اینکه بقیه دستگاه‌ها پذیرفته‌اند و با این تعامل، بخشی از این تغییرات اتفاق افتاده است.

متأسفانه در گمرک رویکرد تغییر در برخی قواعد از جمله نحوه ورود اطلاعات وجود ندارد به سامانه‌ها را ندارد اما باز هم پیگیری می‌کنیم. یکی از مشکلات ما با گمرک، موضوع اطلاعات ترخیص از جمله واردات و صادرات بود. درخواست ما از گمرک این بود که وزارت صمت اطلاعات ثبت سفارش را در اختیار گمرک قرار می‌دهد، گمرک هم اطلاعات ترخیص از جمله واردات و صادرات را در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم در اختیار بانک مرکزی قرار دهیم. همچنین با استفاده از آن، اطلاعات رفع تعهد را در سیستم بانکی دقیق‌تر کنیم و علاوه‌بر آن جلوی استفاده چندباره از اطلاعات ثبت سفارش یا مجوزها را می‌گیریم. خوشبختانه این مشکل رفع شده است.

آنا: الان چه اختلافی بین دو سامانه متولی تجارت یعنی سامانه جامع تجارت و سامانه گمرک وجود دارد؟

شیرازیان: مشکل ما با گمرک بیشتر مشکلات محتوایی است. یعنی به طور مثال ما در آیین‌نامه ماده 13 مکلف هستیم که اطلاعات کالاها را در شناسه کالا ثبت کنیم. درحال حاضر قواعد تجاری ما بر کد بین‌المللی HS که شامل 6 رقم است، سوار شده و هر ساله در کتاب مقررات منتشر می‌شود که این کار نیازمندی‌های اخذ عوارض گمرکی را پوشش می‌دهد. ولی بعضاً کشور بر مبنای سیاست‌ها و قواعد خودش نیازمندی‌های بیشتری از سطح HS دارد. بعضاً ممکن است بخواهید گزارش بگیرید که مثلاً یک موبایل با برند و مدل مشخص چقدر وارد کشور شده یا چقدر صادرات داشتیم و کجاها مصرف شده است. در این صورت شناسه کالا مطرح می‌شود و به نوعی شناسه کالا جایگزین HS نیست، شناسنه کالا یک سطح فراتر از طبقه‌بندیHS است.

آنا: چه تعداد از زیرسامانه‌هایی که برای سامانه جامع انبارها تعریف شده، اجرایی شده و کدام‌ها هنوز مانده و موانعش چیست؟

شیرازیان: برخی از سامانه‌هایی که اجرایی شده زیرسامانه نیست؛ سامانه جامع انبارها یکی از سامانه‌هایی است که پس از تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مکلف شدیم آن‌ها را اجرایی کنیم و ارتباطات نسبتاً زیادی هم با سامانه جامع تجارت دارند که اجرای آن از سال 95 شروع شده و حدود 500 هزار واحد نگهداری کالا را ثبت کرده و اطلاعات آنها را دارد. سامانه بعدی «سامانه شناسه کالا» است که مکلف شدیم برای همه‌ کالاهای تجاری کاتالوگ تشکیل بدهیم. سامانه دیگر، «ضوابط تجاری» است که روی تعرفه و برخی از پارامترهای دیگر، ضوابط یک پرونده را به صورت سیستمی برای ما مشخص می‌کند.

یکی از زیرسامانه‌ها «سامانه یکپارچه مجوزها» است. سامانه یکپارچه مجوزها نقش هاب پیام‌ را انجام می‌دهد به این شکل که درخواست‌های صدور مجوز را مدیریت می‌کند. در سامانه مجوزها درگاهی تعبیه شده که درخواست‌های مجوزی به سمت هر دستگاه می‌آید را در همین سامانه ببینند. این سامانه مجوزها سابقه زیادی دارد حتی قبل از سامانه جامع تجارت ما سامانه مجوزها را در سامانه ثبتارش داشتیم.

سامانه بعدی «همتا» است که برای طرح رجیستری راه‌اندازی شد و کلیه فرآیندهای مربوط به طرح رجیستری بعد از واردات را داخل این سامانه مدیریت می‌کنیم. در واقع واردکننده‌ای که می‌خواهد گوشی تلفن همراه یا تجهیزات دارای سیمکارت وارد کند، ثبت سفارش‌اش را بر اساس شناسه کالا انجام می‌دهد. فرآیندهای ارزی‌اش را که انجام داد، آنجایی که می‌خواهد اعلام منشأ ارز کند، اطلاعات منشأ ارز را به بانک مرکزی ارسال سامانه تجارت چیست می‌کنیم، آنجا اگر تأیید کرد در گمرک و تشریفات گمرکی‌اش انجام می‌دهد.

