تعریف بورس و فرابورس

عملکرد برتر سازمان بورس در ارزیابی کیفیت داده‌ها

در آینده نزدیک فایل فراداده (متادیتا) که شامل شناسنامه و تعریف اقلام آماری منتشر شده در گزارش‌های ماهانه است و همچنین قیمت‌های تعدیل شده بر اساس افزایش سرمایه یا تقسیم سود نقدی، روی سایت مرکز پژوهش سازمان بورس قرار خواهد گرفت. سازمان بورس و اوراق بهادار تهران بر اساس سندی با نام «چارچوب ارزیابی کیفیت داده‌ها» بهترین عملکرد را در بین نهادهای حوزه عملکرد وزارت امور اقتصادی و دارایی کسب کرد.

زانیار احمدی، مدیر گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام این خبر به سنا، افزود: سند مذکور مشتمل بر اصول اطمینان از صحت، روش‌شناسی مطمئن، درستی و قابلیت اعتماد، قابلیت استفاده و قابلیت دسترسی است که به منظور ارزیابی دقیق‌تر برای هرکدام از این اصول نماگرهایی تعریف شده است. وی توضیح داد: بر اساس ارزیابی وزارت امور اقتصادی و دارایی بر اساس استاندارد DQAF، سازمان بورس و اوراق بهادار بالاترین سطح استاندارد را در میان 10 نهاد مورد بررسی دیگر داشته است. این سازمان در اصول قابلیت استفاده، درستی و قابلیت اعتماد و نماگرهای شفافیت، شرایط و ضوابطی که تحت آن آمار گردآوری، پردازش و انتشار می‌یابد و در اختیار عموم قرار می‌گیرد، بالاترین امتیاز را کسب کرده است.

احمدی اظهار داشت: البته سازمان بورس در نماگر «دسترسی به فراداده‌ها» در اصل «قابلیت دسترسی» به دلیل نبود فایل فراداده مرتبط با داده‌ها امتیاز پایین‌تری نسبت به سایر نهادها کسب کرده و نیازمند بهبود است.

وی خاطرنشان کرد: گروه آمار و تحلیل ریسک در سازمان بورس و اوراق بهادار که با هدف توسعه و تقویت یکپارچگی در مدیریت داده بازار سرمایه، توسعه روش‌ها و رویکردهای آماری به منظور شناسایی ریسک‌ها، روندها یا تغییرات مقرراتی در بازار سرمایه در سازمان بورس ایجاد شد، مسوولیت اصلی ارایه و انتشار داده‌ها در سازمان بورس و اوراق بهادار را بر عهده دارد.

احمدی با بیان اینکه این گروه از سال 1395 شروع به کار کرده و تا اکنون 25 گزارش آماری ماهانه به صورت پی‌دی اف و 16 گزارش به صورت اکسل منتشر کرده است، افزود: همچنین گروه آمار و تحلیل ریسک در سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1396 ماهانه اقدام به ارایه گزارش آماری انگلیسی برای تعریف بورس و فرابورس سرمایه‌گذاران خارجی کرده است که تاکنون 16 نسخه از آن منتشر شده است. به علاوه، تاکنون 20 گزارش تحلیلی ریسک ارایه شده است.

خاطرنشان می‌شود: این گروه به منظور تسهیل اطلاع کاربران از زمان انتشار این گزارش‌ها اقدام به طراحی تقویم آماری کرده که در بخش آمار و داده سایت مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان به آدرس (rdis.ir) در دسترس عموم قرار گرفته است.

به گفته احمدی، در آینده نزدیک فایل فراداده (متادیتا) که شامل شناسنامه و تعریف اقلام آماری منتشر شده در گزارش‌های ماهانه است و همچنین قیمت‌های تعدیل شده بر اساس افزایش سرمایه یا تقسیم سود نقدی، روی سایت مرکز پژوهش سازمان بورس قرار خواهد گرفت. این اقدام در جهت تسهیل دسترسی به داده کاربران، به خصوص تحلیلگران و افراد دانشگاهی جهت تحلیل و پژوهش صورت خواهد گرفت.

معرفی انواع بازار بورس در ایران

در چند سال اخیر بحث بورس نه تنها بین سرمایه‌گذاران مالی که بین عموم مردم داغ و پرهیاهو بوده است. احتمالا شما نیز در این بحث‌ها بوده‌اید. اما آیا تعریف بورس را می‌دانید؟ می‌دانید انواع بورس وجود دارد؟ شاید بگویید بورس یک نهاد، سازمان‌یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه به حساب می‌آید. در ادامه با ما همراه باشید تا تعریف ساده‌ای از بورس ارائه کنیم.

بورس در ایران

وقتی از واژه بورس و انواع بورس استفاده می‌کنیم، آنچه در ذهن همه شکل می‌گیرد همان بورس اوراق بهادار است. اما لازم است بدانید که بورس ایران تنها مختص به این بازار نیست. انواع بورس در ایران به چهار دسته تقسیم می‌شود:

البته در دسته بندی انواع بورس، نوع دیگری از بورس با عنوان بورس ارز نیز وجود دارد. خرید و فروش پول‌های خارجی در بورس ارز انجام می‌شود که البته هنوز پای این نوع بورس به بازار ایران باز نشده است.

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است. در این بورس دسته‌ای از ابزارهای مالی مثل سهام شرکت‌ها و واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرد. بورس اوراق بهادار مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش بازار سرمایه است.

