نحوه معامله اوراق بهادار

حسابداری .

نحوه خريد سهام و سرمايه گذاري در بورس اوراق بهادار

پس از اين كه سرمايه گذار تصميم خود را نسبت به سرمايه گذاري در خريد يك ورقه بهادار خاص ، يا مجموعه اي از اوراق بهادار اتخاذ كرد ، براي اجراي منظور خود بايستي به يكي از كارگزاران مراجعه كرده ، دستور خريد يا فروش خود را به آنها ارائه دهد.

كارگزاران ، اشخاص حقيقي يا حقوقي هستند كه نقش واسطه بين خريدار و فروشنده را در بازار بورس بازي مي كنند. آنها در اين نقش ، وظيفه يافتن خريدار براي فروشنده و فروشنده براي خريدار را بر عهده دارند. به عبارتي آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. كارگزاران طي تشريفات و آزمون هاي متعدد و خاصي انتخاب مي شوند و بنا بر اين در كار خود صلاحيت ، مهارت و دانش لازم را دارا مي باشند. كارگزاران وظايف متنوعي دارند كه موارد زير از اهم آنها مي باشد :

1- انجام معامله : اجراي سفارش خريد براي خريداران و سفارش فروش براي فروشندگان.

2- اداره حساب سرمايه گذاري اشخاص : شركت هاي كارگزاري در برخي موارد نقش مديريت حساب سرمايه گذاري اشخاص را ايفا مي كنند.

3- مشاوره و راهنمايي : كارگزاران با دسترسي نسبتاً وسيع و سريع تر به اطلاعات و با داشتن كارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتي قابل توجهي به مشتريان ارائه مي دهند.

4- معرفي شركت ها براي پذيرش در بورس .

1- قابليت انجام سريع سفارش مشتري.
2- داشتن اطلاعات مربوط و كافي.
3- داشتن سيستم هاي داخلي مناسب.

بعد از انتخاب كارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خريد يا فروش مي رسد. سفارشات مشتريان از طريق فرمهايي كه توسط سازمان بورس در اختيار كارگزاران قرار مي گيرد ارائه مي شود. در صورتي كه سفارش مزبور خريد باشد ، همزمان با ارائه سفارش ، مشتري بايد وجهي معمولاً به اندازه خريد مورد نظر خود به حساب شركت كارگزاري پرداخت نمايند. در حالت سفارش فروش، مشتري بايد علاوه بر فرم سفارش ، فرم ديگري كه وكالتنامه فروش ناميده مي شود را نيز تكميل كند.

سفارشات خريد و فروش فرمهاي نمونه اي هستند كه رابطه حقوقي و قرادادي بين مشتريان و كارگزار ، در امر خريد يا فروش را تعيين و تعريف مي كنند و به همين دليل تكميل صحيح و دقيق آنها ( چه خريد يا فروش ) از اهميت خاصي برخوردار است . اين فرمها معمولاً از دو قسمت تشكيل مي شوند. يك قسمت چاپي، كه معمولاً در تمام فرمها يكسان و مشابه است و يك قسمت جاهاي خالي كه مشتري اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج مي كند.

با توجه به شروطي كه مي توان در قسمت قيمت گنجاند ، انواع سفارش زير به وجود مي آيد :

1- سفارش به قيمت بازار : در صورتي كه كلمه " روز " يا " جاري " در قسمت بهاي سهام درج شود سفارش به قيمت بازار شكل مي گيرد. بر اساس اين نوع سفارش ، معامله با بهترين قيمت رايج در بازار صورت مي گيرد و با اين شيوه قيمت گذاري ، كارگزار سعي خواهد كرد در حالت خريد ، سهم مورد نظر را به پايين ترين قيمت خريداري كند و در حالت فروش ، آن را به بالا ترين قيمت به فروش رساند. اين شيوه تعيين قيمت خريد و فروش ، معمولاً انعطاف عمل زيادي براي كارگزار ايجاد مي كند و بنا بر اين سرعت زيادي به معامله مي بخشد. ولي در عين حال ، براي مشتري اين خطر را نيز دارد كه ممكن است قيمت معاملاتي نسبت به قيمت مورد نظر مشتري متضرر گردد.

2- سفارش قيمت معين : مشتري مي تواند قيمت خاصي را در قسمت خالي مربوط درج كند. در اين صورت سفارش به قيمت مشخص به وجود مي آيد. طبق اين نوع سفارش ، كارگزار تنها در قيمت خاص مورد نظر مشتري اقدام به معامله خواهد كرد. اين شيوه تعيين قيمت ، احتمال تغيير قيمت را كاهش مي دهد ولي موجب مي شود انعطاف عمل كارگزار در معامله نيز كم شود.

3- سفارش محدود : نحوه معامله اوراق بهادار مشتري مي تواند در قسمت قيمت ، سقف يا كف قيمت تعيين كند ( مثلاً " حداكثر . ريال " براي خريد و يا " حداقل . ريال " براي فروش ). با اين شيوه عمل ، انعطاف كارگزاران در محدوده قيمتي تعيين شده تا حدودي بيشتر شده ، انجام سفارش نيز تسريع مي شود. از طرفي مشتري نيز اطمينان بيشتري نسبت به دامنه قيمت معاملاتي و قيمت معامله خواهد يافت.