آنا: یکی از اهداف سامانه‌های تجارت کاهش قاچاق در کشور است. مناطق آزاد یکی از بخش‌هایی است که با آفت نبود شفافیت روبرو است. برای به هم‌ریختگی‌های این حوزه در سامانه تجارت فکری شده است؟

شیرازیان: فلسفه مناطق آزاد افزایش سودآوری در صادرات کشور بوده که متأسفانه عملکردشان این را نشان نمی‌دهد. قرار بوده این مناطق در واقع واردات در مقابل صادرات انجام شود که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از مناطق ما به این هدف نرسیده‌اند.

یکی از اتفاقاتی که در واردات از مناطق آزاد رخ داده قرار شده از 22 فروردین ثبت سفارش کنند و برای آن هم استثنایی هم گذاشته نشد. مناطق آزاد، طبق قانون خارج از محدوده اقتصادی قرار دارند یعنی به نوعی خارج از کشور محسوب می‌شوند و کسی که کالا وارد این منطقه می‌کند نیاز به طی فرایند واردات ندارد. با توجه به محدودیت‌های ارزی که پیش آمد ثبت سفارش در تمامی مناطق الزامی شد. ما این فرآیند را راه‌اندازی کردیم و با دبیرخانه مناطق آزاد ارتباط گرفتیم کلیه افرادی که دبیرخانه کارت بازرگانی برای آنها صادر کرده بود، سیستمی احرازشان کردیم و دسترسی دادیم که بتوانند ثبت سفارش کنند. با این حال تولیدکنندهایی در مناطق آزاد برای واردات مواد اولیه‌شان از ثبت سفارش معاف شدند اما برای بقیه تعرفه‌ها و ثبت سفارش می‌کنند. اصلی‌ترین مشکلش هم این است که نباید برای ثبت سفارش افرادی را مستثنی کنیم چون همه از ارز برای واردات استفاده می‌کنند و تا زمانی که ارز خود را از داخل ایران تامین می‌کنند باید ثبت‌سفارش هم انجام دهند تا شفاف شوند.

تکمیل سامانه جامع تجارت به پایان سال نمی‌رسد

اگرچه وزیر صمت بارها وعده داده بود که سامانه جامع تجارت تا پایان سال تکمیل می شود اما متولیان مربوطه به تازگی اعلام کرده اند که این سامانه تا پایان سال پیشرفت ۸۰ درصدی خواهد داشت.

به گزارش خبرنگار مهر، سامانه جامع تجارت ایران موضوع بند الف ماده ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوبه سال ۱۳۹۲ است که کار خود را پس از تصویب آئین نامه ماده‌های ۵ و ۶ قانون در سال ۱۳۹۵ آغاز کرد. بخش تجارت خارجی سامانه از مرداد ماه ۱۳۹۵ با فرآیند ثبت سفارش چند گروه کالایی آغاز به کار کرد و در پایان سال ۱۳۹۶ همه تعرفه‌های ثبت سفارش و درگاه ثبت سفارش‌ها به سامانه جامع تجارت انتقال یافت.

به گفته متولیان سامانه جامع تجارت، این سامانه ابرپروژه‌ای است که هم گام‌های تجارت رسمی را ساماندهی می‌کند و هم امکان قاچاق از ورودی‌های رسمی را می‌بندد و هدف از اجرای آن ایجاد دولت الکترونیک، کاهش فساد اقتصادی در کسب و کارها، یکپارچه سازی فرآیند تجارت در کشور، شفافیت سازی تجاری، نظارت بر زنجیره صادرات و واردات کشور، جلوگیری از قاچاق کالا و جلوگیری از احتکار کالا عنوان شده است و وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت راه و شهرسازی اجزای مؤثر در سامانه جامع تجارت محسوب می‌شوند.

به صورت دقیق‌تر سامانه جامع تجارت متضمن همه فرآیندهای تجارت خارجی و داخلی است، به نحوی که بازرگان از فرآیند اخذ و صدور کارت بازرگانی، ثبت پرونده، استعلام ضوابط کالایی، ثبت سفارش، تخصیص و تأمین ارز و تشریفات گمرکی را در این سامانه انجام می‌دهد. در حوزه تجارت داخلی هم انتقال مالکیت مکان، سفارش و حمل هم در این سامانه انجام می‌گیرد. در واقع این سامانه درگاه یکپارچه بازرگانان و فعالان تجاری معرفی شده است و وظیفه دارد درخواست را از فعال تجاری بگیرد و در اختیار دستگاه متولی قرار دهد. هدف از ایجاد سامانه، شفافیت سازی است که همواره در حوزه تجارت به آن نیاز داشتیم و مدیران برای اتخاذ تصمیم به آن اطلاعات نیازمند بودند.