هر شرکت با نماد بورسی که دارد در تابلوی بورس ظاهر می‌شود و سهام آن در ساعات کاری بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد. شرکت‌های پذیرفته شده و شرکت‌های فعال در بورس به دو دسته “تولیدی” و “سرمایه‌گذاری” تقسیم می‌شوند. شرکت‌های تولیدی با هدف تولید کالای خاصی فعالیت می‌کنند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می‌گیرند. شرکت های دسته سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی هستند که کار واسطه گری مالی را انجام می‌دهند. مثل بانک ها، شرکت های تامین سرمایه، هلدینگ‌ها و…

بورس اوراق بهادار خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود. سازمان بورس سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس برخی معیارها به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌کند. معیارهایی مثل حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، عدم وجود زیان انباشته، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، تعداد سهامداران و…شرکت‌هایی که بر اساس این معیار ها وضعیت مساعدی دارند در دسته بازار اول بورس قرار می‌گیرند.

برای آموزش بهتر بورس، ما در مقاله شاخص بورس و ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس به توضیح برخی از مفاهیم مهم بورس پرداخته‌ایم.

بورس کالا

یکی دیگر از انواع بورس در ایران بورس کالاست. بورس کالا یک بازار متشکل و سازمان‌یافته است که بر محور معامله کالا فعالیت می‌کند. هدف اصلی بورس کالا ایجاد بازاری رقابتی و سازمان‌یافته برای قیمت‌گذاری و تسهیل معاملات نقدی و آتی کالا به گونه‌ای شفاف‌سازی شده است. معاملات در این بورس براساس سازوکار عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد.

در این بازار صاحبان کالا، کالای مورد معامله خود را عرضه می‌کنند. کارشناسان طی ساز و کار مشخصی کالای عرضه‌شده را قیمت‌گذاری کرده و به خریداران ارائه می‌کنند. کالای مورد معامله در این بورس معمولاً مواد خام، مواد اولیه و فراوری نشده هستند. کالاهایی مثل زعفران، زیره، پسته، گندم، شکر و… در بورس کالا ابزارهای مختلفی مثل سلف استاندارد، گواهی سپرده کالایی، قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای آتی و … معامله می‌شوند.

هم چنین در این بورس عرضه صندوق‌های کالایی صورت می‌گیرد. این صندوق‌ها اغلب صندوق‌های طلا یا زعفران هستند که واحدهای آن‌ها به شکل ETF در بورس معامله می‌شود.

بورس کالا خود به دو بازار فیزیکی و مشتقه تقسیم می‌شود.

فیزیکی: در این بازار معامله بر سر کالا صورت می‌گیرد

مشتقه: اوراق مشتقه اوراقی هستند که ارزش خود را از دارایی‌های دیگر می‌گیرند. در بازار مشتقه بورس کالا، معاملات بر سر ابزاری مثل گواهی سپرده کالایی که براساس ارزش هر کالا منتشر می‌شود؛ صورت می‌گیرد. مثل گواهی سپرده کالایی سکه، زعفران و…

بورس انرژی

بورس انرژی همچون بورس کالا یک بازار سازمان یافته است که بر محور معامله کالا فعالیت می‌کند. اما اصلی‌ترین تفاوت این‌جاست که در بورس انرژی حامل‌های انرژی و اوراق مبتنی بر آن‌ها جانشین کالای مورد معامله در بورس کالا می‌شوند. به عبارت دیگر این بازار مختص به محور حامل‌های انرژی مثل نفت و مشتقات آن، برق، گاز و انواع آن، زغال سنگ و… است.

بورس انرژی به دو دسته مشتقه و فیزیکی تقسیم می‌شود.

بازار فیزیکی: در این بازار معامله بر سر حامل‌های انرژی مثل برق، نفت و گاز صورت می‌گیرد.

بازار مشتقه: اوراق مشتقه از حامل‌های انرژی ابزار این بازار هستند. قرارداد‌های سلف موازی، قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله از ابزارهای سرمایه‌گذاران حقیقی در این بازار امکان معامله ندارند.

فرابورس

یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بورس ایران، فرابورس است. شرکت‌های بازمانده از قوانین و ضوابط بازار بورس می‌توانند سهام خود را در فرابورس عرضه کنند. در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است. امکان عرضه سهام را به شرکت‌هایی که اعتبار، سرمایه، سود‌آوری یا شفافیت کمتری دارند؛ می‌دهد.

فرابورس خود متشکل از شش بازار با عنوان بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME) و بازار پایه است.

شرایط و قوانین لازم برای پذیرش شرکت‌ها تعریف بورس و فرابورس در فرابورس آسان‌تر از شرایط لازم برای پذیرش در بورس است. به همین ترتیب شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس راحت‌تر از بازار اول و در بازار سوم راحت‌تر از بازار دوم است. طبق تعریف:

بازار اول فرابورس

بازاری که بیشتر سهام پذیرفته شده در فرابورس را به خود اختصاص داده است. این بازار از لحاظ حداقل سرمایه ثبت شده، سهام شناور، تعداد سهامدارن و شفافیت اطلاعاتی شرایط پذیرش آسان‌تری نسبت به بورس دارد. این بازار ریسکی کمتر از بازار‌های دیگر فرابورس دارد اما به طبع نسبت به معاملات در بازار بورس ریسک بیشتری دارد.

بازار دوم فرابورس

بازاری که مختص به سهام شرکت‌های سهامی عام است. شرایط پذیرش آسان‌تری نسبت به بازار اول فرابورس دارد. به طور مثال شرکت‌های تازه تاسیس و شرکت‌هایی که حداقل تعداد سهامداران لازم را ندارند می‌توانند در این بازار پذیرش شوند و سهام خود را عرضه کنند. معاملات در این بازار ریسکی به مراتب بیشتر از ریسک بازار اول دارد و به افراد محافظه کار پیشنهاد نمی‌شود.

