مزایای فرابورس

معرفی بازار بورس و فرابورس

بازارهای مالی برای انجام معاملات مختلف از جمله بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات شکل گرفته اند و تمامی بازارهای مالی در سراسر جهان معاملات خود را از طریق بورس انجام می ‌دهند.

در واقع، بورس اینگونه تعریف می شود، مکانی که در آن معاملات مختلفی بین تولیدکنندگان، مزایای فرابورس مصرف کنندگان، خریداران و فروشندگان انجام می شود. در ادامه می خواهیم به معرفی بازار بورس و بازار فرابورس پرداخته و در مورد تفاوت بین این دو بازار صحبت کنیم.

بازار بورس

در این بازار تمامی دارایی های مالی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار می گیرد و بازار بورس به دو دسته، بورس اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم بندی می شود. البته دسته بندی دیگری به نام بورس ارز نیز وجود دارد که به خرید و فروش پول رایج کشورها می پردازد. ( در کشور ما موجود نمی باشد)

بورس اوراق بهادار: بازاری که در آن دارایی ‌های مالی یا کاغذی مثل سهام شرکت ‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا موسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش می ‌شود. یک سرمایه‌ گذار می ‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ ای که مد نظر دارد، وارد بورس شده و در میزانی از سهم شرکت‌ های موجود، سرمایه ‌گذاری نماید.

در کشور ما، خرید و فروش اوراق بهادار در مکان مشخصی به نام بورس اوراق بهادار تهران و به ‌طور رسمی و دائمی نیز انجام می ‌شود که میزان عرضه و تقاضای موجود، تعیین کننده ی قیمت هر سهم موجود در خواهد بود.

بورس کالا: بازاری که درآن انواع کالاهای حقیقی و فیزیکی داد و ستد می شود. روند فعالیت در بورس کالا بدین صورت است که تعداد زیادی از تولیدکنندگان، کالای خود را در آن ارائه می نمایند و کالای مربوطه پس از بررسی‌ قیمت گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می ‌شود.

بازار فرابورس

این بازار ساختار و جایگاه قانونی مشابه بازار بورس را دارد با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن ساده ‌تر صورت می گیرد تا به عنوان اهرمی کمک ‌کننده برای تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار فرابورس ایران در سال ۱۳۸۷ و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز نمود.

وظایف عمده بازار فرابورس شامل، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و تمایل به ورود سریع تر و آسان تر به بازار را دارند. قابل ذکر است که در بازار فرابورس انواع متنوعی از اوراق بهادار قابل معامله بوده و نیازمند شرایط و الزامات کمتری می باشد.

از مزایای بازار فرابورس می توان به سازوکارهای ساده‌ تر و انعطاف در شرایط پذیرش شرکت ‌های مختلف اشاره نمود، به طوری که چنین شرایط بهینه ای در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع ‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌ های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌ مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار، با نام ‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می باشد که بازار سهام فرابورس ایران، شامل سه بازار اول، دوم و پایه است.

در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که مطابق با قوانین، موفق بــه احراز شرایط لازم شده اند مجاز بــه انجام معاملات سهام هستند . در بازار دوم، مانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌ های سهامی عام انجام می ‌شود، اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف ‌تر از بازار اول است. در بازار پایه، تمامی شرکت ‌های سهامی نیز می ‌توانند حضور داشته باشند، بدین صورت که سهام آن دسته از شرکت ‌هایی که شرایط لازم را نداشته باشند، در بازار پایه معامله می شود.

اینک می خواهیم به بررسی تفاوت بین بازار بورس و فرابورس بپردازیم:

اولین تفاوت آن، در تقسیم بندی بازار و تعداد آن است. همانطور که کمی قبل بیان داشتیم، بازار بورس ایران، به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می ‌شود و عملکرد هر دوی آنها نیز به هم مرتبط است، یعنی اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و برعکس حالت اول، اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد و همچنین اگر شرکتی در بازار دوم نتواند به خوبی عمل کند، از بازار خارج می ‌شود. ولی بازار فرابورس ایران نیز دارای پنج بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه می باشد.

فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس نیز متفاوت می باشد، به طوری که شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از بازار فرابورس است، زیرا ماهیت اصلی تشکیل فرابورس در این بوده که با ساده سازی شرایط ورود و فعالیت، شرکت‌های کوچک نیز بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

مورد دیگر از تفاوت، شفاف سازی و عامل ریسک می باشد، بازار بورس به دلیل شفافیت کامل قیمت ‌ها با کاهش ریسک بیشتری همراه است ولی در بازار فرابورس نیز شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می ‌گردد و به همین دلیل در مقایسه با بازار بورس از شفافیت کمتری برخوردار می باشد.

ساعات معامله ‌ی این دو بازار نیز با یکدیگر تفاوت دارد، بازار بورس تنها در روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ صبح الی۱۲٫۳۰ فعالیت دارد ولی ساعات کار فرابورس، انعطاف پذیری بیشتری دارد.