سامانه جامع تجارت الکترونیکی از چند زیرسامانه با عنوان سامانه جامع تجارت شامل تجارت داخلی و خارجی، سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا، سامانه شناسه کالا، سامانه شناسایی و رتبه بندی اعتباری کالا، پورتال ارزی یا نظام یکپارچه سازی معاملات ارزی نیما، سامانه جامع حمل و نقل و سامانه جامع امور گمرکی تشکیل شده است.

وعده‌های بی سرانجام

در این بین یکی از انتقاداتی که طی سنوات گذشته به عملکرد متولیان وارد بوده، عدم تکمیل سامانه جامع تجارت و عدم اتصال سامانه‌های مرتبط همچون گمرک به سامانه جامع تجارت بوده است.

در همین راستا از سال گذشته سامانه تجارت چیست تاکنون مسئولان وعده‌های مختلفی در مورد تکمیل سامانه جامع تجارت داده‌اند؛ به عنوان نمونه محمد شیرازیان مدیر سامانه جامع تجارت ۱۴ مهر سال ۹۹ اعلام کرده بود که «امسال سامانه جامع اطلاعات تجارت کشور تکمیل می‌شود.»

همچنین حسن روحانی رئیس جمهوری وقت در ۱۰ آذر ماه سال ۹۹ در هجدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات (دولت الکترونیک)، سامانه تجارت چیست اعلام کرده بود که «۷۰ درصد این سامانه جامع قابل دسترسی است و ۳۰ درصد که مربوط به سامانه انبارهای دولتی، گمرکات و بنادر است تصمیم گرفته شد که همه اقدامات لازم برای اتصال این انبارها ۱۱ بهمن ۹۹ انجام و سامانه به طور کامل تکمیل شود.»

علیرضا رزم حسینی وزیر صمت سابق نیز آذر ماه سال گذشته اعلام کرده بود که «۷۰ درصد سامانه تکمیل بوده و امیدواریم با همکاری بیشتر گمرک و سازمان بنادر این سامانه در مورخ یازدهم بهمن سال ۹۹ کامل‌تر شود.»

وعده‌های نافرجام فاطمی امین در خصوص سامانه جامع تجارت

در ادامه با توجه به اعتراضات گسترده ستاد مبارزه با قاچاق به عدم تکمیل سامانه جامع تجارت، سید رضا فاطمی امین وزیر صمت پس از سکانداری، وعده داد که تا پایان سال سامانه را تکمیل خواهد کرد.

فاطمی امین این موضوع را بارها و از تریبون‌های مختلف اعلام کرد؛ به عنوان نمونه وی در تاریخ ۲۵ مهر ماه سال جاری اعلام کرده بود که تا پایان سال سامانه جامع تجارت نهایی خواهد شد.

فاطمی امین همچنین در ۴ آذر ماه سال جاری نیز ضمن اشاره به اینکه سامانه جامع تجارت تحول گسترده‌ای را در بهبود محیط کسب و کار، شفافیت، ارائه خدمات به فعالان اقتصادی و اعمال حاکمیت ایجاد می‌کنند، تاکید کرده بود که سامانه جامع تجارت ۸۰ درصد پیشرفت دارد و تا پایان سال تکمیل می‌شود.

با این حال علی رهبری رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت دو روز پیش یعنی ۵ اسفند ماه اعلام کرد که «برآورد ما نهایی و اجرایی شدن ۸۰ درصد سامانه جامعه تجارت تا پایان سال است.»

در واقع رهبری در اسفند ماه اعلام کرده که ۸۰ درصد سامانه جامع تجارت تا پایان سال تکمیل می‌شود در حالی که فاطمی امین آذر ماه اعلام کرده بود که ۸۰ درصد سامانه جامع تجارت تکمیل شده است و تا پایان سال نیز به صورت کامل تکمیل خواهد شد!

به گزارش مهر، با توجه به اهمیت و کارکرد سامانه جامع تجارت در جلوگیری از احتکار یا گران فروشی، لازم است وزارت صمت به صورت شفاف اعلام کند که علت عدم تکمیل سامانه چیست و کدام دستگاه‌ها به تکالیف خود از ۶۶ تکلیف ابلاغی عمل نکرده‌اند که موجب شده سامانه عقب بماند.

درخواست خرده‌فروشان آهن برای معاف شدن از ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت

رئیس اتحادیه صنف دفاتر فروش آهن اصفهان گفت: ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت برای خرده‌فروشان شهرهای بزرگ مشکلات کمتری دارد ولی ثبت اطلاعات خرده‌فروشان شهرهای کوچک با توجه به امکانات محدود آنها در این سامانه آسان نیست و خرده‌فروشان شهرهای کوچک نمی‌توانند به‌راحتی در چارچوب این سامانه فعالیت داشته باشند.