بازار سوم فرابورس

به بازار سوم بازار عرضه هم می‌گویند. اوراق بهادار مختلف که از شرایط پذیرش از بورس و چه بسا فرابورس جا مانده‌اند در این بازار عرضه می‌شود. بلوک سهام شرکت‌های سهامی، حق تقدم خرید این سهم‌ها، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته نشده در فرابورس، اوراقی مثل اوراق مشارکت، رهن و اجاره، سهام بی‌نام شرکت‌های سهامی عام و حتی سهام شرکت‌هایی که در مرحله تاسیس هستند در این بازار معامله می‌شوند. معاملات در این بازار ریسک بالایی دارد و تنها به افراد جسور پیشنهاد می‌شود.

در بازار پایه، سهام شرکت‌های سهامی عامی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌یک از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، منتشر می‌شود.

بازار پایه

بازار پایه با دیگر بازارهای فرابورس تفاوت دارد. شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار سه دسته هستند.

1. شرکت‌هایی که قصد پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را ندارند اما چون مایل به انتشار اوراق هستند و انتشار اوراق بدون کسب مجوز از سوی سازمان بورس ممکن نیست، این شرکت‌ها وارد بازار پایه می‌شوند.
2. شرکت‌هایی که سابق در بورس یا فرابورس پذیرفته شده‌اند اما بنا به دلایلی تنزل پیدا کرده‌اند (صلاحیت پذیرش در بورس را از دست داده اند).
3. شرکت‌هایی که سازمان آن‌ها را ثبت کرده است اما نه در رده شرکت‌های پذیرفته شده در بورس قرار می‌گیرند نه در بازارهای فرابورس.

بازار پایه به سه دسته زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی می‌شود. این بازارها براساس شرایط پذیرش، دامنه نوسان قیمت سهام باهم تفاوت دارند.

بازار پایه زرد

• شرکت‌ها با هریک از شرایط زیر در تابلوی زرد پذیرفته می‌شوند:
• شرکت‌هایی تعریف بورس و فرابورس که کمتر از 100 روز تاخیر در ارائه اطلاعات لازم جهت افشا دارند.
• شرکت‌هایی که سابقه عدم ارائه صورت‌های مالی آن‌ها بیشتر از 2 بار نباشد.
• دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو زرد بازار پایه مثبت ۳ درصد و منفی ۲ درصد در روز است.

بازار پایه نارنجی

• شرکت‌ها با هریک از شرایط زیر در تابلوی نارنجی پذیرفته می‌شوند:
• شرکت‌هایی که بر حسب ضوابط در رده شرکت‌های دسته زرد و قرمز قرار نمی‌گیرند.
• حسابرس مستقل یا بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی این شرکت‌ها نظر مردود یا عدم اظهارنظر اعلام کند.
• دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو نارنجی مثبت و منفی ۲ درصد است.

بازار پایه قرمز

شرکت‌ها با هریک از شرایط زیرعضو تابلوی قرمزهستند:

• شرکت‌های ورشکسته
• شرکت‌هایی که به دستور مراجع منحل شده‌اند.
• شرکت‌هایی که حداقل سه سال است صورت مالی حسابرسی شده ارائه نکرده‌اند.
• دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو قرمز مثبت و منفی ۱ درصد است

نکته جالب در خصوص بازارهای پایه حراج‌های معاملاتی هفتگی است. دوشنبه هر هفته از ساعت 12 تا 12:30 حراج معاملاتی در بازار پایه را شاهد هستیم. منظور از حراج تغییر دامنه نوسان در این بازار است. طی این حراج دامنه نوسان قیمت سهام هر سه بازار زرد و نارنجی و قرمز 2 برابر می‌شود. در نتیجه قیمت سهام پذیرفته شده در بازار زرد می‌تواند 6 درصد، در بازار نارنجی 4 درصد و در بازار قرمز 2 درصد افزایش یا کاهش پیدا کند.

بازار ابزارهای نوین مالی

کلیه ابزارهای مالی به غیر از سهام و حق تقدم خرید سهام در این بازار معامله می‌شود. ابزارهایی از قبیل اوراق مشارکت، رهن، اجاره، صکوک، گواهی سپرده بانکی

بازار شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME)

SME مخفف small and medium-sized enterprises به معنای بنگاه‌های کوچک و متوسط ، نام بخش جدیدی از فرابورس است. بازار شرکت‌های کوچک و متوسط امکان عرضه سهام را به شرکت‌های نوپا و تازه تاسیس که سابقه فعالیت چندانی ندارند و قصد دارند از طریق سهام تامین مالی دارند؛ می‌دهد.

پذیرش شرکت‌ها در این بازار مستلزم داشتن شرایطی مثل شرایط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بازارهای اول و دوم و سوم فرابورس نیست. نوپا و کوچک بودن این شرکت‌ها باعث شده تا طرح‌هایی که برای آینده دارند از سوی بورس مورد بررسی قرار بگیرد. نه معیارهایی مثل میزان سودآوری‌، حجم معامللات، حداقل سرمایه و…

کلام آخر

ساعت کاری معامله در بورس روزهای شنبه تا چهارشنبه (به غیر از روزهای تعطیل رسمی) از ساعت 9 تا 12:30 است. ثبت سفارش و پیش گشایش بازار از ساعت 8:30 تا 9 صورت می‌گیرد.

