سود تحقق یافته

صورت سود و زيان چيست؟

بدون شك حسابداري بدون صورت‌هاي مالي تقريبا غير ممكن و بدون كاربرد مي‌گردد. صورت سود و زيان مهم‌ترين و اولين گزارش مالي است كه نشان دهنده عملكرد مالي يك شركت در يك دوره زماني مشخص است، كه از طريق كسر هزينه‌ها از درآمدها، صورت سود يا زيان محاسبه مي‌گردد. در واقع صورت سود و زيان، يكي از اظهارنامه‌هاي مالياتي محسوب مي‌گردد كه كه مشخص كننده درآمد، هزينه‌ها و سود و زيان يك شركت تجاري براي يك دوره خاص است. لازم به ذكر است كه صورت سود و زيان بايد قبل از اظهارات مالي ديگر براي صاحبان سرمايه محاسبه شده و گزارش داده شود. در اين مقاله قصد داريم به معرفي صورت سود و زيان و انواع بخش‌هاي آن و روش محاسبه آن بپردازيم. ابتدا تعریفی از صورت سود و زیان به دست می دهیم. سپس کاربردها و روش محاسبه سود و زیان را بیان خواهیم کرد.

در ادامه انواع صورت های سود و زیان شامل صورت سود و زیان جامع و صورت سود و زیان انباشته و در نهایت صورت سود و زیان تلفیقی را معرفی خواهیم کرد. پس از آن نحوه محاسبه صورت سود و زیان شرکت های بازرگانی و صورت سود و زیان شرکت های تولیدی را بیان خواهیم داشت.

تعريف صورت سود و زيان

همانطور كه گفته شد صورت سود و زيان يكي از اساسي‌ترين صورت‌هاي مالي است كه درآمدها و هزينه‌هاي ايجاد شده در يك شركت را در يك بازه زماني مشخص شده مثلا يك فصل يا يك سال مالي تهيه و گزارش مي‌نمايد و همراه با دو صورت مالي ترازنامه و صورت جريان وجوه نقد ارائه مي‌گردد. به صورت سود و زيان، صورت حساب درآمد و هزينه، و صورت عمليات نيز گفته مي‌شود. براي به دست آوردن صورت سود و زيان ناخالص يك واحد اقتصادي، مقدار هزينه‌هاي غيرعملياتي از مقدار فروش كسر مي‌گردد و عدد به دست آمده سود و زيان شركت در دوره مورد نظر را نمايش مي‌دهد.

صورت سود و زيان بینش ها و بصیرت های بسيار مهمي را در خصوص چهار عامل حیاتی و مهم يعني درآمدها، هزينه های تخصیص یافته، سود و زيان به بار آمده در اختيار تصمیم گیرندگان و صاحبان سهام و مدیران ارشد قرار مي‌دهد. صورت سود با درآمد يا همان فروش آغاز شده و با درآمد خالص به پايان مي‌رسد و بنا به همين دليل است كه مهم‌ترين عاملي است كه توجه سرمايه‌داران را به خود معطوف مي‌نمايد، چرا كه درآمد مثبت يا همان سود، نشانگر افزايش حقوق صاحبان سهام و درنتيجه افزايش ارزش كلي است در حاليكه درآمد خالص منفي يا ضرر، نشانگر كاهش ارزش سهام خواهد بود.

ارائه صورت سود و زيان چه كاربردي دارد و هدف از آن چيست؟

يكي از اصلي‌ترين اهداف آن ارائه گزارش از فعاليت‌هاي كسب و كار يك شركت به سهامداران مورد نظر است تا ميزان سودآوري فعاليت‌هاي شركت براي آن‌ها مشخص گردد. صورت سود و زيان علاوه بر اينكه محاسبه مي‌نمايد كه يك شركت سودده يا زيان‌ده بوده است، با نشان دادن ميزان سودآوري يك شركت موفق، سرمايه‌گذاران و وام دهندگان را ترغيب مي‌نمايد تا بتوانند سرمايه‌گذاري خود را در شركت‌هاي با سودآوري بالا انجام دهند.

روش‌هاي ارائه سود و زيان

انواع روش‌هاي ارائه سود و زيان را مي‌توان به دو روش تك مرحله‌اي و دو مرحله‌اي طبقه بندي نمود كه در زير شرح داده شده است:

روش تك مرحله‌اي

در اين روش تك مرحله‌اي، ابتدا كليه درآمدها ليست شده سپس تمامي هزينه‌ها به انتهاي ليست اضافه مي‌گردد. در نهايت از كسر كردن مجموع هزينه‌ها از مجموع درآمدها، سود و زيان قبل از كسر ماليات مشخص خواهد گرديد.

روش دو مرحله‌اي

در روش دو مرحله‌اي، در آغاز تمامي درآمدها و هزينه‌هاي عملياتي مربوط به آن کسب وکار ليست شده و از كسر نمودن آن‌ها از هم، سود يا زيان ناويژه محاسبه مي‌گردد. در مرحله بعدي، درآمدها و هزينه‌هاي غيرعملياتي نيز به ليست اضافه شده و در نهايت از تفاضل نتيجه به دست آمده از اين دو مرحله، سود يا زيان قبل از كسر ماليات مشخص مي‌گردد.

چنانچه مجموع درآمدها از مجموع هزينه‌ها بيش‌تر بوده، فعاليت شركت سودآور و در غير اين صورت فعاليت شركت زيان‌ده محسوب مي‌گردد.