• 10 ماه پیش

اکبر شمشیری درباره وضعیت ثبت توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان آهن و فولاد در سامانه جامع تجارت بیان کرد: ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت به تمام فعالان زنجیره فولاد کشور ابلاغ شده و سراسری است اما به علت اینکه الزام به ثبت اطلاعات در این سامانه اقدامی جدید است هنوز بین فعالان صنعت جا نیفتاده است.

وی تصریح کرد: معامله و خرید و فروش آهن و فولاد و الزام ثبت آن در سامانه برای کاسبان خرده‌فروش مشکل است و اغلب آن‌ها نمی‌توانند در این سامانه اطلاعاتشان را ثبت کنند لذا درخواست کرده‌ایم برای خرده‌فروشان استثناء قائل شوند و آن‌ها را از ثبت اطلاعاتشان به علت حجم پایین معاملات معاف کنند.

این فعال صنفی ادامه داد: معاملات ۲۰۰ تا ۳۰۰ تنی در ماه حجم بسیار کم است و پیشنهاد داده‌ایم این مبادلات و معاملات را از سامانه نقش خارج کنند ولی هنوز نتیجه مطلوبی نگرفته‌ایم.

شمشیری با اشاره به کسادی بازار و پایین بودن معاملات گفت: با خروج معاملات از سیستم فروش با فاکتور شمار زیادی از کاسبان نمی‌توانند در سامانه جامع تجارت فعالیت داشته باشند اما فعالانی هستند که مجبور به خرید خرده و فروش خرد هستند و نمی‌توانند در این سیستم معاملاتشان را ثبت کنند و برایشان مشکل است.

وی افزود: فعالان و کاسبانی هم در این صنف مشغول به کار هستند اما سواد زیادی برای کارهای اینترنتی ندارند و سیستم رایانه‌ای پیشرفته‌ای ندارند که بخواهد فعالیت اینترنتی داشته باشد.

رئیس اتحادیه صنف دفاتر فروش آهن اصفهان ادامه داد: در سیستم قبلی فروش با فاکتور، خرده‌فروشان با فاکتور، ارزش افزوده، مالیات شغلی معاملات خود را رتق و فتق می‌کردند ولی وقتی یک خرده‌فروش کل معاملاتش در هفته یک یا دو تریلی بار است و با هزار و یک سختی و بدون شناخت از فعالیت‌های اینترنتی باید معاملات خود را ثبت کند، کار با سامانه برایش مشکل است.

شمشیری تصریح کرد: درج اطلاعات ازجمله کد ملی، نام خریدار، حجم معامله، ارزش معامله و تمام این‌ها برای درج در سامانه جامع تجارت برای خرده‌فروشی که امکان محدودی دارد، مشکلات زیادی فراهم می‌کند البته این قضیه برای عمده‌فروشان جا افتاده است.

وی افزود: ثبت اطلاعات برای خرده‌فروشان در شهرهای بزرگ مشکلات کمتری دارد که یکی از دلایل آن شمار کم خرده‌فروشان در این شهرها است ولی از آنجا که تعداد خرده‌فروشان شهرهای کوچک زیاد است ثبت اطلاعات با توجه به امکانات محدود آنها در چنین سامانه‌ای آسان نیست و خرده‌فروشان شهرهای کوچک نمی‌توانند در چارچوب این سامانه به‌راحتی فعالیت داشته باشند./فولادبان

سامانه جامع تجارت برای ایرانیان خارج از کشور

سامانه جامع تجارت ایران یک مکانیسم تسهیل‌کننده برای انجام امور بازرگانی است. در شرایطی که پیچیدگی‌های قانونی و اداری زیادی باعث شده که مسئله تجارت بین‌الملل به امری پیچیده تبدیل شود، نیاز به چنین سیستم‌های تسهیل گری به‌واقع احساس می‌شود. این سیستم‌های تسهیل گر دسترسی تجار را به بسیاری از فرصت‌ها آسان‌تر می‌کند.

اما همانطور که میدانید این سامانه برای ایرانیان خارج از کشور در دسترس نیست و مسدود شده است لذا برای دسترسی به آن باید آی پی ایرانی تهیه کنند و برای خرید میتوانند به سایت ip-iran.net مراجعه نمایند.

نحوه ورود به سامانه جامع تجارت ایران ntsw.ir

کاربران می بایست جهت ورود به سامانه جامع تجارت ایران ابتدا وارد یکی از مرورگر های اینترنتی خود شده سپس نشانی اینترنتی ntsw.ir را در قسمت جستجو وارد نمایند.

پس از ورود به این صفحه برای ورود به سامانه می بایست اطلاعات حساب کاربری که شامل نام کاربری یا همان کد ملی، کلمه عبور و تصویر سامانه تجارت چیست امنیتی را وارد نموده و سپس دکمه آبی رنگ ورود را انتخاب نمایند.