بازار خارج از بورس (OTC)

بازار خارج از بورس یا Over The Counter market، بازاری غیرمتمرکز است که در آن فعالان بازار سهام، کالاها، ارزها یا سایر ابزارها را مستقیماً بین دو طرف و بدون صرافی یا کارگزار مرکزی معامله می‌کنند. بازارهای فرابورس مکان فیزیکی ندارند و تجارت به صورت الکترونیکی انجام می‌شود، این بسیار متفاوت از سیستم بازار حراج است. به دلیل مقررات سخت، برقراری برخی الزامات دشوار در پذیرش و عدم توانایی برآوردن سلایق تمامی سرمایه‌گذاران از سوی بورس، بازارهای خارج از بورس با استقبال روز افزونی از جانب سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی و مالی رو به رو شدند.

گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، تنوع ابزارهای مالی و تعدد خدمات‌دهندگان بازار، نیاز به بازارهایی با تنوع و انعطاف‌پذیری بیشتر را در بازار خارج از بورس نمایان می‌کند. در کنار بازارهای نظام یافته همانند بورس، بازار خارج از بورس نقش به سزایی در تسهیل مبادلات اوراق بهادار و جذب سرمایه دارد. امکانات الکترونیکی، انجام این معاملات را در هر ساعتی از شبانه روز میسر ساخته است؛ به دلیل فقدان ضوابط محدودکننده در این بازار، شرکت‎ها و موسساتی که بر عرضه اوراق بهادار خود مبادرت می‌ورزند، بسیار بیشتر از بازار بورس است. معاملات بازار خارج از بورس با ریسک زیادی همراه است؛ البته افراد از این ریسک زیاد استقبال می‌کنند، زیرا در قبال آن سود احتمالی زیادی نیز وجود خواهد داشت.

در دنیا سه نوع بازار خارج از بورس وجود دارد:

بازار معاملاتی سنتی: در این بازار معامله‌گران قیمت‌های خود را پیشنهاد می‌دهند و قیمت قابل اجرا از طریق تلفن و یا سایت‌های اینترنتی اعلام می‌گردد. این‌گونه معاملات، معامله دو طرفه نامیده می‌شود، چرا که دو طرف معامله از قیمتی که در یک مقطع زمانی توسط تلفن ارائه می‌شود، مطلع می‌گردند.

بازار معاملاتی الکترونیکی: این بازار از استاندارد کمتری برخوردار می‌باشد و فاقد قرارداد از پیش تعیین شده و معاملات مشتقه شفاف است.

بازار معاملاتی بهینه: بازار این‌گونه معاملات ترکیبی از دو بازار سنتی و الکتریکی است و معامله‌گران براساس آن‌ها به معاملات الکترونیکی می‌پردازند. معامله‌گران قیمت خرید و فروش خود را به اطلاع سرمایه‌گذاران بازار می‌رسانند. معامله‌گر در این معامله به عنوان طرف معامله در هر قرارداد عمل می‌کند و نصف ریسک اعتباری (نوسانات منفی در قیمت) در بازار را متحمل می‌شود.

تفاوت‌های بورس و فرابورس

تفاوت بین بازار بورس و فرابورس بسیار مشهود است :

1) بورس یک نهاد یا سازمان معاملاتی است که بستری را برای خرید و فروش اوراق بهادار شرکت‌های تجاری فراهم می‌کند. فرابورس یک بازار معاملاتی غیر متمرکز محسوب می‌شود که معامله‌گران در آن از طریق شبکه‌های ارتباطی مختلف نظیر اینترنت و تلفن با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

2) قیمت اوراق بهادار در بازار فرابورس توسط معامله‌گران تعیین می‌شود، اما قیمت اوراق بهادار در بورس از طریق نیروی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

3) شرکت‌های کوچک که نمی‌توانند الزامات ورود به بورس را برآورده کنند، معمولاً دارایی خود را وارد بازار فرابورس می‌کنند. اما کمپانی‌های تجاری بزرگ برای خرید و فروش سهام خود، از طریق بورس اقدام می‌کنند.

4) بورس دارای یک مکان فیزیکی است و معاملات در آن بر اساس روش مناقصه‌ای انجام می‌پذیرد؛ مزایای فرابورس فرابورس عموماً مبتنی بر تماس‌های تلفنی و اینترنت اداره می‌شود.

5) ساعت کاری در بورس مشخص است، در صورتی که امکان معامله در بازار فرابورس در هر زمانی امکان‌پذیر است.

6) شفافیت مالی سهام شرکت در بازار بورس بیشتر از فرابورس است.

7) در بازار بورس فقط آن اوراق بهاداری که از نظر کیفیت و کمیت در حد استاندارد قرار دارند، معامله خواهند شد، اما قراردادهای معاملاتی در فرابورس بر اساس الزامات مورد نیاز معامله‌گران تنظیم می‌شوند.