تعریف انواع صورت سود و زیان

به طور کلی در موضوع صورت سود و زیان با سه عبارت کلیدی مواجه می گردیم. صورت سود و زیان جامع، صورت سود و زیان انباشته و صورت سود و زیان تلفیقی. در این بخش به طور کلی هر یک از این موارد را توضیح می دهیم.

صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان مربوط است به سود یا زیانی که رخ داده است یا اصطلاحا محقق شده است. بنابراین ما دو نوع سود و زیان داریم. سود و زیانی که عملا اتفاق افتاده است و سود یا زیانی که در عمل محقق نشده است. منظور از صورت سود و زیان در حالت عادی آن است که همه آنچه تحقق یافته است باید در صورت سود و زیان درج گردد. اما در صورت سود و زیان جامع موارد محقق نشده یا رخ نداده نیز درج می گردد.

گاهی اوقات تصمیم گیرندگان اصلی، هیئت مدیره یا صاحبان سهام می خواهند از سود یا زیان تحقق نیافته نیز با خبر گردند. در این صورت اعلام می کنند که نیاز به صورت سود و زیان جامع دارند. اما صورت سود و زیان جامع شامل چه بخش هایی است؟ همان طور که از نامش پیداست، صورت سود و زیان جامع شامل صورت سود و زیان معمولی می گردد. علاوه بر آن، سایر درآمدها و هزینه هایی که شناسایی شده اند نیز باید به تفکیک آورنده شوند. بخش آخر هم شامل تعدیلات سنواتی می گردد.

منظور از سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده چیست؟ این ها آن بخش از درآمدها یا هزینه ها هستند که از تغییر ارزش بدهی ها یا دارایی ها پدید می آیند. به عنوان نمونه دارایی های ثابت مشهود را می توان مجددا مورد ارزیابی قرار داد. بنابراین با افزایش یا کاهش ارزش آن ها، سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده کاهش یا افزایش می یابند. به این بخش از فعالیت حسابداران تجدید ارزیابی دارایی ها نیز گفته می شود.

بخش آخر هم مربوط است به تعدیلات سنواتی. این بخش شامل تغییر در رویه حسابداری و یا اصلاحاتی است که در اشتباه هات رخ داده است. باید بپذیریم که حسابداری نیز مانند هر مهارت دیگر با اشتباهات و خطاهایی مواجه است. این بخش از صورت سود و زیان جامع اصلاح اشتباهات را پوشش می دهد.

حساب سود و زیان انباشته یا صورت سود و زیان انباشته

در این جا تلاش داریم تا تفاوت حساب سود و زیان انباشته را با سود سود تحقق یافته و زیان معمولی و سود و زیان جامع بیان کنیم. حساب سود و زیان انباشته یک نوع حساب دائمی است. یعنی در یک سال مالی بررسی نمی گردد، بلکه در طی سال های متمادی سود و زیانی انباشته می گردد که به آن سود و زیان انباشته می گویند. پس سود و زیان سنواتی حسابی است که به طور دائمی مانده آن به سال بعد منتقل می گردد. فرقی نمی کند که نوع شرکت چه باشد. در تمامی انواع شرکت ها به یک شیوه محاسبه و در صورت صود و زیان جامع درج می گردد.

ویژگی مهم دیگر حساب سود و زیان انباشته خنثی بودن آن است. طوری که در طول مدت زمانی که محاسبه می گردد می تواند بدهکار یا بستانکار گردد. در صورت سود و زیان معمولی که موضوع اصلی این مقاله است از حساب سود و زیان انباشته خبری نیست. تنها در صورت سود و زیان جامع می توان اثر حساب سود و زیان انباشته را یافت.

صورت سود و زیان تلفیقی

صورت سود و زیان تلفیقی زمانی معنا پیدا می کند که با بیش از یک شرکت مواجه باشیم. مثلا یک هلدینگ از شرکت مادر و چند شرکت زیر مجموعه تشکیل شده است. برای محاسبه صورت مالی تلفیقی یکپارچه همه این شرکت ها از صورت سود و زیان تلفیقی استفاده می گردد. این امر برای محاسبه فعالیت مالی کل هلدینگ یا مباحث مالیاتی آن به کار می آید.

برای محاسبه صورت سود و زیان تلفیقی باید عملیات حسابداری بین شرکت ها را کسر کرد تا فعالیت مالی خالص کل به دست آید. برای این منظور، باید درآمدی که ناشی از فروش کالا و خدمات است، دارایی های نقدی و غیر نقدی، بدهی ها و هزینه های جاری شرکت های زیرمجموعه را محاسبه نمود. پس از آن تجمیع آن ها را با شرکت مادر به صورت تلفیقی برآورد نمود.

نکته مهم در این میان آن است که برای تهیه صورت مالی تلفیقی، شرکت مادر یا همان شرکت اصلی به همراه تمامی شرکت های زیر مجموعه آن یک کل واحد را شکل می دهند و یک واحد اقتصادی یکپارچه محسوب می گردند.