سایت شرکت مدیریت فناوری تهران مهم‌ترین سایت در حوزه بازار سرمایه است. هدف این سایت اطلاع‌رسانی لحظه‌ای و با‌کیفیت به سرمایه‌گذاران و کلیه فعالان بازار سرمایه است. با مراجعه به این سایت شما می‌توانید آخرین تغییرات هر یک از بازارها را مشاهده کنید.

آنچه گفتیم شرحی از انواع بورس در ایران بود. شرط معامله در بازار بورس ثبت نام در سجام، داشتن کد بورسی و عضویت در کارگزاری است. برای شزوع سرمایه‌گذاری مقاله ورود به بورس را بخوانید.

زوایای پنهان تغییرات تیک قیمتی سهام

گروه بورس- فرابورس ایران به تازگی حداقل تغییر قیمت سهام یا همان تیک قیمتی را در بازارهای پایه، اول و دوم افزایش داده است. میثم فدایی سرپرست فرابورس نیز در راستای حمایت از این تصمیم عنوان کرده است که افزایش تیک قیمتی باعث خلاصه‌تر شدن دفتر سفارشات (order book)، مشاهده با کیفیت عمق معاملات و کاهش سفارشات مخل بازار خواهد شد. کارشناسان بازار سرمایه نیز عموما از این تغییر جدید استقبال کرده و آن را با توجه به محدودیت‌های مشاهده سفارش‌ها در تابلوی معاملات، مثبت ارزیابی می‌کنند. تیک قیمتی از آن جهت مورد توجه معامله‌گران است که می‌تواند روند معاملات روزانه نمادها و جهت‌گیری بازار در قبال کاهش و افزایش قیمت‌ها را تا حدودی نمایان کند. مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» بر همین نکته تاکید کرده است اما بر این باور است که میزان افزایش تیک قیمتی برای برخی نمادهای گران‌قیمت بازار چندان کارساز نیست. او عنوان می‌کند شاید بهتر بود مانند برخی بورس‌های جهانی، تیک قیمتی نیز بر اساس نرخ سهام در بازه‌های متنوع‌تری تعیین می‌شد.
فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای از افزایش تیک قیمتی در بازارهای اول، دوم و پایه خبر داده است که بر اساس آن از شنبه هجدهم دی‌ماه، اگر قیمت سهم زیر ۵۰۰ تومان باشد، اختلاف هر ردیف سفارش یک ریال خواهد بود. در همین حال اگر قیمت سهمی بین رقم ۵۰۰ تومان تا ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف ردیف سفارشات ۱۰ ریال است و اگر قیمت سهم بیش از ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف سفارشات ۵۰ ریال خواهد بود. برخی بر این باورند که تغییرات صورت‌گرفته می‌تواند عمق سفارش‌ها را افزایش داده و روند معاملات را به نحو بهتری نمایان سازد. بسیاری از افراد از نمودار تیک به عنوان نمودار معاملات روزانه یاد می‌کنند که می‌تواند معاملات را به طور موثر اندازه‌گیری کند. تیک در واقع یک شاخص گسترده در بازار است که صعود و نزول هر یک از اوراق بهادار را که اغلب توسط معامله‌گران کوتاه‌مدت روزانه استفاده می‌شود‌، تجزیه و تحلیل می‌کند و برای درک احساسات کلی بازار مفید است. از مزایای تیک قیمتی در معاملات بازار می‌توان به تشخیص ورود پول هوشمند، حمایت‌های انجام‌گرفته از سهم، رسیدن به خطوط مقاومت و بررسی سیگنال‌های ورود و خروج از سهم اشاره کرد. در همین حال ساده‌سازی معاملات و تشخیص تغییرات در روندهای معاملاتی از دیگر مزایای تیک قیمتی است. تیک قیمتی در برخی بازارهای سهام با توجه به نوع و قیمت نماد در بازه‌های متنوعی تعریف می‌شود. به عنوان مثال، در بورس سهام توکیو اندازه تیک بسته به قیمت سهام متفاوت است. بورس اوراق بهادار لندن هم از روش پیچیده‌تری برای محاسبه اندازه تیک استفاده می‌کند و قیمت و نوع سهام آن را در نظر می‌گیرد. در صرافی‌های ایالات‌متحده‌، اندازه تیک ساده‌تر است. از سال ۲۰۰۱‌، اندازه تیک برای هر سهام با ارزش بالاتر از یک دلار‌، بدون در نظر گرفتن اندازه یا نوع آن‌، یک سنت است. قبل از سال ۲۰۰۱‌، اندازه تیک سهام در صرافی‌های ایالات متحده یک شانزدهم دلار بود. این بدان معنی است که قیمت سهام فقط می‌تواند با افزایش ۰۶۲۵/۰ دلار یا شش و یک‌چهارم سنت حرکت کند. تغییر در اندازه تیک کوچک‌تر به معنی قیمت‌گذاری دقیق‌تر است. با این حال اما برخی موافق افزایش تیک قیمتی به ویژه در سهم‌های گران‌قیمت هستند تا بدین ترتیب سفارش‌ها واقعی‌تر باشد و عمق معاملات نیز افزایش یابد.
مزایا و معایب تیک قیمتی پایین
مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» درباره تغییرات جدید بیان می‌کند: «به نظر من در حال حاضر در بازار هر چه تیک قیمتی کمتر باشد بهتر است زیرا هم چینش سفارشات روی تابلو بهتر و بهینه خواهد بود و هم می‌تواند ارزش معاملات را به نوبه خود افزایش دهد.» او در ادامه عنوان می‌کند: «در همین حال با توجه به اینکه تابلوی ما تنها ۵ خط را نشان می‌دهد هر چه این تیک معاملاتی کمتر باشد -مانند قبل که برای کل نمادها به ریال بود- ما اردرهای کمتری را می‌توانیم روی تابلو ببینیم که این امر البته مشکل‌آفرین است.» کاویانی بیان می‌کند: «بر همین اساس این موضوع را از دو جنبه می‌توان بررسی کرد؛ یکی از این نگاه که هر چه تیک پایین‌تر باشد، حجم معاملات تیکر بهینه‌تر خواهد بود و می‌تواند حجم معاملات را بالا ببرد. به عبارتی می‌تواند چینش را روی تابلو از لحاظ حجمی بهتر کند. اما از لحاظ دیگر با توجه به تعداد ردیف‌های سفارش یا همان اردرهای آنلاین که در TSE قابل مشاهده است، وقتی این تیک بیشتر شود و مثلا به یک تومان برسد، اردرهای بیشتری را در دامنه‌های بالایی و پایینی نماد می‌توان مشاهده کرد که این امر مزیت محسوب می‌شود.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «از سمت دیگر هم ما از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وضعیت خوبی نداریم. درست است که ارزش معاملات در حال حاضر خیلی پایین است و اردرهایی که به صورت آنلاین در سیستم ثبت می‌شود نسبت به اوج سال ۹۹ اعداد بسیار پایین‌تری است اما به نظر من اگر تیک قیمتی قرار باشد روی ارقام بسیار پایین مانند یک ریال باشد، مجددا مشکلات سخت‌افزاری سیستم‌های معاملاتی کارگزاری‌ها بروز خواهد کرد.» کاویانی می‌افزاید: «بر این اساس اگر چه به نظر من با توجه به شرایط فعلی بازار هر چه تیک سایز پایین‌تر باشد بهتر خواهد بود اما اگر بخواهیم به اوج معاملات قبل بازگردیم با توجه به شرایط سخت‌افزاری موجود در بازار سرمایه، با تیک قیمتی پایین، اتفاق خوبی در بازار نخواهد افتاد.»
ضرورت افزایش تنوع بازه‌های قیمتی
کاویانی در ادامه عنوان می‌کند: «تیک قیمتی که اخیرا اعلام شده طی مدت اخیر هم روی تابلو برای برخی نمادها وجود داشته است اما همان‌طور که آقای فدایی اظهار کرده‌اند به نظر می‌رسد از این جهت که ۵ خط سفارش روی تابلو قابل رویت است، این رخداد مثبت تلقی می‌شود و هر چه این فاصله بیشتر شود و تیک قیمتی افزایش یابد، دفتر سفارش‌ها خلاصه خواهند تعریف بورس و فرابورس شد.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «با توجه به اینکه ما نمادهایی با قیمت بالا داریم اما این طرح با مشکل مواجه می‌شود. آیا بهتر نبود به جای اینکه این دامنه برای ارقام اعلامی تعریف شود، در یک بازه قیمتی بر اساس نمادها عنوان می‌شد؟ این تعریف برای نمادی مانند پارس که ۱۸ هزار تومان است کارایی چندانی ندارد. در این نماد حتی اگر تیک ۱۰ تومان هم باشد، اختلاف زیادی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا آنقدر تیک قیمتی باید زیاد باشد که اردرهای قابل مشاهده روی تابلو از لحاظ درصدی اختلاف محسوسی با هم داشته باشند.» او می‌افزاید: «اردرهایی که روی تابلو نمایان می‌شود باید برای معامله‌گر روشن کند که جهت معاملات و تغییرات قیمتی به کدام سمت است.» کاویانی تصریح می‌کند: «فکر می‌کنم این طرح در کل با توجه به محدودیتی که ما در دیدن سفارشات روی تابلو با آن مواجه هستیم خوب است. اما از این بابت که همه نمادها را در یک معیار بگنجانیم به نظر می‌رسد چندان جالب نیست. اگر می‌شد برای هر دامنه قیمتی یک تیک قیمتی تعریف کرد، از لحاظ انباشت سفارشات روی تابلو می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد.»