مزایا و معایب استفاده از معاملات بازار خارج از بورس

- شرکت‌های کوچک به علت آن که در لیست استاندارد بورس قرار ندارند، شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ را ندارند. یکی از مزایایی که بازار معاملات خارج از بورس ایجاد می‌کند، فراهم کردن بستر معاملاتی برای این شرکت‎های کوچک با نقدینگی کم است.
- روش معاملاتی مقرون به صرفه و اقتصادی، از جمله عواملی است که شرکت‌ها را به انجام معاملات در این بازار علاقه‌مند می‌کند.
- عمومی بودن این معاملات، باعث نگرانی کمتر سرمایه‌گذاران می‌شود.
- فروشندگان متناسب با بودجه و استراتژی خود، می‌توانند در عرضه اولیه و ثانویه سهام، فعالیت کنند.
- معاملات در این نوع بازارها، به سرمایه‌گذاران آزادی بیشتری برای انتخاب معاملات، مانند شرکت در بازارهای اولیه و ثانویه می‌دهند.
- سیستم معاملات OTC یک سیستم تجاری شفاف و بدون مشکل می‌باشد.
- ارتباط نزدیک بین دو گروه سرمایه‌گذار و فروشنده وجود دارد، به این صورت که اطلاعات موجود در بازار به صورت مستقیم و در زمان کمتری بین گروه در جریان است.
- بازار خارج از بورس بدون تمرکز است و نمی‌توان تمرکز آن را در یک نقطه دید. معاملات بازار OTC به صورت الکترونیکی و مستقیم بین دو طرف معامله صورت می‌گیرد.
- برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها، بازارهای خارج از بورس کارایی بیشتری در مقایسه با مزایای فرابورس بازارهای متداول بورس دارند.
- سرمایه‌گذار و فروشنده به راحتی می‌توانند در معاملات بزرگ شرکت کنند و نیاز به گذراندن دوره آموزشی یا کتاب و غیره ندارند.

ضرورت تشکیل بازارهای خارج از بورس

دلایل زیادی برای ضرورت تشکیل بازارهای خارج از بورس وجود دارد:

1) بازار خارج از بورس به صورت گسترده در سایر کشورها انجام می‌شود و ظرف مناسبی برای به‌کارگیری ابزارهای مالی است، ولی در ایران این امکانات به خوبی موجود نیست.
2) تشکیل این بازارها برای توسعه بازار مالی و رشد اقتصادی لازم است.
3) امکان معامله سایر اوراق ‌بهادار و انعطاف‌پذیری هزینه معاملات در بازارهای خارج از بورس در مقایسه با بورس وجود دارد.
4) مقررات سخت و دست و پاگیر، برقراری الزامات پذیرشی دشوار از سوی بورس‌ و انعطاف‌پذیری بازار خارج از بورس در این زمینه‌، محبوبیت بیشتری را برای این بازار به ارمغان داشته است.
5) عدم انعطاف‌پذیری بورس در برآورده نمودن تمامی نیازها و سلایق سرمایه‌گذاران وجود دارد.
6) لزوم سامان‌دهی و نظارت بازارهای خارج از بورس که به صورت غیررسمی و غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند.
7) بحران سرمایه‌گذاری در بازار اولیه کاهش می‌یابد.
8) روند ایجاد زیرساخت‌های لازم برای دستیابی به بازارهای الکترونیکی تسریع می‌یابد.
9) ضرورت جذب سرمایه‌های سرگردان به سرمایه‌گذاری، کاهش تورم، اصلاح ساختار اقتصادی و غیره از دیگر دلایل تشکیل این بازارهاست.

اطلاعات کامل درباره تفاوت بازار بورس و فرابورس

ما فعالان بازار سرمایه، با اصطلاحات بسیاری سروکار داریم که بورس و فرابورس از پرکاربردترین و آشناترین این اصطلاحات هستند.به طور قطع یکی از سوالاتی که افراد تازه وارد به بازارهای مالی با آن مواجهه هستند فرق بین این دو اصطلاح است. بازار بورس و فرابورس دو مورد از بازارهای مالی در ایران هستند که در آنها سهام شرکت های سهامی عام به متقاضیان خرید آنها عرضه می‌شود.پس تا پایان این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید تا به طور کامل و شفاف تفاوت بازار بورس و فرابورس شناخت پیدا کنید.

بازار بورس چیست؟

بورس به تنهایی یک کلمه فرانسوی است که به معنای محل مبادله اوراق بهادار یا همان سهام است. معادل انگلیسی این کلمه (Stock Exchange) است.در ایران چهار بازار بزرگ زیر مجموعه نهاد بورساوراق بهادار هستند که در ادامه با انها بیشتر آشنا می‌شویم.

انواع بورس در ایران کدام اند؟

انواع بازار بورس در ایران به شرح زیر می باشد:

1)بورس اوراق بهادار تهران :

نخستین و کهن ترین بورس ایران است که در آن سرمایه گذاران به خرید و فروش سهام شرکت های بزرگ میپردازند.

2) فرابورس :

دومین بورس بزرگ کشورمان است و شرکت هایی که شرایط و استانداردهای پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند اما شرایط شان مطابق فرابورس است ،سهام شان در این بازار مبادله میشود.
بازار فرابورس، خود نیز شامل چندین زیر مجموعه است که در ادامه با آنها آشنا میشویم.

3)بورس کالا :

این بورس با هدف تسهیل مبادله کالاها ، حقیقی شدن قیمت ها و حذف واسطه ها و دلالان در عرضه پاره ای از کالاها ایجاد گردیده و درحال حاضر محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی، محصولات فلزی،تعدادی خودرو و پاره ای از قراردادهای مالی مبادله می گردد.