بعد از اينكه مشتري سفارش مورد نظر خود را به كارگزار تسليم كرد ، نوبت به تعيين كد معاملاتي مشتري مي رسد. كد معاملاتي ، نمادي است كه به صورت اختصاصي براي تمام مشترياني كه در بورس اوراق بهادار معامله مي كنند ، به منظور شناسايي وي در سيستم معاملاتي ، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خريداران يا فروشندگان ، نگهداري اطلاعات مشتريان ، گزارشگري هاي دوره اي و صحت معاملات انجام شده توسط كارگزاران ( زيرا معاملاتي كه در بورس انجام مي گيرد به نام شخص خريدار يا فروشنده انجام مي شود ) تعيين مي شود.
كد معاملاتي معمولاً علامتي است مركب از سه حرف و 5 عدد ( مجموعاً 8 حرف ) كه حروف آن ، سه حرف اول تشكيل دهنده نام فاميل شخص و اعداد آن طبقه بندي وي در بانك اطلاعاتي سيستم كامپيوتري است. براي مثال براي نام " رضا محمدي " ممكن است در سيستم كامپيوتري كد زير مورد استفاده قرار گيرد . " محم 01251 " كه " محم " برگرفته از سه حرف اول نام فاميل فرد و شماره " 01251 " جايگاه آن در بانك اطلاعاتي مربوط مي باشد.
براي كساني كه اولين بار است اقدام به خريد مي كنند ، به درخواست كارگزار توسط واحد صدور كد بورس ، كد معاملاتي ايجاد مي شود و سپس تمام خريد يا فروش هاي فرد با همان كد انجام مي شود.

پس از اينكه كد معاملاتي مشتري بوسيله كارگزار تعيين يا توسط بورس صادر شد ، كارگزار يا نماينده وي ، سفارش مشتري را وارد بازار مي كند.
شبكه ارتباطات رايانه اي تشكيل دهنده بازار ، توسط برنامه اي كه به آن سيستم اجراي اتوماتيك سفارشات مي گويند و نسبت به قواعد بازار و آيين نامه معاملات ، در حدي كه به آن برنامه داده شده ، تسلط دارد ، معاملات را انجام مي دهد . روشي كه سيستم از آن پيروي مي كند دقيقاً مشابه سيستم معاملات تالار و مبتني بر نوعي حراج دوگانه است. در اين سيستم ، معامله وقتي انجام خواهد شد كه قيمت فروش و قيمت خريد دقيقاً مساوي يكديگر گردند. بر اساس قواعد حراج ، اين سيستم به طور معمولي معاملات خريد را به حداقل قيمت و معاملات فروش را به حداكثر قيمت به انجام مي رساند.
سفارشات خريد و فروش كه توسط كارگزاران براي معامله وارد سيستم مي شود هر يك وارد ليست مجزا مي گردد. اين سفارشات اول بر اساس قيمت خريد و فروش و دوم بر مبناي زمان ورود، در صف خريداران يا فروشندگان قرار مي گيرند. در حالت خريد ، اگر خريداري به قيمت بالاتر از ديگران بخرد، در صف خريداران ، جلوتر از همه قرار خواهد گرفت (به ترتيب نزولي ) و در حالت فروش ، اگر فروشنده اي ارزانتر از ديگران بفروشد ، نفر اول فروشندگان خواهد شد ( به ترتيب صعودي )
كارگزاران از ساعت 8:30 تا 18 مي توانند دستورات خريد و فروش خود را در سيستم وارد كنند يا حذف نمايند و يا تغيير دهند. هر دستور خريد يا فروش يك مشخصه زماني دارد ، اگر كارگزار اين مشخصه را " روز " وارد كند دستور فقط براي همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتي كه به صورت " باز " وارد شده باشد نحوه معامله اوراق بهادار ، تا زماني كه كارگزار آن را حذف نكند معتبر خواهد بود.

مثال : در ليست خريداران و فروشندگان سهم خاصي ، در حال حاضر مقادير تعداد و قيمت زير وجود دارد :

سفارشات خريد سفارشات فروش
تعداد قيمت تعداد قيمت
200 8000 100 8000
250 7700 150 8200
120 7700 100 8250
1000 7000 150 8300

در اين حالت معامله انجام مي شود و در صفحه معاملات معامله اي با 100 سهم و به قيمت هر سهم 8000 ريال ثبت مي شود و ترتيب صف به شكل زير خواهد بود :

سفارشات خريد سفارشات فروش
تعداد قيمت تعداد قيمت
100 8000 150 8200
250 7700 100 8250
120 7700 150 8300
1000 7000

بعد از انجام هر معامله براي مشتريان ( چه خريد يا فروش ) ، توسط سيستم يكسري فعاليتهاي پشتيباني و نهايي معامله انجام مي شود كه صدور اعلاميه هاي خريد و فروش و صدور گواهينامه موقت سهام نمونه اي از آنها مي باشد.

اعلاميه هاي خريد وفروش ، اسنادي هستند كه اطلاعات مربوط به وضعيت معامله سهام يك مشتري را نشان مي دهند . اين اعلاميه ها در حال حاضر براي هر معامله در 3 نسخه تهيه مي شوند. يك نسخه براي خريدار سهام ، يك نسخه براي فروشنده سهام ، يك نسخه براي شركتي نحوه معامله اوراق بهادار كه سهامش معامله شده است.

در هر اعلاميه ، اطلاعات زير وجود دارد :

1- كد شركت : براي تسهيل انجام معاملات توسط سيستم كامپيوتري ، براي هر شركت نماد خاصي طراحي شده كه متشكل از چند حرف مي باشد. اولين حرف اين نماد ، مشخصه صنعت يا گروهي است كه شركت در قالب آن فعاليت مي كند.
ساير حروف نيز تلخصي است از نام شركت و معمولاً به گونه اي انتخاب مي شود كه به خوبي نام شركت اصلي را تداعي كند. مثلاً نماد " وبشهر " ، كه مختص شركت توسعه صنايع بهشهر است ، بر اساس اولين حرف " و " نشان مي دهد كه شركت در گروه شركت هاي سرمايه گذاري ( واسطه مالي ) است و ساير حروف " بهشهر " نيز مخففي است از نام توسعه صنايع بهشهر . يا مثلاً " غپارس " نشان مي دهد كه شركت در گروه صنايع " غذايي " فعاليت مي كند و " پارس " آن ، مبين روغن نباتي پارس است.
در صورتي كه به جاي سهم حق تقدم آن معامله شود ، در آخر اين كد يا نماد ، معمولاً حرف "ح " كه نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج مي شود . مانند " وبشهرح " كه معرف حق تقدم توسعه صنايع بهشهر است.

2- تاريخ انجام معامله : كه معمولاً در قسمت بالاي سمت چپ اعلاميه درج مي شود.