فرابورس چیست؟ بررسی فرابورس به زبان ساده

فرابورس بازاری برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار شرکت ها است که قوانین ورود به آن برای شرکت ها ساده تر از بورس اصلی است، در این مقاله شما را با فرابورس بیشتر آشنا خواهیم کرد.

فرابورس به زبان ساده

فرابورس بازاری برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار شرکت ها است که قوانین ورود به آن برای شرکت ها ساده تر از بورس اصلی است.

نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن یعنی Over The Counter گرفته‌شده است.

بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که هر شرکتی قادر به ورود به آن نیست.

فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌ها و داد و ستد سهام دارد.

شرکت‌ها جهت ورود به بازار سرمایه مسیرهای متعددی پیش رو دارند.

برخی شرکت‌ها نیازمند مسیری بودند تا بتوانند با سرعت بیشتر و آسان‌تر وارد فضای بازار سرمایه شوند.

بنابراین محیطی به نام فرابورس ایجاد شد.

ازنظر ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس بوده ولی شرایط پذیرش شرکت‌ها در این حوزه آسان‌تر از بورس باشد.

برخی فرا بورس را به نام OTC می‌شناسند.

در تعریف جهانی فرابورس، سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به‌صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.

در فرابورس سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات دارد.