صورت سود و زیان شرکت تولیدی

اصول کلی برای تهیه صورت سود و زیان شرکت تولیدی همانند دیگر شرکت هاست. در اینجا به تفاوت هایی که صورت سود و زیان تولیدی دارد اشاره می کنیم. در ابتدا یاداور می گردیم که صورت سود و زیان بر خلاف ترازنامه مربوط به یک دوره زمانی است. بنابراین باید در ابتدای صورت سود و زیان، دوره زمانیی که این صورت سود و زیان معین گردیده است مشخص گردد. در حقیقت ترازنامه تصویر لحظه ای از عملکرد مالی کسب و کار است و سود و زیان تصویری از یک دوره زمانی است.

فرمول های لازم برای محاسبه صورت سود و زیان شرکت تولیدی به شرح ذیل است:

حاشیه سود برابر است با تفاضل فروش خالص و بهای تمام شده کالاهای فروخته شده

سود عملیاتی خالص برابر است با تفاضل حاشیه سود ناخالص و هزینه های فروش و اداری

سود خالص قبل از مالیات برابر است با سود عملیاتی خالص به علاوه درآمدهای دیگر منهای هزینه های دیگر

سود یا ضرر خالص هم به این شیوه محاسبه می گردد: سود خالص قبل از مالیات منهای مالیات بر درآمد

صورت سود و زیان شرکت بازرگانی

صورت سود و زیان شرکت های بازرگانی یا موسسات بازرگانی نیز از قواعد استاندارد حسابداری پیروی می کند. برای محاسبه سود و زیان شرکت بازرگانی باید مراحل ذیل را طی کنیم.

یکم. در گام اول باید فروش خالص را محاسبه کنیم. برای این منظور مانده حساب فروش را از تخفیفات نقدی که اعمال کرده ایم و برگشت از فروشی که رخ داده است و تخفیفاتی که لحاظ کرده ایم کم می کنیم.

دوم. در گام بعدی بهای تمام شده کالای فروش رفته را برآورد می کنیم. در این خصوص باید موجودی کالای اول دوره و خرید خالص را طی دوره با هزینه های حمل کالا جمع کنیم. خرید خالص طی دوره به این شکل محاسبه می گردد: خرید را باید از کلیه برگشت از خریدها، تخفیفات اعمال شده و تخفیفات نقدی خرید کسر نماییم. اکنون کلیه موارد بالا را از موجودی کالای پایان دوره کسر می کنیم تا بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه گردد.

سوم. در این مرحله می توان سود یا زیان ناخالص را محاسبه نمود. برای این کار بهای تمام شده کالای فروش رفته را از فروش خالص کسر می نماییم.

چهارم. در گام آخر باید هزینه های عملیاتی مانند هزینه های فروش و هزینه های اداری را از سود یا زیان ناخالص کم کنیم. در این مرحله سود یا زیان خالص مشخص می گردد.

بخش‌هاي مختلف تشكيل دهنده صورت سود و زيان

درآمدها يا ميزان فروش

منظور از درآمد فروش همان واریزها یا دریافتی های یک شركت از فروش محصول يا خدماتی است که طی یک دوره مالی عاید آن شرکت گردیده است كه در قسمت بالايي صورت سود و زیان درج می گردد. اين مقدار محاسبه شده ، ناخالص است و هزينه‌هاي مربوط به توليد كالاي فروخته شده يا ارائه خدمات در آن لحاظ نمي‌گردد. برخي از شركت‌ها ممكن است داراي درآمد چندگانه باشند كه مجموع اين درآمدها به كل درآمد اضافه مي‌گردد.

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته

بهاي تمام شده كالاي فروخته شده نشان دهنده هزينه‌هاي مرتبط با توليد و فروش محصولات است. علاوه بر اين اگر شركت ارائه دهنده خدمات باشد، اين بخش به عنوان هزينه فروش صورت سود و زيان شركت خدماتي ثبت مي‌گردد. اين بخش از صورت حساب سود و زيان خروجي حسابداري صنعتي يك شركت است. بهاي تمام شده عمدتا شامل نيروي انساني، مواد اوليه، سربار توليد و ساير هزينه‌هاي ديگر مانند استهلاك است.

سود ناخالص

سود ناخالص در واقع با كم نمودن بهاي تمام شده كالاي فروش رفته، از درآمد فروش محاسبه مي‌شود.

هزينه‌هاي اداري عمومي و فروش

هزينه‌هاي عمومي و اداري عمدتا شامل هزينه‌هاي زير است:

اين بخش از هزينه‌ها شامل تمام هزينه‌هاي غيرمستقيم ديگر می گردد که مرتبط با اداره و مدیریت كسب و كار است. اصلي‌ترين اجزا آن عبارت است از حقوق و دستمزد كاركنان غير توليدي، هزينه‌هاي جاري شامل بيمه و هزينه‌هاي ماموريت و غیره. در برخی از موارد هزينه استهلاك نيز جزء لحاظ مي‌گردد كه ممکن است در هر شرکت متفاوت باشد.

سود عملياتي، سود قبل از بهره و ماليات

اين بخش نشان دهنده سود قبل از بهره، ماليات و استهلاك است كه با كم نمودن هزينه‌هاي اداري و عمومي، به جز ماليات، از سود ناخالص محاسبه مي‌گردد.

هزينه‌هاي مالي، بهره

اكثر كسب و كارها جهت راه اندازي يا ادامه حيات به تسهيلات نياز دارند. اين تسهيلات با توجه به نوع كسب و كار و مرجع پرداخت كننده بهره‌هاي متفاوتي دارند. هزينه‌هاي بهره شامل آن بخشي از اقساط است كه جز اصل پول نبوده و به بانك يا تسهيل دهنده پرداخت مي‌شود.