3- مشخصات شناسنامه اي مشتري : در بخش مياني اعلاميه ها ، اطلاعات شناسنامه اي مشتريان ( خريدار يا فروشنده ) و همچنين كد معاملاتي آنها ثبت مي شود.

4- مشخصات معامله و در نهايت ، در نيمه زيرين اعلاميه ، اطلاعات مالي مربوط به معامله مشتري ، از لحاظ تعداد ، نرخ معامله هر سهم ، كل مبلغ معامله و كل وجوه قابل پرداخت خريدار و يا قابل دريافت فروشنده ثبت مي شوند.

هزينه اي كه مشتريان براي انجام معامله متحمل مي شوند براي سفارشات خريد و فروش تا حدودي متفاوت است . در حال حاضر براي سفارشات خريد ، مبلغي كه خريدار مي پردازد عبارتست از 4/0 % ارزش خريد بابت كارمزد كارگزار ( مشروط بر اينكه از 5000 ريال كمتر و از 30000000 ريال بيشتر نشود ) و مبلغ 15/0 % ارزش خريد بابت كارمزد گسترش بورس . بديهي است در صورتي كه كارمزد معامله اي بيش از 30 ميليون ريال باشد ، كارمزد محاسباتي 30 ميليون ريال خواهد بود.

براي سفارشات فروش ، علاوه بر دو مورد كارمزد كارگزار و كارمزد گسترش بورس ، 5/0 % ماليات فروش نيز وجود دارد.
علاوه بر اعلاميه هاي خريد و فروش توسط سيستم ، گواهينامه موقت سهام جديد صادر شده و در اختيار خريداران و يا فروشندگاني كه بخشي از سهام خود را فروخته اند قرار مي گيرد ( در واقع براي فروشندگان گواهينامه جديدي مساوي باقيمانده سهام اين افراد صادر مي شود ) اين گواهينامه كه قابليت نقل و انتقال دارد ، چهار روز كاري پس از روز انجام معامله صادر مي گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمي تواند سهم خود را به فروش برساند. در صورتي كه شخص قبلاًَ سهام خاصي را داشته باشد و تعداد ديگري از همان سهم را بخرد با صدور گواهينامه جديد ، گواهينامه قبلي باطل شده و كل موجودي سهام وي در گواهينامه جديد ثبت مي شود. در هنگام فروش هم زماني كه شخص قسمتي از سهام خود را به فروش مي رساند باقيمانده سهام وي در گواهينامه صادره جديد درج مي شود و گواهينامه قبلي اعتبار ندارد. كارگزار موظف است گواهينامه هاي قبلي را ( در هنگام خريد و فروش ) از سهامدار بگيرد و باطل نمايد.

آخرين مرحله از فرايند معامله توسط مشتري ، تسويه حساب نامبرده مي باشد. تسويه حساب بر حسب اينكه مشتري خريدار باشد يا فروشنده ، از نظر دوره زماني تا حدودي متفاوت است. در حالتي كه مشتري خريدار باشد ، تسويه حساب پس از صدور اعلاميه خريد توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتري در كارگزاري ممكن خواهد بود ، اما در صورتي كه مشتري ، فروشنده باشد ، تسويه حساب چهار روز كاري بعد صورت مي پذيرد . براي مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد روز چهارشنبه كارگزار وجه مشتري را به حساب وي واريز مي كند.

اوراق بهادار چیست؟ نحوه خرید آن به چه صورت است؟

ورقه یا برگه بهادار برگه‌ای است که پشتوانه مالی داشته باشد و بشود آن را به دیگران منتقل کرد. اسکناس کاغذی شاید ملموس‌ترین و آشناترین برگه بهادار باشد. پس هر برگه‌ای که ارزش مالی داشته باشد و بشود دست‌به‌دستش کرد نمونه‌ای از اوراق بهادار خواهد بود.

اوراق بهادار را یک نهاد یا سازمان خاص صادر و منتشر می‌کند که به این نهاد اصطلاحا «صادرکننده» اوراق گفته می‌شود. نکته دیگر درمورد اوراق بهادار این است که نظام مالی کشور این اوراق را تضمین کرده است. ارزش اوراق بهادار (تقریبا مانند ارزش هر چیز دیگری) ثابت و پابرجا نیست و فرایند عرضه و تقاضا قیمت این اوراق را تغییر می‌دهد. حتی اسکناس (یا پول) هم ارزش ثابت ندارد و اگر در یک نظام اقتصادی مقدار پول زیاد شود (اصطلاحا پول چاپ شود) ارزش آن کاهش می‌یابد.

بعضی از اوراق بهادار مانند سپرده بانکی عمل می‌کنند و صادرکننده آن تضمین کرده است که بعد از گذشت مدتی (مثلا نه ماه یا یک سال) ارزش ریالی این اوراق مثلا بیست درصد افزایش خواهد یافت. این اوراق ممکن است در بازار اوراق بهادار هم دادوستد شوند و در نتیجه تقاضای زیاد قیمت‌شان بالاتر برود. بنابراین معامله‌گران با خرید و نگهداری این اوراق ممکن است از دو طریق بازدهی کسب کنند؛ افزایش معادل ریالی اوراق در تاریخ مشخص یا افزایش قیمت این اوراق در نتیجه تقاضای زیاد.

نکته: اوراق بهادار در ردیف دارایی‌های نامشهود قرار می‌گیرند. دارایی‌های مشهود به آن دسته از دارایی‌ها گفته می‌شود که فیزیکی و ملموس باشند (مانند ماشین و خانه و …) و دارایی‌های نامشهود آن دسته از دارایی‌ها هستند که ملموس نباشند (مثل برند تجاری، سرقفلی مغازه و اوراق بهادار).

انواع اوراق بهادار کدامند؟

به‌طور کلی در بازار سرمایه سه نوع اوراق بهادار داد و ستد می‌شود: اوراق حقوق صاحبان سهام، اوراق ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی. هر کدام از این اوراق ویژگی‌های خاص خودشان را دارند و برای خرید و فروش هر کدام‌شان باید به‌دقت با جزئیات مربوط به هر کدام آشنا باشیم. دیگر اینکه هر کدام از این سه نوع اوراق بهادار به چند دسته تقسیم می‌شود.