صرفاً برای جلوگیری از کلاه‌برداری‌ها معامله شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام می‌دهند.

فرابورس ایران از شکل اصلی خود در دنیا متمایز شده و خود در حد یک بورس فعالیت می‌کند.

به عبارتی، فرا بورس ایران صرفاً جایی برای معاملات توافقی سهام نیست و بسیاری از شرکت‌ها در این بازار حضور دارند و مشابه معاملات سهام با مکانیزم تعریف بورس و فرابورس عرضه و تقاضا و به‌صورت برخط معامله می‌شوند.

همچنین تعداد قابل‌توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند.

درنتیجه این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است.

بر اساس قانون بازار اوراق بهادار مبنی بر اداره بازارهای خارج از بورس توسط نهادی متمرکز، شرکت فرا بورس ایران در سال 1387 تأسیس شد.

شرکت فرابورس ایران نیز همچون سایر بورس‌های فعال کشور با مجوز شورای عالی بورس ایجادشده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد.

فرابورس ایران کارکردهای مفید و متعددی دارد.

می‌تواند نیاز تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی را مرتفع سازد.

یکی از حوزه‌های مهم فعالیت فرابورس، پذیرش سهام شرکت‌های سهامی عام در فرابورس است.

ضوابط حاکم بر پذیرش شرکت‌ها در فرا بورس ایران به‌گونه‌ای است که طیف وسیعی از شرکت‌ها، قادر به احراز شرایط و پذیرش در آن هستند.

ساختار فرابورس چگونه است؟

ساختار جدید فرابورس ایران از چهار بازار تشکیل شده است.

بازار اول فرابورس:

سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش شده و مورد معامله قرار می‌گیرند.

نوسان قیمت در این بازار 5 درصد بدون حجم مبنا است.

آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، حداقل 10 میلیارد ریال بوده و یک سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته و زیان انباشته ندارند.

بازار دوم فرابورس :

صرفاً شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است.

سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود.

آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال است.

بازار پایه :

یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است.

شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:

شرکت‌هایی که درخواست پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی باید در بازار پایه درج شوند.

شرکت‌هایی که در بازار بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش ندارند.

شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس، لغو پذیرش می‌شوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پایه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد.

طبق قوانین جدید:

شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، 3، 2 و 1 درصد است.

بازار سوم :

بازار عرضه محلی شفاف و امن برای انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداری است شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند.

مزایای پذیرش در فرابورس چیست؟

به‌صورت کلی مزایای پذیرش در فرابورس را می‌توان در موارد ذیل خلاصه کرد:

معرفی شرکت به بازار

با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسانه‌ها و سایر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، نام و برند شرکت‌های حاضر در فرا بورس به‌صورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه‌گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می‌شود.

تأمین مالی

مهم‌ترین کارکرد بورس‌ اوراق بهادار، امکـان تأمین مـالی ارزان‌قیمت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه‌گذاران است.

شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تأمین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان‌قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

معافیت مالیاتی

شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرا بورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.

شرکت‌های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.

شفافیت اطلاعاتی

با توجه به انعکاس اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرا بورس ایران و دسترسی عموم علاقه‌مندان به اطلاعات قابل‌اتکا و استانداردشده، مخاطبـان شرکت افزایش‌یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت ترغیب می‌شوند.

توثیق سهام

شبکه بانکی کشور، سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به‌عنوان دارایـی قابل‌قبول به‌منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می‌شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت‌ها می‌توانند از طریق توثیق سهام شرکت مطبوع خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.

کشف قیمت عادلانه

قیمت شناسایی‌شده در مبادلات سهام در بورس‌ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست می‌آید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می‌شود.

آموزش بورس به زبان ساده

بازار مکانی عمومی است که در آن خریداران و فروشندگان معاملات خود را به شکل مستقیم و یا از طریق یک واسطه انجام می‌دهند و خرید و فروش صورت می‌گیرد. بورس نیز عملا یک بازار است که در آن معامله‌گران به شکل مستقیم یا غیرمستقیم اقدام به معامله می‌کنند و بازاری است که در آن دارایی‌های مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرد.

دارایی‌های قابل معامله به دو دسته دارایی مالی و غیرمالی تقسیم بندی می‌شود. درایی غیرمالی (واقعی) این دارایی‌ها فیزیکی هستند و شامل زمین، ملک، خودرو و کالاهای این‌چنینی می ‌شوند. دارایی‌های مالی، فیزیکی نیستند اما ارزشمندند. این دارایی‌ها شامل پول نقد، سپرده‌های بانکی، سهام، اوراق مشارکت و. هستند.

اساسا بورس، به بازاری گفته می‌شود که چیزی در آن معامله شود. بورس به طور کلی شامل چهار بازار به شرح است.

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار بازاری متشکل و رسمی است که در آن دارایی‌های مالی تحت قوانین مصوب معامله می‌شود. از آنجایی که پذیرش شرکت‌ها در این بازار تحت شرایط خاصی صورت می‌گیرد، این بازار دارای شفافیت قابل ملاحظه‌ای است. البته شرکت‌هایی که امکان ورود به این بازار را ندارند، می‌توانند وارد بازار فرابورس شوند. این امکان وجود دارد که درصورت تایید سازمان بورس، شرکت از بازار فرابورس به بورس اوراق بهادار منتقل شود.

به زبان ساده تر بورس اوراق بهادار در ایران به دو دسته بورس و فرابورس تقسیم بندی شده است.