سود قبل از ماليات

در اين بخش با كسر نمودن هزينه بهره از درآمد عملياتي محقق مي‌گردد. درآمد قبل از كسر ماليات آخرين رديف نهايي قبل از رسيدن به درآمد خالص است.

ماليات

ماليات بر درآمد بخشي است كه متناسب با نوع فعاليت كسب وكار شركت توسط نهادها و سازمان های دولتی محاسبه، بررسی و اخذ می گردد كه به صورت معمولي درصدي از درآمد خالص پيش از كسب ماليات است. لازم است بدانيد كه اگر شركتي زيان‌ده باشد و قبل از كسر ماليات زيان‌ده بودن آن مشخص گردد، به آن شركت ماليات تحقق نخواهد گرفت. این در صورتی است که شرکت بتواند با اسناد مالی دقیق و مثبته زیان ده بودن خود را اثبات نماید.

سود خالص

درآمد يا سود خالص از كم نمودن ماليات بر درآمد، از درآمد قبل از ماليات به دست مي‌آيد كه به ترازنامه منتقل مي‌گردد.

انواع سود در گزارش سود و زيان

به طور كلي صورت سود و زيان داراي سه نوع سود به شرح زير است. لازم به ذكر است كه مهم‌ترين بخش سود و زيان، قسمت پاياني آن يعني سود يا زيان ويژه است كه نتيجه يك شركت را نشان مي‌دهد و با مطالعه و بررسي آن مي‌توان متوجه شد كه نتايج فعاليت كسب و كار يك سود تحقق یافته شركت سودآور يا زيان‌ده بوده است.

سود ناخالص

اين نوع سود از كسر ميزان فروش كالا از هزينه‌هاي تمام شده كالا محاسبه مي‌گردد.

سود عملياتي

سود عملياتي كه به آن سود قبل از كسر ماليات نيز گفته مي‌شود از كسر سود ناخالص از هزينه‌هاي اداري عمومي فروش و هزينه‌هاي استهلاك ساختمان و اثاثيه قابل محاسبه است.

سود خالص

محاسبه سود خالص پس از انجام عملیات های فوق کار دشواری نیست. با کسر مالیات از درآمدهای غیر عملیاتی مانند سود بانکی تعلق یافته به همراه هزینه های غیر عملیاتی که از سود عملیاتی کم شده است می توان سود خالص را محاسبه نمود.

انواع هزينه‌ها در گزارش سود و زيان

در صورت سود و زيان چند نوع سود تحقق یافته سود تحقق یافته هزينه داريم كه به شرح زير است:

• هزينه‌هاي پرداخت شده بابت حقوق و دستمزد كاركنان
• هزينه‌هاي مصرف شده جهت توليد و فروش كالاهاي به فروش رسيده
• هزينه‌هاي در نظر گرفته شده جهت استهلاك ساختمان و تجهيزات موجود در شركت

محاسبه سود و زیان در نرم افزار حسابداری هوفر

تمامي شركت‌ها و كسب و كارها موظف‌اند كه در پايان دوره‌هاي مختلف صورت سود و زيان خود را محاسبه نمايند، چرا كه با استفاده از صورت سود و زيان است كه مديران كسب و كارها قادر خواهند بود جهت ادامه فعاليت بخش‌هاي مختلف شركتشان، تصميمات مهم و جدي را براي آينده اتخاذ نمايند. البته علاوه بر مديران، سهامداران و سرمايه‌گذاران شركت نيز جهت بررسي فعاليت‌هاي مالي شركت به آن نياز دارند.

در نرم افزار حسابداری ابری هوفر، امکانات فراوانی برای محاسبه سود و زیان در نظر گرفته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با نرم افزار هوفر دموی نرم افزار را به صورت رایگان مشاهده نمایید:

حداکثر سود در انتظار سهامداران «وبوعلی»

سال مالی 1399 شرکت سرمایه گذاری بوعلی با رشد حدود 5 برابری سودآوری به پایان رسید و بازار سهام در کنار تورم سود خوبی را عاید این شرکت کرد.

به گزارش سرمایه نگر ، عملکرد شرکت سرمایه گذاری بوعلی در سال مالی منتهی به بهمن ۱۳۹۹ موفق به تحقق سود هر سهم ۲۰۹۰ ریالی شد که در مقایسه با سال مالی ۱۳۹۸ افزایش جالب توجه ۴۷۲ درصدی را حکایت می‌کند.

گویا هیات مدیره شرکت با توجه به سود انباشته قابل ملاحظه ۶ هزار میلیارد ریالی، تصمیم دارد در مجمع عمومی‌ عادی سالیانه پیش‌رو، حداکثر تقسیم سود را داشته باشد.

بر اساس این گزارش، باتوجه به رشد سودآوری سهام شرکت‌های سرمایه پذیر در سال ۹۹، با رشد ۱۱۵ درصدی، ۸۰۰ میلیارد ریال درآمد سود سهام عاید سرمایه گذاری بوعلی شد که بیشترین سود سهام از محل شرکت سرمایه گذاری پاک اندیشان امین (سهامی‌خاص) بدست آمد.