4)بورس انرژی :

این بورس شباهت بسیاری به بورس کالا دارد با این تفاوت که به طور ویژه و خاص به خرید و فروش سوخت و دیگر حامل های انرژی اختصاص یافته.

بازار فرابورس چیست؟

دومین بورس بزرگ کشورمان است و شرکت هایی که شرایط و استانداردهای پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند اما شرایط آنها مطابق فرابورس است ،سهام شان در این بازار مبادله میشود. بازار فرابورس، خود نیز شامل چندین زیر مجموعه است که در ادامه با آنها آشنا میشویم.
نکته مهم این است که شرایط پذیرش در فرابورس راحت تر است و با سرعت بیشتر و سخت گیری کمتری نسبت به بورس اقدام به پذیرش شرکت ها میکند.

بازارهای زیرمجموعه بازار فرابورس

1)بازار اول و بازار دوم :

بازار اولیه (primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار می‌گیرد. به‌عبارتی بازاری که در آن سهام شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد.
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای مزایای فرابورس معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market)دارد. مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و اکنون قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمامی معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان معامله گران مبادله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

2)بازارهای پایه(بازار پایه زرد،نارنجی،قرمز) :

بازار پایه فرابورس خود به سه قسمت تقسیم می‌شود: تابلو پایه زرد، تابلو پایه نارنجی و تابلو پایه قرمز. در کنار نام هر نماد معاملاتی در تابلوهای رنگی بازار پایه، یکی از 6 عنوان لغو پذیرش شده ، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، انحلال ، ورشکستگی ، عدم اظهار نظر و اظهار نظر مردود درج شده است.

لغو پذیرش شده : شرکت‌هایی که پیشتر در یکی از بازارهای اصلی بورس یا فرابورس حضور داشته اما به دلیل عدم رعایت استانداردهای پذیرش، لغو پذیرش شده و به بازار پایه انتقال داده شدند.
قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور : شرکت‌هایی که در آن‌‌ها بر اساس ماده 36 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 16/01/1396 ناشران موظف به انتشار اطلاعات و اسناد مالی موثر باشند.
انحلال : شرکت‌هایی که تمامی فعالیت‌هایشان متوقف شده و موجودیت خود را به طور کامل از دست داده‌اند.
ورشکستگی : شرکت‌هایی که بر اساس زیان‌های وارده قادر به پرداخت قرض های خود نباشند.
عدم اظهار نظر : شرکت‌هایی که در آن‌ها حسابرس به دلیل وجود محدودیت قابل ملاحظه در دامنه رسیدگی (یا وجود شبهه عمده) قادر به اظهار نظر درباره مطلوبیت و مساعدت صورت‌های مالی نباشد.
اظهار نظر مردود : شرکت‌هایی که در آن‌ها حسابرس نقص‌های صورت‌های مالی را چنان با اهمیت ببیند که کلیت صورت‌های مالی از نظر حسابرس گمراه کننده باشند.

عمده‌ترین تفاوت معاملات نمادها

عمده‌ترین تفاوت معاملات نمادهای تابلوهای مختلف بازار پایه فرابورس ایران، دامنه نوسان آن‌هاست. در حال حاضر، دامنه نوسان نمادهای تابلوی پایه زرد، ۳ درصد، تابلو پایه نارنجی، ۲ درصد و تابلو پایه قرمز، ۱ درصد میباشند.

3)بازار ابزاری های نوین مالی :

مطابق با دستورالعمل پذيرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ايران، کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم که به تایید شورای عالی بورس رسیده‌اند و بنا به اعلام آن، مشمول ثبت یا معاف از ثبت نزد سازمان بورس تشخیص داده شده‌اند، قابل پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی است. انواع اوراق مشارکت، گواهی سرمایه‌گذاری و صکوک(اوراق اسلامی) که ویژگی‌های معینی دارند، در این بازار معامله می‌شود.

4)بازار SME (شرکت های کوچک و متوسط) :

SME مخفف عبارت Small and Medium-sized Enterprises ، به معنای بنگاه های کوچک و متوسط است. این بازار تشکیل شده از دو تابلوی رشد و دانش بنیان است. براساس داده های منتشر شده توسط بانک جهانی ، بنگاه ها را میتوان به سه دسته خرد،کوچک،متوسط تقسیم بندی کرد.

مزایای پذیرش شرکت ها در بازار فرابورس

1. تسهیل و تسریع تامین مالی : بانک‌ها شرکت‌های فعال در فرابورس را به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات می‌پذیرند. بنابراین، شرکت‌های فرابورس می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات دست به کار شوند. همچنین، این دسته شرکت ها می‌توانند از تأمین مالی از طرف سهامداران برخوردار شوند.
2. بهره مندی از معافیت های مالی درنظر گرفته شده : شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از تسویه 10 درصد مالیات معاف هستند که این مزیت به طور مستقیم متوجه سهامداران می‌شود.
3. افزایش اعتبار به دلیل عضویت در این بازار و شفافیت بیشتر مزایای فرابورس وضعیت مالی بنگاه

وبسایت فرابورس ایران

وبسایت شرکت فرابورس ایران به نشانی www.ifb.ir علاوه بر در اختیار قرار دادن اطلاعات با اهمیتی درباره خود این شرکت و خدمات آن، معلومات جامعی از شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بازار را به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رساند.