بورس کالا

در این بازار کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند، معمولا این کالاها شامل مواد اولیه و مواد خام هستند که مورد معامله قرار می‌گیرند. هر بورس کالایی را، با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نامگذاری می‌کنند، مثل بورس نفت.

بورس انرژی

در این بازار، حامل‌های انرژی (همانند گاز، برق، نفت و سایر حامل‌های انرژی) و اوراق مبتنی بر این حامل ‌ها معامله می‌شود. این بازار در سال 1391 به طور رسمی فعالیت خود را با معاملات برق، قطران، و زغال‌سنگ آغاز کرد.

بورس آتی

در این بازار، انواع قراردادهای آتی (مثل سکه، زعفران و. ) معامله می شود. ورود به این بازار نیازمند آموزش های جداگانه و خاصی است و به تازه واردان بازار توصیه نمی شود.

بورس اوراق بهادار، به دو بخش بورس و فرابورس تقسیم می شود.

فرابورس چیست؟

بازار فرابورس ( OTC ) که مخفف ( Over The Counter ) می باشد و در تعریف جهانی فرابورس می توان گفت که سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند، در فرابورس قرار می‌ گیرند.

بازار فرابورس بازاری غیرمتمرکز است که در آن سهام، کالا، ارز، رمز ارز و. به صورت مستقیم بین خریدار و فروشنده رد و بدل می‌ شود. در این نوع از بازار واسطه ‌هایی نظیر کارگزار یا سازمان مرکزی (نظیر سازمان بورس اوراق بهادار) حذف شده اند.

بازار فرابورس محل مشخصی برای معامله ندارد. توسعه اینترنت و خصوصا شبکه‌های اجتماعی، توسعه بازار فرابورس را وارد مرحله‌ی جدیدی کرد. مثال‌های زیادی برای بازار فرابورس در ایران و جهان وجود دارد به عنوان مثال، بازار فارکس که در آن معامله‌گران (افراد حقیقی یا بانک ‌های مرکزی کشورهای مختلف و. ) از اقصی نقاط جهان اقدام به معامله ارزهای مختلف انجام می‌کنند یا بازار دلار یا طلای تهران که جای مشخصی ندارد و معامله گران در نقاط مختلفی از شهر اقدام به خرید و فروش می‌کنند.

نبود بازار متشکل و مکان مشخص و نبود سامانه معاملاتی شفاف نظیر آنچه در بورس اوراق بهادار می‌بینیم، باعث عدم شفافیت این بازار می‌شود و امکان دست‌کاری در بازار و فعالیت‌های اینچنینی وجود دارد. اصلی‌ترین بازار فرابورس در ایران بازار ارز است.

بازار فرابورسی که تحت مسئولیت و نظارت سازمان بورس در حال فعالیت است، چرا با این تعاریف گفته شده متفاوت است؟

فرابورس ایران از شکل اصلی خود در دنیا و بنا به تعریفی که در بالا ذکر کردیم جدا شده است. شرایط پذیرش در این بازار و معامله در آن ساده‌تر است. به طور کلی برای پذیرش در بورس اوراق بهادار، شرکت باید سطوح بالایی از شفافیت در مدیریت و صورت‌های مالی و نهادهای تصمیم‌سازی نظیر هیئت مدیره داشته باشد. اما از آنجایی که تعریف فرابورس در دنیا (همانطور که گفته شد) بازاری آزاد و بدون واسطه‌گری و نظارت است، در ایران هم، پذیرش شرکت‌ها در این بازار به نسبت راحت‌تر از بورس اوراق بهادار است.

این آسان گرفتن در پذیرش شرکت‌ها در این بازار، به علت کمک به نیازهای مالی شرکت ‌ها و بنگاه ‌های اقتصادی است. این بازار تفاوتی با بورس اوراق بهادار از نظر مزایای موجود برای شرکت پذیرفته شده ندارد. فرابورس ایران از پنج بازار: اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و بازار پایه تشکیل شده است.تعریف بورس و فرابورس

اگر یک شرکت شرایط لازم برای پذیرفته شدن در بازار فرابورس را داشته باشند در دو بازار اول و دوم وارد می‌شود. به طورکلی، پذیرش در بازار اول فرابورس آسان‌تر است. بازار پایه هم به منظور معامله سهام شرکت ‌هایی که در هیچ‌ یک از بازارهای فوق پذیرفته نشده ‌اند، تشکیل شده است. به طور کلی سه بازار اول، دوم و پایه از فرابورس فعال هستند.

در بازار سوم فرابورس شرکت‌ها به سه دسته تقسیم می ‌شوند و به وسیله‌ رنگ تابلو دسته بندی می شوند:

• تابلوی زرد: دامنه نوسان این شرکت ‌ها ۳٪ است.
• تابلوی نارنجی: دامنه نوسان این شرکت ‌ها ۲٪ است.
• تابلوی قرمز: دامنه نوسان این شرکت ‌ها ۱٪ است.

سود در بازار بورس ایران امکان پذیر است ؟

همه افراد برای پولی که به دست آوردند زحمت کشیده‌اند و برای آن ارزش قائل هستند و حفظ سرمایه و انجام معاملات سودمند هدف اصلی سرمایه گذاران است. راه هایی وجود دارد که ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهید و اگر تصمیم دارید که در بورس سرمایه‌گذاری کنید و به‌ دنبال بالاترین تضمین ممکن هستید، بهترین راه سرمایه گذاری آموزش گام به گام بورس است و باید توجه داشته باشید که بهترین سود به انتخاب شخص شما بستگی دارد مانند انتخاب شما در کارگزار، صندوق سرمایه گذاری، نوع صندوق سرمایه گذاری، نوع سرمایه‌گذاری، مشاور مالی و استراتژی که انتخاب می کنید و.