راهنمای ثبت نام در سامانه جامع تجارت ایران ntsw.ir

متقاضیان می توانند جهت ثبت نام در سایت ntsw.ir برای انجام ثبت سفارش کالای وارداتی یا سایر موارد، به صورت غیر حضوری به راحتی اقدام نمایند. این افراد ممکن است تابعیت ایران و یا حتی تابعیتی غیر از کشور ایران را داشته باشند. در ادامه مراحل ثبت نام در سایت ntsw.ir برای کاربران کاربران خارجی به همراه راهنمای تصویری آورده شده است.

افراد پس از ورود به سامانه جامع تجارت ایران می بایست برای ثبت نام در این سامانه از منوی بالای صفحه گزینه ثبت نام را انتخاب نمایند. شایان ذکر است، پیگیری شناسه کالا نیز از طریق همین سامانه و ثبت نام در آن، ممکن می باشد.

پس از انتخاب گزینه ثبت نام کاربران می بایست با توجه به تابعیت خود ثبت نام کاربران خارجی را انتخاب نمایند.

کاربرانی که تابعیت به غیر از کشور ایران را دارند و می خواهد در سامانه جامع تجارت ایران ثبت نام نمایند با انتخاب گزینه ثب نام کاربران خارجی صفحه زیر برایشان نمایش داده خواهد شد.

افراد می بایست اطلاعاتی که در این صفحه از آنان درخواست شده است را ثبت نموده و سپس دکمه آبی رنگ next page را انتخاب و مراحل ثبت نام را تکمیل نمایند.

خدمات سامانه جامع تجارت ایران ntsw.ir

و مراکز نگهداری کالا
• سامانه شناسه کالا
• سامانه سنجش اعتبار و رتبه ‌بندی اعتباری
• پورتال ارزی یا نظام یکپارچه معاملات ارزی نیما
• سامانه جامع حمل ‌و نقل
• سامانه جامع امور گمرکی

راهنمای تجارت داخلی و خارجی سامانه NTSW

شاید زمانی که درحال استفاده از سامانه جامع تجارت ایران هستید با سوالاتی رو برو شوید. به فرض سوالاتی که مربوط به سامانه نیما یا شناسه کالا و…باشد. به همین جهت می‌توانید به راهنما های زیر مراجعه کرده و از آن ها کمک بگیرید. همچنین می‌توانید برای آگاهی و راهنمایی بیشتر به صورت تفکیک شده از فایل های PDF زیر استفاده کنید:

هوش تجاری چیست؟ سیستم Business Intelligence چگونه باعث رونق کسب و کار شما می‌شود؟

هر کسب و کاری برای اطلاع از میزان سود و زیان خود، به اطلاعات دقیقی نیاز دارد. وجود این اطلاعات، دید جامعی به ما می‌دهد و باعث می‌شود نسبت به کسب و کارمان، بررسی دقیق‌تری داشته باشیم. برای دستیابی به این گزارش‌های آماری باید قادر باشیم اطلاعات موجود را به شکل همه جانبه بررسی کنیم، تا در یک زمان مشخص به یک دید کلی برسیم. هوش تجاری یا BI به سادگی این کار را انجام می‌دهد. اما سیستم هوش تجاری چیست و چه کاربردی برای سازمان‌ها دارد؟ برای بررسی این موضوع، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

هوش تجاری چیست؟

هوش تجاری (Business Intelligence)، به دانشی گفته می‌شود که حاصل تجزیه و تحلیل اطلاعات یک شرکت یا سازمان است. این فرآیند به مدیران و صاحبان مشاغل، اطلاعات عملی ارائه می‌کند. هوش تجاری، به کمک این داده‌ها، درباره عملکرد بخش‌های مختلف یک سازمان یا شرکت، تعداد خرید و فروش‌ها، عوامل موثر بر روند فعالیت‌های سازمان و… اطلاعات منسجم و ارزشمندی ارائه می‌دهد که می‌تواند به مدیران کسب و کار در تصمیم ‌گیری‌ها کمک کند. همچنین سیستم هوش تجاری برای تغییر وضع موجود و بازگشت سریع‌تر سرمایه، راهکارهایی را ارائه می‌دهد.

در پاسخی ساده‌تر به سوال هوش تجاری چیست، می‌توان گفت، انواع هوش تجاری یا BI، به مدیران کسب و کارها کمک می‌کند بدانند توجه به کدام عوامل سود بیشتری برای آن‌ها به همراه دارد و چه عواملی، باعث ضرر بیشتر و سود کمتر می‌شود.

در حقیقت هوش تجاری به زبان ساده، برای کسب و کارها مانند یک مشاور عمل می‌کند و به کمک ارقام واقعی، میزان سود در گذشته، حال و آینده را مشخص می‌کند. BI راهکارهای کارآمد و ارزشمندی ارائه می‌دهد تا سود مجموعه به بالاترین حد ممکن برسد.