تفاوت فرایند پذیرش شرکت ها در بازار بورس و فرابورس

البته استانداردها و شرایط بورس و فرابورس محدود به موارد ذکر شده در تصویر نیست و پارامترهای دیگری نیز از جمله حداقل سهام شناور، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، داشتن یا نداشتن زیان انباشته، نسبت حقوق سهامداران و همچنین میزان سودسازی در تقسیم بندی رتبه آن شرکت تاثیر به سزایی دارد.

کدام بهتر است بورس یا فرابورس

انتخاب بین این دو بازار ، مزایای فرابورس انتخابی مهم است. شفافیت صورت‌های مالی و اطلاع رسانی شرکت‌ها و پیوستگی گزارشات مالی در شرکت‌های فعال در بازار بورس و برگزاری مرتب و منظم مجامع در شرکت‌های بازار اول بورس، بهتر از شرکت‌های فرابورسی در رده‌های مختلف است. اما همه این‌ها دلیل نمی شود که ما صدها شرکت فعال در بازار فرابورس را نادیده بگیریم و به مزایای فرابورس آنها توجهی نداشته باشیم ؛ چرا که همین شرکت‌های فرابورسی، با بهبود اوضاع و تنظیم دقیق تر صورت‌های مالی و افزایش سودآوری، زمینه لازم برای ارتقا رتبه و مقام در بازار سرمایه را بدست می‌آورند و به بازار اول بورس انتقال داده میشوند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم فرق بین بازار بورس و فرابورس را با جزییات کامل برای شما شرح دهیم. در نهایت این به شما بستگی دارد که با توجه به دانش اقتصادی و سرمایه گذاری خودتان در شرکت های کدام بازار اقدام به سرمایه گذاری میکنید. پس همیشه به دنبال آموزش با کیفیت باشید.از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ ویژگی‌ها و محدودیت‌ها

بسیاری از کاربران در مورد تفاوت بورس و فرابورس اطلاع کافی ندارند. قبل از هر چیز برای تعریف گسترده بازارهای مالی، می‌توان گفت هر نوع بازاری که در آن اوراق بهادار معامله می‌شود، مثل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات و… مشمول بازارهای مالی می‌شود. در واقع این نوع بازارها با تخصیص منابع و ایجاد نقدینگی برای مشاغل و کارآفرینان، نقش مهمی در تسهیل عملکرد روان اقتصاد سرمایه‌داری ایفا می‌کنند.

به بیان ساده، بازارهای مالی محصولات بهاداری را ایجاد می‌کنند که بازدهی را برای کسانی که بودجه مازاد دارند (سرمایه گذاران/ وام دهندگان) فراهم می‌کند و این وجوه را در دسترس کسانی قرار می‌دهد که به پول اضافی (وام گیرندگان) نیاز دارند. شاید همه گیرترین بازارهای مالی، بازارهای سهام باشد. این بازارها جایی هستند که شرکت‌ها سهام خود می‌فروشند.

سهام ممکن است در بازار بورس یا فرابورس مورد معامله قرار گیرد. در ادامه این مقاله قصد داریم درباره تفاوت بورس و فرابورس صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

تفاوت بورس و فرابورس

بورس یک شبکه پیچیده است که در آن یک نظارت دائمی بر عملکرد شرکت های موجود صورت می‌گیرد تا شرکت ها هیچ گونه تخطی در قوانین نداشته باشند. در حالی که فرابورس یک بازار غیرمتمرکز است که از طریق واسطه مدیریت می‌شود، بنابراین هیچ قانون و تعهدات سختگیرانه‌ای در آن وجود ندارد.

در بورس، اوراق بهاداری که توسط شرکت‌های رسمی و تایید شده ارائه می‌شود، مورد معامله قرار می‌گیرد و آنها یک مجموعه قوانین مشخص برای شرکت های پذیرفته شده در بورس دارند. برعکس آن، فرابورس، یک بازار غیر متمرکز و غیر سازمان یافته است که در آن اوراق بهادار شرکت‌های کوچک از طریق تلفن، ایمیل و… مورد معامله قرار می‌گیرد.

در ادامه مطلب، به طور مفصل درباره تفاوت بورس و فرابورس توضیح می‌دهیم. به جدول زیر دقت کنید.

پیشنهاد می کنم مقاله کاربردی آموزش الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال را مطالعه فرمایید.

چارت مقایسه تفاوت بورس و فرابورس

پیشنهاد می کنم فیلترهای کاربردی بورس شامل بیش از 700 فیلتر کاربردی در سایت دیده بان بازار را مشاهده نمایید

ویژگی‌های فرابورس

سهولت پذیرش

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس نسبت به بورس از شرایط سختگیرانه کمتری برخوردار است و این موضوع باعث شده تا بازه زمانی تایید شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

تأمین مالی

شرکت‌هایی که در فرابورس پذیرفته می‌شوند، این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام‌شان از مزایای تأمین مالی بازار سرمایه، سود ببرند. علاوه بر این، امکان تأمین مالی از محل مزایای فرابورس جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز در اختیار دارند.