البته، «وبوعلی» در این سال با واگذاری بخشی از سهام بورسی همچون «دماوند» و «شبریز» و همچنین واگذاری سهام شرکت سرمایه گذاری پاک اندیشان امین به سود ۵ هزار و ۴۴۷ میلیارد ریالی دست یافت؛ در حالی که در سال گذشته سود فروش سرمایه گذاری‌ها فقط ۶۹۸ میلیارد ریال بود. به طور کلی، ۷ هزار و ۷۸۷ میلیارد ریال سهام به فروش رساند و بازدهی ۷۰ درصدی کسب کرد.

در مقابل، ۷ هزار و ۷۷۲ میلیارد ریال سهم از بازار سرمایه خریداری کرد که تقریبا نیمی ‌از این خریدها صرف «دماوند» شد.

بهای تمام شده پرتفوی بورسی «وبوعلی» در پایان سال مالی قبل ۲ هزار و ۷۴۸ میلیارد ریال بود اما؛ در پایان سال مالی ۱۳۹۹ به بیش از ۸ هزار و ۲۳۰ میلیارد ریال افزایش یافت. ارزش بازار سبد سهام بورسی بالغ بر ۱۸ هزار و ۹۲۴ میلیارد ریال است.

این شرکت حدود ۷۳۷ میلیارد ریال نیز صرف خرید سهام شرکت‌های غیر بورسی کرده است.

مفهوم EPS و DPS و پیش‌بینی درآمد هر سهم چیست؟

در سال‌های پیش، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یکبار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سال‌های گذشته و برنامه‌هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش‌بینی خود را از سود سال آینده اعلام می‌کردند.

اما ارائه پیش‌بینی سود یا همان EPS از مدت‌ها پیش متوقف شده است.

سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیش­بینی سود (زیان) هر سهم ( EPS ) را اعلام و از نهم دی­ماه 1396 اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنش­‌های مثبت و منفی کم سابقه‌­ای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود.

برخی معتقدند حذف پیش‌بینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند.

در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS ) واقعی اعلام می‌شود.

ای‌پی‌اس (EPS) چیست ؟

EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است.

هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم بدست می‌آید.

• EPS پیش‌‎بینی‌شده : عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش‌بینی می‌کند (ارائه EPS پیش‌بینی‌شده در بورس ایران متوقف شده است).
• EPS تحقق یافته : عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.
• تعدیل EPS : شرکت‌ها در ابتدای سال مالی EPS خود را پیش‌بینی می‌کنند که به آن EPS پیش‌بینی شده می‌گویند. ولی گاهی این سود کمتر و گاهی بیشتر از پیش‌بینی درمی‌آید. تعدیل EPS به این معناست که با بررسی مشخص می‌شود سود پیش‌بینی شده کمتر یا بیشتر از مبلغ پیش‌بینی شده درآمده است.

نسبت قیمت به درآمد یا “ای‌پی‌اس” معمولا به عنوان یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. eps همچنین یک جزء اصلی در محاسبه ارزیابی سهام با توجه به قیمت آن است.

یکی از جنبه‌های مهم EPS که معمولا در محاسبات نادیده گرفته می‌شود، میزان سرمایه موردنیاز برای ایجاد درآمد خالص است.

دو شرکت می‌توانند رقم EPS یکسانی داشته باشند اما یکی از آنها این رقم سود به ازای هر سهم (EPS) را با سرمایه‌گذاری کمتری بدست آورده است. ناگفته پیداست شرکتی که با سرمایه کمتری بتواند سود بیشتری بسازند کارآمدتر از دیگریست و اگر همه فاکتورهای دیگر مساوی باشد، معمولا شرکت بهتری برای سرمایه‌گذاری است.

سرمایه‌گذاران همچنین باید از دستکاری EPS آگاه باشند. مهم است که روی یک فاکتور مانند EPS یا P/E به تنهایی تکیه نکنیم و آنها را با سایر معیارها و تحلیل‌ها استفاده نماییم.

سود نقدی سهام (DPS) یا سود تقسیم شده چیست؟

آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت می‌شود، به سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است.

مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیات‌مدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد می‌کند.

DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

سود نقدی شرکت‌ها با روش‌های مختلفی به سهامداران آن شرکت پرداخت می‌شود. برای اطلاع از زمان پرداخت و مقدار سود و روش دریافت سود سهام می‌توانید روش پرداخت سود نقدی سهام شرکت ها را مشاهده کنید.

نسبت قیمت به درآمد ( P/E ) چیست؟

P/E یا نسبت قیمت به سود یکی از افزارهای قدیمی و عموما” پر استفاده به منظور ارزش گذاری سهام است.

هر چند محاسبه ی P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملا” دشوار می نماید. شرح مفصل نسبت P/E را در این صفحه مشاهده کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

اشکال در تعیین نرخ سود تحقق یافته/ عقود صوری، مشکلی که همچنان پابرجاست

ایلنا: نمایندگان مجلس شورای اسلامی هفته گذشته کلیات طرح اصلاح نظام بانکی را به تصویب رساندند، طرحی که با رای موافق نمایندگان، بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی، بررسی می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، این طرح برای تعیین تکلیف نهایی، به کمیسیون اقتصادی سود تحقق یافته مجلس شورای اسلامی سپرده شده و این امر می‌تواند در تسریع بررسی طرح مذکور موثر باشد؛ موضوعی که می‌تواند به تصویب و نهایی شدن شتابزده طرح مذکور منجر ‌شود.