فرآیند هوش تجاری شامل چند مرحله است. طی این مراحل، اطلاعات اولیه جمع‌آوری و دسته بندی می‌شوند. داده‌ها، پس از بررسی و سامانه تجارت چیست تجزیه و تحلیل به صورت خلاصه شده در قالب متن، عدد، نمودار، جدول و… ارائه می‌شود. در این فرآیند تمامی اطلاعات در بازه‌‌های زمانی مختلف، جمع‌آوری و مقایسه می‌شوند. در نهایت سیستم هوش تجاری، پیش‌بینی‌ها و راهکارهایی برای تغییر و بهبود وضعیت در آینده ارائه می‌دهد.

تاریخچه هوش تجاری چیست؟

استفاده از هوش تجاری به نخستین سال‌های اختراع رایانه برمی‌گردد. هرچند در آن زمان، رایانه‌ها مثل امروز چندان هوشمند و پیشرفته نبودند، اما می‌توانستند در تجزیه و تحلیل داده‌ها کمک کنند.

مفهوم هوش تجاری، اولین بار در سال 1989 توسط هوارد درسنر مطرح و به این شکل تعریف شد: هوش تجاری ابزاری برای کمک به سازمان‌ها است، که به کمک آن پایش اطلاعات انجام می‌شود. BI برای گرفتن تصمیمات مهم و کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلیل اهمیت هوش تجاری چیست؟

اما هوش تجاری چگونه به کمک کسب و کارها می‌آید که تا این اندازه اهمیت دارد؟ در این بخش این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

در صورتی که یک سازمان یا شرکت، بخواهد میزان سود و نحوه عملکرد خود را به شکل دستی بررسی کند، به نیروی انسانی و زمان زیادی نیاز خواهد داشت. در این روش، کسب و کارها به اطلاعات ناقص و پیش پا افتاده‌ای دست پیدا می‌کنند که کارآمدی چندانی ندارد. در حالی که هوش تجاری قادر است در زمانی کوتاه اطلاعات و آمار دقیقی از عملکرد شرکت‌ها ارائه دهد.

هوش تجاری، عوامل مختلف مانند میزان خرید و فروش، تاریخ، ساعت، عوامل محیطی و… را مورد توجه و بررسی قرار می‌دهد. سپس به تفسیر داده‌ها می‌پردازد. مثلا مردم یک منطقه کدام محصول را بیشتر خریداری می‌کنند یا کدام محصولات در بین مردم یک شهر، تقاضای چندانی ندارد. این داده‌ها و اطلاعات به مدیران کسب و کارها کمک می‌کند تا در زمینه سرمایه گذاری روی محصولات و خدمات خود، سامانه تجارت چیست همچنین زمان و نحوه ارائه آن‌ها درست‌ترین تصمیم را بگیرند.

سیستم هوش تجاری می‌تواند اطلاعات خود را از داده‌های موجود در گذشته یا داده‌های جدید تامین کند. این داده‌ها می‌تواند اطلاعات ذخیره شده در انبار داده‌ها و یا داده‌هایی باشد که به تازگی جمع‌آوری شده یا در حال تولید هستند.

ابزارهای مورد استفاده در سامانه هوش تجاری چیست؟

سیستم هوش تجاری شامل طیف وسیعی از برنامه‌هاست، از جمله تجزیه و تحلیل اطلاعات، ارائه گزارش‌های سازمانی، پردازش آنلاین و… است. این ابزارها بر پایه تکنولوژی (OLAP (On-Line Analytical Processing توسعه داده شده‌اند. از مزیت‌های این فناوری این است که می‌توان انواع داده‌ها را به سیستم وارد کرد. سپس تعیین کرد آن‌ها بر چه اساسی طبقه بندی شده و چگونه نمایش داده شوند.

برای طراحی جداول و نمودارهای مختلف نیز، از ابزار تجسم داده‌ها استفاده می‌شود. همچنین سیستم هوش تجاری یا BI قادر است از فرم‌های پیشرفته مانند فرم‌های داده کاوی، پیش بینی، آمارگیری و… پشتیبانی کند.

ابزار گزارش دهی سیستم هوش تجاری، می‌تواند شامل ابزار SAP Crystal Reports باشد، یا در بسته‌های پیچیده سیستم ERP مانند SAP R / 3» و Oracle E-Business Suite»، ارائه گزارش انجام شود.