سود سرمایه گذاری در بورس به تغییرات قیمت سهام شرکت‌ ها بستگی دارد و این تغییرات قیمت هم وابسته به عرضه و تقاضای بازیگران بورس می باشد.

انواع روش ‌های سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری مستقیم در بورس:

منظور از روش مستقیم این است که سرمایه گذار با افتتاح حساب نزد کارگزاری ها به صورت مستقیم اقدام به خرید و فروش سهم افراد غیر حرفه‌ای نباید در سرمایه گذاری مستقیم سرمایه گذاری کنند چون، ریسک و چالش‌های حضور در بورس را افزایش می ‌دهد.

سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس:

سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس به این معنا است که به جای اینکه خودمان مستقیماً به خرید و فروش سهام بپردازیم، به افراد آگاه و متخصصی مراجعه می کنیم. این افراد متخصص به ما کمک می کنند، سرمایه خود را در حوزه های مختلف سرمایه گذاری به کار بگیریم. سرمایه گذاری غیرمستقیم هم انواعی دارد:

چگونه وارد بازار بورس شویم؟

ثبت ‌نام شما در بورس بعد از ارائه مدارک شناسایی (اطلاعات شناسنامه، اطلاعات کارت ملی، اطلاعات حساب بانکی، ادری پستی) و ثبت‌نام اینترنتی (در سایت سجام و کارگزاری مورد نظر)که بسته به شلوغی دفاتر حدود30دقیقه وقتتان را می‌گیرد آغاز می‌شود. بعد از ثبت‌نام، احراز هویت در دفاتر کارگزاری‌های بورس ایران (مثل آگاه، مفید و. ) و یا در دفاتر پیشخوان دولت انجام می‌شود که آدرس این دفاتر هم در سایت هر کارگزاری مشخص شده است. بعد از احراز هویت، نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملاتی آنلاین برای شما پیامک می شود و شما از این لحظه می توانید فعالیت خود را در بورس شروع کنید و اگر به قصد دارید به صورت حرفه ای در بازار بورس ایران فعالیت کنید پیشنهاد میشه که حتما خرید انلاین دوره آموزش بورس را دریافت نمایید که بهترین راهنما برای شما در این بازار خواهد بود.

والدین نیز می توانند برای فرزندان خود کد بورسی و کد دسترسی به سامانه معاملات آنلاین بگیرند.

برخی نکات برای ورود به بورس:

هر سهمی در بازار بورس ایران، یک نماد دارد. مثلا نماد هتل پارسیان کوثر اصفهان، «گکوثر» است. در بورس، وقتی صحبت از شرکت ذوب آهن اصفهان می شود ، همه از «ذوب» صبحت می کنند. یا تولید برق ماهتاب کهنوج با نماد « بکهنوج » نمایش داده می شود.

چند ماه، صرفا تماشاچی سامانه معاملات بورس در نشانی tsetmc.com باشید. هر روز ببینید که پربیننده ترین سهام، پر معامله ترین نماد ها،‌ نمادهای شاخص ساز مثبت و منفی کدام است.

سعی کنید با نمادهای همه شرکت در گروه های مختلف از سیمانی تا دارویی و. آشنا شوید.

حداقل مبلغ مورد نیاز برای ورود به بازار سرمایه ایران در هر سفارش خرید، 5 میلیون ریال است.

شما به عنوان شخص حقیقی، کد حقیقی برای معاملات دارید و شرکت ها کد حقوقی. برای دریافت کد حقیقی به کارت ملی و شناسنامه نیاز دارید (و مدارک تکمیلی) و برای کد حقوقی به شماره ثبت و. نیاز دارید.

حدودا به مدت۶ ماه، فقط در عرضه اولیه ها شرکت کنید و تماشاچی بازار باشید تا با جو بازار آشنا شوید. وقت برای ورود به بورس همیشه هست. سعی کنید با اشراف کامل و مشورت خوب، وارد بازار شوید. نشانی سایت رسمی بورسtse.ir قرار دارد.

پیشنهاد می شود هیچ تازه واردی به دنبال سیگنال برای خرید و فروش سهام نباشد. بایستی مدتی، تماشاگر و نظاره گر بازار باشید تا اطلاعات مقدماتی خوبی از بازار، روانشناسی و تابلوخوانی آن به دست آورد.

اگر تحلیل صورت های مالی را بلد هستید و می توانید گزارش های مالی و حسابداری و حسابرسی قانونی شرکت ها را بررسی و ارزشیابی کنید،‌ به سامانه کدال در نشانی codal.ir بروید. همه اطلاعات مربوط به صورت های مالی شرکت ها و گزارش ۱۲ ماهه هیات مدیره، برگزاری مجامع، اگهی تقسیم سود و غیره، در سامانه جامع ناشران موجود است.

اگر زودتر اصول سرمایه گذاری در بازار را فرا نگیرید، روزگاری که باید فرا بگیرید، هزینه بیش¬تری پرداخت خواهید کرد! هم برای یادگیری و هم خرید سهام خوب. امروز با 20000 ریال، چیز خاصی در اقتصاد ایران به شما نمی دهند. اما تقریبا چند سهم خوب را میتوان با این قیمت خرید. آیا 2000 ریال، ریسک زیادی برای خرید چند سهم شرکت های خوب بازار دارد؟