معافیت مالیاتی

شرکت‌هایی که در بازار فرابورس پذیرفته می‌شوند، از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار خواهند شد. به این صورت که با عرضه سهام‌شان به فرابورس، این امکان را دارند که تا ۱۰ درصد از درآمدشان معطوف به معاف از مالیات شود.

وثیقه‌گذاری سهام

سهام‌داران شرکت‌هایی که مزایای فرابورس در بازار فرابورس پذیرش شده‌اند، می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. آن هم به دلیل اینکه شبکه بانکی ایران، سهام این شرکت‌ها را به رسمیت شناخته و جهت وثیقه‌گذاری تایید می‌کند.

امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی

شرکت‌هایی که در بازار فرابورس پذیرش می‌شوند، می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار، درصد قابل توجهی از منابع مالی طرح‌های موردنظرشان را از طریق انتشار اوراق، تأمین کنند.

امکان خروج از فرابورس

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از بازار فرابورس خارج شود، می‌تواند با استفاده از دستورالعمل پذیرش برای این موضوع و با گذراندن فرآیندی مشخص، از این بازار خارج شود.

نبود حجم مبنا

سهامی که در بازار فرابورس ایران مورد مبادله قرار می‌گیرند، به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این نوع سهام به سرعت به تعادل می‌رسد و معمولا صف خرید و فروش طولانی مدتی ندارد.

پیشنهاد می کنیم مقاله روانشناسی بازار بورس | تابلو خوانی حجم معاملات را مطالعه فرمایید

بازار بورس چیست؟

بورس به یک بازار مالی متمرکز و تنظیم شده اشاره دارد، جایی که اوراق بهادار، کالاها، مشتقات و سایر محصولات مالی شرکت‌های بورسی بین کارگزاران سهام و سرمایه گذاران، خرید و فروش می‌شود. در این بازار، قیمت اوراق بهاداری مانند سهام، اوراق قرضه، اسکناس، اوراق مشارکت و غیره توسط تقاضای بازار و نیروهای عرضه کننده تعیین می‌شود.

این معاملات می‌تواند در یک مکان فیزیکی مانند تالار بورس انجام گیرد یا می‌تواند در یک بستر الکترونیکی مثل یک وب سایت کارگزاری معامله شود.

روش های انجام معاملات در بورس

معامله در بازار بورس از طریق موسسات و شرکت‌های کارگزاری قابل انجام است. این کارگزاری‌ها با هدف حاکمیت بر معاملات اوراق بهادار توسط عموم مردم و شرکت‌ها تأسیس شده است. علاوه بر این مجموعه‌ای از قوانین بورسی به بنگاه‌ها و کارگزاران که در معاملات اوراق بهادار شرکت می‌کنند، ارائه شده است. در ادامه ویژگی‌های بازار بورس را یک به یک بر می‌شماریم تا با ذهن بازتری متوجه تفاوت بورس و فرابورس شوید.

ویژگی‌های بورس چیست؟

معاملات اوراق بهادار

اولین و مهمترین وظیفه بورس، فراهم آوردن بستر رسمی برای معاملات اوراق بهادار و فروش آنها در هر زمان که یک سرمایه‌گذار نیاز به سرمایه دارد، با قیمت غالب بازار است. علاوه بر این، بازار بورس یک نوع انعطاف پذیری را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند تا هر زمان که نیاز باشد، سهام خود را تغییر دهد و بفروشد.

تعیین قیمت

به دلیل حضور بسیاری از خریداران و فروشندگان در بورس، این بازار به یکی از بهترین نمونه‌های رقابت قیمتی تبدیل شده است. از آنجا که بازار شفاف است، تمام اطلاعات لازم در دسترس است و مناقصه فعال انجام می‌شود و از این طریق قیمت تعیین می‌شود.

جمع‌آوری وجوه

در صورت لزوم بورس برای جمع آوری وجوه نقد از بازار، با ارائه اوراق بهادار شرکت‌ها، مبادرت به فروش سهام به عموم مردم می‌کند.

ذخیره پس‌انداز

معمولا مردم پس‌انداز خود را در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند تا سود خوبی عایدشان شود و از سرمایه‌گذاری‌های خود درآمد کسب کنند. به این ترتیب، پس‌انداز عموم مردم توسط بورس و خرید سهام و با سرمایه‌گذاری پول خود در بخش‌های مختلف که بازده بالایی دارند، ذخیره می‌شود.

معاملات در اوراق بهادار دست دوم

در بورس فقط آن دسته از اوراق بهاداری معامله می‌شود که قبلا توسط شرکت‌ها و موسسات مالی از طریق عرضه عمومی در بازار اولیه منتشر شده باشد.