فرآیند پیاده سازی سیستم هوش تجاری چگونه است؟

برای استفاده از سیستم هوش تجاری هیچ محدودیتی وجود ندارد. هر کسب و کاری که دارای اطلاعات قابل مقایسه و اندازه‌گیری باشد و یا نیاز به اطلاعات دقیق و کامل راجع به میزان سرمایه و سود خود داشته باشد، سامانه تجارت چیست سامانه تجارت چیست می‌تواند از این سیستم استفاده کند. اما چگونه سیستم هوش تجاری را در سازمان مورد نظر پیاده سازی کنیم؟

همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم، پیاده سازی سیستم BI شامل جمع‌آوری داده‌ها، آنالیز آن‌ها و ارائه نتیجه است. در ادامه هر کدام از این مراحل را به طور خلاصه بررسی می‌کنیم.

اطلاعات هر سازمان باید برای تیم مدیریت، قابل فهم و تجزیه و تحلیل باشد. بنابراین بهتر است تیم مدیریتی هر سازمان مشخص کند که اطلاعات به چه شکل در اختیار آن‌ها قرار گیرد. مثلا گزارش‌ها شامل چه موارد باشند؟ در گزارش‌ها باید از چه مواردی صرف نظر شود؟ بهتر است مطالب در چه قالبی ارائه شوند؟ و…، این‌ها مواردی هستند که سیستم هوش تجاری باید به جمع‌آوری آن‌ها بپردازد.

پس از اینکه انتظارات شرکت مشخص شد، تیم پیاده سازی BI، باید به طراحی داشبوردهای و قالب‌های مشخص شده اقدام کند. به عنوان مثال، چگونگی دسترسی مدیران به گزارش‌ها در این مرحله طراحی و پیاده سازی می‌شود.

در سیستم هوش تجاری، نحوه جمع‌آوری اطلاعات اهمیت زیادی دارد و همه داده‌ها باید به درستی در اختیار این سیستم قرار داده شوند. چرا که هوش تجاری قرار است به پیش‌بینی، بررسی ضعف‌ها و همچنین دلایل سود و زیان کسب و کار بپردازد. بنابراین بهتر است یک پایگاه ذخیره سازی اطلاعات راه اندازی شده و سایر بخش‌های سازمان، با این بخش ارتباط و تعامل داشته باشند. به این ترتیب داده‌های همه بخش‌ها در یک قسمت مشخص و قابل دسترس نگهداری خواهند شد.

در این مرحله طرح مورد نظر در سیستم هوش تجاری، باید به شکل آزمایشی، پیاده سازی شده و مورد استفاده قرار گیرد. هر چند در این سیستم، دقیق‌ترین برنامه‌ها و فرمول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما امکان بروز مشکل و خطا هم دور از انتظار نیست. بنابراین این مرحله باید چندین بار تکرار شود، تا با کاهش میزان خطاها، نتیجه دلخواه به دست آید.

در مرحله آخر نتایج بررسی‌ها مشخص می‌شود، سیستم همواره اطلاعات به روز رسانی شده را نیز به سایر اطلاعات خود اضافه می‌کند و شما می‌توانید به صورت آنلاین، گزارش‌های سیستم BI را مشاهده کنید.

مزایای سیستم هوش تجاری چیست؟

هوش تجاری مزایای متعددی برای کسب و کارها دارد. در این بخش به معرفی و بررسی تعدادی از این مزایا خواهیم پرداخت.

آسان‌تر شدن فرآیند تصمیم گیری

با در دسترس قرار داشتن داده‌ها و اطلاعات آماری، می‌توانید با توجه به شرایط، تصمیمات هوشمندانه‌ای بگیرید. به عنوان مثال، پاسخ به سوالاتی مانند: بهتر است با چه اشخاص و شرکت‌هایی همکاری کنید؟ وارد شدن به چه رابطه‌ای باعث زیان می‌شود؟ چه چیزی سودآوری بیشتری دارد و…، با سیستم هوش تجاری ممکن است. حتی شما به کمک این سیستم می‌توانید پیشنهاداتی را دریافت کرده و اقداماتی انجام دهید که سودآوری بیشتری دارند. بنابراین توجه به گزارش‌های سیستم BI و تصمیم‌گیری بر اساس آنها، می‌تواند باعث موفقیت یک کسب و کار شود.

افزایش بهره ‌وری

همان طور که در قسمت قبل اشاره کردیم، هوش تجاری عواملی که باعث سود و زیان در کسب و کار می‌شوند را معرفی می‌کند. با شناسایی عوامل زیان‌آور و حذف یا اصلاح آن‌ها، می‌توان از زیان بیشتر و در نهایت ورشکستگی کسب و کار جلوگیری کرد.

کاهش هزینه

سیستم هوش تجاری می‌تواند هزینه‌های اضافی سازمان‌ها برای استخدام نیروی انسانی را کاهش دهد و مراحل جمع‌آوری، آنالیز و دسته بندی اطلاعات را با دقت و سرعت بالا انجام دهد.