اوراق صاحبان سهام

رایج‌ترین اوراقی که در بازار سرمایه معامله می‌شود اوراق صاحبان سهام (یا همان سهام) یک شرکت است. این اوراق را اکثر فعالان بازار خرید و فروش می‌کنند به این امید که قیمت این اوراق بعد از خرید آن‌ها افزایش پیدا کند و با فروش این اوراق در بازار کسب سود کنند. روش دیگر برای کسب درآمد از طریق این اوراق این است که بخشی از سهام یک شرکت را بخریم و نگهداری کنیم و هر سال بعد از برگزاری مجمع سالانه، سود مجمع آن را دریافت کنیم (این سود در واقع حاصل فعالیت‌های شرکت طی سال مالی قبل است).

وقتی شرکتی در بازار سرمایه ایران پذیرفته می‌شود، سازمان بورس ارزش کل این شرکت را مشخص می‌کند و قیمت سهام این شرکت بر اساس این ارزش مشخص می‌شود. سپس بخشی از سهام این شرکت در بورس عرضه می‌شود و فعالان بازار می‌توانند این سهام را بخرند یا بفروشند. بعد از این عرضه و تقاضا باعث می‌شود که قیمت این سهام بالا یا پایین برود. اگر تقاضا برای سهام این شرکت بالا باشد، قیمت این اوراق افزایش می‌یابد و اگر به هر دلیلی عرضه سهام شرکت در بازار بالا برود، قیمت آن افت خواهد کرد.

سهام عادی، سهام جایزه، حق تقدم خرید سهام، سهام ممتاز، سهام بی‌نام، سهام بانام و … انواع اوراق صاحبان سهام هستند که هر کدام ویژگی‌ها و جزئیات خاص خودشان را دارند.

نکته: در بازار سهام ایران، معامله‌گران غیر از سهام معمولی، بیشتر با حق تقدم خرید سهام و سهام جایزه سروکار دارند. به همین دلیل بهتر است کسانی که تازه وارد بازار سرمایه می‌شوند، قبل از هر چیز نکات و جزئیات مربوط به این نوع اوراق بهادار را یاد بگیرند.

اوراق ابزارهای مشتقه

ابزارهای مشتقه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار هستند که خرید و فروش آن‌ها هم می‌تواند منجر به کسب درآمد شود. البته دقت داشته باشید که شرایط خرید و فروش این نوع اوراق با سهام معمولی کمی متفاوت است. مثلا برای معامله بعضی از این ابزارها علاوه بر داشتن کد بورسی، باید نزد کارگزارتان بروید و تعهدنامه‌های خاصی را امضا کنید. گذشته از این، خرید و فروش این نوع اوراق بهادار نیازمند دانش و مهارت به‌مراتب بالاتری است.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اوراق مشتقه در مقایسه با اوراق صاحبان سهام این است که اوراق مشتقه خودشان ارزش مالی ندارند و ارزش مالی آنها وابسته به دارایی یا کالایی است که این اوراق از آن مشتق شده‌اند. برای مثال ممکن است اوراق مشتقه‌ای داشته باشیم که با پشتوانه طلا، نفت یا زعفران صادر شده باشد (مثلا قراردادی بین خریدار و فروشنده زعفران منعقد شده باشد که طبق آن خریدار تضمین کرده است که زمان مشخصی در آینده مقدار مشخصی زعفران را از فروشنده بخرد). ارزش این اوراق به نوسان قیمت طلا، نفت یا زعفران بستگی دارد.

انواع قراردادهای آتی، سلف، اختیار معامله (اختیار خرید و اختیار فروش) و قرارداد معاوضه ذیل اوراق مشتقه قرار می‌گیرند. انواع مختلف اوراق مشتقه در بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بازار خارج از بورس (OTC) داد و ستد می‌شود.

اوراق بدهی

اوراق بدهی یکی دیگر از انواع اوراق بهادار هستند که خرید و نگهداری آن‌ها یکی از روش‌های متداول برای سرمایه‌گذاری است. این اوراق در مقایسه با سهام شرکت‌ها ریسک کمتری دارند و بازدهی‌شان هم به همان نسبت کمتر است. بنابراین سرمایه‌گذاران و معامله‌گرانی که تا حدی ریسک‌پذیری دارند، کمتر سراغ این اوراق می‌روند و اگر بروند فقط بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری‌شان را به این نوع اوراق اختصاص می‌دهند. این اوراق که به‌نوعی سود تضمین‌شده دارند، برای افراد و نهادهای ریسک‌گریز مناسبند که می‌توانند با کمترین ریسک ممکن، کمی بیشتر از سپرده بانکی بازدهی بگیرند.

اما منظور از اوراق بدهی چیست؟ به زبان خیلی ساده، گاهی اوقات که شرکت‌ها و سازمان‌ها طرح خاصی برای اجرا در دست دارند، پول لازم برای اجرای کامل این طرح در اختیارشان نیست. این شرکت‌ها و نهادها می‌توانند برای تامین نقدینگی لازم، اوراق بدهی منتشر کنند و این اوراق را در بازار بفروشند و به این ترتیب پول مورد نیازشان را به دست بیاورند. ناشران اوراق بدهی در مقابل تضمین می‌کنند که در زمانی مشخص (مثلا یک سال دیگر) اصل پول را به همراه مقدار مشخصی سود به خریداران اوراق برگردانند.

منظور از اوراق بهادار ترکیبی چیست؟

طی سال‌هایی که بورس و بازار سرمایه رشد و توسعه پیدا کرده است، همواره شاهد پیدایش ابزارهای متنوع مالی بوده‌ایم. بعضی از این ابزارها را نمی‌شود به‌راحتی در یکی از سه گروه بالا (سهام، ابزار مشتقه و اوراق بدهی) جا داد، زیرا ممکن است هم‌زمان بعضی از ویژگی‌های دو گروه را داشته باشند. برای مثال «گواهی سهام» اوراق بهاداری است که مطابق با آن یک شرکت به دارنده اوراق این اختیار را می‌دهد که در یک بازه زمانی مشخص، بخشی از سهام شرکت را با قیمت مشخص خریداری کند. به چنین اوراقی در اصطلاح «اوراق ترکیبی» می‌گویند.