تفاوت بورس و فرابورس به زبان ساده

تفاوت بین بورس و فرابورس را می‌توان به روشنی بر اساس موارد زیر ترسیم کرد:

• بورس در لغت به معنی مبادله تجاری است که می‌تواند توسط یک سازمان یا موسسه کارگزاری انجام گیرد، و میزبان بازاری است که سهام آن در شرکت‌های ذکر شده بین خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. از طرف دیگر، فرابورس به معاملات خارج از بورس گسترش می‌یابد، که به یک بازار غیرمتمرکز اشاره دارد، جایی که خریداران به دنبال فروشندگان هستند و بالعکس.
• شرکت‌ها و کارگزاری‌های بورسی دارای یکسری دستورالعمل‌های مدون هستند که براساس آنها معاملات را انجام می‌دهند. در صورتی که شرکت‌های کوچکی که در بازار فرابورس پذیرش شده‌اند، از این دستورالعمل‌ها پیروی نمی‌کنند و شرایط ساده‌تری دارند.
• عامل دیگر تفاوت بورس و فرابورس به وجود محل فیزیکی تبادل اشاره دارد. برای معامله سهام ارائه شده در بورس از مکان‌های فیزیکی مثل کارگزاری‌، تالار بورس و… استفاده می‌شود. در حالی که بازار فرابورس فاقد مکان فیزیکی است.
• وقتی صحبت از شفافیت می‌شود، بازار فرابورس به اندازه بورس شفاف نیست؛ فرابورس فاقد جایی است که شرکت کنندگان اطلاعات و دانش کاملی در مورد اوراق بهادار معاملات مزایای فرابورس کسب کنند، اما بورس دارای مجموعه دستورالعمل‌هایی است که تمامی تبادلات و فرایندها را تشریح می‌کند.
• در بازار بورس، فقط محصولات استاندارد از نظر کیفیت و کمیت مورد رسیدگی و معامله قرار می‌گیرند. در حالی که در بازار فرابورس، سهام و قراردادها طبق نیاز خریداران سفارشی می‌شوند.
• به دلیل عدم تعادل کوتاه مدت بین تقاضا و عرضه، هیچ مکانیزمی در بازار فرابورس برای جلوگیری از افزایش یا افت شدید قیمت‌ها وجود ندارد. با این حال، در بازار بورس، این عدم تعادل قیمت‌ها با توقف معاملات در شرایط خاص مدیریت می‌شود، که به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تعادل بازار را بازیابند و از مکانیزم توقف سود و ضرر استفاده کنند.

یکی از تفاوت های بورس و فرابورس را می توان در نوع نظارت و قوانین موجود در آن ها دانست. بازار بورس شبکه ای است که نظارت دائمی بر عملکرد شرکت های موجود در آن وجود دارد و شرکت ها نمی توانند تخطی در قوانین داشته باشند. ولی بازار فرابورس بازاری غیرمتمرکز می باشد و قوانین سختگیرانه‌ای ندارد.

بازار بورس دارای ویژگی های زیادی است. از جمله این ویژگی ها می توان به معاملات اوراق بهادار، تعیین قیمت سهام، جمع آوری وجوه، ذخیره پس‌انداز، معاملات دسته دوم اوراق بهادار و غیره اشاره کرد.

پیشنهاد ویژه ثروت‌آفرین : فیلتر طلایی بورس

نتیجه‌گیری

در مقاله حاضر به بررسی تفاوت‌های بورس و فرابورس پرداختیم و فهمیدیم که بورس به دلایل خاصی از جمله تأمین نقدینگی برای اوراق بهادار در هر زمانی که نیاز باشد، شفافیت از نظر در دسترس بودن اطلاعات، انعطاف پذیری برای تغییر سرمایه‌گذاری در سبد سهام، ریسک کمتر و حفظ ارزش واقعی قیمت سهام، یک گام جلوتر از فرابورس است.

با این حال فرابورس هم مزایایی از قبیل امکان استفاده از سهام به عنوان وثیقه بانکی برای خریداران، امکان پذیرش شرکت‌های کوچک در بازار سهام و… را در بر دارد. با این حال شما می‌توانید با بررسی دقیق تفاوت بورس و فرابورس و محدودیت و مزایای هر یک از آنها، مبادرت به سرمایه‌گذاری در این بازار مالی بکنید. خوشحال می شویم نظر ارزشمند شما را در این خصوص بدانیم.

آموزش فرابورس

در سال های گذشته، بازار بورس ایران بسیار پر رونق بوده و نام این بازار بر زبان بسیاری از ایرانیان آمده است. شاید درکنار بورس، نام فرابورس را هم شنیده باشید. در این لحظه، این سوال برایتان پیش می آید که فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ اگر بخواهیم تعریفی از این بازار داشته باشیم، باید بگوییم که این بازار با بازار بورس، متفاوت است. در ادامه می خواهیم به صورت کامل و جامع، این موضوع و مفاهیم مرتبط با آن را پوشش دهیم. اگر علاقه مند به دانستن اطلاعاتی درباره ی این بازار می باشید، لطفا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

فرابورس چیست؟

ابتدایی ترین موضوعی که باید در این محتوا بررسی شود، این می باشد که فرابورس چیست. در توصیف این بازار، باید گفت که در سال 1387 تاسیس شده و بازاری مجزا از بازار بورس می باشد. البته که در این بازار نیز مانند بورس، می توان به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار پرداخت اما شرکت هایی که در این بازار پذیرفته می شوند در مقایسه با بورس، دارای تفاوت هایی می باشند. در واقع شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده اند، شرایط دشوارتری را گذرانده اند و نظارت های سخت گیرانه تری بر آن ها حاکم است. همچنین این شرکت ها باید گزارش های بیشتری در طول سال ارائه نمایند. در کنار تمام این سختی ها، یکی از اصلی ترین مزایای سهام بورسی، این می باشد که سرمایه گذاری در آن ها، با ریسک کمتری همراه است. علت این موضوع نیز همین سخت گیری ها می باشد.