گزارش دهی مداوم و منظم

مدیر یک سازمان یا شرکت، برای مدیریت مطلوب و کارآمد، نیازمند گزارش دهی منظم همه بخش‌ها است. انجام این فرآیند به صورت دستی، کاری دشوار، زمان‌بر و هزینه‌بر است. سیستم هوش تجاری این امکان را فراهم می‌کند که گزارشات هر بخش به صورت مستمر، جامع و کامل، به مدیر سازمان ارائه شود و او هر زمان که بخواهد آن‌ها را به صورت جداگانه بررسی کند.

رقابت سالم

رقابت زمانی جذاب است و به پیشرفت کسب و کار شما کمک می‌کند که آمار دقیقی از سود و زیان، پیش‌بینی راجع به آینده، میزان فروش و… و به طور کلی آگاهی نسبتا کاملی از شرایط کسب و کار خود داشته باشید. وقتی بدانید قرار است دقیقا چه کاری انجام دهید، رقابت با دیگران، جالب و هیجان انگیز خواهد بود.

معایب سیستم هوش تجاری چیست؟

هرچند هوش تجاری مزایای زیادی دارد، اما باید توجه داشته باشید که عواملی هم وجود دارد که برخی پروژه‌های مبتنی بر هوش تچاری را با شکست روبه‌رو می‌کند. در ادامه برخی از این معایب را معرفی می‌کنیم.

ارائه اطلاعات نادرست

همان طور که بیان کردیم، هوش تجاری در هر سازمان، به اطلاعاتی که به آن داده می‌شود، بستگی دارد. در صورتی که اطلاعات درست و کامل به سیستم BI ارائه نشود، همه محاسبات با نقص و اشتباه روبرو می‌شوند. بنابراین اگر از این سیستم استفاده می‌کنید، برای جلوگیری از ایجاد مشکل و خطا، باید سعی کنید اطلاعات درست در اختیار آن قرار دهید.

خطا و اشتباه در نصب و پیاده سازی

سیستم هوش تجاری مجموعه‌ای از نرم افزارها و پلتفرم‌ها است. اگر در هر کدام از مراحل پیاده سازی این سیستم، خطایی رخ دهد، نتایج گزارشات اشتباه خواهد بود. بنابراین لازم است از صحت تمامی مراحل نصب، اطمینان حاصل شود.

دنبال نکردن اهداف

برای پروژه‌های هوش تجاری باید اهدافی تعیین و مشخص شود. چرا که سیستم BI اهدافی که برای آن تعریف و تعیین شده را دنبال می‌کند. اگر مدیران و کارکنان سازمان، اهداف تعیین شده را تغییر دهند یا نادیده بگیرند، سیستم هوش تجاری درست عمل نخواهد کرد و بنابراین فایده چندانی برای سازمان نخواهد داشت.

عدم وجود برنامه دقیق و حساب شده

قرار است با سیستم هوش تجاری، اهداف سازمان با جدیت دنبال شوند. بنابراین یک برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده از ملزومات پروژه‌های مبتنی بر هوش تجاری است.

کم بودن دانش کارمندان در زمینه استفاده از هوش تجاری

از آنجا که سیستم هوش تجاری هر چند مدت، به روز رسانی می‌شود و روش‌های جدیدی ارائه می‌دهد، کارکنان سازمان برای اجرا و به کارگیری آن باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند. در غیر این صورت، نتیجه‌ سودمندی حاصل نخواهد شد.

انواع پارامترهای هوش تجاری

برای پیاده سازی و راه اندازی سیستم هوش تجاری، دو پارامتر مهم وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

بعد فنی:

بعد فنی، اولین و مهم‌ترین بخش هوش تجاری است که به ساخت انبار داده و عملیات مربوط به انتقال داده، ابزارهای داشبورد ساز و مکعب‌های اطلاعاتی می‌پردازد. این بخش شامل 3 مرحله شناخت و تحلیل کسب و کار، طراحی انبار داده و تهیه گزارش است.

بعد غیرفنی:

بخش غیرفنی یا فرهنگی هوش تجاری، مربوط به طرز تفکر و نحوه استفاده است. موفقیت در این بخش به تغییرپذیری مستمر و انعطاف سازمانی نیاز دارد. در این بخش، تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌ها و اطلاعات موجود‌ صورت می‌گیرد.

و در انتها…

هوش تجاری یا BI به معنی استفاده کارآمد و موثر از نرم افزار برای انتقال داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات عملی است. این اطلاعات منجر به تدوین استراتژی‌های مناسب برای موفقیت کسب و کار و در نهایت تصمیمات راهبردی خواهد شد. همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم، BI برای کسب و کارها مانند یک مشاور عمل کرده و با ارائه راهکارهای ارزشمند و موثر، باعث می‌شود سود مجموعه به بالاترین حد ممکن برسد. با مطالعه این مطلب دانستیم برنامه هوش تجاری چیست و چه مزایایی برای کسب و کارها دارد.