سهام ممتاز نحوه معامله اوراق بهادار یکی دیگر از این نوع اوراق است که هرچند باید آن را در دسته اوراق صاحبان سهم جا بدهیم، اما از آنجا سود ثابت و مشخص هم به آن تعلق می‌گیرد، به اوراق بدهی هم شباهت دارد. در واقع سهام ممتاز نوعی سهام است که شرکت پرداخت سود به این سهام را در اولویت قرار می‌دهد.

نکته: تا همین سال‌های اخیر شرکت‌هایی که سهام ممتاز داشتند نمی‌توانستند وارد بورس یا فرابورس شوند. اما از سال ۱۳۹۸ این امکان فراهم شد که چنین شرکت‌هایی هم بتوانند در بورس حضور داشته باشند. شرکت آریا ساسول که اوایل سال ۱۳۹۹ در فرابورس عرضه اولیه شد، نخستین شرکت ایرانی است که سهام ممتاز دارد و سهام عادی آن به‌صورت عمومی معامله می‌شود.

سررسید اوراق بهادار به چه معناست؟

همان‌طور که گفتیم اوراق بهادار انواع مختلفی دارند که هر کدام‌شان ویژگی‌های خاص خودش را دارد. بعضی از این اوراق (مانند اوراق قرضه یا اوراق مشارکت) سررسید دارند؛ یعنی اینکه در تاریخی مشخص تسویه می‌شوند و ارزش ریالی این اوراق به همراه سود احتمالی به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

دقت کنید که اوراق بهادار صاحبان سهام شرکت‌ها سررسید خاصی ندارند. این اوراق که همان سهام شرکت‌ها هستند، بدون سررسید خاصی معامله می‌شوند. پس قبل از اینکه اوراق بهاداری را خریداری کنید، باید درمورد جزئیات مربوط به سررسیدشان اطلاعات کافی داشته باشید.

نحوه معامله اوراق بهادار

برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار باید کد بورسی داشته باشیم و از طریق سامانه آنلاین یکی از کارگزاری‌های بورس برای معامله اقدام کنیم. در اینجا مراحل ثبت‌نام در بورس و خرید و فروش اوراق بهادار در بورس را به اختصار مرور می‌کنیم؛

۱. باز کردن حساب در یکی از کارگزاری‌های بورس و دریافت کد بورسی

برای افتتاح حساب در کارگزاری می‌توانید به‌صورت آنلاین یا حضوری اقدام کنید. در این مرحله، پس از پر کردن فرم‌های مربوطه و ارائه مدارک لازم، کد بورسی دریافت خواهید کرد.

۲. ثبت‌نام در سامانه سجام

سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا سجام سامانه‌ای است که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با هدف ایجاد بستری یکپارچه و فراگیر برای ارائه بهتر و سریع‌تر خدمات به سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. ثبت‌نام در این سامانه برای شروع معاملات در بورس ضروری است.

۳. دریافت نام کاربری و کلمه عبور پلتفرم معاملاتی کارگزاری

بعد از ثبت‌نام در این سامانه باید چند روزی منتظر بمانید تا احراز هویت‌تان تایید شود و بعد از آن نام کاربری و کلمه عبور برای ورود به سامانه آنلاین کارگزاری را دریافت کنید.

۴. سپری شدن زمان تعیین‌شده برای آغاز معاملات

در حال حاضر طبق قوانین جدید سازمان بورس، هر شخصی که تازه کد بورسی دریافت می‌کند، تا یک ماه نمی‌تواند معامله‌ای انجام بدهد. پس بعد از دریافت کد بورسی، باید یک ماه صبر کنید تا امکان معامله در بورس را داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم در این بازه، یادگیری مفاهیم مربوط به بورس و سرمایه‌گذاری را شروع کنید و با الفبای خرید و فروش اوراق بهادار آشنا شوید.

۵. واریز وجه به حساب معاملاتی در سامانه کارگزاری

برای اینکه بتوانید اوراق بهادار خریداری کنید، باید حساب کارگزاری‌تان را شارژ کنید. پس پولی را که برای خرید سهام یا سایر اوراق بهادار در نظر گرفته‌اید، باید به حساب معاملاتی‌تان در سامانه کارگزاری منتقل کنید. این حساب متعلق به خود شماست و هر وقت که لازم بدانید می‌توانید به این حساب واریز یا برداشت کنید.

نکته: بعضی از کارگزاری‌ها این امکان را در اختیار مشتریان‌شان قرار می‌دهند که یک یا چند حساب بانکی را به سامانه معاملاتی متصل کنند. در این حالت دیگر لازم نیست حتما حساب کارگزاری را شارژ کنید و می‌توانید مستقیما از طریق حساب بانکی متصل به سامانه کارگزاری اوراق بهادار بخرید.

۶. ورود به سامانه معاملاتی و خرید سهام و اوراق بهادار دیگر

بعد از اینکه در کارگزاری حساب باز کردید و ثبت‌نام‌تان در سامانه سجام تکمیل شد، می‌توانید با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که کارگزاری در اختیارتان می‌گذارد، وارد پنل معاملاتی شوید و در ساعت‌های فعالیت بورس (معمولا بین ۹ صبح تا ۱۲:۳۰) سفارش خرید سهام شرکت دلخواه‌تان را ثبت کنید. کارگزاری شما سفارش‌های خریدتان را به هسته معاملاتی سازمان بورس ارسال می‌کند و بعد از اینکه دستور خریدتان انجام شد، تعداد سهام‌تان را به بخش پورتفو اضافه می‌کند.