در بازار فرابورس، شرکت هایی حضور دارند که علاقه مند به حضور در بازار سرمایه و افزایش نقدینگی می باشند اما شرایط لازم برای حضور در بازار بورس را ندارند. در واقع سازمان بورس اوراق بهادار با ارائه ی چنین بازاری، شرایط آسان تری برای ورود به بازار سرمایه برای شرکت های خاص را فراهم نموده است. برای دسترسی به سایت فرابورس، می توانید به این آدرس https://www.ifb.ir مراجعه نمایید.

مزایای ثبت و حضور در بازار فرابورس چه می باشد؟

همانطور که در تیتر بالا بیان شد، شرایط حضور در بازار فرابورس بسیار آسان تر از بازار بورس می باشد. در واقع حضور در این بازار، دارای چند ویژگی می باشد. در زیر به این ویژگی ها اشاره شده است:

اولین ویژگی حضور در بازار فرابورس، شرایط پذیرش آسان در آن می باشد. در این بازار، از برخی شرایط حضور در بازار بورس، صرف نظر شده است تا شرکت ها، به صورت آسان تر وارد بازار سرمایه شوند. در این بازار، حداکثر یک ماه طول می کشد تا شرکت وارد شده، بتواند معاملات سهام فرابورس خود را آغاز نماید.

دومین ویژگی بازار فرابورس، تامین مالی ارزان می باشد. در واقع افرادی که در این بازار اقدام به سرمایه گذاری می کنند، سرمایه ی خود را پخش می کنند تا از ریسک معاملات خود، بکاهند.

سومین ویژگی موجود در بازار فرابورس، معافیت مالیاتی می باشد. برای شرکت هایی که در این بازار عضو هستند، معافیت مالیاتی 10 درصدی درآمد در نظر گرفته شده است که این موضوع خود می تواند یک ویژگی خوب محسوب شود.

از دیگر ویژگی هایی که این فرابورس ایران دارد، می توان به وثیقه گذاری سهام، امکان خروج از این بازار و عدم وجود داشتن حجم مبنا اشاره کرد.

انواع بازارهای موجود

فرابورس امروز، دارای بازار های مختلفی می باشد که هر کدام با دیگری، تفاوت دارند. ساختار این بازار، از 4 بخش بازار اول، بازار دوم، بازار پایه و بازار سوم تشکیل شده است. در مزایای فرابورس بازار اول که دارای سخت ترین شرایط عضویت است، ریسک سرمایه گذاری در آن کمتر از سایر بازار ها می باشد. دامنه ی نوسان این بازار حداکثر 10 درصد بوده و عضویت در آن، نیازمند شرایط خاص می باشد. بازار دوم، مقداری شباهت به بازار اول دارد اما سخت گیری موجود در آن از بازار اول کمتر است. معمولا شرکت های نوپا یا تازه تاسیس و زیان ده، به عضویت در این بازار ها در می آیند. بازار بعدی، بازار پایه می باشد که شرایط موجود در آن، ساده تر از بازار دوم می باشد. این بازار خود شامل سه دسته ی زرد، نارنجی و قرمز می باشد. این رنگ بندی ها بدین معنا می باشد که ریسک سرمایه گذاری در آن ها متفاوت است. زرد کمترین و قرمز بیشترین ریسک را به همراه دارد.

نکته ی جالب درباره ی رنگبندی بازار پایه، دامنه ی نوسان آن ها می باشد که به ترتیب 3، 2 و 1 می باشد. سرانجام بازار سوم، شرایط بسیار آسانی دارد و تنها با کارهای اداری می توان عضو این بازار شد. شرکت هایی که در شرف تاسیس می باشند، می توانند در این بازار اقدام به معاملات پذیره نویسی اوراق کنند.

خرید سهام در فرابورس

شاید یکی از اشتباهاتی که افراد درباره ی فرابورس داشته باشند، این باشد که معامله و خرید سهام در فرابورس با بازار بورس متفاوت است. در حالی که چنین موضوع درست نمی باشد و شرایط معامله در این بازار، کاملا مشابه با بازار بورس می باشد. اگر کد سهامداری تهیه کرده اید و در بازار بورس اقدام به معامله کرده اید، می توانید به راحتی سهم هایی که در بازار فرابورس می باشند را خرید و فروش نمایید. کدال فرابورس، مجمع فرابورس، اطلاعیه فرابورس و … از جمله مفاهیمی می باشد که در این بازار مانند بازار بورس، کاربرد دارد. البته در این بازار، نماد فرابورس هم داریم که به وسیله ی کد بورسی یا کد فرابورس، می توان در آن معامله کرد. در انتهای این مقاله، امیدواریم از خواندن آن لذت برده باشید و اطلاعات مناسبی را از این مقاله بدست آورده باشید.