ایلنا در سلسله گزارش‌هایی به بررسی اهم اشکالات و انتقادات وارد به این طرح پرداخته است که بخش دوم آن به شرح زیر است:

اشکال در تعیین نرخ سود تحقق یافته

برقراری ارتباط میان نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام و نرخ سود تحقق یافته سپرده‌های سرمایه‌گذاری عام در صورت‌های مالی دوره قبل بانک در طرح مذکور دارای این اشکال است که نرخ سود تحقق یافته صرفاً متأثر از بازده‌ی تسهیلات اعطایی بانک از آن محل نبوده و تابع عواملی دیگری از جمله تعهد تسهیلات گیرندگان در ایفای تعهدات خود در سررسید و همچنین شرایط و مقتضیات کلان اقتصادی در سال وصول سپرده‌ها است. به عنوان مثال سود تحقق یافته در سال 1391 که اقتصاد از رشد منفی بیش از 6 درصد برخوردار بوده است و بسیار از مطالبات بانک‌ها وصول نشده است، نمی‌تواند متغیر مناسبی برای تعیین نرخ سود سپردها در سال‌های 1392 و 1393 باشد.

عقود صوری، مشکلی که همچنان پا بر جاست

در بخش مقررات ویژه عقود، با هدف جلوگیری از رواج استفاده از «عقود صوری»، نحوه پرداخت تسهیلات در قالب عقود مرابحه، اجاره به شرط تملیک، جعاله و استصناع از طریق سامانه‌ای پیش‌بینی شده است که هر بانک آن را ایجاد کرده و عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات با ثبت‌نام در آن اقدام به عرضه کالا و خدمت خود نموده و متقاضیان تسهیلات با انتخاب آنها، توسط بانک تأمین مالی می‌شوند.

این روش پرداخت تسهیلات شاید در خصوص یک یا چند قلم کالا و خدمت و در یک یا دو بانک تا حدودی قابل اجرا باشد ولی تعمیم آن به تمام کالاها و خدمات و نیازهای مشتریان و کل شبکه بانکی اگر غیرممکن نباشد از نظر اجرایی بسیار سخت و مشکل خواهد بود و شبکه بانکی را در وضعیت بغرنج قرار داده و مشتریان را سردرگم خواهد نمود. به عنوان مثال، در حالتی که یک تولیدکننده برای راه‌اندازی واحد خود به چند کالا و خدمت نیاز داشته باشد و هر یک از این کالاها و خدمات توسط عرضه‌کنندگان متفاوت ارایه شده باشد، در صورتی‌که این تولیدکننده برای تأمین مالی این کالاها و خدمات نیاز به یک میلیارد ریال داشته باشد، بر اساس چارچوب ارایه شده در طرح پیشنهادی باید برای هر قلم کالا و یا خدمات، پرونده تسهیلاتی جدیدی نزد بانک ایجاد کند. در مثالی دیگر شهروندی را تصور کنید که برای تعمیر واحد مسکونی خود (شامل نقاشی، گچ‌کاری، کاشی‌کاری، کابینت و مواردی نظیر آن) نیاز به تسهیلات جعاله داشته باشد و به بانک مراجعه نماید و بانک باید بر اساس ارایه دهندگان هر یک از خدمات مذکور که در سامانه ثبت نام نموده‌اند یک پرونده تسهیلاتی برای مشتری و عرضه‌کننده خدمت ایجاد کند. در تعمیم این مثال‌ها به کل اقتصاد می‌توان به پیچیده شدن تأمین مالی از طریق شبکه بانکی با اجرای پیشنهاد مذکور پی‌برد. علاوه بر آن، در این روش‌ مشکل «صوری‌سازی» که دغدغه اصلی طراحان این روش است، همچنان برقرار است چرا که می‌توان مشتریان و عرضه‌کنندگانی را یافت که از طریق تبانی وجوه تسهیلات را بدون آن‌که صرف موضوع آن کنند دریافت کنند و صرف اموری دیگر نمایند. از جمله مصادیق اجرای ناموفق چنین روش‌هایی می‌توان به تسهیلات کالایی موضوع تبصره 26 قانون بودجه سال 1394 اشاره نمود که در اجرا از اهداف تعیین شده برای آن بسیار دور گردید.

ضمن این‌که روش پیشنهاد شده در زمره رویه‌های اجرایی بوده و در شأن قانون نیست چنین روش‌های اجرایی به عنوان حکم قانونی آورده شود.

وجه التزام تأخیر تأدیه دین

در خصوص احکام وصول مطالبات و جریمه تأخیر، هم در کلیت و هم در اجزا با اشکالاتی به شرح زیر مواجه می‌باشد:

جایگزینی عبارت «وجه التزام تأخیر تأدیه دین» با عبارت پیشنهادی با عنوان «جریمه تأخیر» دارای چند اشکال به شرح ذیل می‌باشد: عبارت جدید در مقایسه با عبارت فعلی رایج مورد استفاده در شبکه بانکی کشور دارای بار معنایی و حقوقی متفاوت می‌باشد که می‌تواند شبهات وارده به عملیات بانکی مبنی بر ربوی بودن آن را تقویت نماید. در حقیقت وجه التزام تأخیر تأدیه دین، وجهی است که در قراردادها از جمله قراردادهای شرعی گنجانده می‌شود تا طرفین متلزم و پایبند به تعهدات خود باشند و در قراردادهای بانکی نیز درج مبلغ مزبور با هدف ملزم نمودن تسهیلات گیرنده به ایفای تعهدات مالی خود در سررسیدهای مقرر می‌باشد لیکن تعبیر از جریمه تأخیر متفاوت بوده و ناظر بر جریمه‌/دیرکردی است که در سود تحقق یافته قبال اعطای مدت به مشتری مطالبه می‌گردد. علاوه بر آن، وجه التزام تأخیر تأدیه دین عبارت است از وجهی که تسهیلات‌گیرندگان شبکه بانکی کشور را ملزم به بازپرداخت دین خود در قبال مؤسسات اعتباری می‌نماید. به بیان دیگر، به منظور جلوگیری از رشد مطالبات غیرجاری و نیز با هدف توزیع مناسب و منصفانه منابع جمع‌آوری شده از محل سپرده‌های اشخاص، طبق توافق و قرارداد فی مابین تسهیلات‌گیرندگان و مؤسسات اعتباری، در صورت عدم ایفای به موقع تعهدات توسط مدیونین در قبال شبکه بانکی کشور، آن‌ها ملزم به پرداخت وجهی تحت عنوان وجه التزام تأخیر تأدیه دین می‌باشند.

واریز جریمه تأخیر به حساب ویژه نزد بانک مرکزی موجب عدم رغبت بانک‌ها در وصول جرایم مزبور از مشتریان و نهایتاً عدم امکان استفاده از ابزار مزبور جهت وصول مطالبات غیرجاری می‌شود. ضمن این‌که به لحاظ اقتصادی و مالی، در مدت تأخیر ایفای تعهدات از جانب مشتریان، منابع درگیر متعلق به سپرده‌گذاران و سهامداران بانک بوده و عدم تعلق عایدات آن به بانک‌ها ناقض حقوق ذینفعان مزبور می‌باشد. علاوه بر آن، سازوکار واریز جریمه تأخیر به حساب ویژه نزد بانک مرکزی، نحوه عودت آن به بانک تسهیلات دهنده، مقاطع واریز و برداشت، نظارت بر امور یادشده و سایر موارد مرتبط با موضوع در طرح پیشنهادی تبیین نگردیده است و با توجه به عدم الزام به تدوین دستورالعمل مشخصی در این رابطه، ماده مزبور مستعد ایجاد مناقشه و تفسیر به رأی توسط اشخاص ذینفع می‌باشد.

ورشکستگی صوری

در رابطه با مفاد جریمه تأخیر نکاتی به شرح ذیل قابل ذکر می‌باشد:

عدم امکان مطالبه جریمه تأخیر سهم صندوق ضمانت سپرده‌ها از اشخاصی که اعسار یا ورشکستگی آن‌ها به حکم دادگاه ثابت شده است، موجب سوءاستفاده تسهیلات‌گیرندگان مبنی بر اعلام ورشکستگی‌های صوری و اتلاف منابع و نهایتاً تحمیل زیان به ذینفعان بانک‌ها از جمله سپرده‌گذاران می‌شود. متأسفانه در شرایط کنونی حاکم بر کشور که ایجاد و تأسیس اشخاص حقوقی به سهولت و با هزینه کم امکان‌پذیر است، تصویب ماده مزبور می‌تواند اشخاص حقیقی دارای سوء‌نیت را ترغیب به ایجاد شخص حقوقی، دریافت مبالغ متنابهی تسهیلات و تعهدات و نهایتاً اعلام ورشکستگی نماید. لذا ماده مزبور بیش از آن که در راستای حمایت از اشخاص معسر و ورشکسته باشد، تالی فاسد داشته و به کلاهبرداری اشخاص حقیقی در قالب اشخاص حقوقی دامن خواهد زد.

حتی در صورت اعسار و ورشکستگی اشخاص حقوقی، ممکن است وثایق و تضامینی نزد بانک، پوشش لازم را برای وصول مطالبات بانک (اعم از اصل، سود و وجه التزام تأخیر تأدیه دین) داشته باشد. لذا در این صورت لزومی به مراجعه به تسهیلات گیرنده نبوده و از محل وثایق و تضامین مزبور حقوق بانک استیفاء خواهد شد. بنابراین درج حکم جریمه تأخیر باعث خواهد شد علی‌رغم امکان وصول مطالبات بانک از طرق یادشده، به علت منع قانونی، پیگیری وصول بخشی از مطالبات امکان‌پذیر نباشد که این موضوع موجب تشدید احتمال سوءاستفاده اشخاص خواهد شد.

سود تحقق یافته

سود وزیان چیست؟

• در حسابداري به چه نحو سود حساب ميشود؟

• سود و زيان به چند روش انجام ميشود؟

• تراز نامه سود وزيان به چه صورتي نوشته ميشود؟

• آيا سود وزيان جامع با صورت سود وزيان تفاوت دارد .