۷. فروش اوراق بهادار

برای فروش اوراق بهادار هم باید از طریق سامانه معاملات کارگزاری اقدام کنید. برای فروش هم باید در ساعت‌هایی که بورس فعال است دستور فروش‌تان را ثبت کنید تا پس از ارسال سفارش شما به هسته معاملات سازمان بورس، دستور فروش‌تان اجرا شود. بعد از فروختن اوراق بهادار، مبلغ حاصل از فروش این اوراق به حساب‌ معاملاتی‌تان در کارگزاری اضافه می‌شود.

نکته: برای اینکه اوراق بهادار بخرید، حتما نباید کد بورسی داشته باشید. برای این کار روش غیرمستقیم هم وجود دارد. در این روش، می‌توانید سراغ یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بروید و پول‌تان را در اختیار این صندوق بگذارید. در روش غیرمستقیم، ابتدا باید در سایت یکی از این صندوق‌ها حساب کاربری باز کنید و بعد از فعال شدن این حساب، تعدادی از واحدهای این صندوق را بخرید.

جمع‌بندی
یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری خرید اوراق بهادار است. این روش سرمایه‌گذاری اگر همراه با دانش و مهارت کافی باشد، می‌تواند بیشتر از سود بانکی بازدهی داشته باشد و جذابیت اصلی خرید و فروش اوراق بهادار هم همین است. اوراق بهادار انواع مختلفی دارند و خرید هر کدام‌شان با ریسک مشخصی همراه است. انواع اوراق بدهی که سود تضمینی دارند معمولا کم‌ریسک‌ترین اوراق هستند و اوراق صاحبان سهام شرکت‌ها بیشتر اوقات ریسک بالاتری دارند.
بهترین و سریع‌ترین راه برای معامله اوراق بهادار هم مراجعه به کارگزاری و افتتاح حساب و دریافت کد بورسی است. هرچند با خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید به‌صورت غیرمستقیم در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنید.

خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار (آموزش نحوه معامله در بورس)

اصول اولیه خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار:

معامله گرانی که به تازگی فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز می کنند ، به دنبال یادگیری روش های مختلف معامله سهام از قبیل خرید و فروش آنلاین سهام و دانستن موضوعات پیرامون این روش ها هستند. تصمیم داریم مقاله ای درباره نحوه خرید و فروش آنلاین و اینترنتی سهام در بازار بورس اوراق بهادار برای شما بنویسیم. در این اینجا افراد تازه وارد به بورس می توانند اطلاعاتی درباره روش های معامله در این بازار و همچنین نحوه خریدوفروش سهام در بازار سرمایه را بدست بیاورند و از آن استفاده نمایند.

نحوه معامله در بازار سرمایه:

افرادی که قصد خرید و فروش سهام در بازار سرمایه را دارند نمی توانند به صورت مستقیم این کار را انجام بدهند. خرید و فروش سهام در این بازار همیشه باید توسط یک واسط که به آنها کارگزاری گفته می‌شود انجام می پذیرد. در واقع کارگزاری ها واسط بین شما و بازار بورس اوراق بهادار یا همان بورس هستند. به طور کلی و همیشه خرید و فروش بین شما و سایر سرمایه گذاران در این بازار توسط کارگزاری انجام می پذیرد. بنابراین شما برای خرید و فروش اوراق بهادار (سهام) در بورس باید به یک کارگزاری مراجعه نمایید و افتتاح حساب معاملاتی در آن کارگزاری را به صورت حضوری جهت احراز هویت انجام دهید.

لازمه انجام معامله در بازار سرمایه داشتن کد معاملاتی یا به اصطلاح کد بورسی است. این کد یک شناسه منحصر به فرد برای شما می‌باشد . کد معاملاتی شما یکبار صادر می‌شود و برای همیشه شما صاحب آن خواهید بود ، مانند شماره شناسنامه یا کد ملی شما. پس از دریافت کد بورسی شما می‌توانید شروع به انجام معامله نمایید. البته به تازگی سامانه ای برای احراز هویت سهامداران و معامله گران راه اندازی گردیده است به نام سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) که هر سرمایه گذاری قبل از دریافت کد معاملاتی باید در این سامانه ثبت نام و احراز هویت خود را انجام دهد.

روش های معامله در بازار سرمایه:

روش های معامله در بازار سرمایه عبارتند از:

مراجعه حضوری به کارگزاری ها و ارائه سفارش خرید یا فروش به مسئول معاملاتی

سفارش تلفنی خرید و فروش سهام به کارگزار خود

سفارش اینترنتی به کارگزاری به صورت آفلاین

خرید و فروش یا معامله سهام به صورت آنلاین

امروزه روش های حضوری و تلفنی با گسترش و استفاده روز افزون از اینترنت تقریبا کاربردی ندارد ، چرا که پروسه ای وقت گیر و زمانبر است و سهولت معامله آنلاین با استفاده از اینترنت نیز کارایی این روشها را از بین برده است.

در روش معامله اینترنتی ، شما یک قرارداد خرید و فروش برخط با کارگزار خود را امضاء می کنید و پس از آن کارگزار به شما یک کلمه کاربری و کد عبور ارائه می‌دهد . بنابراین شما ثبت خرید و فروش خود را در سامانه معاملاتی کارگزاری انجام می دهید و کارگزار از طرف شما معاملات ثبت شده را انجام می‌دهد. البته کارگزاران بورس اوراق بهادار برای هر خرید و فروش مبالغی را به عنوان کارمزد از ما دریافت خواهند نمود که مبلغ مشخص شده ای است که از طرف سازمان بورس اوراق بهادار برای هر برگ از سهام مصوب شده است.

کارمزد معاملات:

به طور کلی کارمزد به مبالغی که ما به عنوان سرمایه ‏‌گذار برای خرید و فروش اوراق بهادار به کارگزار بابت خدمتی که به وسیله مشاوره در سرمایه گذاری یا مدیریت خرید یا فروش اوراق بهادار باید بپردازیم میگویند. همانطور که گفتیم این مقدار به نسبت هر مبلغ سرمایه گذاری و انواع آن می تواند متفاوت باشد.

در بازار بورس اوراق بهادار دو نوع کارمزد داریم که شامل کارمزد خرید سهام به میزان 0/464 درصد به ازای خرید هر برگه سهم می‌باشد. کارمزد فروش سهام به میزان 0/575 درصد به ازای فروش هر برگ سهم می‌باشد. البته فروش سهام شامل 0/1 درصد مالیات نیز می‌باشد که در مبلغ کارمزد فروش محاسبه می‌گردد. یعنی فقط در زمان فروش است که هر سهم مشمول مالیات می‌باشد و در زمان خرید این مالیات به سهام تعلق نمی گیرد . کارمزد و مالیات سهام هایی که در در بازارهای مختلف معامله می‌شوند از قبیل بورس، فرابورس، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق اختیار خرید و فروش معامله ، اوراق مشارکت یکسان نمی‌باشد و هر اوراق بهادار نرخ مشخص شده خود را دارد. همچنین این کارمزد ها در هنگام انجام معاملات خرید و فروش محاسبه و از حساب مشتری نزد کارگزاری کسر می‌گردد.

آموزش نحوه خرید و فروش سهام:

در ابتدای این مطلب نحوه باز کردن حساب معاملاتی را برای شما شرح دادیم. حال بعد از دریافت کد معاملاتی با همان کد بورسی و دریافت شناسه کاربری و کلمه عبور از کارگزاری خود ، می‌توانید شروع به خرید و فروش و معامله سهام نمایید. در آغاز باید وارد درگاه (پلتفرم) معاملاتی کارگزاری خود شوید. هر کارگزاری برای انجام معاملات و دسترسی شما به حساب و کد بورسی تان یک درگاه معاملاتی اختصاصی دارد که این بسترهای معاملاتی معمولا در سایت های کارگزاری ها در دسترس است. (در حال حاضر دو پلتفرم معاملاتی رایان هم افزا و تدبیرپرداز جزء پرکاربرترین نرم افزارهای قابل استفاده برای معامله گران در اکثر کارگزاری های بورس اوراق بهادار می‌باشد.) زمانیکه برای اولین بار وارد بستر معاملاتی خود شوید تنها می‌توانید اطلاعات کلی بازار و همچنین اطلاعات معاملاتی خود را در این درگاه مشاهده نمایید ، چراکه تاکنون هیچگونه معامله و خرید و فروشی انجام نداده اید. بنابراین شرح کلی خرید سهام و در انتها فروش آن را برای شما خواهیم داد.

• واریز وجه : برای شروع معامله (خرید) ابتدا باید حساب خود نزد کارگزاری را شارژ نمایید. شما برای واریز مبلغ اولیه هیچ محدودیتی ندارید و معمولا بعد از انجام عملیات مبلغ مورد نظر به حساب شما نزد کارگزاری اضافه خواهد شد. شما در هر ساعت از شبانه روز می‌توانید این مبلغ را به حساب خود نزد کارگزاری واریز نمایید.
• خرید : بعد از شارژ کردن حساب خود نوبت به انجام معامله است. ممکن است شما سهمی را در نظر داشته باشید ولی باید به این نکته توجه کنید که فقط در زمان به اصطلاح تایم معاملاتی می‌توانید این خرید را انجام دهید. زمان معاملات در بازار بورس اوراق بهادار ایران از روز شنبه تا چهارشنبه ساعت 8:30 الی 12:30 یعنی حدود 4 ساعت می‌باشد. البته از ساعت 8:30 الی 9 صبح تنها زمانی است که شما می‌توانید سفارش خرید خود را ثبت نمایید ولی معامله ای در این بازه انجام نخواهد شد. ذکر این نکته الزامی است که حداقل میزان سفارش برای خرید هر سهم در بازار بورس اوراق بهادار ایران 5,000,000 ریال می‌باشد و شما نمی‌توانید مبالغی کمتر از این مبلغ را برای سفارش خود انتخاب نمایید. معمولا پلتفرم های معاملاتی مبالغ سفارش را به نسبت حجم و مبلغ محاسبه می‌نمایند ولی شما می‌توانید برای محاسبه حداقل مبلغ سفارش خود تعداد هر برگ سهم را در مبلغ آن ضرب نمایید و در انتها کارمزد آن را نیز محاسبه نمایید تا بتوانید مبلغ خالص خرید خود را مشخص نمایید. البته مبلغ حداقل سفارش در مورد سفارشات عرضه اولیه صدق نمی کند ، چرا که این عرضه ها می‌تواند کمتر از مبلغ حداقل سفارش یعنی 5,000,000 ریال باشد که بسته به مقدار و مبلغ عرضه شده از طرف شرکت عرضه شده در بورس اوراق بهادار متغیر است.
• فروش : بعد از اینکه خرید خود را انجام دادید ، بسته به نوع استراتژی معاملاتی خود و میزان دریافت سود یا زیان خود از یک معامله خرید می‌توانید سهام مورد نظر خود را به فروش برسانید. همانطور که گفته شد تنها در زمان تایم معاملاتی می‌توانید خرید یا فروش انجام دهید. برخلاف معاملات خرید برای معاملات فروش کف و سقفی مشخص نشده است و شما به هر میزان که بخواهید تا سقف دارایی سهام خود می‌توانید آن را به فروش رسانید. به مانند خرید در معامله فروش نیز مقدار مورد نظر خود را به همراه مبلغ به اضافه کارمزد را محاسبه نمایید و سفارش فروش خود را در سامانه معاملاتی کارگزاری ثبت نمایید. بعد از فروش سهام مورد نظر مبلغ فروش به حساب شما نزد کارگزاری اضافه خواهد شد و به همان میزان شما قادر خواهید بود از آن برداشت نمایید.
• برداشت: زمانی که معاملات خرید فروش شما انجام پذیرفت و به هر دلیل شما نیاز به برداشت از حساب خود نزد کارگزاری داشته باشید ، می‌توانید به میزان اعتباری که از فروش سهام خود در حساب معاملاتی دارید برداشت نمایید. البته این مبالغ معمولا با فاصله زمانی از یک روز تا چند روز به حساب بانکی شما واریز خواهد شد ، بسته به نوع کارگزاری که در آن حساب دارید.