در حسابداری در انتهای دوره گردش مالی محاسبه سود وزیان براساس فعالیت های یک کسب و کارو میزان در آمد و هزینه ها بدست می آید. صورت در آمد و هزینه که به صورت سود وزیان معروف است. در معادله حسابداری به میزان درآمد، هزینه ها و همچنین سود یا زیان انتهای دوره که در طی یک بازده زمانی مشخص تعیین میکند، مجموع در آمد های یک موسسه، بیشتر از هزینه های آن بوده یا زیان آور بوده و مجموع هزینه ها، بیشتر از درآمد های آن بوده است.این اصل بر مبنای حسابداری تعهدی محاسبه میشود. در حسابداری تعهدی عملکرد یک شرکت بدون در نظر گرفتن بازده زمانی و با شناسایی رویدادهای اقتصادی رخ داده به صورت نقدی محاسبه میشود. در اصل به زبان ساده تر میشه گفت، در آمد زمانی شناسایی میشود که به وجه نقد تبدیل شود و هزینه ها هم زمانی شناسایی میشود که پرداخت شده باشد.چه برای هزینه های گذشته ویا هزینه های در پیش رو و همچنین در صورتی که شرکت یا موسسه، سود وزیان کند سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به عنوان هزینه ودر آمد حاصل از صدور سهام به عنوان یک در آمد شناسایی میشود.

در حسابداری به چه نحو سود حساب میشود؟

یک اصل در حسابداری رعایت میشود. که ابتدا هر آنچه که در یک شرکت یا موسسه در آمد کسب شده حساب میشود و بعد هزینه ها کسر میشود.و در صورتی که در آمد بیشتر از هزینه ها باشد. سود حساب میشود ودر صورتی که هزینه ها بیشتر باشد زیان حساب میشود یا به عبارتی:

هزینه های دوره مالی+ درآمد دوره مالی=سود دوره مالی
و برعکس آن: درآمد های دوره مالی+هزینه های دوره مالی=زیان دوره مالی

سود و زیان به چند روش انجام میشود؟

سود ناخالص:آنچه یه شرکت یا موسسه مالی از فروش کالا یامحصول خود بدست می آورد و هزینه های مرتبط در مورد کالای فروخته شده از آن کسر نمیشود. به آن سود ناخالص گفته میشود.
سود ناخالص= هزینه های دوره مالی_میزان فروش کالا

سود عملیاتی: یک محصول همیشه با بهای تمام سود تحقق یافته شده کالای فروش رفته یا هزینه های فروش روبرو است که در آن مواد اولیه، استهلاک، دستمزد مستقیم و غیر مستقیم، ماشین آلات و … حساب میشود. سود عملیاتی بعد از کسر این موارد به حساب می آید.
سود عملیات=هزینه استهلاک – هزینه های عملیاتی – سود ناخالص

سود خالص: برای اینکه بدانیم، نتایج کسب و کار یک موسسه یا شرکت سود آور بوده یا زیان بار سود خالص باید انجام شودکه به این شکل محاسبه میشود
سود خالص= مالیات- در آمدهای غیر عملیاتی+ هزینه های غیر عملیاتی-سود عملیاتی

تراز نامه سود وزیان به چه صورتی نوشته میشود؟

در حسابداری برای گرفتن گزارش مالی از تراز نامه یا بیلان استفاده میشود.که در آن وضعیت دارایی ها و بدهی ها و سرمایه را مشخص میکند. از ترازنامه به عنوان یک گزارش کلی استفاده میشود، بر طبق این معادله باید دارایی ها شرکت یا موسسه سمت راست و بدهی ها یا حساب های پرداختی و سرمایه در سمت چپ گزارش داده شود و در پایان محاسبه هر دو طرف معادله مساوی باشد. در اصل ترازنامه صورتی ، نوشته شده برای بررسی وضعیت مالی شرکت ها میباشد. حسابدار در ترازنامه باید گزارشی از منابع اقتصادی شرکت ها، و تعهدات اقتصادی را درج کرده، تراز نامه میزان دارایی هر موسسه مالی یا شرکت را در پایان فصل مالی نشان داده میشود.

آیا سود وزیان جامع با صورت سود وزیان تفاوت دارد .

هدف اصلی از محاسبه سود وزیان جامع بدست آوری، همه هزینه ها و در آمدهای یک دوره مالی میباشد.تفاوتی که در سود و زیان جامع با صورت سود وزیان، وجود دارد بر سه اصل است. که در اینجا به موارد زیر به ترتیب اشاره می شود.

یک. سود وزیان خالص دوره طبق صورت سود وزیان.( از قبیل در آمد ها و هزینه های ناشی از تجدید ارزیابی داراییهای ثابت مشهود).
دو. سایر در آمد ها و هزینه های استفاده شده جداگانه.( از قبیل اختلاف حاصل از تسعیر داراییها و بدیهای ارزی )
سه .تهدیدات سنواتی ( سود وزیان جامع شناسایی شده و در فاصله تاریخ صورتهای مالی دوره قبل و آخر دوره مالی به دست می آید).

برای آنکه صاحبان سرمایه، از گردش مالی خود در دوره مالی آگاه باشند باید همه درآمد ها و هزینه ها مشخص شود. ودر آخر مورد ارزیابی قرارگیرد. که شامل در آمد ها و هزینه های تحقق یافته و تحقق نیافته میشود، حسابدار با در نظر گرفتن آنچه که صورت سود و زیان دوره به آن داده است. از آن به عنوان اولین قلم و به صورت جداگانه در صورت سود وزیان جامع به کار می برد و بعد در آمد ها و هزینه های بد ست آمده را حساب میکند و از این طریق افزایش یا کاهش در آمدها و هزینه های صاحبان سرمایه مشخص می شود.