در این مطلب سعی شد مراحل و مبانی اولیه خرید و فروش و باز کردن حساب معاملاتی شرح داده شود. ولی برای شروع معامله شما نیاز به آموزش و مطالب کاملتری خواهید داشت. پس توصیه می‌کنیم قبل از شروع معاملات خود مطالب دیگر آکادمی بورس پشوتن را نیز دنبال نمایید تا بتوانید معاملاتی پرسود داشته باشید.

شیوه انجام معاملات در بورس و فرابورس

شیوه انجام معاملات در بورس و فرابورس – در این مطلب از پارسیان بورس قصد داریم مراحل کامل ورود به بورس و انجام معاملات را آموزش دهیم.

برای ورود به بورس به چه چیزهایی نیاز داریم؟

برای ورود به بازار بورس و انجام معاملات، شما به یک کد بورسی و حداقل یک حساب کارگزاری نیازمند هستید، که به‌صورت معمول، ابتدا باید به‌صورت آنلاین در سایت کارگزاری موردنظر ثبت‌نام کنید و پس از گذراندن مراحل احرازهویت حضوری یا غیرحضوری، از طرف کارگزاری، کد دریافت خواهید کرد.

توجه داشته باشید که هر فرد، فقط یک کد بورسی دارد ولی می‌تواند چند کد کارگزاری داشته‌باشد و از طریق کارگزاری‌های مختلف به انجام معامله و ثبت سفارش خرید و فروش در سامانه‌ی معاملات بپردازد.

همچنین ذکر این نکته لازم است که معامله‌گرانی که دارای مدرک تحصیلی دیپلم به بالا هستند، می‌توانند با دریافت کد معاملاتی آنلاین، به‌صورت آنلاین (برخط) به انجام معامله بپردازند.

معاملات اوراق بهادار، طی یک جلسه معاملاتی در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته به استثنای ایّام تعطیل رسمی از ساعت 9 تا 12/30 و از طریق سامانه معاملات انجام می‌شود.

در سفارشات برخط (آنلاین)، خود مشتری از طریق دسترسی ایجاد شده توسط کارگزاری، مستقیماً به سامانه‌ی معاملات بورس و فرابورس متصل شده و سفارشات خود را وارد سامانه می‌نماید.

حتما بازدید کنید: دوره آموزش تابلو خوانی بورس

مراحل خرید و فروش سهام بازار بورس و فرابورس

1) مراحل انجام معاملات

پیش گشایش: این مرحله 15 دقیقه قبل از شروع معاملات است (8:45 تا 9 صبح) که در آن امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد. شما می‌توانید، در این مرحله سفارشات پیشنهادی خود را در صف قرار دهید و به‌ ترتیب زمان سفارش و قیمت پیشنهادی، در صف قرار خواهید گرفت.

ضمناً طبق قوانین جدید سازمان بورس سفارشات ثبت شده در مرحله پیش گشایش در 5 دقیقه آخر ( 8:55 تا 9 ) امکان حذف ندارند.

مرحله گشایش: این مرحله بلافاصله پس از مرحله پیش گشایش است (رأس ساعت 9 صبح). در این مرحله، سفارش‌های موجود در سامانه‌ی معاملات در دامنه‌ی نوسان روزانه‌ی قیمت، انجام می‌شود.

مرحله حراج پیوسته: این مرحله پس از انجام مرحله گشایش شروع و در آن معاملات براساس حراج پیوسته انجام می شود. (9 تا 12:30 ظهر)

2)انواع معاملات

معاملات خرد: به معاملاتی که در آن‌ها دامنه نوسان روزانه قیمت و محدودیت حجمی اعمال می‌شود، معاملات خرد می‌گویند.

معاملات عمده: به معاملاتی که در آن‌ها دامنه نوسان روزانه قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی‌شود، معاملات عمده می‌گویند. این معاملات در نمادی مجزا که به همین منظور در سامانه معاملاتی ایجاد شده به صورت یکجا و از یک کد معاملاتی انجام می‌شوند.

معاملات بلوک: معامله‌ای است که حجم سهام آن سفارش، بیش از سقف مجاز در سفارشات عادی و کمتر از تعداد سهام معاملات عمده می‌باشد. این سفارشات با هماهنگی ناظر بازار برای باز نمودن امکان ورود حجم بالای سهم در سفارش خرید یا فروش انجام می‌شود.

شیوه انجام معاملات در بورس و فرابورس

3) انواع سفارش‌ها در سامانه معاملاتی

سفارش محدود: سفارش خرید یا فروشی است که در قیمت تعیین شده توسط مشتری، یا بهتر از آن انجام می‌شود.

سفارش با قیمت باز: سفارشی است که بدون تعیین قیمت وارد سامانه معاملاتی شده و با قیمت بهترین سفارش طرف مقابل اجرا می شود. در صورت اجرا نشدن بخشی از سفارش باقیمانده به صورت یک سفارش با قیمت باز در سامانه باقی خواهد ماند.

دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس اصلاح شد

«دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران» در راستای افزایش نقدشوندگی و تداوم معاملات در بازار اصلاح شد.

به گزارش برنا، شرکت فرابورس ایران با انتشار اطلاعیه‌ای موارد اصلاحی در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات بهادار در فرابورس ایران را اعلام کرد.

براساس این اطلاعیه، تغییرات دستورالعمل یادشده به شرح زیر است:

* ماده دوازده مکرر یک دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران و تبصره‌های ذیل آن حذف شد.

* ماده دوازده مکرر دو دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران به شرح زیر اصلاح شد:

در صورتیکه قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته باشد، فرابورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی کند. نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

در صورتیکه قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۳۰ درصد کاهش داشته باشد، فرابورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی کند. نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

براساس این اطلاعیه، سایر مواردی که به آن اشاره نشده است، به قوت خود باقی است.